Algemeen Maatschappelijk Werk Dingen, die zich binnenin afspelen, liggen in de taboesfeer" INFORMATIE-BIJEENKOMST GEHOUDEN OVER WERK CSHG Een auto huren? Schoolvereniging Samuël hield ledenvergadering AUTO LOUIS G0EDBL0ED 4 ZIERIKZEE - Breek je been en er staat een buurvrouw op de stoep om te vragen hoe ze je kan helpen met kinderopvang, boodschappen doen of het huis aan kant maken. Krab in wanhoop het behang van de muur, om dat je die spanningen in je huwelijk niet meer aankan en je ziet niemand uit de buurt of kennissenkring, die steun of hulp wil bieden. Beetje zwart/wit gesteld, maar in de praktijk blijkt overduidelijk, dat mensen uit je omge ving vaak heel behulpzaam en bereidwillig zijn als je door een konkrete, somatische oorzaak tijdelijk bent uit geschakeld, maar dat de dingen die zich van binnenin af spelen in de taboesfeer liggen. Als je je been breekt, kan je hoogstens worden verweten niet voorzichtig te zijn ge weest, maar als de relatie binnen je gezin dreigt stuk te lopen, dan heb je daar toch zelf schuld aan. Dat vindt niet alleen de omgeving, dat vindt de betrokkene zelf ook vaak op grond van vroeger van huisuit meegekregen waarden en normen. De door psycho-sociale oorzaken tijdelijk uitgerangeerde man of vrouw vraagt zelf ook niet zo gauw om hulp: hij of zij vreest het oordeel. Een in stelling als de Federatie Maatschapplijke Dienstverle ning Noord Zeeland heeft zeker wat betreft het Alge meen Maatschappelijk Werk (A.M.W.) een hoge drempel. „Ik denk dat hetgeen waar wij mee te maken krijgen, maar een topje van de ijsberg is. Er is veel nood waar men niet mee voor de dag komt", zegt Theo de Waal, hoofd van de afdeling Algemeen Maatschappelijk Werk binnen de Federatie. 'ff Mum o Federatie Maatschappelijke Dienstverlening, Noord-Zeeland, Havenplein 24: gebouw met een ,,hoge drempel". „We willen proberen na te gaan welke grootheden daar een rol in spe len". Hij verwijst naar de eerste lijnsfunktie, die ook het A.M.W. is toebedeeld; de hulp zou dus goed toe gankelijk moeten zijn voor alle lagen van de bevolking. Als echter wordt uitgesplitst naar leeftijdsopbouw, inkomenspositie en sociale levenssi tuatie, mannen vrouwen en autoch tonen allochtonen dan komt men tot opmerkelijke konstateringen. Een onthullend feit noemt Theo het, dat 53 van de totale hulpvraag in het gebied Tholen Sint Philipsland Schouwen-Duiveland afkomstig is van mensen van buitenaf en slechts 47 van autochtone Zeeuwen. „Een oververtegenwoordiging waar je van rilt," vindt hij, omdat de bevolkings verhouding autochtonen allochto nen uiteraard geheel anders ligt. Met andere woorden: Voor oorspronkelij ke Zeeuwen bestaat er blijkbaar nog een veel hogere drempel om bij de Federatie aan te kloppen. Historie Faktoren? Theo 'heeft er een eigen filosofie over. Zoals gezegd liggen de psycho-sociale problemen nog in die taboesfeer. Mensen van buiten dit ge bied hebben sterker de neiging ze daaruit te halen. De oorspronkelijke bewoners zijn nog niet zo ver. Terug blikkend in de historie valt te konstateren, dat hier altijd sprake was van een geïsoleerd gebied; de be woners waren op elkaar aangewezen. Je had je wel konformistisch te ge dragen, anders viel je buiten de groep. Je moest je eigen boontjes doppen, flink zijn, want je tijdelijk afhankelijk stellen, had iets schan daligs. Ook de kerk speelt een belangrijke rol in deze: Vragen om hulp aan een professionele instantie was sowieso verwerpelijk. Je had je te laten lei den in de voorzienigheid, je diende te berusten in je lot. Als je de proble men niet aan kon, wendde je je tot God of tot zijn vertegenwoordigers. Raakte die professionele maat schappelijke hulpverlening immers niet de denkbeelden van Freud be treffende de psychologische bemoeie nis en negen ze niet sterk naar atheïsme? Vanuit de kerk werd niet of nauwelijks verwezen naar het A.M.W. In het jaarverslag van de Fe deratie over 1983 wordt gesigna leerd, dat daar langzaamaan wat ver andering in komt. Voor het eerst komt het pastoraat voor in het rijtje van verwijzers. Drie procent van de mensen, die met het A.M.W..in aanra king kwamen, werden in Het afgelo pen jaar door het pastoraat verwe zen. Voor de volledigheid: 44% van de aanmeldingen geschiedde op eigen initiatief; 28% door verwijzing van uit de gezondheidszorg en het reste rende gedeelte (28%) bereikte het A.M.W. door verwijzing van andere hulpverleners, familieleden, vrien den, politiefunktionarissen en pasto res. Schuldbesef In de geografische situatie en de le vensbeschouwelijke normen in verle den (en wellicht ook heden) zou, zoals gezegd, de verklaring gezocht kun nen worden, dat vooral oorspronke lijke Zeeuwen niet in groten getale met hun psycho-sociale problemen te koop lopen bij de Federatie. Maar er zijn toch ook vele zaken in het leven, waar de mens inderdaad zelf verantwoordelijkheid voor moet dragen? Theo de Waal: „Schuldbesef is een heel waardevol iets, maar het wordt pathologisch als je leven er door wordt beheerst". Stelt het A.M.W. dan de normen? „Je kunt dat inderdaad nooit hele maal voorkomen, maar ik kies voor de stelling, dat er geen ethiek is, als je niet kunt kiezen uit een aantal ethieken". Hij gaat ervan uit, dat de "mens het vermogen heeft zichzelf te besturen, wordt dat vermogen door bepaalde oorzaken aangetast dan kan het A.M.W. een tijdje meelopen en eraan bijdragen dat de mens weer op eigen kracht verder kan. Overigens wil de maatschappelijk werker niet ontkennen, dat levensbe schouwelijke normen voor mensen van wezenlijk belang kunnen zijn. Als de betrokkene de waarde daar van voor zichzelf aangeeft, zal het A.M.W. dat levensbeschouwelijke aspekt in de hulpverlening kunnen betrekken. Ook vanuit humanisti sche overwegingen zijn richtsnoeren te geven. Mannen/vrouwen Niet alleen de verhouding allochto nen autochtonen is opmerkelijk. Een frappant verschijnsel doet zich ook voor bij de vergelijking van de hulpvraag door mannen en vrouwen. Er is een dubbel onderscheid te ma ken: 51% van de totale hulpvraag komt van vrouwen; 34% van de man nen en 15% van kinderen (tot twintig jaar). Nog sprekender zijn deze per centages als men uitgaat van de gege vens wie het initiatief tot de hulp vraag heeft genomen: Vrouwen 51%; mannen 22%; kinderen 6% en man en vrouw samen 21%. Volgens onze woordvoerder zijn daar specifieke faktoren voor aan te geven. De man is sterker genegen dan de vrouw problemen op ratione le basis op te lossen. De hulpverle ning van het A.M.W. is veel zwaarder op emotionelere basis gestoeld. „Als ik het vertaal naar de konkre te situaties, dan denk ik dat in het geen het feminisme ons leert, ook veel waars zit", konstateert Theo. Een vrouw kan, volgens hem, gebukt gaan onder een emotioneel probleem, dat door de man vaak helemaal niet als zodanig wordt erkend, soms om dat hij daar zelf belang bij heeft. Moeilijkheden ontstaan vaak, vol gens Theo, omdat in vele gevallen nog sprake is van een ongelijkwaar dige situatie in de relatie tussen man en vrouw. Het aantal kinderen, dat op eigen initiatief of door verwijzing bij de Federatie terecht komt, ligt relatief laag. In december januari werd met betrokkenen in het voortgezet onder wijs over de mogelijke oorzaken daarvan gesproken. Problemen bij jongeren zijn er wellicht wel, maar kinderen zijn genegen veel dingen voor zich te houden. Overigens heeft de praktijk geleerd, dat kinderen, die thuis met bizarre omstandighe den worden gekonfronteerd, toch vaak zelf het vermogen hebben daar heelhuids uit te ontkomen. Ongeveer 72% van de problemen waar het A.M.W. mee wordt gekon fronteerd ligg^n^in de psycho-sociale sfeer: relatiemoelijkheden binnen huwelijk en/of gezin; relatieproble men met anderen; problemen rond de relatie met maatschappelijke instel lingen, echtscheidingsproblematiek en individuele psychische problemen (bijvoorbeeld depressie, angst, fobie). Financiële problemen Financiële problemen en huis vestingszaken maken 21% van het geheel uit. In vele gevallen kan hier hulp worden geboden met advies, be middeling en/of pleitbezorging. De verslechterende ekonomische situatie zou doen verwachten, dat er een verschuiving plaatsvindt in de soorten problemen. Bij de Federatie blijkt dat échter niet het geval te zijn. Er hebben zich over een reeks van jaren geen opmerkelijke ver schuivingen voorgedaan. Wel is het zo, dat de omvang van de financiële problemen groter wordt. Mensen wachten, volgens Theo, ook heel lang eer ze hulp van buitenaf inroepen. „Meestal staan de deurwaardes zich dan al op de stoep te verdringen". Het A.M.W. tracht in overleg met de Intergemeentelijke Sociale Dienst en de Volkskrediet bank in die gevallen een regeling te treffen. Overigens komen mensen vrijwel nooit met een enkelvoudig of duide lijk afgebakend probleem bij het A.M.W. Het ene is vaak het gevolg van het andere. Een duidelijke re gistratie is nawelijks mogelijk, ge zien de overstelpende hoeveelheid materiaal, die dan verwerkt zou moeten worden. Volstaan wordt der halve met registratie in de probleem groep, die als meest urgent wordt er varen. Zoals gezegd zijn dat in bijna driekwart van de gevallen psycho sociale moeilijkheden. Afhankelijkheid Wat verwachten de mensen nou als ze met dergelijke problemen bij de Federatie aankloppen? „Je moet niet gaan denken in termen van rende ment". Een ieder vindt het leuk om sukses te behalen, maar daar mag de hulpverlener niet op uit zijn. Eén der grootste taken van het A.M.W. is de machteloosheid van anderen te de len. Vaak tracht men mensen te laten beseffen, dat het gewoon heel mense lijk is een beetje afhankelijk van el kaar te zijn. „Er zijn mensen, die zich als autark gedragen, maar je kunt niet de hele wereld tillen, daar ga je krom van lopen. Een stuk onderlinge afhankelijkheid hoort bij het mens zijn", aldus Theo. Mensen, die in de problemen ko men door te hoge eisten aan zichzelf te stellen, zal een spiegel worden voorgehouden om te trachten hen hun mogelijkheden in de juiste pro porties te laten zien en hen daar vre de mee te laten hebben. Komen de mensen niet vaak bin nen met de verwachting, dat de hulp verlener de oorzaak van hun moei lijkheden wel zal wegnemen? Onze woordvoerder gaat ervan uit, dat de hulpverlener eerlijk dient te zijn tegenover de kliënt. Niets pretende ren, wat niet kan worden waarge maakt. Bovendien wil het lang niet altijd zeggen, dat met het wegnemen van de oorzaak, ook de daaruit voort vloeiende problemen zijn opgelost. „Het probleem is dan een afzonder lijke grootheid geworden". Verslaving Voorbeelden daarvan zijn vooral te vinden in de diverse vormen van ver slaving (drugs, alkohol, pijnstillers). Omdat men de realiteit niet aankon, werd gevlucht in het gebruik van dergelijke middelen. Op den duur ontstaat een lichamelijke afhanke lijkheid. Soms besluit de hulpverle ner in het A.M.W. in die gevallen tot doorverwijzing naar een specia listisch instituut. In veel gevallen het Z.C.A.D. (Zeeuws Consultatieburo voor Alkohol en Drugs). De belang rijkste reden voor doorverwijzing zijn: het feit, dat de onthoudingsvër- schijnselen zeer indrukwekkend kunnen zijn, het Z.C.A.D. de medi sche zaken in huis heeft, die in dat verband nodig kunnen zijn en boven dien het Z.C.A.D. reklasseringsbe- voegdheid heeft. Ook wordt in sommige gevallen doorverwezen naar het R.I.A.G.G. (Regionale Instelling Ambulante Geestelijke Gezondheidszorg), dat sinds enkele jaren ook in Zierikzee is gevestigd. Doorverwijzing naar deze instelling geschiedt voornamelijk bij zwaardere individuele psycho- problematiek. Wanneer stopt de hulpverlening van het A.M.W.? Meestal in onder ling overleg tussen hulpverlener en kliënt. Soms bepaalt de kliënt het verder weer alleen aan te kunnen, in andere gevallen beëindigt de hulp verlener soms zelf de begeleiding, omdat anders het gevaar bestaat, dat de kliënt te veel zou gaan leunen. Ook dien je het als hulpverlener te erkennen als je een bepaald plafond hebt bereikt en je bijdrage niet ver der reikt. Voor de begeleiding wordt in elk geval geen tijdslimiet gesteld. Als de kliënt aangeeft steun te onder vinden van een maandelijks gesprek dan kan dat voldoende zijn om de be geleiding voort te zetten. Informatie over de manier van hulpverlening en het eventuele ef- fekt naar de verwijzende instantie geschiedt alleen onder goedkeuring van de kliënt zelf. Wildgroei? Ontstaat er ondanks, of misschien juist ten gevolge van die taboesfeer inmiddels niet een soort wildgroei van projektjes gericht op de emotio nele problemen van de mensen: praatgroepen, openhuiskamer pro- jekten, ombudsteams en dergelijke. „Wellicht wel, maar ook binnen de institutionele hulpverlening is spra ke van wildgroei", meent Theo. In bepaalde ontwikkelingen, die er zich op richten mensen bijeen te krij gen en ze eens over hun zieleroerse- len te laten praten, ziet hij zowel voor- als nadelen. Voordelen als die mensen er iets aan hebben dat er naar hen wordt geluisterd en als die ontmoetingen inderdaad drempel verlagend werken voor het A.M.W. Nadelen ziet hij echter als die pro- jekten niet verder reiken dan een ontmoetingspunt waar mensen el- kaars narigheid komen vertellen. Dat maakt de situatie voor sommi gen nog uitzichtlozer. Overigens wil Theo de Waal geen reklame gaan zit ten maken voor het A.M.W. binnen de Federatie. Ook een monopoliepo sitie wordt naar zijn zeggen, niet na gestreefd. Hij erkent een deel van de kritiek op de professionele hulpverlening te recht te vinden. De hulpverleners zouden mensen afhankelijk willen maken, ze kweken behoeften aan en als die behoeften dan zijn geschapen, staan de hulpverleners gereed om ze op te lossen. Een deel van die kritiek is dus te recht? „Ja, problemen zijn wellicht net zo konjunktuur gevoelig als an dere ontwikkelingen, maar je kunt de mensen ook problemen aanpra ten. Hij verwijst naar de ontwikke lingen in de loop der zestiger jaren: de maatschappelijke hulpverlening legde zich erop toe om in het gat te springen, dat het gevestigd establis- sement van de gezondheidszorg liet liggen. Nu raken de hulpverleners, volgens hem, vaak net zo geprofessi onaliseerd als de groep die ze bestrij den. Optimale zelfontplooiing De maatschappij draagt er onge twijfeld toe bij dat er nieuwe behoef ten ontstaan bij de mensen. Optimale zelfontplooiing bijvoorbeeld, wie dat niet wist te bereiken, zat toch wel even goed fout. Maar, draagt de pro fessionele hulpverlener dan ook we zenlijk bij aan het kweken van be paalde behoeften bij de mensen? Theo: „Laat ik het zo zeggen, als je de mensen dagelijks vertelt, dat ze Odo- rex moeten gebruiken, maar ze kunnen nergens Odorex krijgen, dan denk ik dat die behoefte op den duur gewoon zal verdwijnen". Z'n uitspraken getuigen van een gezonde dosis zelfkritiek. „Ja, het is onzin om kritiek te verwerpen, want het zijn de stemmen van de mensen". Theo de Waal wil maatschappelijk werkers niet zien als verkopers van geluk, als brengers van het toppunt van gelukzaligheid. Wellicht moet er voor gewaakt worden dat de profes sionele hulpverlening zich ook niet als zodanig gaat presenteren. Hij kan zichzelf in de uitoefening van zijn be roep het beste vinden in de stelling van Scheff: „Als je twijfelt, ga dan uit van gezondheid". Verantwoording? Kunnen hulpverleners ter verant woording worden geroepen? Uit zijn antwoord blijkt, dat daar weinig mo gelijkheden toe bestaan: „De verant woordelijkheid ligt te veel bij de hulpverlener en de beroepsorganisa tie. Door de geheimhouding heeft de hulpverlener ook altijd een alibi. Dat ergert me". Hij acht de kwaliteits- kontrole op de professionele hulp verlening te ongrijpbaar. Er zou een publieke kontrole moeten kunnen bestan. Ook het overleg in de zoge naamde hometeams (vertegenwoor digers van de eerste lijnsverzorging) is volgens hem in feite meer een ver steviging van het „bolwerk der be terweters". Wat hem zelf betreft, merkt hij op: „M'n kliënten kunnen het meeste aan mijn vorming bijdragen. Hij zegt het meeste te leren van hun reakties. ALI PANKOW Wens om werkgroep in Westhoek te formeren BURGH-HAAMSTEDE - In Haamstede werd voor de eerste maal een informatiebijeenkomst gehouden over de Christelijke Stichting voor Hulp aan Gewctensvervolgden (CSHG). Rob Costerus las het bijbelgedeelte Galaten 6; 1-11 en mevrouw Groenleer droeg het gedicht Vrede op aarde voor. Wilma Slaagcr, de initiatiefneemster om een afdeling van de CSHG in de Westhoek van de grond te krijgen, verwelkomde de voorzitter D. J. Groot van de landelijke CSHG. De bedoeling van de bijeenkomst was het meer bekendheid geven aan Stichting en het formeren van een werkgroep. De Groot vertoonde de films Pri- sonland en Galina. Prisonland be schrijft de werkkampen in Rusland Hier werken naast politieke gevan genen en criminelen ook mensen, die vanwege hun geloof gevangen zijn ge zet In de tweede film Galina vertelt een Russisch meisje dat zij gevangen werd genomen, omdat zij evangeli seerde. Haar bewaakster sloeg haar vaak en omdat het meisje dit gelaten onderging wekte zij de nieuwsgierig heid van de bewaakster, die zich be keerde. Na haar vrijlating werd zij opnieuw door de KGB gearresteerd Op haar verzoek is ook het filmpje ge maakt De Groot vertelde dat de Her vormde en Gereformeerde kerken hadden afgeraden kaarten te sturen naar verdrukte christenen als zou dat niet effektief zijn. „Maar wij hebben brieven, die we de kerk willen laten lezen, waarin de gevangenen hun dank baarheid uitspreken en om verdere steun vragea Daarom luisteren wij in dit geval naar de verdrukten en de ge vangenen en niet naar de kerken, aldus de heer De Groot Gebed Na de pauze, waarin aandacht werd besteed aan de boekentafel gaat De Groot nader in op de taak van de Stich ting: steun verlenen door middel van gebed, het versturen van kaarten naar mensen die vanwege hun geloof ge vangen zijn en het verzamelen van handtekeningen. Naar aanleiding van de bijbeltekst „Ik was in de gevangenis en gij hebt mij bezocht" is de Stichting ontstaan. „Want als iemand gevangen wordt gezet om het geloof dan gaat het niet om die mens, maar om de God van die persoon", vond De Groot „Dan wordt Christus zelf gevangen gezet". Bijbelteksten Tot slot deelde de heer De Groot mee dat de leiders in de Oostbloklan den, waar de Stichting voornamelijk opereert gevoelig zijn voor druk van de CSHG. „Door het centrale postsy- steem komen alle kaarten op één post terecht Al onze kaarten zijn voorzien van een bijbeltekst Deze worden ge- kontroleerd. Het is gebeurd dat door de bijbelteksten een man tol geloof is gekomen. Daarom is het nodig gewoon door te gaan met het sturen van kaar ten. We hebben een grote God". De tijdens de bijeenkomst gehouden kol- lekte bracht f 140,- op. Vrijwilligers voor een te formeren werkgroep kun nen zich opgeven bij Wilma Slaager in Haamstede. Na he' -gen ven Gezang 314:2, 3 en 4 sloot ds. Kerssen de avond met dankgebed. LONDEN - Groot-Brittannië, dat herhaaldelijk heeft tegengesproken grondstoffen voor chemische wapens aan Irak te hebben verkocht, heeft bekendgemaakt dat het aan beide partijen in de Golf-oorlog chemica liën heeft verkocht voor de produk- tie van Pesticiden. Advertentie Een uur? een dag? een week? een maand? een...? SAAB 99 CITROËN VISA, GS BREAK, GSA, BX, CX of C 25 BESTEL. Voor langere huurperioden speciale tarieven 01110-4951, Zierikzee Korle Nobelstreet 39 KERKWERVE - Dinsdagavond werd in de zaal van de Chr. Gereformeerde Kerk te Kerkwerve de jaarlijkse ledenvergadering van de Christelijke Schoolvereniging „Samuël" gehouden. Na het zingen uit Psalm 150, bijbelle zing en gebed opende de voorzitter de heer M. van der Wekken de bijeen komst. De notulen van de vorige vergadering werden gelezen en goedgekeurd. Onder de ingekomen stukken be vond zich het spreidingsplan van de gemeente, waarin is vastgesteld dat er in de gemeente Middenschouwen vier basisscholen zullen ontstaan. In Kerkwerve en Scharendijke een christelijke school, en in Kerkwerve en Ellemeet een openbare basis school. De voorzitter deelde verder mee dat bestuurslid N. M. van der Have in deze vergadering vervroegd zou aftreden. Jaarverslagen werden gelezen door de sekretaris van de vereniging, de heer R. H. Coomans, door de penningmeester, de heer S. bij de Vaate, en door een lid van de ouderkommissie, mevrouw W. den Boer-Beeke. De ouderkommissie plaus voor haar grote inzet voor het schoolkinderkoor „Hatikwa". Een drietal bestuursleden, de heren B. J. Boot. N. M. van der Have en S. bij de Vaate namen op deze avond afscheid. Hun zetels worden nu ingenomen door de heren C. B. den Boer, D. Klap en K. Stouten, die door de leden wer den gekozen. Ook werden nieuwe ou- derkommissieleden gekozen waar van de stemmen nog geteld worden. Verder werd een definitieve mede zeggenschapsraad verkozen. Naast twee leerkrachten zal deze worden bemand door de heren J. J. Hage en C. S. Kristalijn. De vertrekkende bestuursleden werden bedankt voor hun inzet, eve nals de leden van de voorlopige me dezeggenschapsraad, mevrouw M. A. van der Have-Berrevoets en de heer J. Huigens. Omdat er tijdens de rond vraag geen vragen boven tafel kwa men werd overgegaan tot de koffie pauze. Hierna werd een voorlichtingsfilm over de nieuwe wet op het basison derwijs gedraaid. De hieruit naar vo ren gekomen vragen werden door het hoofd der school de heer C. J. van Sluys, tot tevredenheid beantwoord. Na dankwoorden van de voorzitter besloot de heer Van Sluys de matig bezochte vergadering met dankge bed.

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1984 | | pagina 4