HERINNERINGEN AAN OPERATIE MARKET
Sportvereniging DFS kampt
met tekort van ruim 3000,-
Gister sprak zij van liefde
Ten geleide...
Oorzaak bij afdeling- voetbal
6
Veel ouderen onder ons, die tijdens de innundatie van tigste tijd maar dit artikel is daar ook niet voor geschre-
ons voormalig eiland Schouwen-Duiveland niet geëvacu- ven. Iedereen die dit gebeuren heeft meegemaakt, dacht
eerd waren, zullen zich nog wel herinneren dat op 17 en dat toen de bevrijding wel vlug zou komen. Het is anders
18 september een geallieerde luchtlandingsvloot over uitgepakt want de luchtoperatie Market zou samen met
ons eiland trok. Vandaag is dat alweer 40 jaar geleden, de landoperatie Garden de doorstoot van de geallieerden
moeten geven. Wie hierin geinteresseerd is, raadpleegt
Ik vond het stijlvol om hierbij nog eens stil te staan en de krijgsgeschiedenis. Wij bepalen ons wat zich hier in
aan die tijd terug te denken. Het was toen niet de pret- die dagen in deze regio afspeelde.
ZIERIKZEE - Enige tijd gele
den opperde de heer C. Leeuw uit
Zierikzee bij de redaktie van de
Nieuwsbode het idee om half sep
tember in de Zierikzeesche
Nieuwsbode aandacht te besteden
aan het feit dat veertig jaar gele
den de operatie Market werd ge
houden. Deze operatie zou de
geschiedenis ingaan als „De Slag
om Arnhem". Ook Schouwen-
Duiveland heeft destijds de gevol
gen van deze militaire operatie
ondervonden. De heer Leeuw
heeft de ontwikkelingen dienaan
gaande op Schouwen-Duiveland
van nabij meegemaakt en daaro
ver het bijgaande verhaal ge
schreven.
De redaktie
Op die bewuste zondagmiddag, 17
september 1944 dus, omstreeks het
middaguur kwam deze Armada bij
ons in Zierikzee in zicht. Een stroom
van transportvliegtuigen, met daar
achter zweefvliegtuigen (gliders),
vlogen over en langs onze stad, rich
ting Noord-Brabant.
Om een geallieerde luchtlanding te
voorkomen was een rleel van ons ei
land gelnnundeerd zodat grote hoe
veelheden zeewater het land met zijn
vruchtbare grond overspoelde en de
geëvacueerde boerenbevolking hun
werk elders moesten vinden. Daar
waar deze innundatie's niet afdoende
bleken, waren zogenaamde Rommel
asperges, (houten palen, zo genoemd
naar de Duitse generaal) ingegraven,
die met stalen draden aan elkaar wa
ren verbonden - zie foto's.
Die zondag landde op Dreischor, op
een droog stuk land zo'n toestel dat
besturingsmoelijkheden had; daarin
bevond zich 30 manschappen bene
vens hun fourage en oorlogsuitrus
ting. De bemanning van dit toestel
had weinig keus toen ze op de grond
neerkwamen. Rondom omgeven door
water in de aangrenzende polders.
Het toestel was ook niet onopge
merkt gebleven door de bezetters die
hen al gauw met een overmacht om
singelden, zodat het geen zin had
voor de paratroopers om met hen een
vuurgevecht aan te gaan. Zodoende
werden allen krijgsgevangenen ge
maakt en naar Zierikzee (te voet)
overgebracht. Zo zag ik enige dagen
later Duitsers in een USA-jeep
rijden.
De bemanning van het Horsa
toestel dat op 18 september wegens
hetzelfde euvel en een vijandelijke
beschieting in Duiveland een nood
landing moest maken bracht het er
beter af. Ze zagen kans om snel de
rubberboot reisvaardig te maken,
deze te beladen met uitrusting en
mondvoorraden toen door het innun-
datiegebied weg te peddelen richting
Nieuwerkerk, nadat ze de glider in
brand hadden gestoken.
Intussen waren ze in kontakt geko
men met achtergebleven regiobewo
ners, die hen kort nadien niet alleen
van eten voorzagen maar, toen de
nood te hoog werd, liefderijk op hun
boerderij lieten onderduiken.
Aangekomen in het dorp Nieuwer
kerk verlieten de glider-piloot Ber
nard Black en zijn co-piloot Philip
Hudson het bootje. Ze hoefden daar
niet naar een woning te zoeken; het
dorp was onbewoond en dus namen
zij hun intrek in een huis dat hun ge
schikt leek, gelegen aan de Molen
weg. De anderen zetten hun reis door
het innundatie-gebied voort, in de
richting van Sirjansland, zonder be
trapt te worden.
Ontdekt
Het betreden van het innundatiege-
bied was alleen met een speciale ver
gunning toegestaan aan dienaren van
het waterschap, de overheidsbedrij
ven en natuurlijk aan de marechaus
see. Eén hunner ontdekte hen op
zekere dag.
Het verzet was weldra op de hoogte
van hun situatie en wachtte de kans
af om beiden naar een veiliger oord te
brengen. Deze zou niet lang op zich
laten wachten, het werd verboden in
de komende winter het innundatiege-
bied te betreden. Wie dit toch deed
zou als parachutist worden be
schouwd. Op 3 december moesten al
le daar nog aanwezige inwoners
evacueren. Na veel omzwervingen ge
lukte het om beide mannen, een Ne
derlandse commando en een
Armeens onderofficier, te laten on
derduiken.
Hun vrijheid zou duur gekocht
worden, dat zou gauw genoeg blij
den, want het was de bezetters niet
Bij de foto's:
Linksboven een originele foto,
waarop de overvliegende vlieg
tuigen boven Zierikzee te zien
zijn. De molen is Molen De Hoop
in de Lange Nobelstraat in Zie
rikzee.
De andere drie foto's zijn door de
heer Leeuw zelf gemaakt in de
omgeving van Dreischor. Duide
lijk zijn de zogenaamde Rommel-
asperges te zien, die onderling
door staaldraden waren verbon
den en moesten verhinderen dat
vliegtuigen konden landen.
ontgaan wat zich hier ondergronds
afspeelde; de toestand was gespan
nen en stond op „scherp".
17 december: Alle mannelijke inwo
ners van deze ^tad moesten zich op
last van de Weermacht melden op de
gemeente-sekretarie. Het werd ons
aangezegd, die zondag, door de stads
omroeper, daar de waarnemend bur
gemeester voorgaf niet te beschikken
over onze juiste namen en gegevens.
Omdat de bedrijfstelefoon van de
PZEM vanuit onze stad geheim kon-
takt met de geallieerden onderhield,
werd besloten een aantal verzetsmen
sen van hier naar bevrijd gebied te
brengen, in dit geval Noord-Beve
land. Met deze reis zouden ook ge
noemde militairen meegaan.
Mislukt
We weten de uitslag. De onderne
ming mislukte en 10 van onze onder
grondse strijders verloren hun leven.
Op 10 december werden zij in de Slot-
laan te Renesse opgehangen. Van de
overige 7 konden er enkelen het vege
lijf redden, waaronder de militairen
die zich enige dagen in het innunda
tie gebied schuil konden houden.
Een dringende maar nog dreigen
der oproep werd door de militaire ei-
landkommandant door middel van
aanplakbiljetten tot de bevolking ge
daan om deze mensen te helpen
opsporen. Wanneer zij zich niet vóór
12 december bij hen meldden, zouden
strenge maatregelen tegen de burger
bevolking worden getroffen. Om dit
verhaal kort te maken, genoemde mi
litairen kwamen te voorschijn en
melden zich bij de bezetters die hen
in krijgsgevangenschap voerden. Bei
den keerden in mei 1945 weer in goe
de welstand in Engeland terug. Velen
van hen, die in de omtrek van Arn
hem landden en daar hevige gevech
ten met de vijand leverden,
sneuvelden op het oorlogsveld dat in
onse krijgsgeschiedenis zal blijven
voortbestaan onder de naam De Slag
om Arnhem.
Terug
We slaan nu een stukje geschiede
nis over en schrijven 31 mei 1980: On
ze Engelse vriend Bernard Black en
de Hollandse kommando kwamen op
deze datum na 36 jaar terug op onze
bodem, ook nu weer te midden van
vrienden en weldoeners, waar ze op
het stadhuis officieel werden ontvan
gen. Onze voormalige gliderpiloot
kwam overigens op zeer originele
wijze terug in onze stad terug. Hij
landde in een geleend zweefvliegtuig
van een bevriende zweefklub en
kwam ook nu weer in het Duiveland-
se aan de grond, gelukkig onder bete
re omstandigheden dan op 18
september 1944.
C. LEEUW
BURGH-HAAMSTEDE - De sportvereniging DFS
kampt over het afgelopen boekjaar met een tekort van
3.481,31. Dit maakte de voorzitter, de heer M. I. Bakker,
bekend op de in het afgelopen weekend gehouden leden
vergadering in de kantine op het sportpark Van Zuijen.
Het tekort wordt volgens de voorzitter veroorzaakt door
de afdeling voetbal. De afdelingen volleybal en badmin
ton werken nog met een klein batig saldo. In de begro
ting voor het boekjaar 1984/1985 wordt zelfs een tekort
geraamd van 4.522,38 op de totale post van inkomsten
en uitgaven 67.671,38.
De pennigmeester, de heer J. M. van
de Klooster, maakte de aanwezige le
den duidelijk dat het nadelig saldo
over het afgelopen jaar nog door de
reserves kan worden gedekt, maar
dat dit niet lang meer is vol te hou
den. Om de financiën weer gezond te
maken zou voor de afdeling voetbal
een kontributie verhoging van 30,-
moeten plaatsvindenm wat gezien
het huidge peil van de kontributie
zeer bezwaarlijk wordt geacht. De
voorzitter wilde niet ingaan op een
suggestie vanuit de vergadering om
door middel van het organiseren van
bingo en mosselavonden aan in
komsten te komen, daar men dan
moeilijkheden krijgt met de plaatse
lijke horeca. Dat wil hij liever
voorkomen.
Sponsors
Hoewel men in eerste instantie hier
nu niet bepaald enthousiast over was
zag hij meer in het aantrekken van
sponsors door middel van het voeren
van shirt reklame. Daarnaast heeft
hij zijn hoop gevestigd op een herzie
ning van de gemeentelijke subsidie,
waarover een kommissie zich heeft
gebogen. Duidelijk werd het in ieder
geval wel, dat men niet door kan gaan
met het werken met een jaarlijks te
kort. Binnen afzienbare tijd zijn de
reserves uitgeput en komt men in de
kortste tijd in ernstige financiële
moeilijkheden.
Kerngezond
Afgezien van de financiële probic
men is de vereniging kerngezond,
verklaarde de voorzitter in zijn ope
ningswoord. Nog steeds is er een toe
loop van jeugdige leden bij de
verschillende afdelingen. Een bijzon
der woord van dank richtte hij tot de
vrijwilligers, die geheel belangeloos
zorg dragen voor de begeleiding van
de jeugd, het organiseren van toer
nooien (campingvoetbaltoernooi), het
kantine-personeel en de mensen die
de gebouwen schoon houden.
Om de vereniging nog op een hoger
peil te brengen zou de voorzitter wel
graag zien, dat zich nog een aantal
oud-voetballers zou aanmelden om
de voetbaljeugd te begeleiden. Jam
mer vond hij het, dat het eerste elftal
er in het afgelopen seizoen niet in
was geslaagd naar de KNVB te pro
moveren. Hij meent dat dit team
daar momenteel thuis hoort.
Bij het afsluiten van het boekjaar, 1
juli 1984 bedroeg het aantal leden 414.
Het financieel jaarverslag met een
post aan uitgaven van 66.135,42 en
het reeds vernoemde tekort werd
door de vergadering vastgesteld, eve
nals de begroting over het boekjaar
1984/1985. Het bestuursvoorstel om
over te gaan tot een kontributie ver
hoging van 3.75% werd door de verga
dering goedgekeurd. Tbt leden van de
financiële kommissie werden be
noemd de heer L. Verhage en me
vrouw L. Sies. De periodiek
aftredende bestuursleden de heren J.
M. van de Klooster, J. A. Dalebout en
L. van Nieuwenhuize werden her
benoemd.
HILVERSUM - Theo Reitsma gaat -
waarschijnlijk per 1 januari - weg bij
Studio Sport. De 42-jarige Reitsma,
die bijna 15 jaar voor het NOS-
programma werkte, heeft elders een
betere baan gevonden. Waar wilde hij
desgevraagd nog niet meedelen.
Reitsma's vertrekt bij Studio Sport
heeft ook te maken met de wat ver
troebelde werksfeer aldaar, die ook
al heeft geleid tof het heengaan van
Mart Smeets (naai de AVRO).
81
Kitty wierp een snelle blik op Li-
am. Ze kon haar stem wel beheersen
maar niet haar blos. Het bloed schoot
naar haar wangen.
„Goeie hemel, we meenden het niet
echt. Liam zei alleen maar dat het
tijd werd dat ik ook eens een pretje
had. Dit jaar, het volgend jaar, het
kan me niet schelen."
„Liam heeft groot gelijk," zei tante
Tilly onverwachts. „Het wordt tijd
dat Kitty uit die belachelijke schulp
kruipt. Dat heb ik al vaak genoeg te
gen haar gezegd. Geen belangstelling
voor kleren, geen belangstelling voor
mannen. Hemel, dat meisje is niet
normaal. Zal ik je eens wat vertellen,
we gaan een dansavond organiseren.
Ze kan naar Dublin gaan om een
nieuwe jurk te kopen. Misschien wil
mevrouw Lamb zo vriendelijk zijn
om met haar mee te gaan om haar
van advies te dienen. Aan haar
smaak mankeert niets."
Was iedereen dan gek geworden?
Ze zouden over een vermiste vrouw
en een mogelijke moord spreken, en
daar zaten ze te babbelen over feest
jes en kleren. Kitty voelde zich dood
ongelukkig en Liam begreep er blijk
baar niets van. Wat Rory dacht, was
niet te raden. Hij scheen hoofdzake
lijk geamuseerd te zijn door zijn on
berekenbare tante.
„Ze kan de robijnen van haar moe
der dragen," zei tante Tilly.
„Tenslotte zullen ze toch gauw ge
noeg van haar zijn."
„Waarachtig niet!" riep Liam uit.
„Het is een erfstuk. Zouden ze niet
toevallen aan Rory's vrouw?"
Tante Tilly keek hem eigenaardig
lang aan.
„Je wilde gaan zeggen Shamus'
vrouw, hè? En zij zou ze natuurlijk
hebben gekregen als ze zich had ge
dragen als iedere normale echtgeno
te. Maar aangezien ze uit het gezicht
is verdwenen, weet ik zeker dat het
Cecilia's wens is dat Kitty ze krijgt.
En of deze procedure juist is volgens
de wet of niet, lap ik aan mijn laars.
Ik zeg dat het zo behoor te gebeuren
en ik hoop dat geen van jullie beide
jongens zich ertegen zult verzetten."
De hevige blos was uit Kitty's wan
gen weggetrokken.
„Denkt u werkelijk dat moeder
zou willen dat ik ze kreeg?"
Ze was plotseling heel jong en mee
lijwekkend. In dit gebaar zag ze het
bewijs van de liefde die ze blijkbaar
altijd had moeten ontberen.
„Natuurlijk zou ze dat," zei tante
Tilly met nadruk.
„Dat is dan afgesproken," zei Ro
ry. „Ik sta erachter, en daar mijn
vrouw de verliezende partij zal zijn,
is het een hele opoffering voor mij.
Voor jou maakt het weinig uit,
Liam."
Liam stond met zijn rijzweepje te
gen zijn been te slaan. Het was of
hem iets hinderde.
Cathleen zat alleen maar te beden
ken dat deze familie op de rand van
de armoede leefde, terwijl ze een col
lectie juwelen in hun bezit hadden
die een fortuin waard waren. De
Fabergé-broche, en nu deze buitenge
wone robijnen
„Luister eens," zei tante Tilly, ter
wijl ze heen en weer begon te ijsbe
ren. „We moesten die somberheid
eens van ons afschudden. Waarom
zouden we vanavond geen feestje ge
ven. Tenslotte betekenen die nare ke
tellapper en zijn vrouw niets voor
ons. We hoeven voor hen niet in de
door DOROTHY EDEN
rouw te gaan. Laten we eens wat pret
maken."
„Vanavond?" zei Liam.
„Welja, als we een paar gasten kun
nen optrommelen. Maar je kan je om
tien uur 's morgens niet voor het di
ner gaan kleden, en als Kitty de ro
bijnen moet dragen, moet ze blote
schouders hebben."
„Tante Tilly
„Laten we eens zien wie we zullen
vragen." Deze wonderlijke oude
vrouw was in haar element. Ze liep
heen en weer, klapte in haar benige
handen, haar ogen waren vol onder
nemingslust en haar haar zat in de
war. „Magdalena, en die vervelende
ouwe zeur, Kolonel Green, de Hun
ters, de McDirmids, wie is die jonge
man die de O'Connelbezitting heeft
gekocht, Rory? Misschien vindt Kit
ty hem wel leuk. Misschien kunnen
we ook wat dansen, hè? Paddy
O'Grady zou op de viool kunnen spe
len."
„U bent krankzinnig geworden!"
riep Liam uit.
„Geen sprake van, geen sprake
van. Hebben we nog nooit een bal ge
geven op Loughneath Castle? Mis
schien niet op zo'n korte termijn,
maar dat maakt het des te leuker.
Geïmproviseerde feestjes zijn altijd
het leukst. Er is whisky in overvloed
nietwaar? Wat willen we dan nog
meer?"
„Tante Tilly!" Kitty zat te tobben
over een bijkomstigheid.
„Hoe kan ik nu de robijnen dragen
zonder een behoorlijke japon?"
„Ik heb er nog een," zie Cathleen.
„Een groenzijden. Die zou je wel
stan. Er moet misschien iets aan ver
anderd worden. Je bent zo slank."
(wordt vervolgd)
