BIJDRAGE
AAN LANGERE
ZELFSTANDIGHEID
Zeilvloot De Zeeuwse Stromen
laat sfeer van weleer
proeven
1
Alarmeringskastje:
BRUINISSE/ZIERIKZEE - Het was een nare ervaring: 's ochtends uit je bed probe
ren te komen, maar meteen door de griep worden geveld. Vijfenzestig jaar, zwaar reu
matisch en alleenwonend. Ze kon niet op de been blijven, maar gelukkig rolde ze terug
op bed en kon toen nog net bij de telefoon 0111 haar trouwe buurvrouw te alarmeren.
Dit voorval is mevrouw M. van Boven steeds bij gebleven. Niet als een angstsyndroom,
maar als een duidelijke waarschuwing: Als je bejaard en alleenwonend bent en niet
meer zo vlot uit de voeten kunt, kunnen er zich gevallen voordoen, dat je behoefte hebt
aan hulp. 's Nachts of misschien net op een moment dat er geen bezoek is. Wat moet
je doen als oudere? Leven met die angst of uit voorzorg je dan maar opgeven voor het
verzorgingstehuis, ondanks dat je zoveel waarde hecht aan je zelfstandigheid? Of is er
wellicht nog een alternatief? Dat is er inderdaad: gebruik maken van het alarmerings
systeem, dat sinds kort op geheel Schouwen-Duiveland zijn intrede heeft gedaan.
Voor mevrouw M. van Boven in Bruinisse betekent het bezit van het alarme
ringskastje een belangrijke bijdrage aan de mogelijkheid nog zelfstandig te
blijven wonen in haar riante bejaardenhuis aan de Mosselstraat.
Het bezit van zo'n alarmerings-
kastje zal ongetwijfeld niet de
doorslaggevende factor kunnen zijn
om zelfstandig te blijven wonen,
maar het kan er wel een belangrijke
bijdrage in leveren. Er is immers niet
zoveel verbeeldingskracht voor no
dig om te beseffen, dat het een af
schuwwekkend idee moet zijn voor
ouderen (en gehandicapten) om de
kans te lopen in geval van vallen of
onwel worden enkele uren of mis
schien zelfs langer te moeten wach
ten voor er hulp komt.
Ouderen zolang mogelijk in de ei
gen omgeving laten wonen. Daar is
het rijksbeleid, zoals wellicht be
kend, reeds enkele jaren op gericht.
Daar moeten dan uiteraard wel de
mogelijkheden voor geschapen wor
den. De situatie van mevrouw Van
Boven zou je een schoolvoorbeeld
kunnen noemen van hoe je als oudere
met behulp van enkele voorzieningen
inderdaad lange tijd zelfstandig kunt
blijven wonen.
Fijn eigen dakje
Mevrouw Van Boven vindt het fijn
nog een eigen dakje boven het hoofd
te hebben. Ze zegt het heerlijk te vin
den nog eigen baas te zijn. Nee ze
voelt er nog niks voor te trachten een
plaatsje in 'In 't Opper' te bemachti
gen. Zonder iets ten nadele van het
Bruse verzorgingstehuis te bedoelen
natuurlijk, maar onze woordvoerster
zegt nog zo te genieten van haar eigen
huishoudentje en hoopt haar
zelfstandigheid dan ook nog een
poosje vast te houden.
Ze woont al acht-en-een-half jaar
in haar riante bejaardenwoning aan
de Mosselstraat in Bruinisse. Drie
maal per week komt er een bejaar
denhulp voor het schoonhouden van
het huis. Haar maaltijden worden
via 'Tafeltje Dekje' verzorgd en sinds
ze het alarmeringskastje in huis
heeft, heeft mevrouw Van Boven een
veilig gevoel en verdween de angst
voor eventuele nare voorvallen in de
uren dat ze alleen is.
Mevrouw Van Boven heeft reuma;
een ziekte die haar zeer beknot in
haar bewegingsvrijheid. Door echter
gebruik te maken van bovengenoem
de voorzieningen gelukt het haar nog
steeds in het vertrouwde huis zelf
standig te blijven wonen.
Tevreden
Ze moppert niet, toont zich eerder
tevreden over het bestaan van talrij
ke voorzieningen, die haar dit moge
lijk maken. ,,Het GAK heeft ook veel
voor me gedaan hoor. Die hebben er
voor gezorgd, dat ik hier een aange
past toilet en een aangepast bed
kreeg en verder mag ik gratis ge
bruik maken van een taxi. Dat doe ik
ook als ik naar m'n dochter in Ooster-
land gaan. Verder is het hier een fijn
huis. Het is prettig dat er boven nog
slaapgelegenheid is, zodat er iemand
kan blijven logeren. Ik zou het best
nog een poosje zo volhouden", aldus
mevrouw Van Boven.
Ze had al eens eerder gedacht over
de aanschaf van een alarmerings
kastje, maar toen bestond er op
Schouwen-Duiveland alleen nog de
mogelijkheid, dat via commerciële
instellingen te doen en dat was be
hoorlijk duur. Ook in deze regio ech
ter groeide het besef, dat een alarme
ringsvoorziening een wezenlijke
bijdrage in het langer zelfstandig
wonen zou kunnen leveren.
Een speciale werkgroep werd ge
vormd, die zich aanvankelijk met het
behoefte-onderzoek ging bezighou
den en vervolgens met de realiseer
baarheid. Een en ander resulteerde in
een duidelijk rapport met bevindin
gen en aanbevelingen naar de ge
meentebesturen toe.
Niet duur
Toen mevrouw Van Boven te weten
kwam van de thans gecreëerde moge
lijkheid via de Federatie Maatschap
pelijke Dienstverlening te Zierikzee,
tel. (01110)-3351) een alarmeringskast
je aan te vragen tegen een abonne
mentsgeld van 3,75 per week, aar
zelde geen moment langer. Te vaak
immers had ze zich al afgevraagd 's
ochtends zittend op de rand van het
bed, moeizaam de spieren tot leven
brengend, of ze het eerste moeilijke
stukje naar het toilet wel zou halen
en zo niet wat er dan verder zou ge
beuren. Die gedachte verdween en er
kwam een veiliger gevoel voor in de
plaats.
Voor mevrouw Van Boven bleek
het geen probleem drie mensen aan
te wijzen, die in geval van alarme
ring benaderd zouden kunnen wor
den. Immers altijd al kon zij rekenen
op hulp en aandacht van buurvrouw
De Keizer, op haar schoondochter in
Bruinisse en op haar dochter in Oos-
terland. Deze drie mensen hadden al
len ook reeds een sleutel van haar
woning, dus ook dat vormde geen
probleem.
Nou is mevrouw Van Boven slechts
één van de vijftien door de Federatie
inmiddels gerealiseerde aansluitin
gen. Hoe zit dat nou in andere geval
len. Lukt dat nou altijd wel zomaar
drie mensen aan te wijzen, aan wie je
bereid bent een sleutel van je woning
af te staan?
Bemiddelen
Jos van 't Veer, woordvoerder van
de Federatie Maatschappelijke
Dienstverlening, laat weten daar tot
nu toe inderdaad geen moeite mee te
hebben ondervonden. Mocht het ech
ter wel zo zijn, dat kinderen en ken
nissen allemaal buiten Schou-
wen/Duiveland wonen en er niemand
kan worden aangewezen om de alar
mering aan door te geven, dan zal de
Federatie bemiddelen door bijvoor
beeld aan te kloppen bij instanties
als UW en de plaatselijke hulp
diensten.
Het aantal van drie mensen, dat in
geval van nood benaderd kan wor
den, is volgens Jos voldoende. In de
praktijk zou het natuurlijk kunnen
voorkomen, dat alle drie onbereik
baar zijn op zo'n moment; derhalve
bestaat er nog een vangnet. In zo'n
geval kan namelijk de politie worden
benaderd met het verzoek een kijkje
te gaan nemen op het adres waar
werd gealarmeerd.
Volgens de gemiddelde cijfers, die
uitwijzen, dat ongeveer 1% van alle
thuiswonende bejaarden gebruik
maakt van het alarmeringssysteem,
zouden op Schouwen-Duiveland
voorlopig veertig a vijftig aansluitin
gen gerealiseerd kunnen worden.
Telefoon
Voorwaarde voor het kunnen plaat
sen van een alarmeringskastje is het
bezit van telefoon. Die voorwaarde
bleek volgens het onderzoek van de
reeds genoemde regionale werkgroep
geen belemmering te vormen voor
een brede opzet, want reeds 95% van
alle bejaarde inwoners bleek in het
bezit van telefoon.
Het alarmeringskastje wordt bij de
•telefoon gemonteerd en door middel
van een knopje kan, indien nodig,
een alarmsignaal naar de centrale
post in verzorgingstehuis Ter Mante
linge' in Domburg worden gezonden.
Vanuit die centrale post, waar uiter
aard een vierentwintig uurs bewa
king is, wordt eerst gecontroleerd of
het alarm klopt. Met andere woor
den: of er niet onbewust of per onge
luk op het knopje werd gedrukt,
want dat kan in de praktijk natuur
lijk ook weieens voorkomen. Men
heeft dan een mogelijkheid de alar
mering binnen een bepaalde tijd on
gedaan tc maken, maar zoals gezegd,
ook vanuit 'Ter Mantelinge' wordt na
gedaan of de alarmering juist is.
Blijkt dat inderdaad zo te zijn, dan
zal één der aangewezen vrijwilligers
worden gewaarschuwd met het ver
zoek direct naar de betrokkene te
gaan. Afhankelijk van de situatie,
die hij daar aantreft, kan hij of zij
andere hulpverleningsinstanties be
naderen. Hierbij handelt de vrijwil
liger volgens eigen inzicht en neemt
hij de maatregelen, die hij nodig
acht.
Naast het kastje bij de telefoon be
hoort bij het alarmeringssysteem een
zendertje, dat de betrokkene steeds
bij zich dient te dragen in de woning
en in de tuin. Als men immers te ver
van het kastje weg is, moet men nog
de mogelijkheid hebben te alarmeren
in geval van nood. Dit mobiele,
draadloze zendertje heeft een afme
ting als een sigarettendoosje en dat is
eigenlijk te groot om aan je nek te
hangen of om aan ceintuur of broeks-
riem tc bevestigen. Er wordt dan ook
hard gewerkt aan de ontwikkeling
van een kleiner, veel handzamer zen
dertje.
Kosten
Bij de enquête ten behoeve van de
behoeftepeiling destijds, was nog
moeilijk vast te stellen hoeveel geld
de mensen nou over zouden hebben
voor aansluiting op een alarmerings
systeem. Nadat becijferd was, dat de
aanslu'itingskosten op 30,zouden
komen en het abonnementsgeld op
5,50 per week, bleek dat bij velen
tot nogal wat terughoudendheid te
leiden. Het budget van vele ouderen
is immers niet zo ruim.
De regionale gemeentebesturen,
met inbegrip van de gemeente Sint
Philipsland, werden benaderd be
treffende een financiële bijdrage.
Die kwam er in de vorm van een re
serveringsfonds, waar alle zeven ge
meenten een bedrag van 0,50 per in
woner in hebben afgedragen. Uit dit
reservefonds kunnen de aanslui-
tingskosten worden betaald en ver
der bleek het mogelijk het abonne
mentsgeld terug te schroeven naar
3,75 per week. Tot nu toe bleek dat
geen financiële drempel op te leve
ren. Mocht dat in de praktijk nog wel
een keer het geval zijn, dan zal, vol
gens Jos van 't Veer, de Federatie
moeite doen in uitzonderingsgeval
len ook die 3,75 uit het fonds be
taald te krijgen.
Van 't Veer noemt het 'handig' dat
de centrale meldpost in 'Ter Mante
linge' is gevestigd. Daar immers is de
vierentwintig uursbewaking verze
kerd en beschikt men via de compu
ter over de mogelijkheid tot-duizend
aansluitingen en met een simpele
aanpassing is het zelfs mogelijk, dat
aantal met nogeens duizend aanslui
tingen uit te breiden. Vanuit 'Ter
Mantelinge' wordt dagelijks de wer
king der alarmeringsinstallaties ge
controleerd. Daar merken de betrok
kenen overigens niets van.
Motieven
Motieven, die gelden voor ouderen
of gehandicapten om zich op te geven
voor een alarmeringskastje zijn vaak
angst of, zoals in het geval van me
vrouw Van Boven, een eerdere nare
ervaring van lange tijd zonder hulp
zitten. De aanmelding komt van be
trokkene zelf al of niet op advies van
de eerste lijnsgezondheidszorg, bij
voorbeeld huisarts of wijkverpleging
of van bezorgde familieleden. Voor
vele kinderen moet het immers ook
een geruststellend idee zijn, dat de al
of niet alleen wonende vader of moe
der alarm kan slaan in geval van
nood.
Jos wil niet ontkennen, dat er ook
een nadeel kan kleven aan die weten
schap: terugloop van het bezoek der
kinderen of andere familieleden om
dat vader of moeder of opa en oma
toch de mogelijkheid hebben het te
laten weten als het niet goed gaat.
„Ja ik heb weieens het idee, dat het
verantwoordelijkheidsgevoel dan
met de techniek wordt afgekocht",
aldus Jos, maar hij voegt eraan toe,
dat het - gelukkig - uitzonderingsge
vallen zijn.
Hij vindt het logisch, dat de totale
uitvoering van het alarmerings
systeem bij de Federatie is terecht ge
komen. Men heeft hier immers het
apparaat voor deze vorm van dienst
verlening op non-profit basis. Jos
wijst erop, dat de totstandkoming
van deze regeling eigenlijk maar net
op tijd kwam. De markt was immers
ontdekt door de commercie. Daar is
op zich niks op tegen, maar volgens
hem praat je dan wel over abonne
mentskosten van 40,per maand
en dat zal voor vele ouderen toch een
te grote drempel betekenen.
Normen
Zonder nou heel strikt normen vast
te stellen, gaat de Federatie er van
uit, dat er duidelijke aanwijzigingen
dienen te zijn, die het bezit van een
aansluiting op het alarmerings
systeem billijken. Man en paard noe
mend: „De Federatie is er namelijk
niet om ten behoeve van een bezorgde
dochter in Wassenaar via het alarme
ringssysteem de bezittingen van een
welgestelde vader in de Westhoek te
bewaken."
Voor het aansluiten van de alarme
ringskastjes, het onderhoud en voor
het opdraven in geval van storing
kan de Federatie een beroep doen op
enkele technische vrijwilligers. Zij
ontvangen alleen een reiskostenver
goeding voor hun inspanningen
Verder is de Federatie belast met de
inning der abonnementsgelden, het
geen eenmaal per kwartaal ge
schiedt.
De drie vrijwilligers, die als con
tactpersonen worden aangewezen,
ontvangen een korte, duidelijke in
structie met hetgeen van hen wordt
verwacht. Bij vakantie of tijdelijke
afwezigheid dienen die vrijwilligers
dat uiteraard te melden, zodat tijde
lijk voor vervanging kan worden
zorggedragen.
Jos van 't Veer uit zich zeer positief
over de medewerking van die vrijwil
ligers. Het alarmeringssysteem kan
volgens hem op deze wijze een wezen
lijke bijdrage leveren aan het langere
zelfstandig wonen van ouderen of ge
handicapten.
Foto: Joh. D. C. Berrevoets
Tekst: Ali Pankow
ZIERIKZEE - Bruine, bollende zeilen, zilte zeelucht,
stoere stuurlieden, torsende touwen: de nautische sfeer
van weleer. De wereld van zcilvloot 'De Zeeuwse Stro
men': solide gerestaureerde zeilende vrachtvaartuigen,
die niet meer ingezet kunnen worden voor hun oorspron
kelijke functie, maar die met de opkomst der recreatie
vaart een nieuwe bestemming kregen en daarmee de mo
gelijkheid een brokje historie te bewaren en aan be
langstellenden over te dragen.
Dc zeilende bedrijfsvaartuigen de
den tot omstreeks 1930 dienst als
vrachtschepen. Stoom en motor
maakten daar een einde aan. Heel
vaak stonden dc zeilende vrachtsche
pen ten dode opgeschreven; ze wer
den gemoderniseerd en gemotori
seerd, masten en zeilen verdwenen,
de 'Bruine Vloot' kwijnde langzaam
weg.
Maar langzaamaan werd de toe
komst zonniger voor sommige sche
pen. Er waren enthousiaste liefheb
bers, die dit brokje nautisch verleden
graag wilden behouden. Ze werden
eigenaar van een zeilend vrachtschip,
werkten hard, spaarden flink en kre
gen beetje bij beetje voldoende geld
bijeen voor renovatie.
Bestemming,
Maar het ging niet alleen om
het renoveren, maar ook om het in
standhouden van die gerestaureerde
'Bruine Vloot'. Passagiersreizen
bleek daartoe het toverwoord. De
vroegere vrachtruimen werden omge
bouwd tot accommodatie voor gas
ten. zonder luxe, maar wel met enig
comfort.
De belangstelling voor dit soort
reizen bleek groot. Velen voelen zich
aangetrokken tot een docvakantie op
een klassiek vrachtschip. Een vakan
tie of één- of meerdaagse tocht, tij
dens welke je leert hoe de zeilen te
hijsen, de schoten aan te halen en de
zwaarden te bedienen. Dit alles en
daarbij nog de geur van teer zullen
ongetwijfeld iets van de sfeer en ro
mantiek van het zeilend tijdperk
doen herleven.
Het boekingskantoor van Zeilvloot
De Zeeuwse Stromen, de schepen die
zo'n fraai decor in de Zierikzeese ha
ven kunnen vormen, is gevestigd bij
Ria Geluk (café 'De gekroonde sui
kerbiet'), Nieuwe Haven 41. Zierik
zee. tel. (01110) 3825 5547.
Zomerprogramma
Het zomerprogramma tot en met 15
augustus voorziet op de dinsdagen in
een zeiltocht over dc Oosterschelde.
Start om 13.00 uur vanuit de haven
van Zierikzee. Na terugkeer volgt nog
het nuttigen van een portie mosselen
en een drankje op de Vismarkt op het
speciale terras dat daar tijdens de
Toeristendagen is ingericht.
Op dc woensdagen kunnen vanuit
Bruinisse, start 13.00 uur, tochten
over dc Grevelingen worden gemaakt
en op dc donderdagen brengen dc
schepen hun passagiers over dc Oos
terschelde naar Colijnsplaat waar
een bezoek aan de vismijn kan wor
den gebracht.
Een hoogtepunt tijdens het zomer
programma 1985 vormt uiteraard de
Foto's Photo Pilot
Pieter Luyendijk
deelname aan Sail Amsterdam. De
keuze wordt geboden uit een reis van
28 juli tot en met 8 augustus van Zee
land naar Amsterdam en terug en een
reis naar Engeland met ook een tus
sentijdse deelname aan Sail Amster
dam.
Verder wordt in het najaar op 19 en
20 oktober deelgenomen aan dc Ron
de om Ticngcmcten en op 26 en 27 ok
tober aan de Muider Hardzeildagen.
Voor informatie en reserveringen
betreffende zeilvloot De Zeeuwse
Stromen kan men terecht bij het bo
vengenoemde boekingskantoor.
