stukken
Karakteristieke straatjes
zijn in ere hersteld
POSTZEGELEN
Düiveland
haalt uit
over tolgeld
Zeelandbrug
Vissers
moeten vangst
drie uur na
lossing melden
Staking bij
drie Zeeuwse
slagerijen
vleeschmeesters
4
Op 21 september reikte de Ver. Stad en Lan
de van Schouwen-Duiveland oorkondes uit
voor geslaagde restauraties en goed aan de
omgeving aangepaste nieuwbouw. Naar
aanleiding hiervan werd de geschiedenis
van de betreffende panden nader onder de
loupe genomen door de heer H. Uil (streek
archivaris). Zijn vondsten publiceren wij in
wekelijkse afleveringen.
ÉMHÉMMü
Beoordelingscommissie Stad en Lande: Opmerkelijke
resultaten behaald bij stadsvernieuwing Zierikzee
ZIERIKZEE - Sedert 1948 is de Woningbouwver
eniging „Beter Wonen" aktief, eerst in Zierikzee en
sedert een 16-tal jaren op geheel Schouwen-
Duiveland. Sinds 1972 heeft „Beter Wonen" de
stadsvernieuwing in Zierikzee ter hand genomen.
Aangepast aan de maat en verhouding binnen de
Zierikzee gelegen gevelwanden werd allereerst het
Havenkwartier opnieuw bebouwd in een aantrekke
lijke stijl, die goed bleek te passen in een histori
sche stad als Zierikzee.
In 1976 werd begonnen met de
nieuwbouw van 17 woningen aan
de Venkelstraat, gevolgd door de
bouw van 13 woningen aan de Mo
lenstraat. In 1980 volgde de reno
vatie en restauratie van 9 vooroor
logse woningen, verspreid liggend
in het Havenkwartier. In 1981 wer
den 5 woningen gerenoveerd en in
1983 vond nieuwbouw plaats van
25 woningen en restauratie van 1
pand ten behoeve van de splitsing
in drie appartementen voor bege
leidend wonen van al
leenstaanden.
Op 25 januari van dit jaar werd
het jarenlange proces van vernieu
wing en verbetering van het oude
havenkwartier feestelijk afgeslo
ten. De huidige voorzitter van
..Beter Wonen", de heer. F. K. Vos,
haalde de woorden aah van zijn
voorganger (J. Coumou): ,,Wij -
maar ook het gemeentebestuur -
zien terug op een lange tijd van
voorbereiding, om eindelijk het
resultaat te bereiken, dat een vol
ledige straat weer in ere is her
steld enzich kan voegen in het
unieke stratenpatroon van deze
oude stad".
Eigentijdse produkten
Het was bij de laatste bouw niet
meer mogelijk in historiseren
de" stijl te bouwen. Niettemin is
men er redelijk in geslaagd, met
eigentijdse produkten aansluiting
te vinden bij het reeds bestaande
gevelbeeld. De beoordelingscom
missie van ,,Stad en Lande" meen
de het werk van de woningbouw
vereniging te moeten waarderen
door middel van een oorkonde.
Bij de uitreiking werd opge
merkt: ..De commissie is van oor
dcel dat opmerkelijke resultaten
zijn bereikt, gezien ook de finan
ciële haalbaarheid vanwege voor
schriften van hogerhand. Het
streven goede woningen te bou
wen en deze in de historisch ge
groeide bebouwing op te nemen
verdient veel waardering. De
aloude karakteristieke straatjes
zijn in ere hersteld. De commissie
heeft niet een bepaalde woning of
groep woningen tot object van de
oorkonde willen maken, maar de
ze toegekend voor het geheel van
renovaties en restauraties van di
verse panden in de binnenstad"
Bakkerswinkeltje
De commissie had in het bijzon
der het oog laten vallen op de
restauraties en renovaties van een
aantal panden. Als eerste werd ge
noemd het voormalige bakkers
winkeltje met trapgevel, Sint Do-
musstraat 94. Bij de historie
daarvan willen we hier in het kort
stilstaan.
Het pand werd in 1752 bewoond
door Marinus Lats. Hij was in 1750
gehuwd met de Zierikzeese Janna
Soetemans. Zij overleed in maart
1754 waarna Marinus hertrouwde
in 1761 met de weduwe Christina
Breurs. Zij overleed in 1777, Mari
nus Lats in 1783. Het paar woonde
in die tijd in de Nieuwe Bo-
gerdstraat.
Op het eind van de 18de eeuw
was Johannes de Does bewoner.
Hij was afkomstig uit Bruinisse,
bakker van beroep en huwde te
Zierikzee in 1783 met Elske Lan-
goumois. Johannes overleed in
1806. Zijn zoon Pieter de Does zet
te de bakkerij voort. Hij werd in
1790 geboren en huwde de Middel
burgse Helena de Jonge.
De bakkerszaak werd later
voortgezet door Bernardus Hop
mans (geb. Zierikzee 1800 - overl.
Zierikzee 1855). Hij was gehuwd
met Lena Guinee (geb. Zierikzee
1799 - overl. Zierikzee 1879). Na
Hopmans' overlijden zette de we
duwe de bakkerswinkel voort.
Haar zoon, Comelis Johannes
Hopmans, begon een eigen bakke
rij elders in de Sint Domusstraat.
Hij werd later fabrikant.
Bakkersknecht bij Bern. Hop
mans was onder meer Marinus
van Meercndonk. een zoon van de
befaamde Jan van Meerendonk,
de redder van vele mensenlevens.
Een herdruk van zijn levensbe
schrijving werd in 1983 uitgegeven
door de Slavenkas.
Van der Baan
Rond 1890 werd de bakkerij
overgenomen door Hendrik van
der Baan (geb. Zierikzee 1860).
Hendrik was een zoon van de win
kelier Hendrikus van der Baan
(1833-1906).
De stamboom van de Zierikzee
se familie Van der Baan (de fami
lienaam is ontleend van de baan,
waarop touw werd gedraaid) werd
samengesteld door de Zeeuwse
kerkhistoricus en genealoog Joost
van der Baan.
Tbvergeefs zal men echter naar
de hier bedoelde tak in deze publi-
katie zoeken. De genoemde Hen
drikus was namelijk een buiten
echtelijk kind van Hendrika
Martina van der Baan (1810-1872),
een zuster van de samensteller.
Het feit dat het een buitenechte
lijk kind betrof^al de reden ge
weest zijn deze tak te
„verzwijgen".
Bakker Hendrik van der Baan
was gehuwd met Jacomina Buyse
(1860-1891). Hij hertrouwde met
Jannetje Jacomina Nederhand.
Hendrika van der Baan vertrok in
1904 naar Rotterdam, maar keerde
het jaar daarop weer terug in Zie
rikzee als koopman. In 1907 ver
trok hij naar de gemeente Hof van
Delft. Nog waren de verhuizingen
niet op. Hendrik övërieed in okto
ber 1920 in Grand Rapids (U.S.A.).
Hij had negen kinderen waarvan
er vijf op jonge leeftijd overleden.
In 1902 werd Kornelis Jan Brou
wer (geb. Serooskerke 1875) de
nieuwe bakker. Hij was gehuwd
met de Zierikzeese Johanna Maat
je Moermond. Zij hadden acht kin
deren. Het gezin vertrok in 1919
naar Koudekerke.
In 1919 werd L. J. van der Linde
de opvolger als bakker. Zijn
oudste zoon A. C. van der Linde
kwam later in de zaak. Bakker
Van der Linde beëindigde zijn
winkel.
Het pand werd in 1980 gereno
veerd door de Woningbouwvereni
ging „Beter Wonen".
De renovaties werden uitge
voerd door de firma Berhout uit
Rotterdam volgens plannen opge
maakt door Architektenburo Job-
se uit Vlissingen.
Vervolg van pagina 1
zijn niet genegen financiëel bij te dra
gen aan de fantasieën en wensdromen
van GS", zei hij doelend op de bijdra
ge uit de tolgelden aan de aanleg van
de vaste oeververbinding Wester-
schelde.
Twintig jaar lang
C. J. Hillebrand van de Partij van
de Arbeid zei het als volgt: „We pro
beren - al twintig jaar lang - iedere
keer niet kwaad te worden als er over
de Zeelandbrug wordt gesproken.
Een grote bevolkingsgroep wordt
gedupeerd door deze maatregel die
zonder enige vorm van diskussie
wordt genomen. Aan het opbrengen
van tolgelden kan geen reeks van ja
ren meer worden toegevoegd".
De andere frakties hadden weinig
woorden nodig om hun instemming
met de gesproken woorden te betui
gen, maar de zonder stemming met
algemene stemming aangenomen mo
tie zei genoeg.
DEN HAAG - De Nederlandse vis
sers moeten hun vangst binnenkort
binnen drie uur na de lossing opge
ven bij het produktschap voor vis en
visprodukten. Het bestuur van het
produktschap heeft dit donderdag
besloten na een verzoek van staatsse-
kretaris Ploeg van Landbouw en Vis
serij, die vorige week aanvullende
kontrolemaatregelen bekendmaakte
na het uitlekken van een nog geheim
rapport in Brussel.
In dat rapport beschuldigen in-
spekteurs van de Europese gemeen
schap onder andere Nederlandse
vissers er van meer vis aan te voeren
dan de door de EG toegestane vangst-
hoeveelheden. Ook zou met medewe
ten van de Nederlandse overheid een
„grijze markt" in stand worden ge
houden.
UTRECHT - Bij drie slagerswin
kels van de vleeschmeesters in Zee
land is het personeel donderdag
ochtend voor een dag in staking ge
gaan. Dit heeft de voedingsbond
FNV meegedeeld.
De staking is in het kader van de
akties van de bond tegen de verlaging
van de jeugdlonen, die de werkne
mers in dè slagerijbranche willen
doorvoeren. Volgende week wordt
hierover weer onderhandeld.
Een woordvoerder van de vleesch
meesters in Rijswijk heeft bevestigd
dat er donderdagochtend bij drie
Zeeuwse filialen werd gestaakt. Hoe
veel mensen er aan de aktie meedoen
was hem niet bekend. Volgens de voe
dingsbond doen alle werknemers aan
de staking mee. Het zou om ongeveer
16 mensen gaan.
In de loop van donderdochtend
sloot ook het personeel van de filia
len van de vleeschmeesters in Tferneu-
zen en Oostburg zich bij de staking
aan, na een bezoek van een delegatie
van de drie stakendefi filialen, aldus
de voedingsbond FNV. De in totaal
ruim dertig aktievoerders hielden
dondermiddag een aktievergadering
in Tferneuzen.
De redactie behoudt zich het recht voor ingekomen
stukken in te korten. Plaatsing betekent niet dat de
nhoud door de redactie wordt onderschreven. Inge-
;onden stukken zijn bulten verantwoordelijkheid van
je redactie en uitsluitend voor rekening van de brief
schrijver, waarvan naam en adres bij de redactie
bekend moeten zijn.
Nationale
jeugd kollekte
In de week van 29 oktober tot en
met 4 november 1984 wordt in ruim
700 plaatsen van ons land de nationa
le jeugd kollekte gehouden, meer en
meer bekend als de aktie van Jantje
Beton. Gedurende deze week wordt
er huis-aan-huis gekollekteerd, voor
namelijk door de jeugd zelf. Ook op
Schouwen-Duiveland koliekteren in
alle dorpen en wijken verschillende
jeugd- en sportverenigingen.
De opbrengst van deze kollekte van
het nationaal jeugdfonds is voor de
helft bestemd voor de groepen die
aan deze kollekte meewerken en
wordt dus gebruikt ten behoeve van
het jeugd en jongerenwerk in onze re
gio. De andere helft wordt landelijk
gebruikt voor het verstrekken van
start bij dragen en renteloze leningen
ten behoeve van tientallen konkrete
projekten zoals speelplaatsen, kin
derboerderijen, nieuw- en verbouw-
projekten van allerlei jeugdgroepe1
ringen. (Ook van dit laatste kollekte-
gedeelte wordt regelmatig gebruik
gemaakt voor akkommodaties in on
ze regio).
Jantje Beton zegt: „Als we niet
kunnen spelen, wat kunnen we dan
nog wel!?"
De Kinderpostzegels 1984, met het daarbij behorende velletje, ver
schijnen op 14 november. Als thema is dit jaar gekozen voor „Het kind
en het stripverhaal". De afbeeldingen van de zegels geven weer, in de
vorm van een plaatje uit een stripverhaal, het kind als volwassene en
de volwassene als kind (rollenspel). Het ontwerp van de postzegels
werd verzorgd door Joost Swarte uit Haarlem. Zegels en velletje zijn
verkrijgbaar tot en met 4 januari 1985. Zoals de laatste jaren gebruike
lijk zijn de zegels ook weer verkrijgbaar in het postzegelmapje (nr. 25).
Waarden, voorstellingen en
kleuren:
50 25 cent; Muziekles. Tfekst:
„Kunt u me snel leren spelen?
Morgen is mijn moeder jarig en ik
wil haar verrassen.
60 20 cent; Tbndarts. Tekst:
„Als ik beloof niet te huilen, krijg
ik dan een snoepje? (De verenigde
tandartsen waren overigens niet
gelukkig met deze tekst!)
65 20 cent; Loodgieter. Tekst:
„Ik heb de kraan maar laten lo
pen, dan kunt u het lek gemakke
lijker vinden".
70 30 cent; Koning. Tekst: „Er
zat geen cent meer in de schatkist,
majesteit. En zo komt hij nog van
pas".
De vier zegels zijn gedrukt in de
kleuren geel, rood, zwart en
blauw.
Speciale envelop
Er wordt ook weer een speciale
Dam-envelop uitgegeven die op
het tijdelijke postkantoor op de
Dam in Amsterdam wordt af
gestempeld met een fraai vignet
dat het thema van de zegels weer
geeft. U kunt de twee verschillenr
de Dam-enveloppen thuis krijgen
als u vóór 10 november besteld en
geld overmaakt op girorekening
30460 van het Amsterdams Comité
voor Kinderpostzegels, afdeling
Dam-envelop te Amsterdam: ƒ5,—
voor de zegels of ƒ7,— voor het
velletje, 12,50 voor beide enve
loppen.
Postzegel-uitgifte 1985
De PTT heeft haar uitgifte
programma voor het komend jaar
bekend gemaakt. In januari ver
schijnt een zegel naar aanleiding
van het 50-jarig bestaan van de
Stichting Kon. Ned. Geleidehon
denfonds. In februari verschijnt
een serie van twee zegels met het
onderwerp toerisme in verband
met het 100-jarig bestaan van de
VW het Geuldal en het 50-jarig
bestaan van het Nationaal Park
De Hoge Veluwe. In maart ver
schijnen de zomerpostzegels met
toeslag en een postzegelboekje
met het thema Kerkgebouwen, on
der andere de Kathedrale Basiliek
van Sint Jan te 's-Hertogenbosch
en de Sint Maartens kerk te Zalt-
bommel. In mei wordt een serie
van drie zegels uitgegeven ter her
denking van 40-jaar bevrijding,
In juni verschijnt een serie van
Europazegels met het thema
muziek.
In juli een serie van drie zegels
die betrekking hebben op Sati-
Amsterdam, het 100-jarig bestaan
van het Rijksmuseum te Amster
dam en 200-jaar geïnstitueerd Zee
vaartkundig Onderwijs in Am
sterdam.
In september een serie van twee
zegels, gewijd aan bedreigde die
ren, de walvis en de zeehond. Tra
ditiegetrouw sluit de nieuwe
emissie met de kinderzegels in no
vember die dan het thema hebben
van het kind in het verkeer.
En dat is niet zomaar een kreet. Het
is een reële opmerking. Vele gewone,
gezonde kinderen staan immers op
het spel door het funeste gebrek aan
voldoende speelruimte. Het natio
naal jeugdfonds biedt daarom hulp
door oplossingen te zoeken voor fi
nanciële noodsituaties, experimen
ten mogelijk te maken en nieuwe
aanpak te stimuleren. Niet als een su
perorganisatie die nu eeris laat zien
hoe het moet, maar als een stimule
rende klub op de achtergrond, die fi
nancieel helpt, daar waar eigen initi
atieven tot ontplooiing komen en
steun verdienen. In alle gevallen is
daar geld voor nodig, veel geld!!!!
Vandaar deze jaarlijkse jeugd-
kollekte.
U begrijpt dat wij daarom ook op
Schouwen-Duiveland meedoen aan
deze kollekte. We hopen dat ook dit
jaar de kollekteopbrengst zal stijgen.
We rekenen op uw medewerking.
Gabri de Groot,
jeugdwerkleider
Zierikzee
Bloedplasma-avond
De afdeling Schouwen (Westhoek)
van het Nederlandse Rode Kruis or
ganiseert op dinsdag 30 oktober in de
Beatrixschool te Burgh-Haamstede
een bloedplasma-avond.
De eerste donors staan om 19.00 uur
hun halve liter bloed af. De laatste
hebben om 21.00 uur hun goede daad
verricht. Voor het afstaan van bloed
komen gezonde volwassenen van 18
t/m 65 jaar in aanmerking. Donors,
die zijn ingeschreven bij een Bloed
bank of Bloedtransfusiedienst ko
men dat niet. Alle donors zijn deze
avond verzekerd.
Voordat hij of zij bloed geeft moet
elke donor een vragenlijst invullen
over zijn of haar gezondheidstoe
stand. Dit ter bescherming van de do
nor zelf en de toekomstige ontvanger
van de uit bloed geproduceerde pro
dukten. Ibvens zal van elke donor een
onderzoek naar bloedarmoede en een
bloeddrukmeting worden gevraagd.
Een arts beoordeelt of een kandi
daat-donor al dan niet kan worden
toegelaten. Hij wordt hierbij geas
sisteerd door een verpleegkundige.
Op de afname-avond zijn vele vrij
willigers van de Rode Kruis-afdeling
Schouwen (Westhoek) aanwezig om
de afname zo snel mogelijk te laten
verlopen.
Hebt u een oproep thuis gekregen,
omdat u al vaker als donor naar
Burgh-Haamstede bent gekomen,
houdt u dan zoveel mogelijk aan de
genoteerde tijd. Uiteraard is iede
reen, die geen oproep kreeg, maar
toch wil komen, van harte welkom.
Want er is nog altijd erg veel bloed
nodig. Dus, geef bloed, het kan een le
ven redden. Tbt ziens, tot 30 oktober.
Rode Kruis
Afdeling Schouwen
(Westhoek)
Subsidiëring
Emancipatie-
aktiviteiten
Emancipatie wordt door de rijks
overheid erkend als een noodzakelij
ke maatschappelijke ontwikkeling,
zoals blijkt uit het gevoerde beleid.
Eén van de konkrete uitvloeisels van
dat beleid is de in 1980 ingestelde
Rijksbijdrageregeling ter stimule
ring van emancipatie-aktiviteiten.
Vrouwengroepen en vrouwenorga
nisaties o.a., die emancipatie-aktivi
teiten (willen) uitvoeren, kunnen
hiervoor een subsidie-aanvraag in
dienen bij de gemeentetn). De ge-
meente.(n) op hun beurt kunnen het
aangevraagde subsidiebedrag voor
emancipatie-aktiviteiten verkrijgen
uit de rijksbijdrage.
Bij het instellen van de rijksbijdra
geregeling-emancipatiewerk is voor
deze procedure gekozen, opdat ge
meenten zich bezig zouden gaan hou
den met een eigen emancipatiebe
leid.
Ook de Schouwen-Duivelandse ge
meenten maken gebruik van deze re
geling voor het subsidiëren van
emancipatie-aktiviteiten op het ei
land. Het subsidiëren van aktivitei-
ten die opgezet worden door betrek
kelijk nieuwe groepen, een categorie
waarvoor de rijksbijdrageregeling
m.n. bedoeld is, gaat echter aller
minst van harte.
Bijvoorbeeld: burgemeester en
wethouders van Bruinisse stellen de
gemeenteraad voor de subsidiëring
van het Vrouwenontmoetingscen
trum te weigeren. In dit college
voorstel worden argumenten om niet
te subsidiëren genoemd, die getuigen
van een foutieve interpretatie van de
rijksbijdrageregeling-emancipatie
werk.
Zo wordt aangevoerd dat vrouwen
uit Bruinisse geen behoefte hebben
aan de aktiviteiten van het Vrouwen
ontmoetingscentrum. Waar dit argu
ment op gebaseerd is? De rijksbijdra
geregeling spreekt van „aansluiten
bij de behoeften van de vrouwelijke
bevolking", duidt daarmee op de
vorm van de aktiviteiten. En ver
volgt: „waarbij elke groepering de
mogelijkheid heeft om haar activitei
ten in zelf gekozen kaders uit te voe
ren".
Het Vrouwenontmoetingscentrum
heeft bewust gekozen voor open,
laagdrempelige thema-avonden.
D.w.z. dat vrouwen daar desgewenst
anoniem kennis kunnen maken met
emancipatie-aktiviteiten, er worden
geen deelnemerslijsten bijgehouden.
Logischerwijs moet er, zoals bij elke
gesubsidieerde aktiviteit zou moe
ten, verslag gedaan worden aan de
subsidiegever. Ook hiervoor geeft de
rijksbijdrageregeling duidelijke
richtlijnen.
Daarnaast denkt B en W Bruinisse
een afdoende argument voor niet
subsidiëren te vinden door de aktivi
teiten van het Vrouwenontmoetings
centrum als provinciaal te bestempe
len. (Een redenering waarvan overi
gens ook andere Schouwen-Duive
landse gemeenten zich bedienen om
nieuwe emancipatie-gerichte initia
tieven in de kiem te smoren).
Inderdaad staat in de rijksbijdra
geregeling (art. lc) m.b.t. provinciale
aktiviteiten dat het daarbij gaat om
aktiviteiten „die in beginsel gericht
zijn op inwoners van meer dan 3 ge
meenten". Art. 29 o.a., verduidelijkt
de term „in beginsel", nl.: „emanci
patie-activiteiten op provinciaal ni
veau".
Dat de regionaal, op Schouwen-
Duiveland gerichte aktiviteiten van
het Vrouwenontmoetingscentrum
geenszins tot provinciale aktiviteti-
ten bestempeld kunnen worden, lijkt
mij dan ook een overbodige konklu-
sie.
Vanuit mijn funktie als emancipa
tiewerkster in dienst bij de Stichting
Vrouwenemancipatie Zeeland (één
van de, in elke provincie, door het
rijk ingestelde bureau's ter on
dersteuning van vrouwenemancipa
tie), vormt het nauwkeurig volgen
van de manier waarop de rijksbijdra
geregeling-emancipatiewerk geïnter
preteerd wordt om subsidie-verzoe
ken af te wijzen, een deel van mijn
taak.
Ineke Sturm
St. Vrouwenemancipatie Zeeland
regio Schouwen-Duiveland en
St. Philipsland
Visstraat 5, Zierikzee
4
