Onderzoek toerisme
.Cursus overlevingszwemmen
noodzaak voor waterrecreant"
olefcÈt?®
liavan$Q
Welke plaats is Schouwen-Duiveland
toebedeeld in verwachtingen?
Grote gemeenten
niet akkoord
met rijksregeling
Monumentenzorg
Verkoop Reparatie
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE Vrijdag 30 mei 1986 Nr. 23938
ZIERIKZEE - Zeeland heeft zich in de laatste decennia ontwikkeld tot een toeristen
gebied van formaat. Het zijn niet in de laatste plaats de verbeterde verbindingen ge
weest, die het aantal toeristische overnachtingen van 1,6 miljoen in 1959 tot ongeveer
14 miljoen in 1983 hebben opgeschroefd. Terecht vragen de recreatieve ondernemers
zich af hoe zij nog meer toeristen naar Zeeland kunnen krijgen. Juist Schouwen-
Duiveland moet zich deze vraag stellen, want het gebied dreigt in de toekomst op
geslokt te worden door het gigantische Neeltje Jans-project enerzijds en de sterk
groeiende Grevelingenvakanties anderzijds. Reden tot overdreven pessimisme lijkt
niet terecht, maar met de 'ingebruikname' van het Grevelingengebied is een opper
vlakte van 14.000 hectare gemoeid en de discussie over Neeltje Jans gaat gepaard met
een bezoekersschatting van meer dan een miljoen.
Kan Schouwen-Duiveland in de ko
mende jaren recreatief opboksen te
gen Walcheren en de Grevelingen
(deels Goeree-Overflakkee)? Vast
staat, dat het fenomeen 'de toerist'
niet bestaat en een gedegen onder
zoek hiernaar absoluut geen overbo
dige luxe is.
Verschillende regionale politici
hebben tevergeefs geprobeerd op kos
ten van de provincie een onderzoek
naar de gevolgen van Neeltje Jans te
laten instellen. Ook de enigszins fu
turistisch aandoende plannen van de
enkeling zijn tot op heden door de
daartoe aangewezen instanties niet
gehoord. Toch staat Schouwen-Duive
land een grote verandering in geogra
fisch opzicht te wachten. Naar het re
creatieve Walcheren is in twintig
minuten te rijden en ook de Brou-
wersdam legt de toerist geen enkele
belemmering op om Goeree-Over-
flakkee te bezoeken.
Duitsland
Al sinds lange tijd richten de
Zeeuwse - en dus ook Schouwen-Dui-
velandse - recreatie-ondernemers zich
op het buitenland, waarbij West-
Duitsland nummer één is. Zij doen
dit met groot succes, zoals ieder sei
zoen weer blijkt. Terecht gaat er dan
ook veel geld naar de beurzen in het
buitenland en de provinciale VW
doet er alles aan om in gezamenlijk
heid nog meer voet aan de grond te
krijgen bij de Oosterburen. Toch mag
de regio zich hier niet op blind staren.
Zoals gézègd: de toerist bestaat niet,
en hiermee kan meteen worden aan
gegeven, dat er meer doelgroepen be
staan.
Het Economisch Instituut voor het
Midden- en Kleinbedrijf (EIM) heeft
enkele jaren geleden een structuur
onderzoek voor de verblijfsrecreatie-
sector opgesteld. Een inventarisatie
van het doen en laten van de Neder
landse vakantieganger geeft al inte
ressante cijfers. Zo telt Nederland
4,6 miljoen op het buitenland gerich
te vakantiegangers en nogeens 3,8
miljoen recreanten met een onregel
matig vakantiepatroon.
De Schouwen-Duivelandse VW's
kunnen zichzelf afvragen of er voor
deze groep van 8,4 miljoen Nederlan
ders voldoende promotionele aan
dacht bestaat. De provinciale VW
van Flevoland richt zich in het bijzon
der op deze groep door de regionale
bladen een kant en klare promotie
tekst aan te bieden. Gratis en voor
niets, waarbij de redacties bij plaat
sing zelfs een presentje in het voor
uitzicht wordt gesteld. Een van de
talloze manieren om het toeristenpo-
tentieel te benaderen.
Wie?
Maar wie benadert wie? Met andere
woorden: wordt een Schouwen-
Duivelandse hotelier er wijzer van
om geld te steken in een Duitse
beurs? Of: schiet een campinghouder
er iets mee op om zijn aandacht te
richten op de meer-draagkrachtige
Duitsers? Bij relatief dure promotio
nele activiteiten is het voor de finan
cierende ondernemer van wezenlijk
belang of zijn accommodatie geliefd
is bij het publiek, dat hij opzoekt met
folders en video-opnamen. Van even-
grote importantie is het voor de cam
pinghouders/ jachthavenbeheerders
en horeca-exploitanten om te weten
welke wensen de toeristen hebben om
zo - waar mogelijk - de dienstverle
ning of accommodatie doeltreffend
aan te passen.
Wie het belang van bovenstaande
vragen erkent, zou hieruit kunnen
concluderen, dat ieder bedrijf andere
reclamecampagnes nodig heeft. Een
individuele benadering van de poten
tiële toerist zou meer vruchten afwer
pen, dan een gezamenlijke aanpak.
De geschiedenis en de hierin opgeda
ne ervaring heeft echter geleerd, dat
de helemaal-in-je-eentje-show niet
dat effect sorteert, dat gewenst is.
Het is dan ook toe te juichen, dat de
provinciale VVV nu gekomen is met
een promotioneel plan, waaraan alle
VW's hun (financieel) steentje bij
dragen.
Gedachte
De gedachte steekt echter de kop
op, of die éénstemmige aanpak niet
voorbij gaat aan de grote diversiteit
onder de toeristen en eenzelfde rijke
schakering onder de recreatieve be
drijven. Het EIM heeft niet alleen.de
'soorten' toeristen op een rijtje gezet,
maar ook de verschillende bedrijfsty-
pen in deze branche. Daaraan koppel
de het instituut marktstrategieën.
Het is een onderzoek van enkele ja
ren terug en ook gebaseerd op lande
lijke gegevens. Toch geeft het een aar
dige indicatie van de noodzaak voor
een soortgelijke Schouwen-Duive
landse studie.
De kampeerterreinen (voor tent en
toercaravan) kunnen zich nog meer
gaan richten op hun doelgroep van
1,15 miljoen personen. Het profiel
van deze groep is alleenstaande jon
geren en jonge gezinnen met de na
druk op de lagere sociale klassen.
Diezelfde leeftijdscategorie met een
hoger inkomen (ongeveer 2,25 mil
joen personen) richt zich nu op het
buitenland en zou deels door een goe
de marktontwikkeling 'binnenshuis'
kunnen worden gehouden. Ook bui
tenlanders in dezelfde positie en vas
te standplaatshouders uit West-
Duitsland lijken gevoelig voor een
goede promotie door de Nederlandse
kampeerterreinhouders.
De liefhebbers voor stacaravanter
reinen lijken weinig behoefte te heb
ben aan verzorging. Deze groep van
600.000 vakantiegangers (waaronder
50.000 buitenlanders) kiest veelal een
terrein, dat niet verder dan 80 kilo
meter van de eigen woonplaats ligt.
Voor Schouwen-Duiveland kan dan
gedacht worden aan West-Brabant,
delen van Zeeland, Zuid-Holland en
België. De VW's kunnen zich niet te
vaak afvragen of zij voldoende aan
dacht besteden aan deze regio's,
waarbij voornamelijk gedacht moet
worden aan gezinnen met kinderen.
Voorkeur
De recreanten, die de voorkeur ge
ven aan de vakantiebungalows en zo
merhuisjes leggen in de meeste geval
len een behoorlijke afstand af naar
hun vakantiebestemming. Zij zoeken
niet zozeer een verzorgende omge
ving (met uitzondering van de bezoe
kers van grote terreinen met veel
voorzieningen), maar stellen hoge ei
sen aan de recreatieve omgeving. De
ze groep met relatief veel ouderen en
gezinnen met jonge kinderen is be
reid veel geld uit te geven aan eten en
drinken in horecagelegenheden. Dat
laatste lijkt dan ook een voorwaarde
voor hun komst.
Het EIM ziet mogelijkheden om
voor deze bungalow/zomerhuisjes
sector Nederlandse toeristen te trek
ken, die nu nog op het buitenland ge
richt zijn (de groep met meer geld).
Ook de buitenlandse toeristen en de
Nederlandse 'niet-vakantiegangers'
(ouderen en één- of tweepersoons
huishoudens) zijn te porren voor deze
recreatievorm.
Bij de grocpsaccommodaties lijkt
de reservering een probleem. Het is
volgens het EIM gewenst om de reser
veringsmogelijkheden uit te brei
den, waarbij voornamelijk een be
hoefte gekweekt kan worden bij
jongeren en ouderen. Omdat meer
jongeren gebruik maken van de
groepsaccommodatie dreigt door de
landelijke vergrijzing een deuk te
komen in de belangstelling. Ook de
behoefte aan privacy en de tendens
naar toenemend individueel bezit
van recreatiegoederen maken het er
de voornoemde sector niet gemakke
lijker op.
Het voert hier te ver om alle secto
ren te belichten. Immers het gaat
hierbij alleen om het aangeven van
het onderzoeksbelang. Met het be
trekken van de gemengde bedrijven
in een onderzoek worden de moge
lijkheden ongekend groot en gecom
pliceerd. Wat te denken van de ogen
schijnlijk minimale verschillen
tussen de terreinen voor tenten, toer
en stacaravans tegenover de terreinen
voor tenten, toercaravans en bunga
lows/zomerhuisjes?
Promotieplan
Bij een gericht promotieplan is het
van groot belang, dat onderzoeksge
gevens vers zijn en dat blijven. In zijn
algemeenheid kan gezegd worden,
dat de keuze voor een bepaalde vorm
van recreatie sterk afhankelijk is van
de inkomensontwikkeling. In de ach
terliggende periode van sterke econo
mische recessie was het eigenlijk al
leen de relatief goedkope surfrecrea-
tie, die een spectaculaire groei door
maakte. Wanneer die afhankelijk
Ondanks de economische recessie heeft het relatief goedkope surfen in Zee
land een hoge vlucht genomen.
heid van het inkomen erkend wordt,
kan worden afgevraagd of er een for
mule denkbaar is, die 'slechte tijden'
kan opvangen. Eén van de antwoor
den hierop kan de kwaliteitsverbete
ring zijn.
Gaan de lonen omhoog en wordt
het bestedingspatroon verruimd, dan
is de vakantieganger vaak bereid tot
het meer betalen voor luxe. Die luxe
moet dan wel aanwezig zijn. Als het
inkomen wegvalt of - minder dras
tisch - sterk wordt verlaagd, dan kan
de aanwezigheid van goedkope re
creatie in de regio voor een bepaalde
tijd een levensader zijn voor de plaat
selijke ondernemers. Ook de kwali
teitsverbetering wordt sinds enige
tijd volledig geaccepteerd. De ge
meente Westerschouwen bijvoor
beeld heeft deze voorwaarde centraal
gesteld bij de recreatieve uitbreiding
in het Verblijfsrecreatief Ontwikke-
lings Plan (VOP)
Door het betrekken van de onder
nemers zelf bij het VOP voorkomt
het gemeentebestuur, dat er een amb
telijk plan wordt opgesteld, waarin
de individuele belangen van de on
dernemers afzonderlijk niet worden
verwoord. Zowel het eigenbelang
van de ondernemer als de erkenning
van de noodzaak gezamenlijk bezig
te moeten zijn lijken in het VOP goed
samen te kunnen gaan.
De gemeenten op Schouwen-Duive
land kunnen bestemmingsplanmatig
en in de regelgeving een soepel beleid
voeren. De provincie heeft met haar
ruime en oppervlakkige streekplan
in feite aangegeven hier een voorstan
der van te zijn. Maar als de onderne
mer niet weet welke groepen op dit
moment anno 1986 tot zijn klantenpo-
tentieel behoren en ook niet aan de
hand van gedegen onderzoek weet
welke wensen deze vakantiegangers
hebben, dan rijst de vraag of Schou
wen-Duiveland de nieuwe naderende
geografische veranderingen weet
voor te blijven en uit te buiten. Een
Duitse autofabrikant schreef eens
over de dinosaurus ..Ausgestorben.
Er wolte sich nicht anderen".
Vraag
Het is natuurlijk de grote vraag of
de verdere ontsluiting van Schou
wen-Duiveland door de opening van
de Dammenweg over de Stormvloed
kering; de realisatie van het toeristi
sche Neeltje Jans en de toekomstver
wachtingen van het ruim 14.000
hectare grote Grevelingengebied noe
menswaardige gevolgen gaat hebben
voor deze regio.
Gegeven is, dat gedeputeerde drs.
R. E. C. Barbé pessimistisch getinte
vragen over de toekomst van
Schouwen-Duiveland 'af doet' met
,,niet terecht" en ,,dat zal wel meeval
len". Gegeven is, dat Barbé het niet
noodzakelijk acht, dat de Zeeuwse
bevolking voorlopig nog iets over de
ontwikkelingen van Neeltje Jans te
horen krijgt en derhalve een informa
tiestop heeft ingesteld. Ook vast
staat, dat gedebuteerde mr. J. P.
Boersma ten overstaan van zijn par
tijgenoten in Zierikzee te kennen
heeft gegeven, dat de provincie een
eilandelijk onderzoek naar de gevol
gen van de verdere ontsluiting niet
ziet zitten.
Daartegenover staat wel een flinke
investering van de provincie ten bate
van Neeltje Jans als toeristische
trekpleister van 'internationale allu
re'. Ook voor de beveiliging van Zee
land tegen het water is terecht veel
geld uitgetrokken. Die beveiliging
door het aanleggen van de Storm
vloedkering heeft gevolgen voor het
toerisme, maar een onderzoek naar
de gevolgen voor Schouwen-Duive
land zou de financiële druppel zijn,
die de emmer, gevuld met vele mil
jarden guldens, doet overlopen?
Het EIM geeft met haar structuur
onderzoek het belang ervan aan. Met
een goede voorstelling van zaken over
de voor iedere recreatie-ondernemer
weer verschillende doelgroep(en) kan
een gerichte campagne gevoerd wor
den. De beperkte financiën nopen tot
samenwerking tussen de onderne
mers in de verschillende Zeeuwse re
gio's. De provinciale VW kan hierin
een goede rol spelen, maar het is aan
de Schouwen-Duivelandse zaken
mensen om het eigen regionale be
lang niet uit het oog te verliezen. De
activiteiten van de provinciale pro
motietour moeten constant getoetst
worden aan de eilandelijke belangen.
Alleen dan kan van de actie een posi
tief effect uitgaan. Het provinciaal
bestuur heeft min of meer aangege
ven, dat van haar zijde niet te veel
verwacht mag worden in het kader
van eventueel onderzoek.
Neerleggen
Nu kan Schouwen-Duiveland zich
bij deze situatie neerleggen en een af
wachtende houding innemen, maar
ook kan gedacht worden aan een
soort gemeenschappelijke toeristi
sche regeling. Een formule, waarin de
zes gemeenten gezamenlijk deel ne
men aan de provinciale promotie
activiteiten, waardoor de kans op on
dersneeuwing door het aantrekkelij
ke koop- en kustcentrum Walcheren
of het waterrijke Grevelingen kleiner
wordt. Het kan toch niet zo zijn, dat
wie beleefd de mond houdt, over en
kele jaren door het eigen stilzwijgen
van de toeristische kaart wordt ge
vaagd. Het provinciaal streekplan
voorziet een mogelijke groei van het
aantal toeristische overnachtingen
tot 17,5 miljoen in 1995. Hoeveel
krijgt Schouwen-Duiveland er te ver
werken?
TEKST:AAD VAN DER WOUDEN
AMSTERDAM - De vier grote ste
den, Amsterdam, Den Haag, Rotter
dam en Utrecht, zijn het niet eens
met de door het rijk voorgestelde re
geling met de vier grote steden over
de Monumentenzorg. De concept-be
stuursovereenkomst met het mini
sterie van welzijn, volksgezondheid
en cultuur wordt van de hand gewe
zen, aldus de gemeente Amsterdam
in een persverklaring donderdag, die
mede namens de andere gemeenten
werd uitgegeven.
Volgens de huidige ontwerp-monu-
mentenwct, de Rijkssubsidieregeling
monumenten 1986 en de concept-over
eenkomst geeft de minister van wvc,
volgens Amsterdam, geen enkele be
voegdheid uit handen. ..Hij beslist
over het plaatsen van panden op de
monumentenlijst, geeft subsidiebe
schikkingen af, bepaalt de subsidia
bele kosten, stelt de hoogte van de
subsidie vast en het nationaal restau
ratiefonds betaalt deze uit", aldus de
gemeente. Volgens de voorgestelde re
geling zouden alle bevoegdheden met
betrekking tot de Monumentenzorg
bij de minister van wvc blijven lig
gen, terwijl de grote gemeenten al het
voorbereidende en uitvoerende werk
zouden moeten doen zonder een feite
lijke bevoegdheid, aldus de gemeen
te.
In de voorgestelde regeling zouden
volgens de vier gemeenten tenminste
drie wijzigingen opgenomen moeten
worden. Het subsidiebudget moet
worden overgedragen aan de gemeen
te in plaats van interne reservering
bij het rijk. De gemeenten moeten de
subsidiabele kosten kunnen vaststel
len op basis van landelijke richtlij
nen. En, tot slot, moeten de subsidie
beschikkingen worden opgesteld
door de gemeenten en niet door de
minister van wvc.
DEN HAAG - Het ziekteverzuim
percentage over het eerste kwartaal
van 1986 is in vergelijking met het
eerste kwartaal van 1985 gestegen
van 8,1 naar 8,7.
Nederlandse Vereniging van Zwembadmedewerkers:
VLAARDINGEN - De Nederlandse Vereniging van Zwembadmedewerkers (NVZ) in
Vlaardingen maakt zich ernstig zorgen over de zwemvaardigheid van de waterrecrean
ten. In een brief aan verenigingen en instanties in Nederland die de belangen van die
recreanten behartigen, zoals watersportverenigingen, dringt de NVZ er op aan hun le
den te overtuigen van de noodzaak van het overlevingszwemmen.
Advertentie
Steeds meer waterrecreanten, zoals
surfers, waterskiërs, zeilers, snorke
laars, maar ook sportvissers, gaan
volgens de NVZ onvoldoende voorbe
reid het water op. Die beoefenaars,
waarvan het aantal nog steeds groeit,
stellen zich niet op de hoogte van de
gevaren die hen op het water bedrei
gen en wat zij daartegen kunnen
doen. Mensen verdrinken door, als zij
in koud water vallen, toch te gaan
zwemmen. In dat geval is het beter
zich zo klein mogelijk te maken en
bijna niet te bewegen en op hulp te
wachten.
Ook het meenemen van een plastic
vuilniszak op het water, om die in ge
val van nood als reddende luchtzak te
gebruiken, kan uitkomst bieden, al
dus de NVZ. Dit jaar al. hoewel het
seizoen nog niet eens begonnen is.
zijn er volgens de vereniging al zes
mensen verdronken die onvoorbereid
het water opgingen. Los van het per
soonlijk leed kost dat de gemeen
schap ook veel geld. Aan het vinden
van de drenkelingen gaat vaak een
dure reddingsoperatie vooraf, vindt
de vereniging.
De NVZ heeft bij het ministerie
van wvc geld gevraagd om in ons
land structureel het overlevings
zwemmen te gaan aanpakken. Voor
een deel wordt daarin al voorzien
door de NVZ en ANWB georganiseer
de manifestatie Plons '86, die deze
zomer in Delft, Markelo en Zecwoldc
gehouden wordt.
TECHNISCH INSTALLATIE BURO
Elektrische apparaten
Televisie - Video
HiFi - Huishoudelijk enz.
01114-1368 - 01119-1634
UTRECHT - De huisartsen hebben
besloten hun acties op te schorten om
het bestuur van de Landelijke Huis
artsen Vereniging (LHV) de gelegen
heid te geven het conflict met de rege
ring over tarieven, norminkomen en
de huisartsenopleiding op te lossen.
Als dit voor 1 september niet lukt ko
men er opnieuw acties.
Onderzoek kan een aardige indruk geven van de wensen van de recreant. Welke voorzieningen zouden bijvoorbeeld
gewenst zijn op de caravanterreinen?
