Eén gebouw,
een hecht team,
één soort onderwijs:
In Dreischor moet
het goed gaan met
de basisschool
Toekomstig directrice
Riet van der Weijde-Smits:
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE Vrijüag 19 april 1985 Nr. 23713
5
DREISCHOR - Het moet hier kunnen lopen als een erwtje van een plankje: ive hebben één gebouw,
een hecht schoolteam en één soort onderwijs op het dorpdat moet goed gaan met de nieuwe basis
schoolAan het woord mevrouw Riet van der Weijde-Smits, reeds achttien jaren intensief betrokken bij
hel kleuteronderwijs in Dreischor en met ingang van 1 augustus 1985 benoemd tot directrice van open
bare basisschool De KlimopZe is vol vertrouwen over de toekomst van het openbaar onderwijs op Drei
schor, hoewel ook zij op sommige punten haar bedenkingen heeft over de. ivijze waaropvolgens de richt
lijnen van het ministerie, gestalte gegeven moet worden aati dat nieuwe basisonderwijs.
In Dreischor echter ziet ze reële
kansen voor stapsgewijze realisering
van geïntegreerd basisonderwijs.
Deze kleine kern van de gemeente
Brouwershaven kent, zoals gezegd,
slechts één soort onderwijs: het
openbare. Op vele plaatsen in den
lande zag men tengevolge van de Wet
op het Basisonderwijs de verhouding
tussen openbaar en bijzonder onder
wijs weer verscherpen. Riet van der
Weijde prijst het onderwijs geluk
kig, dat het met die problematiek op
Dreischor niet wordt geconfron
teerd.
Een andere belangrijke pré vormt,
volgens haar, het feit, dat kleuter- en
lager onderwijs als sinds 1980 in één
gebouw zijn huisvest en voor die tijd
ook maar op drie a vier meter af
stand van elkaar lagen. Met andere
woorden: er was eigenlijk al lange
tijd sprake van een hechte samenwer
king, daar had men hier blijkbaar
geen Wet op het Basisonderwijs voor
nodig.
Bijeen
Toen de kleuterschool enkele jaren
geleden aan nieuwbouw toe was,
werd vooruitlopend op de gevolgen
van het basisonderwijs besloten het
kleuter- en lager onderwijs reeds bij
een te brengen. De kleuterschool
werd aan de bestaande lagere school
vastgebouwd; het bestaande gedeelte
onderging bovendien een flinke mo
dernisering en zo ontstond 'De Kli
mop'; een school die qua huisvesting
in 1980 al gereed was voor geïnte
greerd onderwijs.
Hoewel het voortbestaan van de
school in Dreischor op grond van het
aantal leerlingen eigenlijk nooit in
het geding is geweest, kreeg men vo
rig jaar wel te maken met gedwon
gen ontslag van één der leerkrachten
tengevolge van de nieuwe normen
voor de groepsgrootte.
Het huidige team wordt gevormd
door Cees van de Vreugde; hij ver
zorgt het onderwijs in de klassen
vier, vijf en zes; door Henny Wolshei-
rnér, die les geeft aan de klassen één,
twee en drie en door Riet van der
Weijde, die de zorg draagt over de
kleuterafdeling. Een belangrijk bij
komend aspect ten aanzien van de
toekomstige formatie, betreft het
feit, dat de kleuterschool in Zonne-
maire sinds 1976 te boek staat als de
pendance van de kleuterschool in
Dreischor. Thans bestaat nog geen
volledige zekerheid over het al of niet
voortbestaan van deze dependance in
Zonnemaire. Riet van der Weijde
wijst erop, dat één en ander nog af
hangt van de uitspraak van de Raad
van State betreffende het openbaar
onderwijs te Zonnemaire. Het al of
niet voortbestaan van de kleuter
school aldaar, zal uiteraard van in
vloed zijn op de uiteindelijke perso
neelsformatie op de school in
Dreischor.
Prognoses
'De Klimop' telt thans 78 leerlin
gen, van wie er 28 tot de kleuters be
horen. ,,Een groot aantal", laat de
toekomstig directrice weten. Ze heeft
ook nog weieens voor een klasje van
twaalf kleuters gestaan. De progno
ses voor de leerlingenaantallen in de
eerstkomende jaren zijn gunstig,
maar de echte progressie is er, vol
gens onze woordvoerster, nu toch wel
uit.
Op de vraag hoe het nu straks gaat
reilen en zeilen in de nieuwe basis
school antwoordt de toekomstig di
rectrice resoluut: ,,Er zullen nog
geen drastische veranderingen wor
den doorgevoerd. We gaan niet hals
over kop van start, maar beginnen
heel zachtjes aan met het opzetten
van de basisschool".
Het krachtig doorbreken van het
klassikale systeem is volgens haar op
een school, die al werkt met combina
tieklassen ook wat minder aan de or
de. ,,Met combinatieklassen werkt
dat allemaal al veel soepeler. Dan
ben je binnen één lokaal in elk geval
al op drie verschillende nivo's bezig
en kunnen gemakkelijker ook meer
dere nivo's gerealiseerd worden". Vol
gens haar ervaring zitten er aan een
combinatieklas dan ook meer voor-
dan nadelen verbonden.
De kleuters
Voor de kleuters ziet ze een voor
deel in het geïntegreerd onderwijs
door de mogelijkheid halverwege een
schooljaar bij een wat hoger nivo aan
te haken. Zij heeft' de ervaring, dat
kinderen, die gezien hun leeftijd toe
zijn aan het nivo van een eerste klas,
geestelijk soms nog niet zo ver zijn.
Een heel jaar uitstel zou echter wat
lang kunnen zijn: een kleuter, die bij
voorbeeld in augustus nog niet toe is
aan lettertjes en woordjes, zou dat in
januari wel kunnen zijn. Riet wil
daarop inspelen door een groepje van
deze kleuters met wat leerelementen
te laten beginnen.
Waar ze echter heel erg op tegen is,
is het lagere schooltje gaan spelen
met kleuters. „Je moet een kleuter
niet in augustus met lettertjes con
fronteren, als het daar in januari pas
aan toe is. Als een kind nog niet kan
lopen, kun je ook niet eisen, dat het
wel zal lopen. De ontwikkeling van
een kind kun je niet dwingen, wel
stimuleren", aldus onze woord
voerster.
Individueel gericht onderwijs, wat
in de nieuwe basisschool zo van be
lang wordt geacht, is voor haar niets
nieuws. ,,In de kleuterschool ben je
-immers altijd al met observatie be
zig. Daar is geen andere manier om
kinderen te testen. Binnen de lagere
school kun je dat aan de hahd van
werkstukjes doen. Op de kleuter
school observeer je-Voortdurend elk
kind".
Leren door spel
Ook kleuters dienen naar Riets me
ning aangespoord te worden om in
hun prestaties steeds een stapje ver
der te gaan. Het onderwijs aan deze
groep biedt alle mogelijke spelmate
rialen om dat te bewerkstelligen. Ze
benadrukt in dit verband, dat jonge
kinderen alleen nog maar leren door
dat spel, dat is hun wereld; daarmee
aangevend hoe belangrijk dat spele
lement moet worden geacht. Er dient,
naar haar mening, dan ook voor ge
waakt te worden, dat te vroeg leer
prestaties worden gevraagd. Binnen
het huidige kleuteronderwijs bestaat
de vrees, dat de kleuters een beetje in
het gedrang zullen komen onder druk
van het lager onderwijs. Deelt onze
woordvoerster die vrees? Haar ant
woord is kort en krachtig: ,,lk laat
me niet ondersneeuwen door het la
ger onderwijs".
„Ik ben dan ook dankbaar, dat we
met die jongste groep kinderen niet
persé iets af moeten werken. Ze hoe
ven niet te voldoen aan vastgestelde
eisen aan het einde van die kleuter
periode". Riet erkent, dat dit aan het
einde van de bovenbouw natuurlijk
wel het geval is. Daar heeft men te
maken met de eisen, die het voortge
zet onderwijs stelt.
Ze plaats echter als kanttekening,
dat een en ander uiteraard wel afhan
kelijk is van het soort vervolgonder
wijs en is van mening dat niet elke
leerling van de basisschool aan het
einde de rit dezelfde stof moet heb
ben gehad.
Acti veringsschoöl
Veel wederzijds begrip voor kleute
ronderwijs en dat aan eerste klasleer
lingen werd gekweekt ten gevolge
van het zogenaamde activeringspro
ject, dat op 'De Klimop' ten behoeve
van de integratie werd gebruikt. Het
hield in, dat extra middelen en moge
lijkheden werden verstrekt voor in
tensief overleg tussen kleuterleidster
en leerkracht van de eerste klas. Het
heeft hen, volgens de toekomstig di
rectrice, een heleboel stappen nader
tot elkaar gebracht.
Straks, met ingang van 1 augustus
zal Riet van der Weijde de eindve
rantwoording hebben over openbare
basisschool 'De Klimop'. Zij zal haar
blik derhalve moeten verruimen
naar het lager onderwijs. „Ja", er
kent ze en heel lakoniek laat ze erop
volgen:,,Ik hoop dat al die hoofden
van lagere scholen, die aangesteld
zijn als directeur van een basisschool
ook hun blik zullen verruimen naar
het kleuterschoolonderwijs".
Riet heeft best wat moeite met het
feit, dat van leerkrachten in het hui
dige lager onderwijs voetstoots
wordt aangenomen, dat ze in staat
zijn de zorg voor een kleuterklas te
dragen, zonder dat ze daar welke spe
cifieke cursus dan ook voor hebben
moeten volgen. Ibn slotte volgden
kleuterleidsters, die een zinnige taak
in het basisonderwijs willen vervul
len, de zogenaamde applicatiecursus.
Onze woordvoerster beweert niet,
dat al die kleuterleidsters met appli
catiecursus zonder meer in staat zou
den zijn om les te geven in de hoogste
klas van de bovenbouw. „Maar",
voert Riet aan: ,',ze kunnen zich daar
wel terdege op voorbereiden als ze
ervoor zouden komen te staan". Ze
doelt in dit verband op de over te dra
gen leerstof. Met kleuters ligt dat,
naar haar mening, wel een beetje an
ders.
De situatie is immers niet denk
beeldig dat een 'overgangsboventalli-
ge' uit het lager onderwijs in bepaal
de situaties geheel onvoorbereid voor
een klas met kleuters zal worden ge
plaatst. Riet acht dat niet juist. „Er
kunnen dan pedagogische brokken
worden gemaakt".
De enige
Het feit, dat zij als enige van de 250
in aanmerking komende kleutei"-
leidsters in Zeeland is benoemd tot
directrice van de basisschool, wil
Riet van der Weijde op geen enkele
manier benadrukt zien. Het is wel
een unicum, maar dat behoorde het
eigenlijk niet te zijn. De wetenschap,
dat Riet achttien intensieve jaren in
het onderwijs achter zich heeft lig
gen, dat ze altijd nauw betrokken wil
blijven bij het onderwijs en dat ze
zich derhalve vroegtijdig voorbereid
de op het toekomstig basisonderwijs,
maakt de vraag waarom ze deze func
tie ambiéerde ook overbodig.
Foto's: Joh. D. O. Bcrrevoets
Tekst: Ali Pankow
Toekomstig directrice Riet van der V/eijde-Smits: Kleuters leren alleen maar door het spel".
Handenarbeid voor de eerste klas leerlingen onder leiding van leerkracht Henny Wolsheimer.
De klassen vier, vijf en zes worden onderwezen door het huidige hoofd van de lagere school de heer Cees van de Vreug
de.