NIEUWSBODE
Het Friese paard: een bundeling
van goede karaktereigenschappen
Marion Hofland trekt met
Tanagra overwinning naar zich
toe in L-klasse dressuur
4
twee winstpunten, terwijl acht ande
re nog een winstpunt meepikten.
Procureur
Dat de hengst sinds enkele jaren
prima produkten aflevert voor zowel
dressuur- als springwedstrijden in de
paardensport, hoeft inmiddels niet
meer onderkend te worden. Vandaar
dat het zeker niet vreemd was te mo
gen vaststellen, dat twee jonge mer
ries, afstammend van Procureur, in
Bruinisse fiks aan de weg timmerden
in de B-klasse, een niveau dat zelfs
door het allerbeste dressuurpaard
niet overgeslagen kan worden.
In de B4-categorie ging de overwin
ning naar Alette Kemperman met
haar Procureur-afstammeling Zalani
van RV Marfleet. De vierjarige zwar
te merrie kreeg van Cor Roeling 134
punten voor een uitstekende proef,
maar het bleek uiteindelijk slechts
net voldoende om Janneke Spreeu
wenburg met Patrick van RV Duin
zoom achter zich te houden. Met 133
punten incasseerde ook deze combi
natie twee winstpunten. Hier kwam
PPC Schouwen-Duiveland-amazone
Petra Schot net niet aan. Met haar
negenjarige van Mon Ami afstam
mende vosmerrie Nica reed de Bruse
129 punten bij elkaar. Zij bleef daar
mee een punt voor op Rianne van
Deursen met Wolda van RV West
maas. Ook Wolda heeft op haar start
coupon staan, dat Procureur vijf jaar
geleden als haar vader werd uitgeko
zen.
Ook op de plaatsen vijf en zes com
binaties met elk een winstpunt. Als
vijfde kwamen Kees-Jan van de
Graaf en Victor uit de bus met 127
punten en de 2esde plaats ging naar
Diana Monshouwer met de Ramano-
telg Umona (Ramona) met 125 pun
ten. Beide Schouwen-Duivelandse
combinaties zouden het later in de
B6-proeven nog eens dunnetjes over
doen. In de B4-categorie bleven drie
PPC Schouwen-Duiveland-combina-
ties buiten de winstpuntengevende
score.
Karina Neels kwam met Prelude
uit op 114 punten, Jeanette Soeteman
scoorde met Gladiator 108 punten en
Leen Soldaat reed met Waldo naar 101
punten. In de B6-klasse veroverden
Kees-Jan van de Graaf en Victor een
puike overwinning met 130 punten,
waarmee de zesjarige van Apple
King afstammende bruine ruin als
enige een waardering kreeg, die goed
was voor twee winstpunten.
Prima debuut
Achter Van de Graaf legde Rianne
van Deurzen met Wolda beslag op de
twede plaats met 127 punten, op de
voet gevolgd door Diana Monshou
wer met Umona. Dit keer kwam de
jeugdige RV Renesse-amazone zelfs
nog een punt hoger uit dan eerder in
de B4-klasse. De combinatie kan hier
mee terugzien op een heel prima ver
lopen debuut, dat werd afgesloten
met twee winstpunten.
Een hernieuwd positief resultaat
behaalden ook weer Janneke Spreeu
wenburg met Patrick en Alette Kem
perman met Zalina. Met 125 en 124
punten legden deze combinaties
respectievelijk beslag op de vierde
cn vijfde positie. Petra Schot, die in
de B4-klasse nog 129 punten scoorde
met Nica, bleef nu steken op 115 pun
ten cn ook de drie laatste klasserin
gen waren voor eilandelijke combi
naties. Karina Neels kwam met
Prelude van de organiserende vereni
ging uit op 113 punten cn hetzelfde
totaal scoorde Mary Dalebout met
Tarzan van RV Renesse. Jeanette
Soeleman en Gladiator besloten de
rij met 109 punten.
Alles bijeen werd in de L-klasse
toch over het algemeen erg matig,
misschien zelfs pover, gereden. In zo
wel de LlO-proeven als de
L13-proeven bespeurde Cor Roeling
twee proeven, die een winstpunt
waardig waren. Alle overige proeven
bleven daar ruimschoots vandaan.
Achter Marion Hofland en Th nag ra
sleepten ook Marina Minderman en
Julia van de Prinsenhof ruitere een
winstpunt weg voor een L10-proef.
Met 123 punten pakte de combinatie
de tweede stek.
Achter het tweetal goede combina
ties reden Anita van Luipen met Del-
lo Joio van RV Marfleet zich naar de
derde plaats, maar de combinatie
liet reeds een gat van zes punten val
len ten opzichte van de tweede
plaats, maar de 117 punten waren
ruimschoots voldoende voor de op
het witte rozet rechthebbende derde
plaats. De Sint Joris-combinatie An-
toni Sanders en Zaron legde vervol
gens beslag op de vierde plaats, maar
de 114 punten bleven toch enigszins
beneden de hooggespannen verwach
ting van de van de hengst Komman-
deur afstammende vierjarige vos-
ruin. RV Renesse-voorzitter Rinus
Dalebout reed met Tarzan naar de
vijfde klassering met 113 punten en
met zijn andere paard Tostie deelde
Antoni Sanders de zesde plaats met
RV Renesse-ruiter Freddie Monshou
wer met zijn paard Parine.
Bij de L13-proeven eveneens twee
combinaties met een quantum pun
ten, dat een winstpunt tot gevolg had.
Met 124 punten scoorde hier Carolien
Klap met Prelude Wepal van RV Mar
fleet het hoogst en haar clubgenote
Anita van Luipen pakte met Dello
Joio met 122 punten ook nog net een
winstpunt mee. Achter de twee
hoogste combinaties viel hier een
enorm gat, want met 113 punten werd
Jeantine Bestebreurtje met Vormant
van RV Centaur nog derde. Antoni
Sanders kwam met Tostie andermaal
uit op 112 punten en Freddie Mons
houwer reed nu met Parine 111 pun
ten bij elkaar. Antoni Sanders met
Zaron en Heieen Spuy met Zhivago
waren beide goed voor 110 punten en
Marina Minderman pakte met Julia
slechts 105 punten, nadat zij kort te
voren nog als tweede eindigde bij de
L10-proeven. In de B-klasse werden
in totaal achttien proeven verreden,
keurig gelijkelijk verdeeld over de
B4- en B6-proef. Hier werd aanzien
lijk degelijker gereden, afgaand op
het gegeven, dat jury Cor Roeling
hier drie combinaties beloonde met
Marion Hofland boekte een overwinning in de L-klasse met de schitterende
blauwschimmel Tanagra.
Vooral het exterieur van de Fries is een handelsmerk van het dier.
mogen. Ook nu zal een meer presta
tiegerichte selectie en fokkerij de
afzet van Friese paarden alleen maar
kunnen verbeteren. Dit laatste punt
is van buitengewoon belang vooral
bij de introductie van een nieuw ras
èn omdat er in deze landen veel vraag
is naar een paard voor randonnées en
voor de samengestelde menwed--
strijd, terwijl het gebruik in Neder
land juist meer beperkt is tot
recreatie- en showrijden. De Fries
heeft veel uitmuntende eigenschap
pen. Het paard is handzaam, springt
BRUINISSE - In de L-klasse dressuur van een door de
PPC Schouwen-Duiveland in Bruinisse georganiseerde
wedstrijd boekte Marion Hofland met Tanagra een
fraaie overwinning via 124 punten. Winst was er ook
voor Kees-Jan van de Graaf met Victor in de B-klasse.
Hij liet deze zege vergezeld gaan van een score van 130
punten, terwijl hij eerder ook al 127 punten bij elkaar
reed in een andere B-proef. Hiermee kwam hij evenwel
niet verder dan de vijfde plaats. Opvallend waren verder
de scores van de nieuwe RV Renesse-combinatie Diana
Monshouwer en Umona. Met 125 en 126 punten werden
door deze combinatie de eerste winstpunten vergaard.
In Bruinisse kwam een goed B- en
L-deelnemereveld aan de start. Veel
minder was dat in de M-klasse, waar
in drie Zuidhollandse combinaties
hun opwachting maakten, maar
triest was de gang van zaken in de Z-
klasse. Enkele dagen voor de afwik
keling van het concours werden de Z-
deelnemere verwittigd, dat de
hoogstgewaardeerde klasse niet
mocht aantreden, omdat er geen jury
bereid zou zijn naar Bruinisse te ko
men. Het was de tweede keer kort na
elkaar, dat een Z-wedstrijd werd
geannuleerd. Eerder mochten de Z-
combinaties ook thuisblijven voor
een aangekondigde wedstrijd in
Burgh-Haamstede. In manege De Ko
renzolder in Bruinisse werd het jury-
werk voor de drie wel aanwezige
klassen verricht door Cor Roeling.
Hij beloonde in de L-klasse PPC
Schouwen-Duiveland-amazone Mari
on Hofland het best voor haar
L10-proef. De achtjarige blauwschim-
melruin Tanagra kreeg voor de neer
gelegde proef 124 punten, maar vast
staat, dat de afstammeling van de
hengst Natron veel beter kan, maar
dan komt voor een niet gering deel
het fanatisme van de amazone om de
hoek kijken. De misschien wel
fraaiste blauwschimmel, die in deze
regio staat heeft kwaliteiten om zich
in hogere dressuurklassen probleem
loos te handhaven.
In heel Nederland wordt nu het vol
komen gerehabiliteerde Friese ras
als het nationale paarderas erkend.
Een duidelijk blijk hiervan is het ge
bruik van een vierspan Friezen door
de koninklijke stallen. De fokvereni-
gingen buiten Friesland ontstonden
in snel tempo en sommige zijn bijzon
der actief om de gevarieerde facetten
van de Fries uit te laten komen. Deze
opwaartse lijn lijkt niet meer te stop
pen, want het blijkt, dat allerlei Eu
ropeanen het Friese paard niet zien
als een Nederlandse of zelfs Friese
curiositeit, maar als Europees cul
tuurgoed, een ras vermeld en gepre
zen door bekende klassieke dressuur
ruiters en -trainers als de Hertog van
Newcastle en La Guérinière. Van de
oude Europese rijpaardrassen en -
slagen, de rijdieren van welgestelden
en edelen, die stammen van voor de
sterke beïnvloeding door oosters
bloed, is het Friese paard de zuiverst
bewaard gebleven representant. Ook
de befaamde Andalusiër is vrijwel
overal in Spanje gekruist met Ara
bier en Engels Volbloed. Een
waagstuk om een origineel ras zuiver
te blijven fokken in een wereld, die
steeds spring- en militarypaarden
vraagt, hebben zelfs de Spanjaarden
niet aangedurft.
Mogelijkheden
De veelzijdige gebruiksmogelijk
heden van de Fries worden alom ont
dekt. In West-Duitsland worden ze
voor een grote verscheidenheid van
oude rijtuigen in diverse soorten aan
spanningen geshowd. Zo heeft het
Duitse publiek kennis kunnen ma
ken met vierspannen, een vijfspan,
klavertje-drie, tandem, en drie Frie
zen naast elkaar voor een grote gilde-
koets.
Ook de kwaliteiten als dressuur
paard worden in Duitsland niet on
derschat. Een goed voorbeeld is
Hans-Günther Fröhlich van de Duit
se Friezenvereniging. die met de dek
hengst Douwe (vader Jarich) in hoge
school dressuur de Spaanse pas
toont. Op de Equitana 1983 verzorg
de de Duitse vereniging een werve
lende show met onder andere een
Friese ruin met dameszadel bereden,
en een hengst die behalve de gebrui
kelijke drcssuurverrichtingen een
keurige levade toonde en voor zijn
berijdster knielde. In Duitsland en
Zwitserland worden zelfs ridderspe
len compleet met lansen en andere
middeleeuwse festiviteiten georga
niseerd. waarbij zowel het Friese
paard als de - vaak bebaarde - ruiter
vrijwel volkomen onherkenbaar zijn
en heel authentiek overkomen.
De Duitse vereniging 'Verband der
Züchter und Freunde des Friesen-
pferdes Deutschland p.V.' werd in
1979 opgericht met als doel het Friese
paard raszuiver in de bondsrepubliek
Duitsland te houden en te fokken, en
informatie verstrekken over eigen
schappen en specifieke gebruiksmo
gelijkheden. Deze vereniging werkt
nauw samen met FPS,'werkt volgens
dezelfde regels en is dan ook volledig
erkend door het Nederlandse stam
boek. Het verenigingscentrum is ge
situeerd in Krefeld, niet ver van de
Nederlandse grens.
Een ongelooflijk ideale combinatie
van een bijzondere privé rijtuigen
collectie, een menopleidingscentrum,
rijonderricht en -training en de Duit
se Friezenvereniging. Voor het onder
linge contact van de Duitse Friezen-
Tijdens de recentelijke keuring aangespannen rijden in Renesse werden drie Friese paarden op de voorgrond gehaald.
Van links naar rechts Simon de Feiter met Dries, Cor Boot met Douke en Leo Lemsom met Daan.
liefhebbers is er de 'Friesenpost'. In
Duitsland heeft de Fries nu duidelijk
vaste voet aan de grond gekregen. In
zo'n vijf jaar nam het aantal van vrij
wel niets toe tot circa vijfhonderd
stuks, maar ook andere Europese
landen laten zich niet onbetuigd. Het
Friezenvirus lijkt zich nu echt over
De fraaie Fries Germ van Carine Dijkshoorn. Zus Hanneke poseert met het
dier.
grote vlakken van Europa te ver
spreiden, over heel Duitsland, Frank
rijk en Zwitserland zijn er georgani
seerde fokkers en shows met Friezen
dringen door tot in Oostenrijk. Ver
der zijn er stamboekpaarden geëx
porteerd naar Engeland, Schotland,
Denemarken en Italië.
Dekhengsten
De Franse en Zwitserse fokkers
hebben de beschikking over de dek
hengst Wopke en Jan Driessen, een
vierjarige zoon van de Utrechtse KI-
hengst Franke. Deze hengst blijkt
over een uitstekend uithoudingsver
mogen te beschikken, hetgeen wel
licht verband houdt met zijn moeders
vader Romke, een hengst die in zijn
jonge jaren erg modern van type was
en in Tsjechoslowakije voor het Kla-
druber stamboek dekte.
In Franstalig Europa zijn randon
nées, ofwel trektochten te paard of
aangespannen troef. De Fries heeft
hiervoor uitmuntende eigenschap
pen, is robuust, handig in terrein en
ook het karakter past wonderwel.
Jammer is dat er nog teveel Friezen
zijn, die het aan uithoudingsvermo
gen ontbreekt, bijvoorbeeld door een
ongeschikte bouw. met name wat be
treft borstdiepte en plaats voor de
longen, of simpelweg vanwege een te
zware bouw met te korte spieren.
Een van de meest geroemde eigen
schappen van Friese paarden in vroe
ger eeuwen is de grote kracht en het
exceptionele uithoudingsvermogen.
Deze eigenschappen worden bij de te
genwoordige populatie niet meer te
ruggevonden. Een nogal eens gehoor
de bewering dat inbreng van vol
bloed. bijvoorbeeld Arabier, noodza
kelijk zou zijn voor een beter presta-
ticpaard, wordt door berichten uit
vroeger eeuwen volledig tegen
gesproken.
De paarden uit de noordelijke Ne
derlanden. waarin zich hoegenaamd
geen oosters bloed bevond waren
juist onder meer in Duitsland spe
ciaal gezocht om hun uithoudingsver
niet voor elk opwarrelend blaadje op
zij, geeft zich ijverig en vlot met een
flinke dosis temperament en laat zich
door moeilijk terrein niet uit het veld
slaan.
Bovendien is het hele complex van
karaktereigenschappen voor derge
lijk werk specifiek geschikt, de Fries
zal het met plezier en inzet uitvoeren.
Probleempjes kunnen er alleen ont
staan bij langere tochten, zeg vanaf
dertig kilometer. De noodzaak van
een pleisterplaats op redelijke af
standen van elkaar is daarom nood
zaak.
Samengesteld
De samengestelde wedstrijd
mensport is in Frankrijk en in Zwit
serland erg populair. Om zijn Friezen
duidelijk in hun kwaliteiten te laten
uitkomen heeft Jan Driessen een
vierspan met geselecteerde Friezen
geformeerd, waarin ook zijn hengst
Wopke meeloopt. Diverse samenge
stelde menwedstrijden in Nederland
(Deurne, Oisterwijk en Arcen) lever
den het vierspan totaal geen proble
men op.
Ook in de marathon was dat bet ge
val, een bewijs, dat zelfs een 'vers'
pas geformeerd Fries vierspan deze
wedstrijd prima aankan, als de paar
den maar. qua bouw, bloedlijnen en
goede opfok geselecteerd zijn. Een
belangrijke reden waarom Friezen in
vroeger eeuwen gezocht waren bij
buitenlanders was juist hun bijzon
der uithoudingsvermogen cn zo lang
is dat niet geleden, dat wc nu de
prcstaticbloedlijnen niet meer zou
den kunnen uitdiepen. In deze tijd,
inct vraag naar goede betrouwbare,
elegante cn sterke gebruikspaarden.
kan elke fokker van Friese paarden
een ambassadeur zijn voor dit ras in
Europa. Eindelijk zou dan de Fries
zijn terechte kansen krijgen: de rea
lisatie van een doorbraak in de fok
kerijmogelijkheden, waarbij door
een interessante afzetmarkt het
beste gecreëerd kan worden cn zelfs
de vergelijking met de wereldwijde
verspreiding van liet Friese rund zich
opdringt.
ZIERIKZEE - Julius Ceasar kwam ze indertijd ook al
tegen, maar tegenwoordig invaderen ze in zuidelijke en
oostelijke richting, ontdekt en erkend als authentiek
cultuurgoed, dat in een klein hoekje van Europa be
waard is gebleven. Het gaat hier om ons enige origineel
autochtone paarderas, niet zonder reden Fries paard ge
noemd, immers de Friese fokkers waren degenen die 'it
Fryske Hynder' altijd, ook in de meest kritieke momen
ten trouw bleven, maar ook actief een reddend fokbeleid
uitvoerden.