Clementine Oostdijck schrijft
skript voor „De Roode Lelie"
streeknieuws
Krediet voor bouw tien
woningwetwoningen gevraagd
4
Verhaal over oplichter Johan Cato Kamerling
In Serooskerke en Noordwelle
BROUWERSHAVEN - „In een stad zo klein en verge
ten als Brouwershaven, waar het leven zo rustig ver
loopt, is men al blij bij het aanschouwen van een dode
mus, laat staan van een bestudeerde vreemdeling". Dit
is een passage uit het verhaal „Abraham Magarris, de
aarts-zwendelaar" opgenomen in de bundel: „Misdaad
verhalen uit vroeger tijd", van Barend de Graaf. Het is
een geromantiseerde versie van Abraham Magarris' ver
blijf in de Smalstad in 1764/1765. De ware geschiedenis
over Abraham Magarris, oftewel doctor Johannes Cato
Kamerling zoals hij zich in Brouwershaven uitgaf, is in
ruime kring bekend. Naast de genoemde geromantiseer
de versie, beschikt Brouwershaven over het boekwerk
van toenmalig gemeentesekretaris Daniël Viergever, die
de gebeurtenissen rond en tengevolge van deze zwende
laar en bedrieger destijds op schrift stelde onder de titel:
„De Schijndeugd op het Tweede Schavot".
Zwendelaar Abraham Magarris (oftewel Johan Cato Kamerling) zoals hij
staat afgebeeld in het boekje: Brouwershaven, zoals het was".
Het boekwerk van Daniël Vierge
ver heeft iets van een ijzeren preek
en een krachtig opgeheven waarschu
wende vinger. Clementine Oostdijck
houdt zich thans ook intensief bezig
met de praktijken van die nep-
dokter in de tweede helft der acht
tiende eeuw, die de Brouwse bevol
king zo wist te bedriegen. Clementi
ne wil niet preken of een waarschu
wende vinger opheffen, zij wil
hooguit een spiegeltje voorhouden en
een beeld schetsen van verhoudingen
en opvattingen in die tijd, met hier
en daar wellicht een lijntje naar het
heden.
Clementine is bezig - op verzoek
van de Brouwse Culturele Stichting
,,De Roode Lelie" - een toneelstuk te
schrijven over doctor Johan Cato Ka
merling en diens verblijf in de
Smalstad. Zij kwam uit hoofde van
haar beroep - verslaggeefster - in
kontakt met ,,De Roode Lelie" en
hoorde over het initiatief om onder
de koepel van deze Culturele Stich
ting ook een toneelgroep op te rich
ten. Zij bemiddelde in het kontakt
met het Zeeuws Centrum voor Ama
teurtoneel (Z.C.A.), dat amateurto
neelgroepen op vele punten van
dienst kan zijn.
Joop de Koeyer was binnen het
bestuur van „De Roode Lelie" de ini
tiatiefnemer tot het op poten zetten
van een toneelgroep. De naam
„Roode Lelie" heeft overigens alles
met toneel te maken: zo heette
destijds ook de Rederijkerskamer in
Brouwershaven, die in vroeger tijd
stukken voor het volk speelde.
Het kontakt tussen Clementine en
„De Roode Lelie" bleef bestaan, in
de eerste plaats omdat zij in staat
bleek op toneelgebied enkele nuttige
adviezen te geven. Zelf zegt ze daaro
ver: „Ik heb een blauwe maandag op
de Toneelschool gezeten, maar ben
daar na de Aktie Tomaat
afgeschopt". Ze was betrokken bij de
opzet van een aantal toneelworks-
bestuur van de Raad van State be
handeld zullen worden de beroep
schriften, betrekking hebbende op de
vijfde herziening van het bestem
mingsplan Hogeweg. De raad wordt
voorgesteld sekretaris J. W. de Jonge
en S. Meerhof, chef van de afdeling
ruimtelijke ordening te machtigen
bij deze behandeling de raad te verte
genwoordigen. De raadsvergadering
begint om 19.30 uur.
mer en kwam uit de Basterstraat. Bij
het rijden naar de Sint Joostmeet zou
ze te veel links hebben gereden en
daardoor tegen de auto van J. S. uit
Zierikzee tot stilstand kwam. De bei
de voertuigen werden slechts licht
beschadigd.
Koncert Kunst en Eer in Malta
Hot muziekkorps „Kunst en Eer"
geeft zaterdagavond tussen half acht
en half negen een wijkkoncert in de
Kaersemakerstraat in Malta. Het zal
de muzikanten goeddoen, wanneer
de bewoners zich massaal naar de
plek van het koncert begeven. Neem
desnoods tuinstoeltjes mee, beveelt
voorzitter H. Asma van Kunst en Eer
aan. Een aardig idee: op die manier
zou een soort openluchttheater kun
nen ontstaan.
HAAMSTEDE
Bejaardenreis
De bejaarden van Haamstede zijn
op woensdag 13 juni op reis geweest.
Via het Hellegatsplein en Gorkum
richting Betuwe naar Kesteren voor
de koffiestop. Verder naar Rhenen,
Ede en Wageningen. In Hoenderloo
was het hoog tijd voor een heerlijke
lunch in „Rust een weinig". Via het
prachtige Veluwse gebied reden de
twee bussen naar Apeldoorn, met het
doel paleis Het Loo waar de Konin
klijke stallen bezocht werden. De te
rugreis werd ondernomen na eerst
hops en speelde bij enkele semi-
professionele groepen.
Verzoek
Toen ze van „De Roode Lelie" het
verzoek kreeg het skript te schrijven
voor een toneelstuk over Johan Cato
Kamerling, had Clementine daar wel
oren naar. Aanvankelijk bestond het
plan dat schrijven samen met Joop
de Koeyer te doen, maar dat bleek
moeilijk te realiseren. Clementine
ging zich zelf intensief toeleggen op
het lezen van alles wat over deze
aartszwendelaar was geschreven. Fi
nanciële mogelijkheden voor het
schrijven van een eigen stuk werd de
Brouwse toneelvereniging geboden
door het feit dat het Z.C.A. dit werk
in het kader van het zogenaamde
schrijversprojekt „adopteerde".
Het komt er - eenvoudig gezegd - op
neer, dat vanuit het Z.C.A. het schrij
ven van stukken, die op Zeeland be
trekking hebben, wordt gestimu
leerd. Clementine koos er echter voor
eenderde gedeelte van de haar toeko
mende onkostenvergoeding terug te
geven in ruil voor professionele hulp,
straks bij de raamregie.
Schrijven en regisseren zijn im
mers twee aparte grootheden. Wel
licht vereist een goed geoliede regie
het om hier en daar het rode potlood
te hanteren, iets waar je wellicht wat
minder toekomt als het skript door
eigen handen werd geschreven. Een
aparte regisseur lijkt derhalve aan te
bevelen. Van Z.C.A.-zijde zou voor
twintig avonden professionele bege
leiding voor de regie te verkrijgen
zijn. Voor een toneelstuk zoals „De
Roode Lelie" dat wil gaan opvoeren
worden echter dertig repetitie
avonden als norm gesteld, zodat de/
kosten van tien avonden professione-'
le regie uit eigen zak betaald zullen
moeten worden.
Samenspel
Voor Clementine met het schrijven
begon, besteedde ze uiteraard aan
dacht aan historisch onderzoek. In
middels heeft ze ruim de helft van
het skript gereed. In het najaar hoopt
men met de repetities te beginnen.
Voorlopig wordt uitgegaan van een
tableau-de-la-troupe van tien perso
nen, inklusief enkele dubbelrollen.
In samenspel met de vaste kern tone
listen, die inmiddels is gevormd,
kwam het eerste deel van het skript
tot stand.
„We hebben een beetje psychiatert-
je gespeeld en zijn aan het brainstor
men geweest om ons in te leven hoe
de wereld er in die tijd uitzag", licht
Clementine toe. De teneur van haar
toneelstuk zal zijn, dat het er niet om
gaat wie je bent, maar om wat je zegt
dat je bent. „Als de mensen er zelf be
ter van worden, zijn ze snel genegen
je te geloven", aldus de schrijfster.
Anderzijds maakt ze de kantteke
ning, dat het niet zo onaannemelijk
was, dat de Brouwse bevolking zich
liet bedriegen door Johan Cato Ka
Garderen te hebben aangedaan, via
Europoort en Brouwersdam naar Re-
nesse waar in Rietnisse het diner
werd gebruikt. De heer Saman dank
te een ieder voor het welslagen van
deze gezellige reis.
BURGH-HAAMSTEDE
Autorally
De evenementenkommissie Burgh-
Haamstede houdt volgende week
dinsdag 19 juni een autorally. De
start is bij het WV-kantoor en het
slot van de rit is bij hotel Vliegveld.
De kosten bedragen 7,50. De route
is uitgestippeld in de Westhoek van
Schouwen.
SCHARENDIJKE
Opbrengt rommelmarkt
De bazar en rommelmarkt, die vrij-
dagvond en zaterdag ten behoeve van
het NH kerk en de Chr.Nat. school
werd gehouden aan het Bethlehem-
plein heeft bruto 14.000,- opge
bracht. Vrijdagavond werden de ver-
koopaktiviteiten door het koude
weer voortijdig beeïndigd. Zaterdag
scheen de zon en was de opkomst erg
goed. De opbrengst voldoet ongeveer
aan de verwachtingen. Het bedrag is
voor 50% bestemd voor het onder-
houdsfonds voor de kerkelijke ge
bouwen van de NH kerk en voor 50%
voor de aanschaffing van speel
toestellen voor de Chr.Nat.school.
Het mooie resultaat was mede te
danken aan de inzet van veel vrij-
willgers en vrijwilligsters. Medege
deeld wordt, dat de prijzen van de
verloting thuis bezorgd worden.
BROUWERSHAVEN
Praktijkles kruiden in de keuken
De theoretische kursus „Kruiden
in de keuken" die in Brouwershaven
gegeven wordt door mevrouw L.
Strayer-Slager zal een vervolg krij
gen met lessen op donderdag 21 en 28
juni in het Verenigingsgebouw. Aan
vang 19.30 uur.
Tuinmiddag plattelandsvrouwen
De Nederlandse Bond van Platte
landsvrouwen alfdeling Brouwers
haven zal het seizoen 1983/1984 op
dinsdag 19 juni afsluiten met een
merling; hij bleek een meester in het
vervalsen van brieven en dokumen-
ten. Zelfs in het tuchthuis te Middel
burg bleef hij tot op zeer hoge leeftijd
een bron van inkomsten voor de be
wakers, die zijn pennevruchten ver
kochten. Wie wilde immers niet
graag als curiositeit een brief van
Magarris bezitten.
Gebrandmerkt
Het zou te ver voeren hier de prak
tijken van Magarris, oftewel Johan
Cato Kamerling in Brouwershaven
breeduit weer te geven. Het einde
van zijn carrière in de Smalstad
kwam op vijftien november 1765
toen hij „onder de galg van Brou
wershaven met een strop om de hals,
zeer streng met roeden werd gegeseld
en met het dubbel zwaard werd ge
brandmerkt". Daarna werd hij naar
Middelburg gebracht om daar in het
tuchthuis zijn verdere leven te slij
ten.
De vaste kern tonelisten van „De
Roode Lelie" wordt thans gevormd
door: Joop de Koeyer, Rien van de
Luitgaren, Maaike Limburg en Lies
Hanse. Laatstgenoemde deed reeds
toneelervaring op in miniatuurthea
ters en amateurverenigingen in
Amersfoort.
Om reeds wat spelervaring te kun
nen opdoen, besloot toneelgroep „De
Roode Lelie" voorafgaand aan het
grotere werk reeds voor het voetlicht
te treden met een korte thriller, geti
teld „Aardbeien met slagroom" van
Brave Frisk. Dit stuk werd enkele
weken geleden met sukses opgevoerd
in het Tonnenmagazijn, onder regie
van Clementine. De toneelspelers
zijn bovendien niet van plan lang stil
te blijven zitten. Mocht de start van
de repetities voor het stuk over Jo
han Cato Kamerling nog even op zich
laten wachten, dan zal dit jaar in elk
geval nog een ander stuk worden in-
„luinmiddag". De bijeenkomst, die
zal plaatsvinden in de schuur bij de
familie Bevelander, Lokkers weg 1,
draagt een agrarisch tintje. De dames
S. Hanse-Verburg en C. Klompe-
Vermüe van de agrarische kommis
sie zullen onder het motto „Vier sei
zoenen op het platteland" aan de
hand van dia's laten zien wat er ge
durende een jaar rond te doen is op
een akkerbouwbedrijf. De bijeen
komst begint om 13.30 uur. Be
langstellenden die geen vervoer heb
ben kunnen kontakt opnemen met
mevrouw C. Bonte-van de Bijl, tele
foon 01119-2102.
Nog één keer bejaardensoos
Dinsdag 19 juni houdt de bejaar
densoos Brouwershaven de laatste
bijeenkomst in het seizoen 1893/1984.
De samenkomst die meestal alleen 's
middags gehouden wordt, zal voor
deze gelegenheid uitlopen tot in de
avond: om 18.00 uur begint een geza
menlijke broodmaaltijd, 's Middags
treedt het dameskoor op. Ook het
traditionele spelletje bingo zal op de
bijeenkomst niet ontbreken. De bij
eenkomst begint een half later dan
gewoonlijk: om 15.00 uur.
ZONNEMA1RE
•Geslaagd
Deze week slaagde in Middelburg
aan de „Wellingen" de uit Zonnemai-
re afkomstige Ida van Doezelaar. Ze
behaalde het diploma couture en me
teen het middenstandsdiploma.
KERKWERVE
Hervormde vrouwengroepen
maakten reisje
Woensdagmorgen tegen half negen
stapten de dames van de Hervormde
Vrouwengroep „Samen één" te Ker-
kwerve in de bus. Deze was al gedeel
telijk gevuld met leden van de vrou
wengroep te Scharendijke en in Ou-
werkerk sloot nog een aantal dames
zich bij het gezelschap aan. Na een
„koffie en gebak-stop" nabij Gorin-
chem gingen de dames richting Greb-
beberg. Via Soestdijk werd een mo-
deltuin, vol prachtige bloemen en
planten, in Lunteren bezocht. In die
zelfde plaats stond een geweldige
koffietafel voor de drie Vrouwen
groepen gereed. Nadat ieder verza
Clementine krijgt bij het schrijven
van haar skript enige professionele
ondersteuning van Ans Schilders, on
der meer de schrijfster van het vorig
jaar uitgebrachte toneelstuk „De
heks van Kwadendamme".
Z.C.A. enthousiast
Het Z.C.A. toont zich bijzonder en
thousiast over dit initiatief in Brou
wershaven. Er zijn zelfs al plannen
„De Roode Lelie" met dit historische
stuk te laten optreden in de Kuiper
poort in Vlissingen en in Heinkens-
zand.
Verzorging van dekor en belichting
zal ook in eigen beheer door „De
Roode Lelie" worden verzorgd.
Belangrijke technische man in dit
verband is Simon Bijl. Clementine
heeft over de dekorverzorging en de
verdere aankleding, zoals de
kostuums al een eigen lijn in het
hoofd. „In elk geval geen luxe histo
rische kledij; standsverschil kan bij
voorbeeld met hele simpele middelen
en attributen worden aangegeven".
Op de vraag hoe ze haar stuk straks
zou willen omschrijven, denkt ze
even na en komt dan tot: „een soort
gedramatiseerde dokumentaire".
Dat wil echter weer niet zeggen, dat
de humor volledig zal ontbreken, di
verse scènes geven daar duidelijk
mogelijkheden toe.
Het hangt uiteraard van de verdere
totstandkoming van het skript af en
van de repetitietijd, wanneer Brou
wershaven de première van dit to
neelstuk zal kunnen gaan beleven.
Die premièrevoorstelling zou eventu
eel synchroon kunnen lopen met de
viering van het zevenhonderdjarig
bestaan van Brouwershaven, maar
als de toneelgroep van „De Roode Le
lie" eerder rond is met Johan Cato
Kamerling zal daar niet persé op
worden gewacht.
digd was werd een rondvaart ge
met al werd het een gezellige dagje
voor de leden van de verschillende
Hervormde Vrouwengroepen uit de
regio, die tussen negen en half tien 's
avonds weer op Schouwen-Duive-
land arriveerden. _c
de terugreis werd Oude Tonge even
aangedaan waar alles al was versierd
voor de feestelijkheden van volgende
week, wanneer het 700-jarig bestaan
van het plaatsje wordt gevierd. Al
met al werd het een gezellig dagje
voor de leden van de verschillende
Hervormde Vrouwengroepen uit de
regio, die tussen negen en half tien 's
avonds weer op Schouwen-Duive-
land arriveerden.
„Stuif-es-in" tennisavond
De tennisvereniging WIK te Ker-
kwerve organiseert op vrijdag 15 ju
ni vanaf 17.00 uur een „tennis-stuif-
es-in". Deze aktiviteit zal worden ge
houden bij het sportpark „de
Vospit" aan de Verseputseweg in
Kerkwerve. De opzet is om het pu
bliek te laten kennis maken met de
tennissport in de vereniging. Deelne
mers aan deze stuif-es-in dienen
slechts gymschoenen mee te nemen.
Voor de overige attributen wordt ge
zorgd.
BRUINISSE
Openingskoncert
Zaterdagavond 16 juni, vindt in
Bruinisse het openingskoncert plaats
dat geldt als opening van het nieuwe
toeristenseizoen. Het betreft hier het
uitgestelde koncert, dat eigenlijk zou
plaatsvinden op zaterdag 2 juni,
maar dat door omstandigheden niet
kon doorgaan. „Nu met Hope" in sa
menwerking met „Oefening en Uit
spanning" maken vanaf 19.30 uur
een korte doorgang door het dorp,
om muziekliefhebbers op te wekken
mee te gaan naar de muziektent, al
waar het koncert gegevèn zal wor
den, te beginnen om 20.00 uur.
Geslaagd
Aan de openbare MAVO te Oude
Tonge, waar ook Bruse leerlingen
examen deden, slaagde de volgende
zes leerlingen voor het mavo
diploma: Edward Schenk, Ineke de
Koning, Nancy Timmer. Ada Inke-
laar. Marcel de Keijzer en Tiny van
Gilst.
Clementine, schrijfster van het toneelstuk over Johan Cato Kamerling en Joop de Koeyer, initiatiefnemer tot de
toneelvereniging van ,,De Roode Lelie".
BURGH-HAAMSTEDE - In verband met de voorgenomen bouw van 10 wo
ningwetwoningen te Serooskerke en Noordwelle verzoekt de woningbouwve
reniging Beter Wonen aan de gemeente Westerschouwen een krediet te willen
verstrekken, gebaseerd op de stichtingskosten. Deze bedragen 1.061.677,60.
Indien de raad maandag 18 juni akkoord gaat met dit voorstel zal dat een
enorme impuls voor de nieuwbouw in deze kleine kernen betekenen.
Het kollege is bij schrijven van 2
november 1983 door het ministerie
van Landbouw en Visserij in het be
zit gesteld van de koncept-
beheersvisie voor het beschermd na
tuurmonument Kop van Schouwen,
met het verzoek om kommentaar. De
reaktie, die het kollege aan het mi
nisterie wil zenden, is al in het bezit
van de raadsleden. Tijdens de raads
vergadering kan de raad opmerkin
gen of suggesties plaatsen.
Reeds eerder werd door de raad (18
februari 1980) een verordening ex
art. 3 van de Hinderwet t.b.v. de
Oosterschelde werken vastgesteld.
Hieraan is door de Kroon goedkeu
ring onthouden, omdat het gebied,
waarin de verordening van toepas
sing is, te ruim omschreven is, de om
schrijving van de kategorieën te
ruim is en omdat de voorschriften
verbonden aan de verordening te al
gemeen zijn gesteld. „Omdat wij on
ze verantwoordelijkheid op grond
van de Hinderwet niet uit de weg
wilden gaan, hebben wij een overleg
gestart met de provincie en het mi
nisterie van VROM om te komen tot
een aan alle eisen voldoende verorde
ning", aldus het kollege. B. en w.
stellen voor tot vaststelling van de
Hinderwetverordening Roggeplaat
over te gaan.
Bestemmingsplan
Op 20 maart zijn de ontwerp-
herzieningen van de bestem
mingsplannen Burgh, Kom Haamste
de en Renesse ter visie gelegd. Aan
gezien de ingekomen bezwaarschrif
ten nog in studie zijn, stelt het kolle
ge voor de beslissing omtrent de
vaststelling van de bestem
mingsplannen met maximaal drie
maanden te verdagen, ingaande 19
juli.
Het kollege heeft bericht ontvan
gen dat op 10 augustus 1984 door de
afdeling voor de geschillen van
ZIERIKZEE
Speurhond in aktie
Een speciaal uit Brabant over ge
komen speurhond heeft er toe geleid
dat vannacht in Zierikzee twee jon
gelui werden aangehouden, die eerst
een ruit van een bakkerij aan de
Poststraat hadden ingeslagen en ver
volgens een pop uit de etalage had
den weggenomen. De diefstal met
braak werd door omwonenden opge
merkt, die de politie aan een signale
ment konden helpen. Met de hond
kon het duo even later in een céfe
worden aangehouden en meegeno
men voor verhoor. Vanochtend be
vond het duo zich nog op het politie
bureau.
Licht gewond bij aanrijding
Op de kruising Sint Joostmeet-
Basterstraat werd donderdag A. W.
uit Schuddebeurs licht gewond na
een aanrijding en overgebracht naar
het Zweeds Rode Kruisziekenhuis,
waar een gekneusde elleboog werd
gekonstateerd. W. reed op een brom-
