Teun van der Bok maalt
voor de warme bakkers
Mosselkoningin middelpunt
Visserijdagen Bruinisse
Molen „De Hoop": een trots monument
ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
J eugdkompetitie
tennis
Schouwen-Duiveland
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE Vrijdag 20 julll984 Nr. 23560
3
Uitgever.
B.V. Drukkerij v/h Lakenman
Ochtman te Zierikzee.
Direktie:
D. L. van 't Leven.
Chef-redaktie:
M. Kaat.
Advertenties en bezorging:
J. van Loon.
Kantoon
Jannewekken 11, Zierikzee;
postbus 1, 4300 AA Zierikzee;
telefoon: 01110-6551.
Woonhuisaansluitingen:
Advertenties en bezorging (na
18.30 uur): 01119-1660.
Redaktie (na 17.30 uur): 01110-
6719, 01110-4669, 01110-5396.
Fotograaf (na 17.30 uur): 01110-
3568.
Abonnementen:
Per 3 maanden (bij vooruitbeta
ling) f 38,70; per jaar f 147,80;
losse nummers 0,75.
De abonnementsprijzen zijn In
clusief 5% B.T.W.
Verschijnt maandag, dinsdag,
donderdag en vrijdag.
Advertentietarieven:
49 cent per mm; „succesjes" (t/m
4 regels) f 6,04.
Kontrakttarieven op aanvraag.
De advertentieprijzen zijn exclu
sief 5% B.T.W.
Het restaurant met de
hoffeliikheidspluim
Klasse voor de prijs
bewuste fijnproever.
's Maandags gesloten.
Het restaurant is geopend vanaf
11.00 uur tot dat de laatste gast de
deur achter zich gesloten heeft.
Voor reservering:
01116-1215
Restaurant
Renesse
De
Hoffelijkheids
Pluim
Advertentie
ZIERIKZEE - ïn de leeftijdsgroep
tot en met dertien jaar is een team
van de Kerkwerfse tennisvereniging
WIK winnaar geworden van de
Schouwen-Duivelandse jeugdtennis-
kompetitie. De Kerkwerfse jeugd
won alle partijen. Het team van de
Bruse vereniging De Bru-Tèn eindig
de als tweede, Brouwershaven en
Westerschouwen eindigden respek-
tievelijk derde en vierde.
Bij de jeugd tot en met zeventien
jaar ging de overwinning naar het
team van tennisvereniging Scelve-
ringhe uit Renesse. Ook hier werd De
Bru-Tèn tweede. Brouwershaven
klasseerde zich als derde.
werd toebedacht, maar ook aan de
heren K. Habraken en W. Tielenburg,
die hiervoor bij de S.F.B. een stand
plaats hadden gevraagd tijdens de
visserijdagen. Dit nu schoot sommi
gen in het verkeerde keelgat.
Voor een goed begrip het volgende:
de visserijdagen zijn opgezet om de
mossel te promoten. Hoe meer pro
motie, hoe liever het de vissers is. De
vissers betalen allemaal hun aandeel
in het mosselpropagandafonds,
waaruit de mosselen gefinancierd
worden die op de visserijdagen voor
een habbekrats worden verkocht.
Vorig jaar kookte edelslager Bert
Visch de mossels en dat verliep bij
zonder goed. Visch is bestuurslid van
de S.F.B. en de mossels werden door
het propagandafonds betaald.
De twee genoemde heren willen nu
óók mossels gaan verkopen, zij het
niet gekookt, maar gebakken en
mosselsaté. Ook zij kregen mossels
uit het fonds, waarover de S.F.B. ge
pikeerd was. Verder wil het duo vlak
voor het Veerhuis hun waar aan de
man brengen, maar óók het Veerhuis
verkoopt mosselen: reden genoeg
voor een ruzie.
Vloot thuis
Er gingen zelfs stemmen op om de
voltallige vissersvloot zaterdag thuis
te houden en niet te laten uitvaren
met toeristen. Zover is het gelukkig
niet gekomen: het spoedoverleg met
burgemeester Hekman als bemidde
laar heeft er toe geleid dat alles in
der minne geschikt is. Er worden vol
op mossels gekookt en gebakken, ge
heel naar de wens van de vissers, en
de toerist vaart er wèl bij. En aange
zien de mossel moet zwemmen, zal
ook de horeca er wel bij varen! Óf de
voltallige vloot zaterdag zal uitvaren
moet nog blijken. Er gaan stemmen
op dat het maar een halve vloot zal
zijn, maar Bru zal Bru niet zijn als
ook dit geschil wordt opgelost.
ZIERIKZEE - Sinds korenmolen „De Hoop" in de Lange Nobelstraat na een grondi
ge restauratie op zaterdag 13 november 1982 officieel werd geopend en werd toever
trouwd aan de goede zorgen van molenaar Teun van der Bok, heeft Zierikzee er niet al
leen een fraaie bijdrage aan het silhouet en een mooie toeristische attraktie bijgekre-
gen, maar ook een leverancier van ambachtelijk gemalen tarwe en meel. Produkten,
die bij een aantal bakkers in de regio bijzonder in de smaak zijn gevallen. Korenmolen
„De Hoop" maalt dan ook nooit voor de prins. Het gemeentebestuur van Zierikzee
verhuurt de molen voor een symbolisch bedrag aan Teun van der Bok. Eén van de
voorwaarden is dat „De Hoop" tenminste dertig zaterdagen per jaar zal draaien. Het
kost de molenaar geen enkele moeite aan die minimumvoorwaarde te voldoen, of be
ter gezegd, Teun heeft aan die dertig zaterdagen niet genoeg om al zijn orders uit te
voeren. Er zijn topweken, dat er een ton meel de deur uitgaat. Daarom draait en maalt
molen „De Hoop" niet alleen elke zaterdag, maar minstens ook twee avonden per
week. Het Zeeuwse molenbrood blijkt goed in de smaak te vallen bij de konsument.
Niet verwonderlijk eigenlijk want het is onvervalst brood van eigen bodem: graan
verbouwd op Schouwen-Duiveland, tarwe en bloem gemalen in de Zierikzeese molen
en het brood gebakken door de plaatselijke warme bakker. „Bijna geheel biologisch",
zegt Teun. Bijna, want - om volledig en eerlijk te zijn - het graan is niet geheel onbespo
ten en ook aan het brood, gebakken van ambachtelijk gemalen tarwe, komt een ietsje
industrieel vervaardigde broodverbeteraar te pas.
Reeds bij de opening van korenmolen ,,De Hoop" had Teun twee vaste afne
mers, te weten: bakker Ten Hove te Nieuwerkerk en bakker G. Droppers van
de Zeelandia B.B.-proefbakkerij te Zierikzee. Vooral laatstgenoemde gaf zijn
nieuwe produkt - molenbruin - een fikse promotionele ondersteuning door in
de winkel zijn klanten te attenderen op de restauratie van de Zierikzeese mo
len en het inmiddels weer maalvaardige monument. Teun heeft zijn klanten
kring inmiddels uitgebreid, zonder dat hij zich echt ging toeleggen op acquisi
tie. In Zierikzee levert hij zijn produkten verder aan bakkerij Boot op de
Lammermarkt, die zich vooral toelegt op het grof volkoren en aan het Zeeuws
Pannekoekenhuis, waar het publiek door middel van de menukaart ook at
tent wordt gemaakt op die gezonde, stevige pannekoek gebakken uit molen-
meel. Verder heeft de molenaar een goede klant aan bakkerij Spelt in Bruinis-
se, die vooral 's zomers veel Duitsers tot de gretige afnemers van grof volko
ren mag rekenen en tenslotte deed ook warme bakker M. C. Bolier in Sirjans-
land de keus het meel van ,,De Hoop" te gaan afnemen.
Teun toont zich verheugd over de
vele orders, hij zou de molen niet
graag voor de prins laten draaien en
wat ook zeer belangrijk is: het kom-
merciële aspekt spreekt natuurlijk
ook in grote mate mee. De molenaar
huurt ,,De Hoop" wel voor een sym
bolisch bedrag van de gemeente,
maar heeft daarmee wel de verplich
ting op zich genomen het klein onder
houd te verrichten, evenals kleine re-
peraties aan de zeilen en al het teer-
en schilderwerk. Bovendien komt
uiteraard ook het stroomverbruik
voor zijn rekening. Verder deed Teun
ten behoeve van een optimale
maalinstallatie ook zelf enkele in
vesteringen, zoals de aanschaf van
een mengketel en een elektrische
hulpkracht, want als het lang
windstil is, zal de molen toch moeten
kunnen malen. Het is dus voor hem
best belangrijk, dat er wat geld in
het laad je komt om ,,De Hoop" opti
maal te kunnen blijven beheren.
Figuurlijke boterham?
Onwillekeurig dringt zich dan ook
de vraag op of er door al die letterlij
ke boterhammen voor hem en zijn ge
zin ook niet een figuurlijke boterham
volledig in te verdienen zou zijn.
„Misschien", aarzelt Teun: „het risi-
ko is me thans met een jong gezin nog
wat te groot". Ergens in zijn achter
hoofd speelt echter wel de gedachte
en de hoop, dat het hem nogeens zal
lukken in Zierikzee een baan voor
bijvoorbeeld twee-en-een-halve dag
op de kop te tikken, zodat hij zich de
rest van de week als molenaar kan
ontplooien. Teun is boekhouder en in
die funktie is hij momenteel werk
zaam bij Scheeps- en Machinefabriek
Maaskant te Bruinisse, waar zoals
bekend, tengevolge van financiële
strubbelingen de vlag niet zo vrolijk
in top hangt.
Teun is blij met de goede kontak
ten, die hij met zijn afnemers onder
houdt en over de grote belangstelling
voor molen „De Hoop". Een aardige
geste vormde in dit verband ook de
vervaardiging van een fraaie molen
poster door zijn buurman: Drukkerij
De Vries. Die poster vormt een leuke
attentie voor de warme bakkers, die
het molenmeel kopen.
„Aan molenmeel zit veel meer
smaak dan aan fabrieksmeel, maar
het is wel wat moeilijker bakken",
laat Teun weten. De belangrijkste
produkten, die molen „De Hoop" le
vert zijn: volkorenmeel, gebroken
tarwe, roggemeel, Zeeuwse tarwe
bloem en als bijprodukten zemelen
en griesmeel. Afzetgebied voor beide
laatste produkten wordt gevonden in
de partikuliere verkoop of ze worden
als veevoeder verkocht. Overigens is
ook de verkoop van de molenmeel-
produkten aan partikulieren stijgen
de. 's Winters wordt er volgens Teun
aanzienlijk meer thuis brood gebak
ken dan in de zomermaanden.
Een extra stimulans voor dat zelf
broodbakken vormde zeker ook de
broodbakwedstrijd, die in het kader
van de landelijke molendag op 12
mei op touw werd gezet.
Hulpmolenaars
Teun kan al het werk inmiddels
Tijdens de toeristendagen zijn de hulpmolenaars aktief met de verkoop van
meelprodukten van molen „De Hoop". Het trotse monument zelf trekt altijd
de aandacht van zeer veel bezoekers.
niet meer alleen af; het malen in de
molen vergt ongeveer veertig pro
cent van de totale werkzaamheden.
Hij dient zich verder uiteraard bezig
te houden met de graaninkopen en de
administratieve afwerking van zijn
orders. Bij het werk in de molen, het
laten draaien, het rondleiden van de
bezoekers, het verzorgen van de spe
ciale stand tijdens de toeristendagen
en het regelen van de partikuliere
verkoop weet Teun zich gesteund
door de enthousiaste inzet van vier
hulpmolenaars, te weten: Johan
Theunis, Johan Rombouts, Christi-
aan Schot en Frank Koper.
De liefde voor de molens zat Teun
zelf ook als kind al in het bloed. Zijn
grootvader was destijds molenaar in
Ouddorp en later bracht Teun op mo
len „De Zwaan" ook heel wat uurtjes
door. Door molenaar Snoep in 's-
Gravenpolder werd hij opgeleid in de
kunst van het stenen scherpen of - in
molenaarsjargon - in het „billen".
Dat scherpen van de molenstenen is
van groot belang, het is mede bepa
lend voor de kwaliteit van het uitein
delijke meelprodukt.
Teun kende molen „De Hoop" al
lange tijd voor er sprake was van
restauratie. Van tijd tot tijd maakte
hij een fietstocht langs de Schouwen-
Duivelandse molens en dat fraaie
exemplaar in de Lange Nobelstraat
had hij al diverse malen beklommen.
Toen hij kennis nam van het feit, dat
de gemeente Zierikzee „De Hoop"
voor een symbolisch bedrag van de
familie Roggeband had overgenomen
en plannen had tot restauratie, aar
zelde Teun geen moment en schreef
op 7 februari 1980 de eerste brief met
het doel daar de molenaar te worden.
Dat is hem gelukt en tot nu toe heeft
hij er nog nooit spijt van gehad, inte
gendeel, zo mogelijk zou hij zijn mo-
lenaarsberoep best nog wat verder
willen uitbreiden.
Molen „De Haas"
In dit verband komt uiteraard ook
de zwaar gehavende molen „De
Haas" op het Bolwerk ter sprake.
Teun vindt het treurig, dat de ge
meente er 60.000,— voor heeft moe
ten neertellen om die molen in eigen
dom te verwerven, maar hij is uiter
aard verheugd over de restauratie
plannen die thans in ver gevorderd
stadium zijn.
Of hij er iets voor voelt daar op het
Bolwerk ook nog eens als molenaar
te gaan funktioneren? „Ja, dat zou ik
inderdaad best willen, maar dan wel
in nauwe samenwerking met de
hulpmolenaars, op wie ik nu ook
steeds kan rekenen", aldus Teun van
der Bok, want in „De Hoop" moet
het draaien van de wieken, maar
vooral het malen van de stenen regel
matig doorgaan.
Een niet bang uitgevallen miss neemt als een van de eersten plaats op het me-
chanich paard, voor het rodeorijden.
Met de wens voor allen prettige
feestdagen (liefst geordend en zonder
incidenten) verklaarde Hekman de
Visserijdagen 1984 voor geopend.
Eerste mossels
Bij woorden bleef het niet, want de
traditie wil immers dat er op de ope
ning van het feest de eerste rauwe
mosselen verorberd worden, aange
boden door het bestuur van de Bruse
visserijvereniging. Maarten Ver
spoor belastte zich met het aanbie
den en opensnijden: miss-mossel
lustte ze rauw en wist er weg mee.
Ook haar vaste begeleider Bram Bal
sloeg een rauwe mossel naar binnen,
maar (gelukkig burgemeester
Hekman en de rest van het gezel
schap kregen gekookte mosselen
aangeboden.
Na dit ceremonieel volgde de ver
rassing van de dag: de podiumgastcn
namen plaats in de reuze-schommel
voor de eerst rit, waarbij vreemde
kleuren zich aftekenden op de gezich
ten van het feestkomité. Als ze gewe
ten hadden dat het om een échte rit
ging hadden ze zich waarschijnlijk
bedacht, maar niet Mirjam Muller,
die in haar aqua-kleurig gewaad zich
prima kweet van haar taak en er ook
nog plezier in had.
De opmerking van toekijkers, dat
de schommel tot de ochtend door
moest blijven schommelen, wenste ze
niet gehoord te hebben
Horse-rodeo
Mirjam bleek ook in het vervolg
van de middag geheel niet bang uit
gevallen. Voor café Petit stond de
horse-rodeo opgesteld, ingehuurd
door de S.F.B. Alle liefhebbers
mochten gratis op het dolle paard
(sommigen versleten het mechanisch
dier voor een stier, maar dat heb je
met schippersplaatsnemen om hun
krachten te meten met de techniek.
Niemand durfde als eerste, tot Mir
jam haar-self het rodeorijden opende
door als een van de eerste op het
woeste paard plaats te nemen. Ma
chinist A. de Haas deed het harent
wille kalm aan, en liet Mirjam niet in
het stof bijten. Maar toch: je moet
maar lef hebben
Toen het ijs eenmaal gebroken
was, was wat dit betreft het hek van
de dam en werden alle ruiters gepro
moveerd tot zand-ruiters. Het bleek
niet mogelijk het hydraulisch aange
dreven paard te bedwingen, sommi
gen hadden zelfs moeite het „dier" te
bestijgen en lagen reeds op het pla
veisel voor ze de teugels strak in han
den hadden. Het leukste van dit spel
is natuurlijk het kijken: altijd leuk
om bekenden in het stof te zien bij
ten! Jammer dat het ding niet alle
drie de dagen kon worden ingehuurd.
Bijna mosseloproer
Overigens dreigde er de vooravond
van het feest nog een soort „mossel-
oproer" als Bru een paar eeuwen ge
leden al heeft meegemaakt. Er was
zelfs een inderhaast belegde vergade
ring op het gemeentehuis voor nodig
om de gemoederen tot bedaren te
brengen. Oorzaak van het ongenoe
gen was het feit, dat niet alléén aan
de S.F.B. de promotie van de mossel
vervolg van pagina 1
Maar ook de gezellige café's waar het
goed toeven is: het Veerhuis, Petit,
het Centrum en Storm, die tijdens de
eerste middag al geen klagen hadden
aan belangstelling. In Storm trad het
trio „Delta Boys" op, bestaande uit
Jumelet (Nonkel jr.) op akkordeon,
Henk Capelle op saxofoon en drum
mer Jan de „kapper" (v. d. Velde),
die flink konden uithalen met het
lang-zal-ie-leven, omdat Ina de Waal-
Bout (Bru-90) juist deze dag jarig
was, en dat heeft ze geweten
Ook vestigde miss-Bru de aandacht
van de toeristen op het visserijmu
seum met een doorlopende videofilm
over de mosselkultures waar voor
bezoekers een (gratis) pot je mosselen
staat te wachten. Verder de horse
rodeo (kreeg al een overweldigende
belangstelling) een clowns-duo op de
braderie die vrijdag begint en na
tuurlijk zaterdag als het hoogtepunt
plaatsvindt: het uitvaren van de Bru
se vissersvloot.
Promoten mossel
Vervolgens was het de beurt aan
burgemeester Hekman om op zijn
beurt de belangstellenden welkom te
heten in Bru en de eigenlijke opening
te verrichten van het feest. De burge
meester opent per traditie nu een
maal alles wat er te openen valt, en
Hekman zei het één van de leukste en
ontspannendste taken van zijn ambt
te vinden.
De rede van miss-visserijdagen had
wat hem betreft de zee al schoonge-
vist om er nog wat zinnigs aan toe te
voegen, maar het verhinderde Hek
man niet een gloedvolle toespraak te
houden. Er van uitgaande dat de vis
serij de belangrijkste ekonomische
pijler is van Bru, noemde de burger
vader het promoten van de mossel
het hoofddoel van het drie dagen du
rend feest.
Maar, naast de visserij heeft Bru er
nog een belangrijke ekonomische pij
ler bijgekregen de laatste jaren: de
toeristenindustrie. Ook voor hen
noemde Hekman het visserijfeest
een belangrijk gebeuren, want een
toerist komt niet alléén voor zon en
strand. Zon kon ook Hekman niet ga
randeren, maar wel een geslaagd
feest, zoals Bruinisse dat al jaren
kent.
Ernstige gezichten op het podium van de reuzen-schommel, tvaar burgemeester T. C. Hekman zijn openingsrede
hield.
