iibmibibibi
Handleiding voor archieven
waterschappen samengesteld
Nieuwbouw dorpshuis Haamstede
over circa twee maanden klaar
MC
jgfv.
DE ZIERIKZEESCHE COURANT
UW TAXATEUR
ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
Medeschepselen
Zilveren jubilaris P. I. Heijboer van de So-
phia-Vereeniging: „Dieren zijn medeschep
selen, wij zijn verplicht ze te beschermen."
(Pag. 3).
Aller Belang Oude Haven 55 VV Zierikzee
De landbouwvereniging „Aller Belang" te De voormalige notaris-woning aan de Oude Na het vertrek van de broers Stoutjesdijk
Ouwerkerk viert op 3 februari het feit dat Haven 55 te Zierikzee werd teruggebracht zijn alle ogen gericht op de vervangers van
honderd jaar geleden de vereniging werd in de oorspronkelijke achttlende-eeuwse dit tweetal in de Zierikzee-hoofdmacht.
opgericht. (Pag. 4). staat. (Pag. 5). (Pag. 7).
VRIJDAG 6 JANUARI 1984 J
140ste jaargang Nr. 23452
WAARIN OPGENOMEN
(1797 - 1889)
Dieren beschermen is mensen beschaven.
Mr. C. Bake (Meester Constantijn)
In de grote zaal met het toneel wordt de laatste hand gelegd aan de afwerking. Het dak moet van de binnenzijde nog
worden dichtgemaakt. De zaal biedt ruimte voor 350 personen.
Unieke kollektie kaarten en tekeningen gevonden
ZIERIKZEE - Enkele inwoners van Schouwen-
Duiveland hebben gezamenlijk een handleiding voor de
archieven van alle waterschappen en polders op
Schouwen-Duiveland vóór 1 januari 1959 geschreven.
Deze gebundelde inventarissen verschijnen binnenkort
in boekvorm en zijn te koop bij het waterschap Schou
wen-Duiveland. De eerste exemplaren worden tijdens de
vergadering van dinsdag 10 januari uitgereikt. Tijdens
de werkzaamheden kwam een zeer omvangrijke kollek
tie kaarten en tekeningen boven water, die volgens
adjunkt-streekarchivaris H. Uil gerust uniek genoemd
mag worden.
Met de samenbundeling van de in
ventarissen werd al in 1964 begonnen
door de toenmalige gemeente
archivaris C. Postma. Nadat hij in
1979 uit Zierikzee vertrok nam me
vrouw L. Mol-Sipman zijn werk
over. De afsluitende werkzaamheden
zijn verricht door mevrouw F.
Corsse-de Wijs, de heer L. J. Koer
land en de heer Uil.
Het 268 pagina's tellende boek op
A4-formaat bevat een historische in
leiding en een beschrijving van alle
stukken in logische volgorde, aan
sluitend op de struktuur van het ar
chief. De volgorde van de beschrij
ving is daardoor niet chronologisch.
Het oudste stuk (een afschrift) da
teert van 1303 en komt uit het archief
van het waterschap Schouwen. Het
oudste originele stuk is van 1580 en
betreft enkele resoluties uit het ar
chief van de polder Schouwen.
Tijdens de bundeling van de inven
tarissen werd op de zolder van het
waterschapsgebouw aan het Haven
park een unieke kollektie kaarten en
tekeningen gevonden, in totaal een
paar duizend exemplaren. Zij hebben
voornamelijk betrekking op Schou-
De kollektie bestaat uit originelen
uit de Franse tijd (rond 1800) en uit
kopieën van originelen uit de zeven
tiende eeuw. De kopieën zijn in de
vorige eeuw gemaakt en verkeren
voor het grootste gedeelte in een goe
de staat. Ze hebben niet blootgestaan
aan vochtinwerking.
De originelen zijn voor een belang
rijk deel verloren gegaan. Toch mag
de kollektie kaarten en tekeningen
worden beschouwd als de meest om
vangrijke op dit gebied in Zeeland.
De kollektie bestaat uit (technische)
tekeningen van dijkvakken, profiel
tekeningen, peilkaarten en over
zichtskaarten," vertelt H. Uil.
Akties voor inrichting waarschijnlijk stopgezet
BURGH-HAAMSTEDE - In de begindagen van het
voorjaar zal de oplevering van het dorpshuis Burgh-
Haamstede plaatsvinden. Wethouder A. J. Padmos van
de gemeente Westerschouwen deelde mede dat de werk
zaamheden goed volgens schema verlopen en dat de
oplevering over twee maanden is te verwachten. Daarna
kan het gebouw aan de Julianastraat worden ingericht
„We kunnen nu zien hoe het dorpshuis eruit gaat zien. De
grote vormen zijn zichtbaar, alleen de afwerking moet
nog gebeuren", aldus Padmos.
Het ligt in de bedoeling om' de kol
lektie nog eens afzonderlijk te om
schrijven. De heer Moerland zal dit
jaar daarmee beginnen.
Schenkingen
In de loop der eeuwen zijn veel
stukken uit de archieven verdwenen.
,,Er is niet altijd evenveel zorg
besteed aan de archieven. Daarnaast
heeft de watersnoodramp van 1953
veel verwoest. Daardoor zitten er hi
aten in de inventarissen," licht de
streekarchivaris toe. Om de bunde
ling van de inventarissen zo kom
pleet mogelijk te krijgen is op Schou
wen-Duiveland een aantal mensen
benaderd. Van de heren W. L. Blin-
denbach en G. Hamaker, beiden uit
Haamstede en A. van der Have uit
Aerdenhout werd een schenking ont
vangen. Daarbij zaten drie veldboe-
ken, daterende uit 1610, 1780 en 1783.
„Vroeger werden deze veldboeken
om de zeven jaar opgemaakt in ver
band met de pachttermijn van de
grond. Ze bevatten een beschrijving
van alle percelen in de betreffende
polder. Ze werden opgemaakt om de
hoogte van het geschot te bepalen,"
weet de heer Uil.
In 1832 werd het kadaster inge
voerd, welke de grondadministratie
overnam. Tot aan 1832 dienden de
veldboeken als de enige behoorlijke
vorm van administratie,
Archiefzorg
De zorg voor de archieven van de
polders en waterschappen heeft zich
bij de besturen van die lichamen
nooit in een grote belangstelling mo
gen verheugen. De meeste archieven
werden aan huis bewaard bij de
ontvanger-griffier. Bij overdracht
aan een volgende funktionaris zullen
in veel gevallen stukken verloren
zijn gegaan.
Het waterschap Schouwen, de
grootste van de voormalige polders
en waterschappen op Schouwen-
Duiveland, had in de loop der eeu
wen een uitgebreid archief gevormd
en het laat zich denken dat dit meer
aandacht vroeg dan de kleinere wa
terschapsarchief jes.
Hoewel het Provinciaal bestuur
ten aanzien van de archiefzorg bij de
waterschappen in de 19e eeuw een
kontrolerende funktie trachtte te
vervullen kwam het nog in deze
eeuw tot een effektief toezicht. De ar
chiefwet 1918 bracht regels om een zo
goed mogelijk beheer en zorg te
waarborgen. De provinciaal inspek-
teur van de gemeente- en water
schapsarchieven bezocht regelmatig
de talrijke archieven en rapporteer
de daarover aan Gedeputeerde Sta
ten. De provinciaal inspekteur kon
niet meer dan konstateren en aanbe
velingen doen. Bij excessen konden
Gedeputeerde Stalen wel ingrijpen,
doch dit beperkte zich tot incidentele
gevallen.
Treurig
Met name bij de kleinere water-
Momenteel wordt de laatste hand
gelegd a an de oprit naar de hoofdin
gang. Op het eigen terrein komt een
parkeerplaats voor ongeveer twintig
auto's, terwijl in de direkte omgeving
nog twee parkeerplaatsen liggen. De
bezoekers van het dorpshuis krijgen
dus volop gelegenheid om hun ver
voermiddel te stallen. Het gebouw
wordt volledig aangepast aan gehandi-
kapten.
Indeling
Direkt na de ingang volgt de gemeen
schapsruimte, waar zich ook de toilet
ten, de garderobe, de keuken, het ma
gazijn, de bar en een zithoek bevinden.
Indien nodig kan deze ruimte tevens
worden gebruikt als vergaderzaal In
het dorpshuis bevinden zich verder
een kleine vergaderzaal, de oefen
ruimte voor de zang en de muziek (dit
lokaal kan ook als vergaderruimte die
nen), een filmcabine en natuurlijk de
grote zaal met toneeL De zaal heeft een
oppervlakte vain AOO m2 en is groot
genoeg om 350 personen in te her
bergen, Achter het toneel bevinden
zich de kleedruimten en de sanitaire
voorzieningen. Onder het toneel is een
opslagruimte.
Kosten
De totale kosten van het dorpshuis
bedragen f 1.2 miljoen. De raad van
Westerschouwen heeft indertijd een
krediet van f 1.4 miljoen beschikbaar
Voor de hoofdingang wordt een parkeerterrein voor twintig auto's aangelegd.
Rechts de lokalen van de Schutse, die vermoedelijk gebruikt gaan worden als
bibliotheek ruim te.
schappen en polders was de toestand
vaak allertreurigst. Een kast of zelfs
onder de bedstede was goed genoeg
om het archief te bergen. Het water
schap Schouwen kreeg in 1937 een ei
gen archiefbewaarplaats. Het huidi
ge bestuursgebouw, 's Landskamer,
werd in dat jaar verbouwd waarbij
de kelder werd bestemd als archief-
kluis, na de nodige aanpassingen. De
polder Burgh en Westland liet in de
dertiger jaren een kluis bouwen in
het direktielokaal aan de Westbout.
De kleinere waterschappen hadden
geen eigen archiefbewaarplaats. In
een aantal gevallen werd gebruik ge
maakt van de archiefbewaarplaats
van de gemeente, zoals bijvoorbeeld
bij de Polder Ooster- en Sirjansland.
In andere gevallen werd gebruik ge
maakt van de kluizen van plaatselij
ke banken. In de oorlogsjaren werd
de brandveilige bewaring een grote
re noodzaak. Onderbrenging in ar
chiefbewaarplaatsen van gemeenten
en in de kluizen van banken ge
schiedde in de jaren 1940-1945.
De watersnoodramp van 1953 heeft
veel schade aangericht. Bleef de
schade bij de archieven van gemeen
ten vrij beperkt, bij de waterschap
sarchieven was zij veel omvangrij
ker. De archiefkluis van het water
schap Schouwen stroomde geneel vol
als gevolg van het feit dat deze zich
in een kelder bevond.
Advertentii
Restaurant
Renesse
voor reservering: tel. 01116-1215
maandag gesloten
afhangen van de financiën van de ge
meente. Zowel wethouder Padmos als
wethouder J. C. de Feiter toonden zich
echter optimistisch over de komst van
de bibliotheek. Deze afdeling van het
dorpshuis heeft een gemeenschappe
lijke ingang met het dorpshuis, maar
vormt wel een afgescheiden geheeL
De verbouw/nieuwbouw van het
dorpshuis wordt uitgevoerd door aan
nemersbedrijf L. C. Bom te Burgh. De
architekt is P. C. Tieleman uit Nieu-
werkerk.
gesteld. De inrichtingskosten van
f 200.000,- worden gedeeltelijk door
de gemeente en door de gemeenschap
Burgh-Haamstede gedragen.
Het lag in de bedoeling dat f60.000,-
zou worden opgebracht door de plaat
selijke bevolking, maar de heer J. A.
van den Broeke, sekretaris van de
Stichting Dorpshuis Burgh-Haamste-
de vertelt dat de nu al twee jaar
durende akties niet meer dan f34.000,-
hebben opgebracht „Of we verder
gaan met het organiseren van allerlei
akties valt te betwijfelen. Ik vraag
me af of we het restant bij elkaar
krijgen. We gaan proberen om met
het geld dat we hebben de inrichting
te bekostigen. Misschien krijgen we
nog wat gelden binnen. Wat de in
richting betreft ben ik in elk geval wel
optimistisch over de goede afloop",
aldus Van den Broeke. De gemeente
Westerschouwen ontvangt geen sub
sidies van het rijk voor de bouwkos
ten van het dorpshuis, dus het bedrag
van f 1.2. miljoen komt volledig voor
rekening van de gemeente.
Van de voormalige huishoudschool
De Schutse zijn achter de hoofdingang
drié-lokalen blijven staan, die in de
toekomst waarschijnlijk gebruikt gaan
worden voor de bibliotheekvestiging,
een dependance van de Stichting Bi
bliotheekvoorziening in Zierikzee.
Tussen de lokalen en de hoofdingang
is een leeszaal gekreëerd. Of de bi
bliotheek er ook werkelijk komt zal
ËzJèM
van onroerende goederen
in geheel z.w.-Nederland
MEEUS/DE KOEPEL,
Breda Roosendaal
076-222511 01650-40150
Bergen op Zoom Haamstede
01640-41900 01115-1224
Dit nummer bestaat uit 14 pagina's.
,P
W*
PÊ
Bitr
Ordening
De ordening van de waterschapsar
chieven liet veel te wensen over. In
1767 nam het waterschap Schouwen
het besluit opnieuw orde te scheppen
in de ontstane chaos. In 1874 werd
reeds een inventaris opgemaakt van
de archieven van dit waterschap. La
ter heeft in het bijzonder de toenma
lige voorzitter van het waterschap
Schouwen, mr. A. J. F. Fokker, zich
beijverd voor een goede rangschik
king. Ook hij vervaardigde een in
ventaris, die in 1902 gereed kwam.
Bij de kleinere polder- en water
schapsarchieven bleef de ordening en
inventarisatie in de regel achterwe
ge. Aangezien het om beperkte hoe
veelheden ging was trouwens het ge
heel ook te overzien. Slechts hier en
daar kwam het tot inventarisatie.
Een geïnteresseerde ontvanger-
griffier was daarbij vaak een beslis
sende faktor.
Verwachting tot zaterdagavond:
Regen
Eerst veel bewolking en enige tijd
regen; in de middag opklaringen en
enkele buien; minimumtemperatuur
2 graden, middagtemperatuur onge
veer 6 graden; wind draaiend van
zuidwest naar west en toenemend tot
krachtig, aan de kust mogelijk tot
stormachtig.
WEERSVOORUITZICHTEN
Verwachting t/m dinsdag 10 dec.:
Zondag: Half tot zwaar bewolkt
Kans op neerslag: 80%.
Min.temp.: 2 gr.
Middagtemp.: 4 gr.
Windkracht: n.west 7
Maandag: Half tot zwaar bewolkt
Kans op neerslag: 60%.
Min.temp.: -2 gr.
Middagtemp.: 3 gr.
Windkracht: n.west 5
Dinsdag: Veel bewolking
Kans op neerslag: 70%.
Min.temp.: 0 gr.
Middagtemp.: 5 gr.
Windkracht: zuidwest 5
ZON- EN MAANSTANDEN
7 jan. Zon op 8.47, onder 16.45
Maan op 11.24, onder 21.07
8 jan. Zon op 8.47, onder 16.47
Maan op 11.41, onder 22.16
9 jan. Zon op 8.46, onder 16.48
Maan op 11.55, onder 23.24
Eerste Kwartier: 11 jan. (10.48)
HOOG- EN LAAGWATER
Zierikzee Hoogwater Laagwater
7 jan. 5.25 18.23 11.39 23.54
8 jan. 5.55 18.58 - 12.15
9 jan. 6.28 19.33 0.32 12.58
Doodtij: 13 januari
HET WEEKOVERZICHT
DE BILT - In de nacht van vrijdag
op zaterdag bereikt een regengebied
ons land. Het hangt samen met een
depressie die van Groenland naar
IJsland trekt en vandaar naar zuid-
Noorwegen. Ook zaterdagochtend
moeten we rekenen op regen, maar in
de middag komen er enkele opklarin
gen, die kunnen echter door buien
worden afgewisseld.
De minimumtemperatuur in de
nacht van vrijdag op zaterdag wordt
ongeveer 2 graden, zaterdagmiddag
wordt het rond 6 graden.
De wind is eerst zuidwest en wordt
later westelijk. Hij neemt in het bin
nenland toe tot krachtig en aan de
kust mogelijk tot stormachtig.
Van zondag tot en met woensdag
worden ook perioden met regen ver
wacht, maar er kunnen dan ook win
terse buien vallen, met hagel of natte
sneeuw. De minimumtemperatuur
wordt dan om het vriespunt, en over
dag wordt het iets kouder, rond 4
graden.