Kerkwerfse veehandelaren
vieren gouden jubileum
Cursus voor vrouwen:
'Levend in je lijf'
Plandsoen
start eigen
bedrijfje
MIDDEN
MIDDENSTAND
JANWILLEM CAPELLE
haarverzorging
J aar vergadering
Stad en Lande
Damesclub
bv Burgh
organiseert
districtsdag
biljarten
4
Vader en zoon Hart in de stal.
De afdeling varkens is het terrein van zoon Cees, dat niet wegneemt dat vader Hart er niet voor zou zorgen....
Van RTM naar eigen vervoer
KERKWERVE - Op 12
april wordt er in Kerkwer-
ve een gouden jubileum ge
vierd. Op die datum be
staat het bedrijf van L. C.
Hart vijftig jaar. De heer
Hart heeft een vee- en var
kenshandel, ooit begonnen
door grondlegger C. Hart,
voortgezet door L. C. Hart
en de derde generatie Hart
is sinds een paar jaar ook
in het bedrijf: C. J. (Cees)
Hart. Het heuglijke feit
wordt gevierd met een re
ceptie voor.de vele (vaste)
klanten in De Zeeuwse
Stromen.
Vader C. Hart begon in 1935 een sla
gerij in Serooskerke, zelfstandig en
verrichtte daarbij ook nog huisslach
tingen. Maar het kleine Serooskerke
bleek niet groot genoeg om in zijn le
vensonderhoud te kunnen voorzien.
De slagerij liep niet best, vandaar dat
C. Hart een jaar later in de veehandel
verzeild raakte, nu een halve eeuw
geleden. In 1938 resulteerde die han
del in het van de hand doen van de
slagerij en was C. Hart alleen nog
veehandelaar.
Per RTM
Uiteraard verliep de veehandel
vijftig jaar geleden heel anders dan
nu, zo weet C. J. Hart nog goed. Over
die vijftig jaar vertelt hij, omdat va
der Hart helaas al is overleden. Vijf
tig jaar geleden werd het te verhan
delen vee bij de boer gekocht, die zijn
vee dan persoonlijk moest afleveren
bij de spoorboot in Zierikzee of bij
een van de vele stationnetjes van de
RTM. Veewagens waren er nog niet.
In Numansdorp werd er overgeladen,
op weg naar de markt in Rotterdam.
Dat betekende een reis van twee da
gen: maandagochtend vroeg weg, en
dinsdagavond laat thuis. En als de
boot vertraging had betekende dat
voor de boeren soms uren lang wach
ten op hun (nieuw) vee, dat lopend
naar het desbetreffend bedrijf werd
gebracht. De RTM staakte een paar
jaar na de oorlog het veevervoer en
toen kwamen de vrachtwagens die
die taak overnamen. L. C. Hart heeft
het nog meegemaakt, dat vervoer per
RTM.
De komst van de veewagens bete
kende veel tijdwinst, alhoewel aan
vankelijk nog de barrière Zijpe
moest worden genomen. De eerste
boot op maandag was gereserveerd
voor de veewagens. Wat Hart betreft
waren dat de vrachtrijders van
Noordhoek, Hendrikse en ook Van
der Wekken uit Zierikzee. Wel werd
het mogelijk om dezelfde dag terug
te zijn.
Na de oorlog, zo weet Hart nog
goed, was er veel handel in vee, om
dat een deel van Schouwen-
Duiveland onder water had gestaan
en er een nieuw begin met vele boe
renbedrijven moest worden gemaakt.
Hetzelfde deed zich voor na de wa
tersnoodramp van '53, waarbij veel
vee het leven liet. Ook toen weer een
nieuw begin, en derhalve een flore
rende tijd voor de veehandel van
Hart.
Varkens
Na die ramp in '55 kwam L. C. Hart
in het bedrijf en hij nam de varkens
handel er bij. Het is nog steeds vee-
èn varkenshandel, wat de vraag
rechtvaardigt of varkens niet als vee
te boek staan. Hart: ,,Als we over vee
spreken bedoelen we het rundvee:
kalveren, pinken, maar ook paarden
en schapen bijvoorbeeld. De varkens
handel is een aparte handel en valt
gewoonlijk niet onder de veehandel.
Na de ramp was er op Schouwen geen
varkenshandelaar meer, vandaar dat
toen ik in het bedrijf kwam die var
kenshandel erbij ging doen. En met
de opkomst van de intensieve veehou
derij, zat daar een goedé boterham
in".
Die varkenshandel is inmiddels
uitgebreid tot 70% van de totale om
zet, een illustratief cijfer, waarvoor
zoon Cees nu de verantwoording
draagt: hij is de varkenshandelaar.
Derde Hart
Intussen werd ook het eigen ver
voer ter hand genomen, in 1960 om
precies te zijn. Vanaf die tijd wordt
het vee door Hart zelf bij de boer ge
haald en per eigen veewagen naar de
markt gebracht. Hart deed dat vier
jaar, tot zijn vader ziek werd en is
gestorven. Toen stond hij er alleen
voor en dat bleek niet haalbaar. Een
chauffeur, werd in dienst genomen tot
in september 1983 zoon Cees in het be
drijf kwam als derde generatie.
Sindsdien wordt het bedrijf door de
twee Harten gevoerd.
Cees vertelt dat in vergelijking
met vroeger de varkenshandel veel
telefonisch wordt afgedaan, voorna
melijk al op zaterdag zodat hij pre
cies weet hoeveel hij de volgende
week moet kopen en verkopen. De
varkens gaan levend via Rosendaal
naar Italië en Frankrijk en voor de
slacht naar Rotterdam en Schoonho
ven. Varkens komen zelden op de
veemarkt, die er komen worden van
de markt direct naar een slachthuis
gebracht.
Hart sr is de veehandelaar van de
twee en houdt zich dus bezig met de
handel in rundvee, paarden, geiten,
schapen, heeft zijn klanten overwe
gend op Schouwen-Duiveland, maar
ook op Goeree-Overflakkee en
Noord-Beveland. Wekelijks is hij te
vinden op de veemarkt van Dm
Bosch, een enkele keer in Leiden.
Buiten dat om is er nog het eigen
bedrijf van 23 ha, met het eigen vee.
,,Het is eigenlijk mijn winkel: alles
wat hier loopt is te koop", zegt Hart,
Behalve dan de honderd fokooien,
waarvan er nog maar enkelen moeten
lammeren. Een veehandel èn een ei
gen boerderij vergen samen heel wat
uurtjes. Werkdagen van 's nachts drie
uur tot diep in de avond betekent dat
onder meer, met alleen het weekeinde
vrij, in feite alleen de zondag.
Varkenspest
De onlangs uitgebroken var
kenspest heeft er intussen voor ge
zorgd dat de handel in varkens nage
noeg stil ligt, en dat betekent ook
voor veehandelaren als Hart een
strop. Het vervoer van varkens is ver
boden in Noord- en Zuid-Holland en
Utrecht. Aangezien er een week van
te voren gekocht wordt en nu niet ver
kocht kan worden zit de handelaar
met varkens. Cees verklaart dat hij
de boeren eerst vraagt of de dieren
wat langer bij hen mogen blijven,
maar als dat niet kan dat moet hij ze
afnemen (verkocht is verkocht), maar
daar heeft hij een huur-stal voor in
reserve waar met gemak een paar
honderd varkens kunnen worden ge
houden. ,,Maar ook weer niet te lang:
anders worden ze te zwaar voor de
handel". Overigens betekent een stil
liggende varkenshandel ook een
strop voor de vaderlandse economie:
wekelijks wordt er voor 30 miljoen
aan vee verhandeld, waarvan 60%
export-varkens.
Nog vijftig
Toch ziet Hart de toekomst niet
somber in en zegt welgemoed er nog
vijftig jaar er bij te willen voor het
bedrijf. Dit ondanks de (tijdelijke)
malaise met de varkens, ondanks de
superheffing, boterberg, melkplas,
vleesberg of mestoverschotten. ,,Het
zal niet meevallen om uit te breiden,
maar voor deze problemen zal wel
een oplossing komen", klinkt het vol
vertrouwen voor de toekomst.
Dikbillen
Nu we toch een 'échte' veehande
laar aan de praat hebben, willen we
ook nog het fijne weten van die rel
vlak voor Pasen in Den Bosch, tussen
handelaren en actievoerders van Lek
ker Dier met de 'dikbillen' als inzet.
Hart zelf was daar niet bij, maar
kiest (begrijpelijk) de zijde van de
dikbilfokker. Hij heeft daar zo z'n ei
gen filosofie over.
„Fokkers van dikbillen fokken een
superras. En wat maakt het nu eigen
lijk uit of zo'n kalf al dan niet met
een keizersnee ter wereld komt?
Moeten ze zich daar zo druk over ma
ken? Ik zeg dan weieens: kijk naar
onze koningin, al de prinsen zijn met
een keizersnee ter wereld ge
bracht waarom zou dat bij een
dier dan niet mogen? Ik denk trou
wens dat een dier minder pijn heeft
bij een keizersnee, die vakkundig
door een veearts wordt uitgevoerd,
dan met de zogenaamde 'natuurlijke'
bevallingen", aldus de mening van
Hart.
Over de aversie van handelaren en
boeren, tegenover de schrijvende en
fotograferende pers op de veemark
ten zegt Hart dat ook te begrijpen.
,,Er wordt vaak negatief over ge
schreven ja. En dan krijg je aversie.
Er gebeurt weieens wat, dat zal ik
niet ontkennen. Sommigen presteren
het om wat wij noemen 'wrak-vee'
aan de markt te brengen en dat is ver
boden. Al^ een keurmeester dat ziet,
krijg je geheid een proces-verbaal en
wordt het dier direct afgevoerd naar
het slachthuis. Maar ik vraag me af,
waarom zulke dieren -die gelukkig
maar sporadisch op de markt komen-
nu juist uitgebreid in beeld worden
gebracht. Laatst nog in Panorama:
één foto maar bij een artikel, van een
kreupele koe. Moet dat nou
Consument
In het vervolg hierop zegt Hart dat
in feite de consument er de oorzaak
van is dat er soms vee wordt gehou
den op een manier die die consument
eigenlijk niet wil: de intensieve vee
houderij. Dat komt omdat men
steeds meer en steeds goedkoper
vlees wil. Hij zegt zeker te weten dat
de boeren bijvoorbeeld varkens
graag op stro zouden willen houden
(zoals Hart trouwens zelf ook doet)
als er drie gulden per kilo méér zou
worden betaald. Dan wordt het extra
werk betaald.
Wat dat betreft merkt de veehande
laar ook een groot verschil op met
vroeger: boeren hebben nu geen tijd
meer voor een praatje. Vroeger kon
een handelaar gerust onder mel-
kenstijd langs komen, nu niet meer:
de boer moet zélf melken waar vroe
ger de knechts dat deden. De concur
rentie onder de handelaren is groter,
ook als gevolg van een grotere mobili
teit.
Niet één gelijk
Het leuke van in vee handelen
vindt Hart het omgaan met mensen
in de eerste plaats. Daarbij komt, dat
elk stuk vee weer anders is, er is niet
één koe gelijk. Telkens weer moet er
geschat worden en beoordelen wat
het dier in kwestie waard is. Derhal
ve vindt hij het handelen op en voor
de markt de leukste kant van zijn
vak, waarbij gedegen vakmanschap
om de hoek komt kijken. Als het over
slachtvee gaat wordt er niet meer per
stuk maar per kilo gesproken als ba
sisprijs en dat is minder aantrekke
lijk.
Kopen en verkopen plus zelf een
boerenbedrijf hebben. Dat gaat al
vijftig jaar zo in Kerkwerve aan de
Bootsweg. Op de receptie zullen ze
ker nog vaste klanten verschijnen
die al bij C. Hart klant waren en dat
nog zijn. Dat is een teken dat de
Kerkwerfse veehandelaren Hart sr
en jr goed bekend staan. Een kwestie
van vertrouwen.
Een foto van een paasveetentoonstelling in Rotterdam, met een fraaie stier.
Het jaartal is 1957. Links L. C. Hart, midden slager J. Berrevoets uit Zierik
zee en rechts de grondlegger van het jubilerende bedrijf, C. Hart.
BURGH-HAAMSTEDE - De
39-jarige Jaap Plandsoen uit
Burgh-Haamstede is een eigen
schildersbedrijfje begonnen.
Plandsoen liep al enige tijd
rond met het idee van een ei
gen zaakje. „Het is geen stap
die je zomaar neemt, maar ik
heb besloten dat wanneer ik
een bedrijfje wilde starten het
snel moest doen".
Plandsoen heeft alle vertrou
wen in de toekomst en dat
maakt een begin altijd gemak
kelijker. Hij heeft altijd al in
het schildersvak gezeten en
kreeg de laatste tijd als niet-
zelfstandige veel opdrachten.
De Westerschouwenaar specia
liseert zich in schilderwerk,
wandafwerking en beglazing
INDE
en staat klaar voor opdrachten
in alle soorten en maten. On
getwijfeld een hele bedrijvig
heid aan de Zandweg 21 te
Burgh-Haamstede.
Taal van het lichaam
ZIERIKZEE - 'Levend in je lijf' is de titel van een speci
fieke cursus voor vrouwen, die op woensdag 9 april in
Zierikzee van start gaat. In deze cursus wordt de taal van
het lichaam centraal gesteld: Zorgen, pijn, agressie,
vreugde, enthousiasme, genieten, reacties op de omge
ving zijn immers allemaal zaken, die door het lichaam
tot uitdrukking worden gebracht.
In het dagelijks taalgebruik zijn
daar al diverse voorbeelden van te
vinden: Een gat in de lucht springen;
onder zorgen gebukt gaan; een stijf-
hoofd zijn; door de knieën gaan.
Fysiotherapeute Joke Enserink
stelt vast, dat in het dagelijks leven
nauwelijks nog wordt gelet op de
reacties van het lichaam op allerlei
situaties. In sommige gevallen wor
den lichaamssignalen pas serieus ge
nomen als er al sprake is van barsten
de koppijn, depressiviteit en ziektes.
De cursus 'Levend in je lijf' wil
(weer) zicht geven op wat het lichaam
met signalen duidelijk wil maken.
Hoe deze lichaamssignalen op te mer
ken en te accepteren zijn, zonder dat
er direct een waarde-oordecl aan ver
bonden wordt.
Als werkvormen worden lichaams
oefeningen (zowel inspannend als
ontspannend), expressievormen en
geleide fantasie gebruikt. Er wordt
zowel individueel als met de hele
groep gewerkt.
Wat onder meer aan de orde komt,
zijn punten als: eigen grenzen erva
ren, contact maken, geven en ontvan
gen, evenwicht vinden, groot/klein
zijn.
'Levend in je lijf' is bedoeld voor
vrouwen, die met hun lichaam(signa-
len) willen kennismaken.
Begeleidsters zijn Joke Enserink
en Frieda de Groot. Laatstgenoemde
is yogalerares en actief bezig met in
tuïtieve geneeswijze op judo- en yo-
gagebied.
De cursus wordt op zes achtereen
volgende woensdagochtenden gege
ven (uitgezonderd 30 april) van 9.00
uur tot 11.15 uur in het Parochiecen
trum in de Mosselstraat 2.
Een uitgebreide folder en meerdere
inlichtingen zijn verkrijgbaar bij Jo
ke Enserink, Poststraat 25. Zierikzee,
tel. <01110)-5433.
Advertentie
markt 1 brouwershaven 01119-2146
ZIERIKZEE - De Vereniging Stad
en Lande van Schouwen-Duiveland
heeft een goed jaar achter de rug.
Dat is te lezen in het jaarverslag van
de vereniging, dat aan de orde zal
worden gesteld op de jaarvergade
ring op vrijdag 25 april in de foyer
van restaurant Mondragon. Op de
jaarvergadering ook een lezing door
M. P. de Bruin, historicus te Middel
burg. De vergadering begint om 19.30
uur.
De vereniging spreekt van een goed
jaar, mede omdat ruim veertig nieu
we leden zich aanmeldden. Er waren
voorts goed bezochte vergaderingen
en het tiende jaarboek verscheen in
het verslagjaar. Ook werd het initia
tief genomen tot het plaatsen van
herdenkingsstenen van de storm
ramp in 1953. Tbch spreekt het jaar
verslag ook zorgen uit: het behoud
van stedelijke- en landelijke schoon
heid als doelstelling van de vereni
ging is er niet makkelijker op gewor
den. Onder meer door de voltooiing
van de Oosterscheldewerken met een
voorgenomen nieuw tracé naar de
damaanzet en verdere openlegging
voor verkeersstromen en recreanten,
kan niet anders dan schade aan het
weidse landschap doen, aldus het ver
slag. Derhalve heeft de vereniging de
komende jaren nog werk voldoende.
De vereniging prijst zich gelukkig
door de gemeente Westerschouwen te
zijn ingeschakeld bij de publieks
voorziening rond de Karolinische
burcht te Burgh.
Ledenbestand
De verheugende groei van het le
denbestand werd overigens deels te
niet gedaan door overlijden en opzeg
gingen en het schrappen van een
aantal leden dat de contributie niet
betaalde na herhaald aandringen.
Het ledenbestand daalde nu tot onder
de 600, maar met de echtgenoten en
huisgenoten er bij beloopt het aantal
toch rond de 800.
Behalve het jaarverslag komen aan
de orde: notulen, ingekomen stuk
ken. rekening en verantwoording
1985, begroting '87 en bestuursverkie
zing. Aftredend en herkiesbaar zijn
mevrouw S. H. Eggink-du Burck en
de heren J. L. van Sloten en L. J. Zon
dag.
Na de pauze volgt de lezing van M.
P. de Bruin met als titel Meertens
over de Zeeuwen.
BURGH-HAAMSTEDE - De da-
mcsbiljartvereniging Burgh organi
seert op zaterdag 5 april de jaarlijkse
districtsdag biljarten, die traditio
neel fungeert als de officieuze afslui
ting van het seizoen. Tijdens deze
dag worden niet alleen de kampi
oensbekers uitgereikt, maar er
wordt ook gestreden om het dis
trictskampioenschap voor teams.
Hiervoor hebben zich geplaatst de
ploegen van bv Phoenix uit Ouwer-
kerk, bv Rencsse, bv Bommencde uit
Znnnemaire en bv Onder Vrienden
uit Burgh-Haamstede. Zij spelen in
restaurant 't Grote Zwijn een thuis
wedstrijd.
Het afgelopen seizoen werden in to
taal 23 individuele biljarttitels en
vijf teamtitels vergeven in het dis
trict Schouwen-Duiveland van de Ko
ninklijke Nederlandse Biljart Bond.
Bij de teams pakte bv KVL uit
Noordgouwe twee titels. Zij wonnen
de driebandentitel en het kampioen
schap in de C5-klasse. Bv Bommenc
de pakte de titel in de C4-klasse en bv
De Wig uit Renesse veroverde de C3-
titel. JBNWK uit Nieuwerkerk haal
de het jeugdkampioenschap binnen.
Bij de individuele kampioenschap
pen behaalden Ger Monster, Koos
Dorreman, Wim Hanse, Rinus Lems
en Leon Quick ieder twee titels. Der
tien spelers behaalden een kam
pioenschap.
