Agressief gedrag op sportvelden de
voornaamste oorzaak van ruim 500.000
lichte of zware blessures per jaar
Stella Boys verweert zich goed
tegen Country Club, maar
moet toch met 6-3 capituleren
NIEUWSBODE
u
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE Donderdag 9 januari 1986 Nr. 23860
hem of haar te blesseren. Het lijdt
geen twijfel, dat de ene sport veel
meer aanleiding geeft tot veel meer
agressie dan de andere sport. Dat ligt
maar zeer ten dele aan de beoefenaar.
In een Duits onderzoek werden di
verse contactsporten met elkaar ver
geleken. Het bleek, dat agressief ge
drag zich vooral voordeed bij spor:
ten, die daartoe structureel aanlei
ding geven, zoals bijvoorbeeld de
handbalsport. Daarnaast zijn regels
van belang. Bij sommige overtredin
gen zijn overtredingen lonend. Zij
leiden tot succes. Bij andere sporten
niet, maar daar vinden ook meestal
weinig overtredingen plaats. Deze
sporten (bijvoorbeeld basketball) be
vatten ook weinig rek in de spelre
gels. Bij zaalhandbal en voetbal ken
nen de spelregels zoveel rek, dat
spelers tot informele regels zijn ge
komen, die overtredingen bevorde
ren.
De waarden en normen van sport
beoefenaren worden in de eerste
plaats door deze factoren bepaald.
Aan dergelijke planmatige overtre
dingen ligt een kosten-baten-analyse
ten grondslag. Agressief gedrag kan
lonend zijn (het levert meer voor- dan
nadelen op). Door wijzigingen aan te
brengen in de beloningsstructuur -
bijvoorbeeld door zwaardere straffen
- is het mogelijk agressief gedrag in
te dammen. Ook is het mogelijk de
interpretatieruimte van de scheids
rechter te verkleinen. Zo is er in geval
van een sliding vaak moeilijk te be
oordelen of een overtreding begaan is
of niet. De meest adequate oplossing
is dan de sliding te verbieden. Ten
slotte is het ook nog mogelijk de
structurele kanten van de sport aan
te pakken, maar dat is uiteraard
lastig. Zaalhandbal wordt gestructu
reerd door talloze duels in een be
perkte ruimte. Dat is niet zo eenvou
dig te veranderen.
Leefwereld
De waarden en normen van de
sportbeoefenaren worden in sterke
mate bepaald door de structuur van
de sport en de spelregels, maar deze
waarden en normen worden natuur
lijk mede bepaald door wat in het al
gemeen in de samenleving en meer in
het bijzonder in de leefwereld van de
sportbeoefenaar eerbaar wordt ge
acht.
Evenwichtige spelers blijven beter
en langer genuanceerd waarnemen,
behouden hun overzicht op het spel,
blijven hun motorische vaardighe
den beter beheersen, kunnen de risi
co's van hun handelingen sneller en
toch meer genuanceerd blijven afwe
gen. Kortom, ze vervallen onder de
druk niet, of later en minder ernstig,
tot onbeheerst, ondoelmatig, 'agres
sief' gedrag. Belangrijk aspect is ze
ker hoe dergelijke spelers gevormd
worden en hoe zij onder de druk van
moeilijke omstandigheden even
wichtig gehouden kunnen worden,
zeker niet met sedert lang in omloop
zijnde en algemeen gehuldigde prin
cipes als professioneel, resultaat,
voetbal-is-oorlog, poen en dergelijke.
Al deze principes zorgen er voor, dat
de agressie in de sport overhand toe
neemt, hetgeen op zijn beurt weer
leidt tot blessures. In Nederland be
draagt het aantal blessures per jaar
zo'n 500.000 tot één miljoen. Het Na
tionaal Instituut voor de Sportge-
zondheidszorg heeft de afgelopen ja
ren zeer veel energie, mankracht en
middelen aangewend voor het ont
wikkelen en invoeren van het Pre
ventief Sportmedisch Onderzoek.
Uit recentelijke onderzoeken naar
het voorkomen van blessures is on
omstotelijk vast komen te staan, dat
het grootste deel van de blessures
voorkomt aan de onderste extremi
teiten. Met name enkel- en kniebles
sures zijn voor minstens vijftig pro
cent van alle sportblessures verant
woordelijk. Gezien de toenemende
tendens naar het beoefenen van
loopsporten, waarbij met name ge
ZIERIKZEE - Wie op maandagochtend de sportpagi
na's opslaat, treft naast de feitelijke uitslagen van de
sportwedstrijden altijd een aantal verslagen, waarin het
doen en laten van de sporter aan een kritische beschou
wing wordt onderworpen. Spelinzicht, conditie en tech
niek worden breed uitgemeten en ook het 'gedrag' komt
- helaas meestal in negatieve zin - aan de orde. Het
spreekt voor zich, dat in de contactsporten de kans op
ontsporing door agressief gedrag frequenter voorkomen
dan in andere takken. De gevolgen variëren van kleine
blessures tot zeer ernstige, waarbij lang niet altijd alleen
de tegenstander het slachtoffer is. De reacties bij het
aanwezige publiek zijn ook bijna voorspelbaar. Agressie
op de sportvelden heeft dus medische, psychologische en
sociale aspecten. Kan die agressie worden ingedamd en
daarmee de gevolgen van dit risicoverhogend gedrag? Zo
ja, door wie?
Ook in de hockeysport kan het wanneer de gemoederen verhit raken pittig
toegaan. Het ontstaan van blessures is in dit kader zeker niet vreemd.
De begeleiders in de sport, de coa
ches, trainers en scheidsrechters heb
ben in deze een belangrijke taak,
waarbij de laatste een onafhankelij
ke positie inneemt bij het hanteren
van de spelregels. Sportbonden kun
nen door verscherping van spelregels
de gevaarlijke conflictsituaties pro
beren te voorkomen. Het 'strafrecht'
op en buiten het speelveld zou een
voorbeeldfunctie kunnen krijgen.
Een sluitende definitie van agressie
is moeilijk te geven. Een 'aardige'
omschrijving is evenwel: de intentie
om bij een ander min of meer-onmid
dellijke schade teweeg te brengen.
Agressie kan tot uitdrukking komen
in verbaleen niet-verbale uitingen, in
sociaal geaccepteerde en niet-
geaccepteerde vormen, en kan op de
persoon zelf en op anderen gericht
zijn. Bij sportbeoefening hebben we
immers te maken met verbale en fy
sieke agressie. Meestal is deze agres
sie ongewenst, omdat de sport er door
wordt ontsierd, terwijl de gevolgen
van fysieke agressie vaak sportbles
sures zijn.
Frustraties
Blijft de vraag wat er aan dergelij
ke agressieve gedragingen gedaan
kan worden. Uit onderzoek is duide
lijk geworden, dat wanneer we een
onderscheid maken tussen agressie
die veroorzaakt is door frustraties en
instrumentele agressie, het vooral de
ze vorm is, die vaak voorkomt. In
strumentele agressie houdt planmati
ge activiteit in, die gericht is om
spelers van de tegenpartij uit hun
spel te halen of om een doelrijpe kans
aan een tegenstander te ontnemen.
Zelfs kan men erop gericht zijn de
tegenstander uit te schakelen door
Jn het vuur van het spel zijn botsingen met de daaruit voortvloeiende persoonlijke letselen veelal niet vreemd.
dacht wordt aan trimloop en mara
thonlopen, lijkt ook in de toekomst
veel aandacht te moeten uitgaan naai
de preventie en behandeling van bles
sures van de onderste extremiteit.
Het ligt voor de hand, dat bij con-
tactsporten zoals voetbal, hockey en
basketball, direct inwerkend geweld
de voornaamste oorzaak is van de
acute aandoeningen aan het bewe
gingsapparaat. Bepaalde bewegingen
in de sport nodigen uit tot het ont
staan van een bepaalde blessure. Zo
is bijvoorbeeld de fixatie op een been
bij het basketballen berucht voor het
ontstaan van meniscusletsels en is
het springen op de voet van een me
despeler bij volleyballen berucht
voor het ontstaan van gescheurde en
kelbanden.
Duursporten
Met name bij duursporten zijn
reeds aanwezige afwijkingen van de
onderste extremiteiten belangrijk,
omdat deze afwijkingen, zoals bij
voorbeeld standafwijkingen op de
kniegewrichten, doorgezakte voeten
en dergelijke, aanleiding kunnen ge
ven tot overbelastingsletsels, die met
name bij repeterende bewegingen, zo
als hardlopen en fietsen, klachtenpa
tronen kunnen opwekken.
Preventieve maatregelen, zoals
correctie van de voetstand, preven
tieve bandage, soms zelfs operatieve
ingrepen, kunnen ervoor zorgen, dat
sportlieden een aantal van dit soort
blessures zelf kunnen voorkomen.
Met name voor trainers is het belang
rijk te weten wat er gebeuren moet
met sportmensen, die recent geope
reerd zijn of een andere behandeling
hebben ondergaan. Met name in de
herstelfase na blessures kan door
foutieve trainingsarbeid veel schade
worden aangericht en resultaten van,
overigens terecht uitgevoerde behan
delingen, teniet worden gedaan zo
dat een langdurige herstelperiode
het gevolg is. Training kan gemakke
lijk tot blessures, of terugkeer van
blessures, leiden. Een goed opge
bouwde training kan evenwel ook
juist een goed middel zijn om blessu
res te voorkomen.
Bij duurarbeid ontstaan de meeste
Bewuste overtredingen om een tegenstander een kans te ontnemen komen in
vrijwel iedere wedstrijd voor.
blessures geleidelijkaan. Voor het op
zetten van de training moet rekening
worden gehouden met het niveau van
de sporter en de plaats, die zijn trai
ning in het dagelijkse leefpatroon in
neemt. Voorts dient het materiaal -
schoeisel, kleding - aangepast te zijn
aan de externe omstandigheden als
weer, ondergrond en dergelijke. Trai
ning is de prikkel, die middels een
verstoring van lokale of algehele
cvenwichtssituatie, nodig is om in de
herstelfase tot een hogere uitgangssi
tuatie te komen. De hersteltijd van
diverse organen en orgaansystemen
loopt niet synchroon, hetgeen de trai
ning compliceert. Gestreefd moet
worden naar een voortdurend even
wicht tussen belasting en belastbaar
heid. Dit betekent dat de training
wisselend van omvang en intensiteit
moet zijn. Periodisering kan hierbij
een waardevol hulpmiddel zijn. Een
slechte balans tussen belasting en be
lastbaarheid leidt minder presteren
en/of blessures. Maatregelen als rek
king, massage en goede voeding kun
nen blessure preventie-ondersteu
nend werken. Belangrijk is verder,
dat de atleet de eerste symptomen
van beginnende algehele en/of lokale
overbelasting herkent en adequaat
handelt, zodat echte blessures kun
nen worden voorkomen.
Stretchen
Bij training binnen zowel de
topsport, de competitiesport alsmede
de lichamelijke opvoeding krijgt de
beoefenaar steeds vaker te maken
met het verschijnsel 'stretchen' ofte
wel 'rekken'. In de praktijk is men
het er wel over eens, dat regelmatig
rekken, mits dat op de juiste wijze
gebeurt, de lenigheid en de beweeg
lijkheid vergroot en de prestaties ver
hoogt.
Het aantal medisch behandelde
sportletsels in Nederland wordt ge
schat op ruim 500.000 per jaar. Hier
van zouden ongeveer 200.000 letsels
behandeld kunnen worden op eerste
hulpafdelingen van ziekenhuizen.
Driekwart van de slachtoffers komt
uit de leeftijdsgroep van tien tot der
tig jaar. De belangrijkste letsels zijn
enkeldistorsies, kneuzingen en frac
turen. De mate van de populariteit
van de diverse sporten in acht ne
mend blijkt voetbal de meeste letsels
te veroorzaken, gevolgd door basket
ball, hockey, handbal, korfbal en
gymnastiek. Tal van factoren spelen
een rol bij het ontstaan van sport
blessures: geoefendheid van de spor
ter, discipline van de medesporters,
maar ook de bij de sportbeoefening
gebruikte materialen spelen een rol.
Bovenaan de lijst van produkten, die
(mede) betrokken waren bij het ont
staan van acute sportletsels staan:
bal, rolschaats, racefiets, trampoli
ne, turnkast, ringen, schaats en ski.
Bij nadere analyse van de toedracht
blijkt echter, dat in de meeste geval
len het gedrag van de sporter primair
verantwoordelijk is voor het ont
staan van de letsels. Dat wil overi
gens niet zeggen, dat het nastreven
van een optimale kwaliteit van de
sportmaterialen een overbodige luxe
is.
Tekst: Peter Wijnen
ZIERIKZEE - De ontmoeting tussen eerste klashek-
kesluiter Stella Boys en koploper Country Club werd
woensdagavond zeker geen spelletje van kat en muis.
Stella Boys verweerde zich dapper en probeerde met de
moed der wanhoop alsnog het vege lijf te redden, maar
dat lukte de roodwitte brigade niet, simpelweg door het
gebrek aan kwaliteit in de ploeg. Door de 6-3 nederlaag
is de ploeg theoretisch gedegradeerd. In het uiterste ge
val kan nog gelijk gekomen worden met Toren Boys,
maar dat lijkt niet aannemelijk. Country Club kwam
een stapje dichter bij de titel, doordat belager Sporthuis
Zierikzee flink op zijn nummer werd gezet door Bruse
Boys: 2-5.
De ontmoeting tussen Country
Club en Stella Boys werd de wed
strijd van Wim Overweel. De speler,
die normaliter garant staat voor de
ideeën in het Country Club-spel
scoorde vier van de zes Count ly Club
treffers en had daarmee een fiinke in
breng in de uiteindelijke 6-3 overwin
ning. Hij opende de score reeds in de
tweede minuut door uit een onmoge
lijk ogende hoek alsnog te scoren.
Hierna duurde het lang vooraleer de
kampioenskandidaat verder kon uit
lopen. Dat gebeurde pas in de veer
tiende minuut. Invaller Jaceo de Jon
ge had toen 2-0 in huis. Luttele
momenten voor het wisselen van
speelhelft scoorde Wim Overweel 3-0.
waarmee het pleit beslecht leek. In
de tweede helft beet Stella Boys fiks
van zich af, maar de ploeg slaagde er
niet in om dichterbij te komen. Te
genover de drie treffers van Paul de
Jongste stelde Wim Overweel twee
doelpunten, terwijl Wim van der
Maas in de slotseconde voor 6-3 zorg
de. Country Club kwam met de zege
een stap dichter bij de titel, zeker
toen later Sporthuis Zierikzee fiks
onderuit ging tegen Bruse Boys.
Strafschop
Bruse Boys kwam reeds vroeg in de
wedstrijd op voorsprong door een
treffer van Wim van Dijke en werd
hierna niet meer achterhaald door de
Sporthuis Zierikzcc-formatie, die
moest winnen om nog kansen te be
houden op een mogelijk kampioen
schap.
De Sporthuis Zierikzce-ploeg
kreeg een goede kans om op gelijke
hoogte te komen, toen arbiter Joop
Berrevoets de bal op de strafschop
stip legde. Kees Vcrkaart schoot nie
ters naast. In de laatste zeven minu
ten van de eerste periode knalde
Tonnic van de Berge uit stilstaande
situaties twee keer genadeloos raak:
3-0. Sporthuis Zierikzee slaagde er
niet in om een bres te slaan in de Bru
se defensie, ook niet toen de ploeg in
de tweede helft een optisch veldover-
wicht veroverde. In de veertiende mi
nuut capituleerde doelman René van
de Vlist pas, toen Martin Quist vanaf
zeven meter mocht aanleggen. Even
later kreeg Leen van der Bijl aan de
andere kant zo'n buitenkansje en
Tonnie van de Berge rondde een
weergaloze actie af met zijn derde
treffer: 5-1. Paolo de Spirt scoorde
vlak voor tijd nog 5-2, maar de af
straffing was voor Sporthuis Zierik
zee niet gering.
In de eerste klas is de stand nu als
volgt:
Country Club 13 12 0 1 67-22 24
Mevo 13 9 2 2 63-41 20
Sporthuis Zz 13 8 2 3 48-29 18
Bruse Boys 13 6 2 5 39-48 14
De Steeg' 13 4 5 4 48-43 13
FC Kerkwerve 13 4 4 5 39-35 12
Toren Boys 13 3 2 8 30-55 8
't Visslop 12 2 1 9 29-43 5
Stella Boys 13 1 0 12 31-72 2
In de tweede klas maakte Zeelan-
dia geen fout tegen het tweede team
van Country Club. De 'bakkers' druk
ten simpel door naar een 6-2 overwin
ning. Door de overwinning van Zec-
landia is Van de Ven Lijsten genood
zaakt het achterstallige duel in winst
om te zetten om in de race te blijven
voor het kampioenschap. In de vol
gende ronde (op 22 januari) ontmoet
Van de Ven Lijsten de ploeg van Die
Gouwe, die ook nog in de race is voor
een van de twee promotieplaatsen.
Het duel tussen de twee ondersten.
Bijmakelaardij en Brogum, leverde
een afgetekende 7-1 overwinning op
voor Bijmakelaardij, waardoor de
ploeg van Jan Bij de Vaate Country
Club II naar de voorlaatste plaats
drukt.
De stand ziet er in de tweede klas
als volgt uit:
Die Gouwe 9 5 1 3 31-24 11
Skol Boys 8 5 0 3 48-17 10
Dreischor 8 4 1 3 25-18 9
ZZ '72 9 3 1 5 24-31 7
Bijmakelnardij 9 2 3 4 25-35 7
Country Club II 9 2 1 6 28-44 5
Brogum
Zoelandia
Van de Ven
9 8 0 1 39-14 16
8 6 1 1 28-14 13
Orilla
Skol Boys II
Brogum II
PZEM
Zoelandia 11
Mevo II
Stella Boys II
Ouwerkerk
Rcnesse
9 3 2 4 28-32 8
7 3 13 19-18 7
9 3 15 14-26 7
9 1 4 4 23-29 6
8 1 0 7 19-45 2
9 0 0 9 10-61 0
In de derde klas nestelde Orilla
zich op kop van de ranglijst door een
8-1 overwinning op Renosse, dat daar
mee afgetekend op de onderste plaats
blijft staan, temeer daar de twee
dichtstbijzijnde ploegen, Mevo II en
Ouwerkerk, tegen elkaar met 3-3 ge
lijk speelden. De oranje ploeg achter
haalde de Ouwerkcrkers in de laatste
seconden. Skol Boys II verzamelde
evenveel winstpunten als koploper
Orilla, maar had daarvoor twee wed
strijden meer nodig. Theoretisch
staat Brogum II op de tweede plaats
met een verliespunt minder dan Skol
Boys II
Na de wedstrijden van woensdag
avond ziet de ranglijst er in de derde
klas als volgt uit:
7 6 0 1 37-15 12
9 5 2 2 33-30 12
8 5 12 18-11 11
9 5 13 30-23 11
Aanstaande woensdag ligt de zaal
voetbalcompetitie stil. Het eerstvol
gende competitieprogramma wordt
op woensdag 22 januari verspeeld.
Het programma is dan als volgt: 19.00
uur: Skol Boys-ZZ '72 (tweede klas);
19.40 uur; Van de Ven Lijsten-Die
Gouwe (tweede klas); 20.20 uur: Bro
gum Il-Stclla Boys II (derde klas);
21.00 uur: Skol Boys II-PZEM (derde
klas); 21.40 uur: Mevo-De Steeg (eer
ste klas); 22.20 uur: FC Kcrkwerve-'t
Visslop (eerste klas).
DEN HAAG Maandag vertrekt
een Nederlands marine-eskader van
vijf schepen onder commando van
schout bij nacht J. D. W. van Renesse
voor een reis van zes maanden naar
het Verre Oosten. De 1.000 opvaren
den zullen tijdens de reis oefenen met
Britse, Spaanse. Italiaanse en Franse
collega's, terwijl men in de Indische
Oceaan de Amerikaanse zevende
vloot ontmoet.
