Betrouwbaarheid levensader
van Amnesty International
Astma
Fonds
Nationale Zonnedag
van het Leger des
Heils was geweldig
Nationale molen-
en fietsdag op
Schouwen-Duiveland
AMNESTY INTERNATIONAL
Speel-o-theek verhuist
naar Binnen de Veste
Astma,
je zult't
maar
hebben...
Kollekteer!
Stiltekring
voor vrede
-<
Al 25 jaar bezig met mensenrechten
gPJP"$' :.T tg»?* v_ Q
ZIERIKZEE - Tot nu toe is Amnesty International nog
nooit op een leugen betrapt. Als dat gebeurt zou dat na
tuurlijk dodelijk zijn omdat wij door onze betrouwbaar
heid zijn erkend door diverse regeringen. Deze woorden
zijn afkomstig van woordvoerder I. Martens van de Ne
derlandse afdeling van de mensenrechtenorganisatie.
Amnesty jubileert. Op woensdag 28 mei bestaat de bewe
ging die zich inzet voor betere behandeling en vrijlating
van gewetensgevangenen en voor afschaffing van marte
ling en doodstraf 25 jaar. Een organisatie die bekend
staat om haar niet-politiek en onpartijdig optreden, die
objectiviteit hoog in haar vaandel draagt en die ener
zijds gerespecteerd en anderzijds verguisd maar ge
vreesd wordt door autoritaire of dictatoriale regimes.
Amnesty, is door de Sovjetunie uitgemaakt voor „ideo
logische saboteur", terwijl het Chileense bewind de or
ganisatie als „een communistische mantelorganisatie"
heeft bestempeld.
De eerste stap naar de oprichting
van Amnesty International (AI) werd
gezet nadat de Britse jurist Peter Be-
nenson eind 1960 een stuk in de krant
onder ogen kreeg over de veroorde
ling tot zeven jaar gevangenisstraf
van twee studenten in Portugal, al
leen omdat zij openlijk een dronk
hadden uitgebracht op de vrijheid.
Geschokt en verontwaardigd besloot
hij tot actie over te gaan tegen prak
tijken waarbij mensen wegens het
hebben van een eigen mening in de
gevangenis terecht komen.
Op 28 mei 1961 verscheen zijn eerste
artikel ,,De Vergeten gevangenen" in
het Britse blad The Observer en in
kranten in andere landen. Daarop
volgde een internationale campagne
die tot doel had bekendheid te geven
aan de vaak mensonterende behande
ling van gevangenen die op grond van
hun overtuiging, huidskleur, sekse,
etnische afkomst, taal of geloof wor
den opgesloten. Die mensen kregen
van Amnesty de naam „gewetensge
vangenen", mits zij geen geweld had
den gebruikt of gepropageerd.
Wat als een korte actie in de media
was begonnen groeide snel tot een
over de hele wereld vertakte bewe
ging, die onafhankelijk van regerin
gen, politieke partijen, ideologische
en religieuze instellingen vecht voor
de bescherming van de fundamentele
mensenrechten. Later ging de orga
nisatie zich ook bezig houden met
vluchtelingenwerk en zette zij zich in
voor de afschaffing van folteringen
en de doodstraf.
Amnesty beroept zich in haar bena
dering van regeringen op de interna
tionale mensenrechtenverklaringen
en -verdragen. Centraal staat daarbij
de universele verklaring van de rech
ten van de mens die op 10 december
1948 door de algemene vergadering
van de Verenigde Naties werd aange
nomen. Het werk van AI is geconcen
treerd op bepaalde burger- en politie
ke rechten en niet op sociale en
economische rechten. Niet omdat de
ze minder belangrijk worden geacht
maar omdat de organisatie van me
ning is dat resultaten slechts kunnen
worden geboekt als het werkterrein
niet te breed is. Wegens haar onaf
hankelijke status accepteert AI geen
overheidssubsidie. De benodigde
fondsen komen van de ruim 500.000
leden en donateurs in 151 landen.
Werk
Het werk wordt voornamelijk ver
richt door vrijwilligers. Amnesty
heeft afdelingen in 43 landen, die
nauw samenwerken met het Interna
tionaal Secretariaat (IS) in Londen.
dat Amnesty schrijft, of een gevange
nisdirecteur die misschien wil be
vestigen dat een persoon gevangen
zit, of een advocaat of medegevange
ne. Martens legt daarbij uit dat dat
ook de reden is dat AI niet altijd ac
tueel is.
Het komt voor dat de Boekovski-
stichting, die zich bezig houdt met
het lot van dissidenten en politieke
gevangenen in de Sovjetunie, op
grond van slechts een bron melding
maakt van een geval van schending
van de mensenrechten. „Ons wordt
dan wel eens gevraagd of wij het be
richt van de Boekovski-stichting
kunnen bevestigen". Dat kan soms
niet of pas een aantal weken later, al
dus Martens.
Voor goede informatie is het ook no
dig te beschikken over informanten
in de landen waar schendingen van
de mensenrechten plaatsvinden. In
formanten, onder wie advocaten en
artsen, melden zich vaak zelf aan bij
Amnesty en via hen komen veel in
lichtingen binnen op het secretariaat
in Londen. Zij blijven uiteraard
volstrekt anoniem.
De verzamelde informatie vormt de
grondslag voor allerlei activiteit ten
behoeve van slachtoffers van mishan
deling. De oudste actievorm is de zo
genoemde „adoptie". Wanneer ver
moedt wordt dat iemand als gewe
tensgevangene kan worden be
schouwd, stelt het IS een onderzoek
in en stelt het een persoonlijk dossier
van de zaak samen.
Amnesty is jarig, maar te vieren valt er nog niet veel...
Aan het hoofd van het Londense
hoofdkwartier staat de secretaris
generaal. Momenteel is dat de Zweed
Thomas Hammarberg. Hét voortdu
rend overleg van de landelijke afde
lingen met het IS zorgt ervoor dat AI
altijd met een stem spreekt en als
eenheid optreedt, wat de betrouw
baarheid ten goede komt.
„Al vanaf de oprichting was het
zaak om een eigen informatienet
werk op te bouwen. Daarom is in
Londen een onderzoekcentrum opge
richt, waar ongeveer 200 betaalde
krachten werken". Deze mensen doen
vrijwel niets anders dan inlichtingen
natrekken en informatiebronnen
werven, aldus Martens.
Ieder bericht over schending van
de mensenrechten moet door drie on
afhankelijke bronnen worden be
vestigd. Dat kan zijn een familielid
Als gebleken is dat het inderdaad
om een gewetensgevangene gaat,
wordt de zaak toegewezen aan een of
meer groepen van Al. Deze groepen,
diè*bestaan uit Amnesty-leden, pro
beren de gevangene onmiddellijk en
onvoorwaardelijk vrij te krijgen via
brieven aan de verantwoordelijke au
toriteiten. Ook probeert men de zaak
in de publiciteit te brengen en steun
te krijgen van bijvoorbeeld mensen
met hetzelfde beroep als de gevange
ne. Zolang vrijlating niet heeft
plaatsgevonden zet de groep zich in
voor een correcte gerechtelijke be
handeling van de zaak en zo nodig
voor verbetering van de omstandig
heden tijdens de gevangenschap. Als
niet met zekerheid is vast te stellen of
iemand de status van gewetensgevan
gene kan worden toegekend kan een
groep tot taak krijgen nader onder
zoek naar de zaak te verrichten.
Of Amnesty direct invloed heeft is
moeilijk te zeggen. Wel is het zo dat
regeringen voorzichtig worden, aldus
Martens. Het gebeurt wel eens da
cep onderzoeksmissie van AI de toe
.gang tot een land wordt geweigerd.
Een voorbeeld van de resultaten die
Amnesty heeft geboekt is dat van een
vakbondsleider die gevangen zat in
Hait i onder Jean-Claude Duvalier, de
in februari verdreven president.
„Amnesty adopteerde deze man,
waarna de brieven met duizenden de
deur uitgingen naar de gevangenis.
De vakbondsleider vertelde later dal
na duizend brieven hij beter eten
kreeg, na tienduizend brieven ook
weer gelucht mocht worden en dat hij
na 50.000 brieven werd vrijgelaten.
Publiciteit
Publiciteit speelt een grote rol.
„Als een rapport over schendingen
van de mensenrechten veel publici
teit krijgt werkt dat zeker als druk
middel. Een ander effect van publici
teit is dat veel mensen ons gaan
bellen met de vraag of ze ook iets
voor Amnesty kunnen gaan doen.
De toekomst ziet de organisatie
echter somber in. Er komen steeds
meer meldingenvan schendingen. In
meer dan 110 landen worden de men
senrechten met voeten getreden. In
zowel linkse als rechtse landen ko
men nog verdwijningen, politieke
moorden en martelingen voor.
Bovendien is wat bekend is slechts
het topje van de ijsberg. Het afgelo
pen jaar telde AI 1125 executies, voor
1984 meldde de organisatie dat meer
dan 1500 terechtstellingen verspreid
over 40 landen openbaar zijn ge
maakt. Maar daarbij wordt gewezen
dat de werkelijke omvang van de exe
cutie veel groter kan zijn omdat lan
den waar de doodstraf regelmatig
wordt toegepast, zoals Iran, China en
Irak, geen gegevens verstrekken.
Ook de werkelijke omvang van
martelpraktijken en het precieze
aantal politieke gevangenen, ver
dwijningen, moorden en andere
schendingen van de mensenrechten
is niet vast te stellen. AI kamt vóórts
met het dilemma dat vroegere adop-
tiegevallen nu zelf onderdrukken.
„Een goed voorbeeld is Iran", zegt
Martens. „Onder het bewind van de
Shah kwamen er veel martelingen
voor. De aanhangers van Chomeini
zaten in ballingschap in Parijs. Maar
nu ze zelf aan de macht zijn, maken
ze zich zelf schuldig aan martelin
gen". Een ander voorbeeld is Robert
Mugabe, de huidige premier van
Zimbabwe, die ooit als gewetensge
vangene werd geadopteerd door Am
nesty. Nu hij regeringsleider is ko
men onder zijn bewind ook
schendingen van de mensenrechten
voor. Mugabe schildert Amnesty af
als een „ClA-instelling".
De Nederlandse afdeling van Am
nesty International is met circa
85.000 leden en donateurs een van de
grote afdelingen van de mensenrech
tenorganisatie. Hiervan zetten onge
veer 8.000 leden zich actief in voor
Amnesty, terwijl 500 plaatselijke
groepen in touw zijn voor de vrijla
ting van zogenoemde gëweténsgevan-
genen (ménsen die gevangen zitten
omdat ze een andere mening hebben
dan de machtshebbers in hun land).
Ook Schouwen-Duiveland heeft
sinds 1977 een eigen afdeling, die zich
druk bezighoudt met de strijd tegen
het met voeten betreden van de men
senrechten. Zij doet dit met schrijf-
avonden en het verstrekken van in
formatie over de politieke
gevangenen. De belangstelling voor
de afdeling op Schouwen-Duiveland
varieert van tijd tot tijd. Nog door te
veel mensen wordt AI beschouwd als
een politiek gekleurde groepering,
waardoor de drempel tot deelname
snel verhoogd wordt. De vele bijeen
komsten op het eiland en het ver
strekken van brochures en dergelijke
moet dit voorkomen.
Extra inkomsten zullen zeer welkom zijn
ZIERIKZEE - De speel-o-theek Schouwen-Duiveland
staat aan de vooravond van de verhuizing naar het voor
malig schoolgebouw van Binnen de Veste aan de Mossel
boomgaard. Wellicht nog tot ongeveer 1 juni zal de speel-
o-theek gevestigd zijn in de oude kleuterschool achter de
Corneliastichting, een locatie die ongetwijfeld met enige
weemoed zal worden verlaten.
Terugkijkend op de drie jaren, dat
de speel-o-theek nu draait, consta
teert het bestuur, dat er in de loop
der tijd toch wel het één en ander is
veranderd. Ze begon met met een
paar leden en nu is het ledental tot
ruim zeventig gestegen.
Het nieuwe onderkomen biedt ech
ter ook aantrekkelijke perspectie
ven, zo wordt in het jaarverslag van
1985 benadrukt. Het voormalig
schoolgebouw van Binnen de Veste
ligt gunstig, er zijn scholen in de na
bije omgeving en de peuterspeelzaal,
zodat wellicht vele ouders en kinde
ren in de toekomst op de speel-o-
theek opmerkzaam gemaakt kunnen
worden.
Voor het echter zover is, zal er nog
veel werk verzet moeten worden.
„Een aantal latente binnenhuisarchi
tecten onder onze medewerkers heeft
op dit moment reeds een indeling op
schaal getekend, compleet met kind
vriendelijke, veilige inrichting. Dus
als alle breek- en verbouwperikelen
achter de rug zijn, hopen we u alle
maal in ons nieuwe onderkomen te
mogen begroeten", schrijft voor
zitster Lukkie Nederhoed in het jaar
verslag.
Financiën
Verhuizen kost echter meestal veel
geld en voor dat probleem ziet ook de
speel-o-theek zich geplaatst. In de be
groting voor 1986 werd voor inrich
ting en inventaris een bedrag van
2.500,— opgenomen en voor huis
vesting en energie een bedrag van
1.200,—. Eén en ander resulteert in
het feit, dat de uitgave-kant van de
begroting een bedrag van 4.000,—
meer vertoont dan de kant van de in
komsten. Om dit verschil te kunnen
vereffenen, zal wellicht een beroep
gedaan moeten worden op extra gif
ten, activiteiten en subsidie.
Om uitsluitend een speel-o-theek te
zijn voor kinderen, die zich op eniger
lei wijze anders ontwikkelen, bleek
er in de praktijk, ondanks alle in
spanningen toch een kink in de kabel
te komen, zo erkent het bestuur.
De speel-o-theek moest goed kun
nen blijven draaien om de ruimte, het
speelgoed en dergelijke, te kunnen
bekostigen. Er zijn derhalve inmid
dels veel meer kinderen lid geworden
en zodoende snijdt het mes aan twee
kanten.
Vrijwilligers
De speel-o-theek beschikt ov< r
ruim twintig vrijwillig(st)ers, die
zich inzetten voor de uitleen van
speelgoed elke woensdag en zater
dag, maar ook voor de talrijke andere
activiteiten, zoals: deelname aan de
Oranjemarkt, open dagen, speelgoed
beurs, cursus deskundigheidsbevor
dering en het repareren van speel
goed.
Dat laatste wordt verricht door de
zogenaamde Doc-groep. Ook het af
gelopen jaar heeft de Doe-groep weer
aardig wat speelgoed gerepareerd of
vernieuwd. Ook de Vrijwerkcentrale
repareert met de regelmaat van de
klok het kapotte speelgoed.
Het bestuur acht het prettig op een
paar mensen te kunnen terugvallen
voor dit werk, maar zou de Doe-groep
graag nog wat uitgebreid zien met
mensen, die zo nu en dan iets zouden
kunnen repareren of breien voor de
poppen.
Speelgoedbeleid
Ieder jaar wordt er een bedrag op
de begroting gezet voor de aanschaf
van nieuw speelgoedmateriaal.
Naast allerlei vakliteratuur, catalogi
en dergelijk bestaat er ook een ver
langlijst. Deze verlanglijst wordt in
gevuld met de wensen van leden, ou
ders en vrijwillig(st)ers. Omdat nooit
alles tegelijk gekocht kan worden,
wordt er een prioriteitenlijst samen
gesteld.
Bij de aankoop worden de volgende
criteria gehanteerd: Speelgoed moet
stevig en duurzaam zijn; speelgoed
moet makkelijk schoon te maken
zijn; speelgoed moet voor kinderen
stimulerend en uitdagend zijn; extra
aandacht bestaat voor speciaal aan
gepast materiaal en voor spelmateri
aal wat weinig bekend is of wat erg
duur is.
Het jaarverslag biedt verder een
overzicht van het spel- en ontwikke
lingsmateriaal, een speelgoeduitleen
top tien in 1985, een grafiek van het
ledenbestand, een verslag van de
kern MLK van de Bcatrixschool en
fraaie tekeningen van leerlingen van
de ZMLK afdeling van de Beatrix-
school.
Deze week wordt weer de maande
lijkse stiltekring voor de vrede ge
houden op donderdag 15 mei (koop
avond) onder de Bcuze te Zicrikzee.
Tussen 19.30 en 20.00 uur kan men
zich voor een moment aansluiten bij
deze kring, die gewoon „stil" staat
bij vrede en gerechtigheid in deze we
reld.
Het initiatief gaat uit van de geza
menlijke vredesgroepen van Schou
wen-Duiveland.
Kollekteweek
12-18 mei
Aanmelding kollektanten
AFDELING ZIERIKZEE:
MEVR. JUMELET
~H. J. Doelemanplein 7
Tel. 01110-2736
MEVR. KRIPS
Krabstraat 29
Tel. 01110-4613
ZIERIKZEE - Het was voor 160 oudere mensen on
langs vroeg uit de veren, toen drie bussen rond 07.00
uur op verschillende plaatsen op het eiland groepen
mensen ophaalden voor de „Nationale Zonnedag"
van het Leger des Heils, welke in Barneveld gehou
den werd.
Het Christelijk gemengd koor Sursum Corda uit Spakenburg verleen
de medewerking aan de Zonnedag.
De algehele organisatie van deze dag lag in handen van mevrouw ko
lonel D. M. Verhagen-Riedijk, die verbonden is aan het hoofdkwartier
van het Leger des Heils te Amsterdam. De organisatie op plaatselijk ni
veau lag in handen van korps Zierikzee, mevrouw luitenant B. Y.
Kruisinga-Remigius.
Met mensen die veel zin en goede moed hadden, gingen de drie bussen
op weg naar Barneveld. De stemming begon al vroeg erg vrolijk te wor
den. Op de heenreis kregen de deelnemers een „Puzzelboekje" uitge
reikt waar een prijsvraag aan verbonden was. In iedere bus zou de eer
ste persoonen die de oplossing wist een presentje krijgen. De
uiteindelijke oplossing moest zijn: Heidekoningin. Het was zeer prettig
dat in elke bus een gastvrouw/gastheer van het Leger des Heils uit Zie
rikzee aanwezig was om vragen e.d. te beantwoorden. Dit waren: me
vrouw T. Verkerke-van 't Leven, de heer en mevrouw B. de Jong en luite
nante T. Kruisinga.
Natuurlijk was er onderweg, en wel in Woudenberg, een stop voor een
lekker bakje koffie met gebak.
Hoe meer wij Barneveld naderden, hoe meer deelnemers wij ontmoe
ten uit het gehele land. Er kwamen 3.100 mensen uit heel Nederland
naar Barneveld om deze dag, die in het teken stond van het „Heide-
feest" mee te beleven. In Barneveld werden wij door een boeren-
blaaskapel ingehaald. In de markthal van Barneveld was een mini
„Oud-Veluwse-Markt" georganiseerd. We zagen vrolijke volksdansers
en anderen in klederdracht met ouderwetse kinderwagens uit groot
moeders tijd; er waren gezellige smulkraampjes, souvenirswinkeltjes
en oude ambachten. Ook de bóeren-blaaskapel was van de partij in de
hal, wat tot gevolg had dat er spontaan een polonaise werd gehouden.
Het was jammer dat het erg druk was, zodat van de kraampjes weinig
te zien was, maar niettemin was de sfeer erg fijn. Hierna ging het
Zeeuwse gevolg weer paar Woudenberg waar de feestelijke koffiemaal
tijd werd genuttigd.
's Middags waren de 3.100 deelnemers bij elkaar in de Vèluwehal van
Barneveld waar het „Heidefeestprogramma" werd gehouden. Het was
een middag vol verrassingen, die op een voortreffelijke wijze werd ge
leid door mevrouw kolonel Verhagen. Allereerst werden de gasten ver
welkomd. Dit waren: Mevrouw M. E. J. Lubbers-Hoogeweegen, de
vrouw van onze ministerpresident, de heer Rien Poortvliet, de bekende
schilder en tekenaar die al veel prachtige boeken heeft uitgegeven en na
tuurlijk de commandant van het Leger des Heils in Nederland en zijn
vrouw, Commissioner R. A. Cox.
Apart werden de mensen van Schouwen-Duiveland welkom geheten en
in het bijzonder mevrouw Den Boer-Van Hoeve, de vrouw van burge
meester Den Boer van Middenschouwen, die ook deze dag meemaakte.
Het was een feestelijk programma waar de Heidekoningin Calluna
XXX en Prinses Erica XI op een aparte wijze hun intrede deden. Het
was leuk te horen en te zien wat voor taken zij moeten vervullen als Ko
ningin en Prinses. Eén van de taken van de Koningin is, dat zij één week
het werk van de burgemeester van Ede overneemt en waarbij de prinses
haar daarbij helpt.
Hierna kwam de enige en echte schaapherder van de Ginkelse heide,
de heer Van de Brandhof, aan het woord. Hij had één schaap met haar
lam meegenomen. Op 1 juni a.s. is de de heer v. d. Brandhof 11 jaar
schaapherder. Hij vertelde dat hij 7 dagen per week aan het werk is van
11.00 tot 17.00 uur. In februari dit jaar zijn er 120-125 lammetjes geboren.
Hij demonstreerde in de zaal hoe hij een schaap dat wegloopt, terug
haalt naar de kudde. Dat doet hij met een soort schepje waar een kluit
aarde in komt. Dat gooit hij naar het desbetreffende schaap dat ervan
schrikt en terugkomt. Hiermee kan hij een schaap op 30 meter afstand
raken. Rien Poortvliet vertelde op een leuke en boeiende wijze over zijn
werk en nieuwste boek, wat bijna klaar is.
Mevrouw Lubbers maakte het bedrag bekend van de actie voor Chili.
Veel bejaardenbonden hebben gespaard voor dit project en de totale op
brengst uit heel Nederland, bijeengebracht door veel oudere mensen, is
51.570,51. Dit is natuurlijk geweldig!
Verder werd er meegewerkt door het Christelijk gemengd koor Sur
sum Corda uit Spakenburg o.l.v. Henk ter Haar en een tamboerijn-
brigade uit Amsterdam. Na afloop van dit programma kregen de men
sen nog drinken en een „Barneveldse delicatesse", een Barnevelds
Haantje aangeboden.
Daarna ging het weer huiswaarts. Het was een lange en vermoeiende
dag, maar de reacties waren: „Het was geweldig", en „Wat hebben wij
genoten". Zo werd deze dag inderdaad een „Zonnedag" voor alle deelne
mers.
B. Y. KRUISINGA-REMIGIUS
Morgen, zaterdag 10 mei
ZIERIKZEE - Morgen, zaterdag 10 mei, is het nationale
molendag en fietsdag. Ook op Schouwen-Duiveland wor
den verschillende molens opengesteld, die in de verschil
lende fietsroutes worden opgenomen. Deze veertiende
molendag duurt de gehele dag.
Het is aan de molenaars van de ver
schillende molens om zaterdag deel
te nemen aan de nationale dag. De
Korenmolen in Nieuwerkerk heeft in
ieder geval enkele oude werktuigen
verzameld en zal deze zaterdag voor
het publiek uitstallen. Ook enkele
andere molens in Duiveland vallen in
de fietsroute van ongeveer 25 kilome
ter. De deelnemers kunnen bij de ver
schillende molens starten en krijgen
daar een stencil in handen met enige
toegespitste informatie.
Deelnemers kunnen starten tussen
10.00 uur en 17.00 uur. Ook de Graan
halm in Burgh-Haamstede heeft ver
schillende activiteiten georgani
seerd, zoals een broodbakdemonstra
tie. De fietsroute voert ondermeer
langs het Oude 'Uus, de Plompe Tb-
ren in Haamstede en de Renesse Dag.
De VW in Renesse heeft de coördina
tie van de fietstocht in de Westhoek.
BREDA - Burgemeester F. Fey van
Breda heeft donderdagochtend op
een zeer druk bevolkte Grote Markt
het 16e oude-stijl jazzfestival van
Breda geopend.
