Rabobank Q SCHOUWEN-DÜIVELAND EN DE DOLEANTIE (4) Voor een verantwoorde lening naar de Rabobank! w Geld nodig voor uw woninginrichting? l, r, 4 Kerkwerve behoorde tot de kleinste Hervormde gemeenten op Schouwen-Duive- land. Bovendien was de gemeente niet rijk en had in de vorige eeuw een vervallen kerkgebouw. In het begin van de 70er jaren van de 19de eeuw koos de gemeente meer en meer de „orthodoxe" zijde, dat wil zeggen: men voelde zich aangetrokken tot een ethische prediking. Prof. P. D. Chantepie de la Saussaye (Leeuwarden 1848 - Bilthoven 1920). De ethischen De twee meest vooraanstaande theologen van de ethische richting binnen de Nederlandse Hervormde Kerk waren Chantepie de la Saussaye en Beets. Chantepie was aanvanke lijk Waals predikant, later diende hij de Hervormde gemeente in Rotter dam en werd in 1872 hoogleraar in Groningen. Nicolaas Beets is bekend gebleven, niet door zijn theologische arbeid, maar wel door zijn literaire. Hij is immers de schrijver van de Camera Obscura". Beets was Her vormd predikant in onder meer Utrecht en werd later hoogleraar. Chantepie hechtte grote waarde aan de Godskennis en de openbaring Gods in de natuurlijke en de zedelij ke wereld. Hij legde een verband met de openbaring in Christus die zich richt op het menselijk geweten. Prof. De Jong schrijft in zijn Nederlandse Kerkgeschiedenis dat Chantepie wil de uitgaan van het „ethische empire", de „Christelijke ervaring, der feiten dier Christelijke consciëntie, welke mede in de leer der Hervormde Kerk eene theoretische uitdrukking heeft gevonden". Prof. De Jong voegt eraan toe: „Maar bij zulke redeneringen werden de kenners vaix.debélijdenis argwanend: deze ineensmelting ging te gemakkelijk, dit herstel van de menselijkheid van de gevallen zon daar voltrok zich niet zo ongestoord". Naast Chantepie de la Saussaye en Beets was het vooral prof. J. H. Gun ning, die de woordvoerder van de ethische richting werd. Meer dan an deren beklemtoonde Gunning de eis van bekering. Andere bekende ethi sche theologen waren prof. J. J. Ph. Valeton, prof. I. van Dijk en ds. A. W. Bronsveld. De laatste, individualist als hij was, merkte op ten aanzien van zijn kerkelijke richting: ik be hoor bij mijzelf! Naar een orthodoxe koers In 1878 vertrok de Kerkwerfse pre dikant ds. H. F. Reynvaan naar Nieuvv-Vossenieer. De lidmatenver- gadering van de Hervormde gemeen te besloot definitief in orthodoxe richting te koersen. Op 4 december 1878 werd met 35 stemmen besloten een orthodox predikant te beroepen. Voor een modern predikant was één stem. Na het tractement van de do minee aantrekkelijker gemaakt te hebben door middel van een verho ging van de kerkelijke belasting en na drie vergeefse beroepen kreeg Kerkwerve in 1880 eindelijk zijn or thodoxe predikant in de persoon van H. H. Barger. Op 29 februari 1880 werd kandidaat Barger bevestigd door zijn broer ds. E. Barger uit Maassluis, 's Middags deed hij intrede en reeds uit de in- treepreek bleek zijn kerkelijke rich ting. Hij sprak „over het heerlijk Kruis Evangelie hetwelk hij haar (de gemeente) wenschte te verkondigen" naar aanleiding van 1 Cor. 1 23 en 24. De kermis en de zending- Al spoedig bleek welke richting ds. Barger op wilde. Zo zond de kerke- raad een verzoekschrift aan de ge meenteraad van Kerkwerve om de kermis af te schaffen of in ieder geval te beperken. De catechisaties voor het afleggen van geloofsbelijdenis gingen (weer) aan de hand van het „Kort Begrip" van de 17de eeuwse Middelburgse predikant Herm. Faukelius. Het af leggen van belijdenis was een zaak waaraan veel waarde werd toege kend. Zo vergde het onderzoek van 16 „aannemelingen" in 1882 drie uur! Kerkwerve kreeg tijdens de ambtsperiode van ds. Barger een meisjesvereniging. De zending kreeg veel aandacht. Er werd een vereni ging voor in- en uitwendige zending op Gereformeerde grondslag opge richt. Gecollecteerd werd voor de Unie van de School met de Bijbel. Het kerstfeest kreeg een nieuwe vorm door een kerstboom in de kerk, prijzen voor ijverige catechisanten en een kledinguitdeling aan de ar men. Ds. Barger's naam werd alom be kend. Door veel gemeenten werd hij beroepen, maar steeds bedankte hij, zelfs voor Vlissingen in 1884. In het zelfde jaar nam hij echter een beroep aan naar Leusden. Voor zijn afscheid zorgde hij ervoor dat Kerkwerve in orthodox vaarwater bleef. Volgens het rooster van de Ring Zierikzee zou ds. Brandt, modern predikant in Zie rikzee, consulent worden. Hij bleek bereid dit af te staan aan zijn recht zinnige ambtgenoot ds. Romijn. Voorts werd besloten dat de bedie ning van het Heilig Avondmaal en de Doop uitsluitend bediend zou worden door rechtzinnige predikanten. Prof. dr. J. H. Gunning (Vlaardingen 1829 - Arnhem, 1905). Op 24 augustus 1884 nam ds. Barger afscheid van Kerkwerve. Later werd hij predikant in Vlaardingen, Bloe- mendaal en Utrecht. Daar werd hij één van de meest vooraanstaande fl predikanten. Hoewel behorend tot de ethische richting betreurde hij de kerkelijke partijen. In Utrecht was hij vooral op maatschappelijk gebied actief en vond tijd voor historische studies. In 1931 ging hij met emeri taat; hij overleed acht jaar later. Ds. W. K. P. Goeree Na een vergeefs beroep werd op 21 september 1884 met algemene stem men beroepen kandidaat Willem Ka- rel Pieter Goeree, wonende te Vlis singen. Hij had drie beroepen gekregen: Kerkwerve, Sirjansland en Kolderveen. Dat naar Kerkwerve nam hij aan. W. K. P. Goeree was geboren te Vlissingen in 1859. Hij ging op het gymnasium in Middelburg en stu deerde theologie in Groningen. Op 7 december 1884 werd hij in Kerkwerve bevestigd door zijn oom ds. L. H. F. Creutzberg, predikant in Wouden berg. Aan de handoplegging namen deel naast de bevestiger, de consulent ds. P. J. Romijn uit Zierikzee en ds. L. A. F. Creutzberg uit Oosterland. 's Middags deed de nieuwe predi kant intrede met Jeremia 1 6-9: Toen zeide ik: Ach, Heere Heere! zie, ik kan niet spreken, want ik ben jong. Maar de Heere zeide tot mij: Zeg niet: Ik ben jong; want overal, waarhenen Ik u zenden zal, zult gij gaan, en alles, wat ik u gebieden zal, zult gij spre ken. Vrees niet voor hun aangezicht, want Ik ben met u, om u te redden, spreekt de Heere. En de Heere stak Zijn hand uit, en roerde mijn mond Prof. dr. Nicolaas Beets (Haarlem 1814-Utrecht 1903). aan; en de Heere zeide tot mij: Zie, Ik geef Mijn woorden in uw mond. Het was een bekende tekst, die vaak werd gebruikt. Onder meer door de al genoemde prof. J. H. Gun ning, die met dezelfde tekst zijn zoon - ook J. H. Gunning - in 1884 als predi kant van Wilhelminadorp bevestigde. In het spoor verder Ds. Goeree ging in het spoor van zijn voorganger verder in Kerkwerve. Toen hij een half jaar daar woonde trad hij in het huwelijk. In Holwier- da (Groningen) werd op 8 juni 1885 het huwelijk gesloten tussen hem en Bouwina Bakker, geboren in Bierum. De jeugdige bruid had juist de dag er voor haar 22ste verjaardag gevierd. Gezamenlijk gingen zij naar de Kerk werfse pastorie waar een jaar later een dochter werd geboren die als na men kreeg: Wouterina Geertruida Alida Magdalena. Ds. Goeree voelde zich nauw be trokken bij de kerkelijke strijd bin nen de Nederlandse Hervormde Kerk, die zich met name in Amster dam concentreerde. Hij gaf er zijn kerkeraad begin 1885 informaties over. Ijverig deed ds. Goeree zijn werk. Hij hield in de week Bijbellezingen en besteedde veel tijd aan de catechi saties. Aan gehuwden gaf hij afzon derlijk les. In 1886 had ds. Goereee 16 belijdenis-kandidaten en in 1887 ne gen. Het onderzoek, dat twee uur duurde, geschiedde volgens het oude leerboek van de kerk, de Heidelberg- se Catechismus. Na hun toelating drukte ds. Goeree de nieuwe lidma ten op het hart, „de ernst der geloofs belijdenis als een belijdenis van den naam van Christus als Eenigen Verlosser van zondaren, van Christus den Koning Zijner Kerk". Ds. Goeree ontving in 1887 beroe pen naar Opende en Sint Philipsland, in 1888 naar Kats en in januari 1889 naar Biggekerke. Voor alle beroepen meende hij te moeten bedanken. In de slotaflevering willen wij stilstaan bij de keuze van ds. Goeree voor de doleantie. h. uil Het kerkgebouw van Kerkwerve bevond zich in de tweede helft van de negentiende eeuw in een bouwvallige staat. Tot 1895 bleef de kerk in gebruik. Daarna werd tijdelijk gekerkt in een houten noodkerk, die links te zien 'is. In 1900 kwam een nieuw kerkgebouw gereed. Tussen de noodkerk en de oudekerk staat het schoolgebouw. Advertentie ZIERIKZEE Plattelandsvrouwen De Christelijke Plattelandsvrou wen Bond, afdeling Schouwen- Duiveland vergadert dinsdag 18 maart in het hervormd Verenigings gebouw te Zierikzee. De bijeen komst, die om 19.45 uur begint, om vat ondermeer een lezing van de directeur van de lagere Tuinbouw school in Kapelle, die spreekt over de verzorging van de bloemen en plan ten. Muziek In de Sint-Willibrorduskerk te Zie rikzee geeft de plaatselijke Orato riumvereniging zaterdag 22 maart een optreden, dat om 20.30 uur be gint. Op het muzikale programma staan ondermeer De zeven kruis woorden van Haydn. Als solisten tre den op Liesbeth Franken (alt), Han Wesdorp (tenor) en Jan de Kam (bas), terwijl Marjan Timmer de zan- ger(s)(essen) begeleidt op de piano. De avond staat onder leiding van di rigent Pieter L. Zoomers en kan wor den gezien als een uitgestelde jubi leumviering ter gelegenheid van het 40-jarig bestaan. Hobby's Zaterdag 3 mei is er in het Huis van Nassau te Zierikzee een hobby- en verzamelbeurs. Hiermee komt de ge plande beurs van zaterdag 29 maart te vervallen. De nieuwe beurs is van 10.00-16.00 uur en belangstellenden, die iets te verhandelen of te ruilen hebben melden zich aan bij L. Kaas hoek, 01110-2167. De geplande bijeen komst is verzet in verband met ge lijksoortige activiteiten op dezelfde datum, waardoor beide organisaties elkaar voor de voeten zouden kunnen lopen. BURGH-HAAMSTEDE Geslaagd Dik van den Berge is in Rijswijk geslaagd voor het diploma S III Stuurman Groothandelsvaart. BROUWERSHAVEN Reflextherapie Op dinsdag 18 maart wordt in het Tbnnenmagazijn te Brouwershaven een lezing gehouden over irisdiagno se en reflextherapie door Z. de Groot- Mukhina uit Capelle aan den IJssel. De avond wordt gehouden in het ka der van de maandelijkse bijeenkomst van de afdeling Brouwershaven van de Nederlandse Bond van Platte landsvrouwen en begint 20.00 uur. NIEUWERKERK Computer De gemeente Duiveland heeft als eerste gemeente op Schouwen-Duive- land de hulp ingeroepen bij de inven tarisatie van de komende gemeente raadsverkiezingsuitslag aanstaande woensdag. De gemeente wordt hier bij geholpen door Samsom data Sy stemen bv, die de gegevens geautoma tiseerd kan verwerken. Hierdoor kan binnen zeer afzienbare tijd nadat de stembureaus gesloten zijn de uitslag van de verkiezingen bekendgemaakt worden. SIRJANSLAND Basisschool In de openbare basisschool te Sir jansland is deze week de jaarlijkse ouderavond gehouden in aanwezig heid van de Duivelandse onderwijs wethouder J. op 't Hof. C. Struijk, voorzitter van de ouderraad kon een groot aantal belangstellenden wel kom heten en somde in zijn openings woord verschillende activiteiten op, die in het verbouwingsjaar hebben plaatsgevonden. Na behandeling van het gebruikelijke huishoudelijk ge deelte werden Struijk en mevrouw J. Fluyt respectievelijk herkozen tot voorzitter en secretaris. Basisschool directeur G. Oele ging in op het zwemonderwijs in Nieuwerkerk, dat momenteel begeleid wordt door twee enthousiaste instructeurs. Vanuit de aanwezigen rees de vraag waarom er geen zwemvierdaagse op het pro gramma van de komende tijd staat. Op 't Hof zegde toe dit uit te zoeken. Na een pauze sloot Oele de bijeen komst af met het vertonen van een diaserie over de verbouwing van de basisschool en het feestprogramma naar aanleiding van de heropening. OOSTERLAND Collecte De collecte voor de epilepsiebestrij- ding, beter bekend als de macht van het kleine, heeft in Oosterland 1055,30 gulden opgeleverd. De geldin zameling geschiedde onder leiding van E. J. Poelman-van Leeuwen. KORTGENE Watersportverenigingen aangesloten bij Vereniging Deltawateren Sinds enige tijd is een groot aantal watersportverenigingen in het Zeeuwse Deltagebied aangesloten bij de onlangs opgerichte Vereniging Deltawateren. De organisatie heeft als doelstelling het uitzetten van een watersportbeleid in voornoemd ge bied, waarvoor de nieuwbakken or ganisatie een hengeltje bij de ge meenten en de provincie gaat uitgooien. Voorzitter is J. J. J. Blom en het secretariaat is in handen van G. J. Brinkman in Kortgene. KAMPERLAND Folder De provinciale overleggroep Zeeuwse attractiepunten en musea heeft een folder laten drukken, waar in de Zeeuwse elkweervoorzieningen staan vermeld. De uitgave wordt woensdag 26 maart officieel door J. Deïst, voorzitter van de groep, over handigd aan gedeputeerde J. B. Ven- tevogel. Dit gebeurt in recreatiecen trum de Roompot te Kamperland en staat gepland voor 15.30 uur. HEINKENSZAND Reuma Enkele medewerkers van de GMD in Goes houden vrijdag 21 maart in De Stenge te Heinkenszand een le zing over hun werk met betrekking tot het adviseren over allerlei aan passingen voor gehandicapten. De bijeenkomst, die om 20.00 uur begint, wordt georganiseerd door de Reuma- patiëntenvereniging Midden- Zeeland. GOES Jeugdwerkburo In de week van 25 maart verhuist het Jeugdwerkburo Zeeland van de Goese Korte Kerkstraat in Goes naar De Villa in dezelfde plaats. Het Zeeuws Agrarisch Jongeren Contact neemt een toevlucht tot het ZLM- gebouw. Het postadres van het jeugd werkburo met de hieronder resulte rende verenigingen wordt: postbus 186. 4460 AD Goes, telefoon 01100- 11130. Wanneer u geld wilt lenen voor een nieuwe auto, het inrichten of verbouwen van uw woning, kom dan in ieder geval eens praten met de Rabobank. U krijgt een gedegen advies en de rente is aantrekkelijk laag zodat u niet teveel betaalt. Maak daarom nu een afspraak met de adviseur van de Rabobank. geld en goede raad DEN HAAG - Er moet een gemeen schappelijke basisopleiding voor de alternatieve geneeswijzen komen. De commissie alternatieve geneeswijzen van de nationale raad voor de volks gezondheid zegt dit in een ontwerp advies voor staatssecretaris Van der Reijden (WVC). Het is gebaseerd op het donderdag gepubliceerde rapport „Beroepsorganisaties alternatieve geneeswijzen".

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1986 | | pagina 4