WERELDPRIMEUR
Albert Bakker
bouwt kwekerij
in Bruinisse?
k
4
minst zelf willen zien of er hier za
gers zijn en hoe dat in z'n werk gaat.
Maar nee hoor: de hoge heren bleven
thuis", zegt Albert.
Er wéér komt de voortvarendheid
van Van Leeuwen aan de orde als hij
zegt dat dat in de Randstad anders
gaat. Daar duurt het trouwens ook
niet zolang voor de banken een zaak
bestudeerd hebben, zeker niet in de
wetenschap dat de tijd dringt: het is
zo 1 april. Omdat de plaatseijke
bank nog geen uitsluitsel heeft gege
ven en de stukken ruim veertien da
gen op hun kantoor liggen heeft Van
Leeuwen dan ook een Rotterdamse
bank om advies gevraagd, die nog
binnen een week positief reageerde
en vanochtend (donderdag) al kwa
men kijken. Van Leeuwen:"Dat is an
dere koek, zo ben ik gewend 0111 za
ken te doen!"
De stand van zaken op dit moment,
donderdag 24 januari is dus: twee re
gionale banken hebben nog geen nee
gezegd, waarvan één positief tegen
over de kwekerij staat maar gewoon
wat tijd nodig heeft, terwijl een .gro
te" bank staat te dringen om EZKO
financieel bij te staan. Verder moet
de Bruse raad morgenavond nog
goedkeuring geven aan de vestiging,
maar daarover is Albert niet onge
rust, gezien de medewerking van het
college. Maar ook Albert kan weten,
dat het college nog niet de raad is, en
dat er in Bruinisse alles kan gebeu
ren tijdens een raadsvergadering...
Reclame Bruinisse?
Op de vraag aan Albert waarom hij
denkt dat de gemeente Bruinisse zo
positief staat tegenover de vestiging
binnen de gemeentegrenzen, zegt Al-
bert:,,Ik denk dat daar een stelletje
verstandige mensen zitten, die de
rapporten en aanbevelingen gelezen
hebben en er net als ik van overtuigd
zijn dat we slagen in onze opzet. Als
dat zo is. en daar twijfel ik geen mo
ment aan, dan is het voor een ge
meente toch mooi'' De eerste zager-
kwekerij van de wereld, uitgerekend
in een vissersplaats als Bruinisse is!
Man. wil je nog een mooiere reclame
voor een dorp?"
Even een tussenvraagje aan Al-
bert: stel dat de raad goedkeuring
geeft en stel dat een van de banken
een miljoen op tafel legt. Wat dan?
Albert (vastberaden):,,Dan gaan we
bouwen! De tekening voor de loods
wordt op dit moment gemaakt en
vanaf dat tijdstip hebben we twee
maanden nodig om te starten. De da
tum kan dus nog worden gehaald, als
iedereen meewerkt".
Van Leeuwen aanvullend:,,Vergeet
niet dat er een order ligt van 600.000
stuks voor één klant. De hele produk-
tie die we na de start kunnen halen is
op voorhand verkocht dus
Uiteraard willen we de naam van
de eerste vaste klant weten: het blijkt
't Piertje te zijn van Elly en Michel op
de Brouwersdam het adres waar zee-
hengelaars hun aas kopen. Trouwens,
er zijn méér bestellingen voor de toe
komst. want na de 600.000 van dit
jaar is voor 1986 een produktie van 1,2
miljoen stuks gepland, ,,En daarna
gaan we verdubbelen", spreekt het
optimisme van Van Leeuwen.
Werkgelegenheid
Het binnenhalen van werkgelegen
heid zal bij de vroede vaderen van
Bruinisse ook wel een rol hebben ge
speeld, want bij de start van het be
drijf in april zullen drie arbeids
plaatsen beschikbaar zijn en afhan
kelijk van de uitbreiding zal dat kun
nen oplopen tot vijfentwintig, zo
schatten beide heren in. De afzet is
verzekerd: vanaf het eerste begin ligt
er een bestelling van een Belgische
gigant op hengelsportgebied voor een
eveneens gigantisch aantal zagers,
aan welke vraag Albert nóóit zal
kunnen voldoen. „Waarom zal je naar
het buitenland gaan als er hier in Ne
derland vraag voldoende is", is dan
ook zijn terechte stelling.
Rol gemeente
Dat het de gemeente Bruinisse
ernst is met het binnenhalen van EZ
KO blijkt wel uit de aanbevelings
brief die werd verzonden naar aller
lei instanties die medewerking
zouden kunnen verlenen, onder meer
aan G.S. van Zeeland, het Water
schap, Rijkswaterstaat, PZEM.
WMZ,Planologische Dienst en E.T.I.-
Zeeland. En nu komt het verheugen
de: alle, maar dan ook èlle aange
schreven instanties reageerden
uiterst vlot (en positief) op een ma
nier die een beetje ,,on-Nederlands"
aandoet. Ambtelijke molens blijken
niet altijd langzaam te malen! Alle
vereiste vergunningen werden toege
zegd zonder voorbehoud, op verzoek
van de gemeente Bru ,,de grootst mo
gelijke en meest spoedige medewer
king te verlenen". Ook de buren
(woonwagenbewoners) staan positief
tegenover de vestiging, onder het
mom van ,,dan komt er hier wat leven
in de brouwerij".
Al met al is de eerste zagerkweke
rij Oostcrland in een stroomversnel
ling gekomen en heeft Albert Bak
ker en zijn vrouw erkenning gevon
den. ,,Da gac 'clcmael nie" wordt
niet meer gehoord, in tegendeel: er
zijn kapers op de kust die het
„kunstje" hebben afgekeken en met
snode plannen rondlopen om óók
zo'n zagerij te beginnen. Albert kent
ze: het zijn de scptici van het eerste
uur
Laatste woord
Zou het niet jammer zijn als dit
unieke project, deze wereldprimeur
aan Sehouwen-Duiveland voorbij zou
gaan. louter om „een paar centen",
nou ja:één miljoen dan... Aan Albert
zal het niet liggen, evenmin aan advi
seur Van Leeuwen of aan mevrouw
Bakker, óók niet aan de gemeente
Bru. Het woord is aan de raad en aan
de banken.
FOTO: JOH AN D.C.BERREVOETS
TEKST: HARRY DE WAARD
Gouden handel
Wie zagers kunstmatig kan kwe
ken, heeft een gouden handel, was de
achterliggende gedachte van Albert
Bakker en zijn vrouw, die begonnen
met een eenvoudig bakje, een school-
microscoop, veel tegenslagen, een
berg moeilijkheden, veel kosten,
maar met een uiteinde»!i iI <-rbluf-
fend resultaat dat ingewikkelde en
zeer geleerde rapporten deed verble
ken. Wat tot dusver voor onmogelijk
werd gehouden, zéker voor een gara
gehouder als Albert is, werd in zijn
bedrijf bewaarheid: op een gegeven
moment waren er zagertjes, kunst
matig bevrucht en wel. Het begin van
die „gouden handel" (nu al het vuile
goud genoemd door omstanders),
bleek wel degelijk mogelijk, op klei
ne schaal.
Toen al dacht Albert in het groot en
dacht aan exportmogelijkheden en
toen ook begon voor het echtpaar
Bakker een lange, moelijke weg door
ambtelijk land.Want men stond niet
te trappelen van ongeduld om een ex
perimentele zagerkwekerij (nog
nooit vertoond in de hele wereld) van
adviezen te voorzien, laat staan van
subsidie, en er was ook niemand die
een geschikt bedrijfspand beschik
baar stelde aan iets „experimen
teels". Eigenlijk kan gesteld worden
dat Albert in het begin alleen maar
tegenwerking heeft ondervonden en
die lange weg alleen ging. Tot het
moment dat er een meneer Van Leeu
wen aan het firmament verscheen die
deuren opende die normaal voor Al-
hert gesloten bleven.
Financieel adviseur
bedrijf meer dan levensvatbaar is.
Verder had Ir. A.F. Fité (veevoeder-
deskundige in Rotterdam) eveneens
en gunstig rapport opgesteld en een
uitgesproken positieve aanbeveling
kwam van de hand van het Hoofd van
de Hoofdafdeling Sport visserij en
Beroepsbinnenvisserij, Drs. H.G.J.
Bouquet van het ministerie van
Landbouw en Visserij. Met deze pa
pieren in de hand werden de eerste
onderhandelingen geopend met de
bank over (toen nog, november '84)
een vestiging in Oostcrland. Deze
bank zag er wel wat in en stelde an
derhalve ton f 150 000. als startka
pitaal beschikbaar, waarbij nog
steeds sprake was van een éénmans-
Één miljoen gulden
Van Leeuwen (voortvarend zeiden
we al) was het daarmee niet eens en
dacht ..iets" groteren sprak van een
miljoen Ixigisch dat de bank toen
even achter de oren moest krabben en
het bleef even stil. Niet stil bleef Van
Leeuwen die samen met Albert een
geschikte locatie ging zoeken en in
Bruinisse belandden waar het pand
van Maaskant Instrument te koop
was wegens faillissement. Met de
bank (dezelfde die bedoeld pand in
zijn portefuille had) in de arm, werd
géadviseerd een bod op het pand t.e
doen, zónder dat er het vereiste be
drag op tafel lag. Om allerlei redenen
(eigenlijk toch te klein en te ver van
het water, trubbels met de buren om
dat er leidingen getrokken moesten
worden, etc.)verdween dit pand uit
het vizier van de beide ondernemen
de heren en werd een andere locatie
gezocht èn gevonden.
Albert: „Tijdens het traten over
het Maaskant-pand zijn we ook op
het gemeentehuis van Bruinisse ge
weest uiteraard, om te weten te ko
men of er wel medewerking zou zijn.
Nou, ik kan niet anders zeggen -en
Iaat dat goed in je stuk uitkomen-
dat er hier sprake is van iets unieks!
We kregen een ongekende medewer
king van de gemeente, in eerste in
stantie van secretaris B.de Groot en
T. van Oostenbrugge, later ook na
tuurlijk van burgemeester en wet
houders. Werkelijk formidabel wat
we daar aan steun vonden. Meteen
werd ons een plaats aangeboden ach
ter het woonwagencentrum.dicht bij
het water. Nee ik kan niet anders zeg
gen dat we de volle medewerking
hebben", aldus de lovende woorden
van EZKO-directeur Albert Bakker.
Van Leeuwen vertelt verder over de
financiële kant van de zaak, want er
kan nu wel veel medewerking zijn, en
eigenlijk iedereen is er van overtuigd
dat het zagerproject zal slagen, maar
het benodigde geld is er nog niet. In
de tijd terug: november '84.
Bankzaken
Van Leeuwen: „Die eerste bank liet
dus even niets van zich horen. Maar,
het is een open zaak, dus zijn we niet
aan één bank gebonden en dus stapte
Albert naar de plaatselijke bank, in
middels is het december. Binnen twee
dagen kregen we bericht dat die bank
er helemaal niets in zag: financiering
afgewezen. Intussen had ik een af
spraak met de directeur lopen en wil
de ik wel eens weten op welke grond
deze bank niet met ons in zee wilde
gaan. Dat is vrij normaal. Tijdens dat
gesprek bleek dat men iets over het
hoofd had gezien en werd de hele
/aak opnieuw in behandeling geno
men En dan te bedenken, dat het
SIM-rapport op tafel lag, waar ze nor
maal op kunnen blindvaren".
De eerste bank was echter ook nog
in de race en vroeg een eigen vermo
gen (cash) van fl 40.000, die Albert
(met moeite) kon storten. Later
kwam de eis, dat het huidige pand in
Oosterland verkocht zou moeten
worden en aangewend moest worden
als eigen vermogen. Dat ging Albert
en Van Leeuwen iets te ver, want je
moet nooit alle schepen achter je ver-
branden.Op de vrijdag voor oudjaar
kwam de mededeling dat wat déze
bank betreft voorlopig de zaak van
de baan was, waarna de onderhande
lingen met de plaatselijke bank wer
den voortgezet.
Bekijken
Wat zowel Albert als zijn adviseur
hogelijk verbaasd heeft, is het feit
dat er niemand van de banken daad
werkelijk kwam kijken.,,Als je over
een bedrag van een miljoen praat,
/ou je toch verwachten dat ze op z'n
Wie is meneer Van Leeuwen? Deze
vraag, gesteld in het kantoor van Al
bert's garage, beantwoordt de heer P.
OOSTERLAND/BRUINISSE - Wat ooit begonnen is als een ambitieus experiment,
begeleid door schampere opmerkingen van nieuwsgierige omstanders als „da gae 'ele-
mael nie", lijkt nu een eclatant succes te gaan worden: de zagerkwekerij van Albert
Bakker uit Oosterland verrijst uit de kinderschoenen. Nu al worden er zagers ver
kocht (gewild aas voor de hengelsport) en voor augustus dit jaar nog moeten er maar
liefst 600.000 geleverd worden. Een enorm succes voor Albert en z'n vrouw, die vanaf
het begin van hun experiment erin gelóófden. Woorden als „da gae 'elemael nie" ko
men in hun vocabulaire niet voor. Maar het grote nieuws is wel, dat wat we gemakshal
ve maar „zagerij" blijven noemen, een écht onderkomen gaat krijgen. Twee hinderpa
len staan Albert nog in de weg: goedkeuring van de gemeenteraad van Bruinisse,
en het fiat van een bank.Wat het eerste betreft worden geen moeilijkheden verwacht,
en de tweede hinderpaal lijkt ook genomen te gaan worden.
Inderdaad: Albert gaat naar Brui
nisse, dat staat vast. Vrijdagavond
krijgen de heren raadsleden een col
legevoorstel voorgeschoteld, met het
verzoek een voorbereidingsbesluit te
nemen, „in verband met een in voor
bereiding zijnde vestiging van een
bedrijf achter het woonwagencen
trum „Nieuwlandje". Met het bedrijf
wordt Albert bedoeld, hoewel dat
niet als zodanig in de stukken ver
meld wordt. Bedoeld terrein is nu in
gebruik door de gemeente als opslag
plaats, een locatie aan het water, een
uitgelezen plek voor de zagerij van
Albert Bakker.
Maar, zoals het zo vaak gaat: de
vestiging is in strijd met het vigerend
(geldend) bestemmingsplan, vandaar
dat de raad gevraagd wordt de be
roemde artikel 19-procedure te star
ten, waarmee het mogelijk wordt ge
maakt te gaan bouwen. Er zal maar
liefst een bedrijfshal van 1000 m2 ver
rijzen, en wel zeer spoedig: in ver
band met de kweek van zagers zal Al-
bert gaan starten per 1 april van dit
jaar. Haast geboden dus voor een ie
der die met dit unieke project te ma
ken heeft, en dat zijn er naast Albert
inmiddels al erg veel.
Investering
Het spreekt voor zichzelf, dat de
nieuwbouw niet zomaar uit de lucht
is komen vallen. Een bank (geen en
kele) investeert niet zomaar f 1 mil
joen, zonder ervan overtuigd te zijn
dat dat geld ook rendabel wordt ge
maakt, of de zekerheid dat het op z'n
minst wordt terug betaald. Er is dan
ook heel wat gebeurd na het eerste
verhaal in de Zierikzeesche Nieuws
bode van 9 juni 1983, onder de kop
„In Oosterlands garage zwemmen
duizenden reageerbuis-zagers "Voor
degenen die dat verhaal niet hebben
gelezen eerst een korte samenvatting.
van Leeuwen aldus:„Gewoon een fi
nancieel adviseur van Albert. Ik heb
een bemiddelingsbureau in Rotter
dam en we doen alles op het gebied
van administratie, boekhouden, on
roerend goed, belegging etcetera.
Sehouwen-Duiveland kende ik van
vakanties en toen ik om gezondheids
redenen uit Rotterdam weg moest
ben ik in Oosterland terecht geko
men ruim twee jaar geleden. Zo
kwam ik ook met Albert in aanra
king en hoorde van zijn kwekerij ach
ter zijn wasserette. Ik ben echt niet
zomaar in deze zaak verzeild geraakt,
maar ja, op een gegeven moment ben
ik Albert gaan helpen met zijn boek
houding en heb hem ervan weten te
overtuigen dat hij, met deze gouden
handel in de vingers veel verder
moest gaan reiken dan deze werk
plaats in Oosterland. Vanaf dat mo
ment was ik financieel adviseur van
Albert, niet meer maar ook niet min
der".
Zo kreeg de aanvankelijk experi
mentele zagerkwekerij van Albert
Bakker een officiële status:29 no
vember '84 werd het „EZKO"b.v„
met Albert als directeur.Met Van
Leeuwen als adviseur, die meteen
zeer voortvarend tewerk ging: er
moest geld op tafel komen om de za
gerij groots op poten te zetten, en het
eerste gesprek met een eilandelijke
hank vond plaats.
Voor dat gesprek was er al een rap
port uitgebracht door het Centraal
Instituut Midden- en Kleinbedrijf,
kortweg CIM, dat aantoonde dat het
I