Beurtvaart Goes-Zierikzee v.v. herleeft
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE Vrijdag 14 juni 1985 Nr. 23742
5
oprichting van Rederij Schel
destroom' door Guus van Rekke en
Nico de Wit, respectievelijk schipper
op 'De Avontuur' en 'De Verwach
ting'.
Met het organiseren van diverse
dag- en weektochten en de beurtvaart
Goes-Zierikzee voor groepen en par
ticulieren wordt getracht wat geld in
het laadje te krijgen, voornamelijk
ter ondersteuning van het werk van
de Stichting Zeilvaart Goes.
Historie
Nico de Wit vertelt, dat zijn klip
peraak 'De Verwachting' in 1910 werd
gebouwd op de werf Appelo-Zwart-
sluis. („Dezelfde werf waar het schip
van mijn grootvader werd gebouwd",
laat havenmeester Remy Visscher en
thousiast weten). 'De Verwachting' is
19,32 m lang en 4,43 m breed. Het be
zit nu een 3 JP Lister motor van 30 pk
en 1000 toeren.
Het schip vervoerde tot in de veer
tiger jaren aardappelen, turf en zand
over de Gelderse IJssel. Maar....de
glorietijd der zeilende bedrijfsvaar
tuigen werd historie met de opkomst
van de motor-vrachtschepen. De con
currentie werd te groot en een fraai
element uit de scheepvaartwereld
was gedoemd te verdwijnen.
'De Verwachting' werd omgebouwd
tot woonschip en deed in die functie
tientallen jaren dienst. Tot het werd
gekocht door iemand die er al het
bruikbare vanaf haalde en uitslui
tend de kale romp overbleef. Dat ge
deelte lag drie jaar lang, vrijwel ge
heel onder water in de Strafhaveni
van De Vecht bij Nederhorstenberg..
In 1980 wisselde het van eigenaar.
Wie en waarom?
Wie koopt er nou zo'n oud en ver
worden casco en waarom doet ie
mand dat? Antwoord: Nico de Wit,
een geheel opgeleide, maar werkloze
goudsmit, die al meer dan twintig
jaar op het water woonde en die - als
hij in de edelmetalen niet aan de bak
kon komen- zijn eigen baan wilde
gaan creëren. Hij kocht het casco, om
dat hij meteen zag dat 'De Verwach
ting' een mooi zeilschip was geweest
en....weer kon worden.
Hij is nu vijf jaar bezig geweest
met de restauratie. Een ambitieus
karwei, want het vergt inzet om aan
de gegevens te komen voor een ver
antwoord herstel van dit soort sche
pen. Die gegevens zijn te achterhalen
bij musea, bij de werven waar oude
bouwtekeningen bewaard werden en
bij de schippers, die ooit zelf aan het
roer stonden van zo'n zeilend be-
drijfsvaartuig. Ze leven nog en wil
len er graag over vertellen. Nico's
huidige seheepsknecht Aage Fok-
kens uit Wemeldinge werd op een
klipperaak geboren en weet zich er
ook nog heel wat van te herinneren.
Nico is lid van de landelijke vereni
ging Zeilend Bedrijfsvaartuig. Sa
men met de Stichting Rond- en Plat-
bodemjachten en de Stichting
Botterbehoud vormt die vereniging
een overkoepelend orgaan, dat zich
inspant ten gunste van vroegere zeil-
vrachtschepen en hun huidige eigena
ren.
Verschil
Er is immers een groot verschil in
benadering van het bezit van een oud
woonhuis of een 'oude schuit'. Wie een
historisch woonhuis- restaureert,
komt (vroeger wat meer, nu wat min
der) in aanmerking voor subsidie.
Voor historische schepen zou dat ook
zo moeten zijn, vindt het overkoepe
lend orgaan.
Een ander aspect vormt het ge
meentelijk beleid ten opzichte van
ontvangst en ligplaats voor dergelij
ke schepen. In het verleden bestond
er een wetje, dat schippers van zeilen
de bedrijfsvaartuigen bestempelde
als 'waterzigeuners' en op grond
daarvan werden deze mensen niet al
te spontaan ontvangen.
Om huidige eigenaren van deze
schepen in staat te stellen de boot te
restaureren en in oude staat terug te
brengen, zal hen ruimte geboden
moeten worden, vindt de genoemde
vereniging. Daarbij moet verder ge
dacht worden aan bijvoorbeeld de
voorziening van krachtstroom vanaf
de kade. Ook de liggelden zijn uiter
aard van belang. „Geen ligggelden
als voor de recreatievaart", bepleit
Nico: „ik ben beroepsvaarder, die er
kenning wil ik ook".
De belangenvereniging blijkt in
middels voet aan de grond te krijgen,
getuige de museumhaven in Rotter
dam en het feit dat inmiddels ook in
Leiden een plaats voor scheepvaart-
nostalgie werd ingeruimd. Verder zal
eveneens in Amsterdam plaats voor
deze vaartuigen gecreëerd worden.
Het zal duidelijk zijn, dat dergelijke
havens geen 'scheepskerkhofdienen
te zijn. Van de eigenaren wordt een
serieus restauratieplan verwacht.
Stap voor stap
Restaureren is duur, zoals gezegd.
Nico heeft het dan ook stap voor stap
moeten doen en is eigenlijk nog niet
gereed met zijn 'Verwachting'. Hij
werkte de afgelopen jaren aan zijn
schip in de havens van Spaarnedam,
Amsterdam en Alkmaar. Het vaar
tuig beschikt thans over elf slaap
plaatsen en voor dagtochten kunnen
er negentien personen mee.
Met restaureren alleen ben je er
dan nog niet, want regelmatig onder
houd zal ook nodig blijven, dus moet
er een vorm gevonden worden om het
schip rendabel te maken. Recreatieve
tochten vormden de oplossing. Daar
waren ze op en rond het IJsselmeer al
een poosje achter. Eigenlijk zijn daar
met dit soort schepen zeer commer
cieel opgezette bedrijven ontstaan,
met het gevolg dat ten behoeve van
goedlopende tochten consessies ge
daan moeten worden ten aanzien van
het scheepsinterieur.
Dat wilde Nico niet. Toch heb je als
schipper iemand nodig, die aan wal
de boekingen en dergelijke voor je re
gelt. Derhalve ging hij op zoek naar
een vorm van aquisitie waarbij het
schip centraal stond. Hij vond dat bij
Rederij 'Scheldestroom' en het kwam
tot een samenwerking.
Vertellen
Nico vertelt zijn passagiers tijdens
de tochten over het zeilen en de histo
rie van het voormalig vrachtschip.
Wie een beetje fantasie heeft, hoort
bij wijze van spreken de rauwe kre
ten met de mededeling dat alle turf
gelost is, of dat al het zand ligt gela
den en dat vertrokken kan worden.
Het schip wordt verhuurd met be
manning. Bij het dagelijks reilen en
zeilen wordt van de passagiers ver
wacht dat ze een handje meehelpen.
In de folder van Rederij 'Schel
destroom' wordt gewezen op de mo
gelijkheden van tochten voor jeugd
verenigingen en clubs, ontspannïngs-
reizen voor families, werk- en ont-
moetingsreizen voor scholen en vor
mingscentra, jubilea reünies en
dergelijke.
De vertrekhaven is Goes, maar in
overleg kan ook vanuit een andere
haven worden vertrokken. Afhanke
lijk van wind en tij kan men, in on
derling overleg met de schipper, zelf
de reis bepalen.
Maaltijden
Voor de maaltijden moet zelf wor
den gezorgd. Er wordt vanuit gegaan
dat de vaste bemanning mee eet. Op
verzoek - en tegen betaling uiteraard
- kunnen de maaltijden echter ook
aan boord verzorgd worden. Een drie
delig kostuum of een cocktaildress
zijn niet direct de eerste vereisten om
mee te nemen aan boord. Aanbevolen
wordt onder meer: sportschoenen,
laarzen, oliegoed of regenkleding,
een warme trui en....muziekinstru
menten, want aan boord wordt mu
ziek gemaakt en gezongen. Dat ge
beurde vroeger, dat gebeurt anno
1985 weer.
Voor dc beurtvaart Goes-Zierikzee,
die overigens niet persé vice versa ge
maakt behoeft te worden; alleen een
tripje Goes-Zierikzee (of andersom)
is ook mogelijk, kan men evenals
voor boekingen van de andere toch
ten, terecht bij Rederij 'Schel
destroom', tel. (01106)-1714 of
(01100)-31270 en bij de V.V.V. kantoren
in Goes en Yersckc.
Voor 'De Verwachting' was het don
derdag slechts een kort verblijf in de
Nieuwe Haven te Zierikzee. Om het
oorspronkelijk beurtvaartschema
enigszins aan te houden, moest om-
steeks kwart over twee de terugreis
naar Goes worden ingezet. De tros
werd los gesmeten door Nico de Wit,
met één t, geen nazaat van Johan de
Witt dus. maar desondanks met nau
tisch bloed in de aderen.
Scheepshond Boefje laat de frisse
zeebries met zijn haren spelen. Zijn
snoet heft hij vergenoegd op naar de
zon terwijl zijn baasje 'De Verwach
ting' de Nieuwe Haven uit stuurt.
Volgende week donderdag komen ze
terug, want regelmaat is immers van
groot belang in de beurt vaart.
Foto's Joh. D. C. Berrevoets
Tekst: Ali Pankow
„Wat is een toepasselijker ge
schenk uit de Ganzestad Goes dan
een gans?", sprak wethouder Eshuis
donderdagmiddag op dc passan
tensteiger in de Nieuwe Haven. Hij
hood burgemeester De Meester het
dier aan in dc hoop, dat het voor Zie
rikzee voor een rijk nageslacht zal
zorgen, dat de poorten van de stad
zal kunnen bewaken.
Eigenlijk onnodig te zeggen, dat
het nautisch hart van burgemeester
De Meester door dit gebeuren werd
geraakt. Met warmte sprak hij zijn
gelukwensen uit tot Rederij 'De
Scheldestroom' met dit schitterend
initiatief, waardoor twee historische
steden elkaar weer vinden in de
beurtvaart, zoals die eeuwenlang
heeft bestaan.
Haalbaar
Hij sprak de hoop uit. dat een en
ander financieel haalbaar zal blijken
te zijn en dat vele toeristen gebruik
zullen maken van deze unieke moge
lijkheid een dagje op de Zeeuwse wa
teren door te brengen en dan tevens
de markt in Zierikzee en de koop
avond in Goes te bezoeken.
De burgemeester ging terug in de
geschiedenis tot 1797 toen liet ge
meentebestuur van Zierikzee behoef
te had aan zwanen in de stadsgracht.
In Goes bleek men ruimschoots de
beschikking te hebben over deze sier
lijke watervogels en verzocht werd
enkele exemplaren per bcurtvaart
mee te geven.
Dc 'stadsfabriek' (een opmerkelij
ke benaming voor de directeur ge
meentewerken in die tijd) liet weten,
dat de zwanen al waren verzonden,
maar dat het Goese gemeentebestuur
Links boven: Klipperaak ,,De Verwachting" meert af in de Nieuwe Haven.
Het verblijf zal slechts kort zijn. want het beurtvaartschema moet zo goed
mogelijk worden aangehouden.
Onderaan: Onderonsje in de kajuit tussen burgemeester Th. H. de Meester en
wethouder G. J. Eshuis van Goes.
Rechts boven: Marjolein van Hekke schenkt in de kajuit een oorlam in voor
de bemanning.
Midden: Schipper Nico de Wit aan boord van zijn ..De Verwachting".
ZIERIKZEE - Er zijn veïe jaren verstreken sinds 'De Verwachting' haar vrachten
turf, aardappelen en zand over de Gelderse IJssel van Overijssel naar Drente en terug
vervoerde. Het is ook lang geleden, dat de zeilende bedrijfsvaartuigen de wekelijkse
beurtvaart tussen Goes en Zierikzee verzorgen. Nostalgie maar sinds donderdag
toch ook weer een stukje werkelijkheid, want de beurtvaart tussen Goes-Zierikzee vi
ce versa herleeft. Op initiatief van Rederij 'Scheldestroom' vaart 'De Verwachting' de
komende weken elke donderdagochtend om negen uur de haven van Goes uit om om
streeks twaalf uur in de Nieuwe Haven te Zierikzee aan te leggen; aldaar de passagiers
de gelegenheid te geven het historische stadje aan de Oosterschelde een bezoekje te
brengen, om vervolgens omstreeks 's middags twee uur weer terug te keren naar de
Ganzestad Goes. Donderdag maakte 'De Verwachting' haar eerste officiële beurt-
vaarttocht. Ruige weersomstandigheden waren er oorzaak van dat de klipperaak an
derhalf uur later dan gepland de Nieuwe Haven binnenvoer. Weinig tijd derhalve voor
plechtige toespraken, oorlammen en vraaggesprekken, maar toch Burgemeester
Th. H. de Meester nam het voor hem bestemde pakket in ontvangst en bood op zijn
beurt wethouder G. J. Eshuis een retourvracht aan; een oorlam stond inmiddels inge
schonken en schipper Nico de Wit dook desgevraagd even in de tot de verbeelding spre
kende geschiedenis van zijn schip 'De Verwachting'.
op haar beurt behoefte had aan palin
gen voor de stadsgracht. Het verzoek
was duidelijk en Goes zal ongetwij
feld haar paling hebben ontvangen.
Nu, met het herstel in ere van de
beurtvaart, ontving Zierikzee geen
zwaan maar een gans en als retour
vracht bood burgemeester De Mees
ter geen aal aan om uit zetten in de
stadsgracht, maar twee kokers ge
rookte paling. Eén bestemd voor het
gemeentebestuur, of eigenlijk alle
twee, maar om in stijl van weleer
te blijven: één koker die door de be
manning verdonkeremaand mocht
worden en die derhalve door schipper
Nico de Wit in ontvangst werd geno
men.
Samengaan
Het initiatief tot deze beurtvaart
tussen Goes en Zierikzee vloeit voort
uit een samengaan tussen de (ideële)
Stichting Zeilvaart Goes en Rederij
'Scheldestroom'. De stichting richt
zich vooral op educatieve aspecten,
zoals het organiseren van tentoon
stellingen en demonstraties, het ge
ven van voorlichting over het vroege
re zeilend bedrijfsvaartuig en het
verzamelen van gegevens en materia
len over deze schepen.
Verder bezit de stichting de klipper
De Avontuur', voorheen een zeilend
vrachtschip, dat echter destijds van
oude glorie werd ontdaan en van mo
torkracht werd voorzien. Men wil
'De Avontuur' in oorspronkelijke
staat terugbrengen, maar daar is
geld voor nodig en één manier om
aan geld te komen, is commercieel
bezig zijn. Dat verklaart dan weer de
