Luchtkompr essor- installaties
voor verre olievelden worden
al jaren in Zierikzee gebouwd
streéknieuws
Groep kunstenaars
schildert Zierikzee
Zelfgemaakte spullen
in De vijf zinnen
Airpack naar Groene Weegje 25
Winkel in Dreischor
MIDDEN
MIDDENSTAND
Bielzen banken
Artilami uit Laren
Speeltoestellen
voor
„d'Eerste Stap"
ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE Vrijdag 26 augustus 1983 Nr. 23377
3
ZIERIKZEE - „Er is echt een wensdroom in vervulling gegaan", zegt de heer Piet
Warnar, belast met algehele leiding, verkoop en theoretische ontwerpen van het be
drijf „Airpack" in zijn kantoor in het fraaie pandje Oude Haven 24. Die wensdroom
betreft de aankoop van de royale bedrijfshal aan het Groene Weegje, waar voorheen
het veel besproken Delta Centrum in was gevestigd. Voor Airpack betekent deze aan
koop eindelijk de beschikking te krijgen over een eigen werkplaats. Daar bestond al
langer behoefte aan, maar „toen we ons in maart 1979 in Zierikzee vestigden in ons
kantoor aan de Oude Haven zijn we wel op zoek gegaan naar eigen werkplaats, maar
als jong bedrijf konden we financieel geen bokkesprongen maken", aldus Warnar.
Tussen maart 1979 en nu maakte
Airpack gebruik van diverse ruim
ten op het industrieterrein om de
werkplaats in onder te brengen: een
gedeelte van Aannemingsbedrijf
Schouwen-Duiveland, het pand aan
de Julianastraat naast de Brogum-
boerderij en ten slotte een gedeelte
van de bedrijfshal van Aannemings
bedrijf Roggeband. Met ingang van 1
oktober hoopt Airpack in de eigen fa
briek van start te gaan.
Om een duidelijk beeld van dit be
drijf te krijgen, lijkt de vraag: „Wat
is Airpack?" wel relevant. Piet War
nar en zijn bedrijfsgenoot Frits de
Nijs- blijken in staat dat in simpele
bewoordingen duidelijk te maken,
hoewel het produkt dat zij leveren
toch eigenlijk niet zo simpel is en
voor het funktioneren ervan veel
technisch vernuft nodig is.
Jaar lang
Bij Airpack worden lucht-kom-
pressorinstallaties gebouwd. Ze zijn
te vergelijken met elektriciteits-in-
stallaties maar dan met samenge
perste lucht. Deze lucht-kompressor-
installaties worden gebruikt voor
het pompen van olie uit de grond.
Het gebruik van elektriciteit zou
daarvoor teveel risiko's hebben.
Olievelden bevinden zich normaliter
niet in druk bevolkte gebieden, maar
in woestijnen en vlakten waar op
minstens honderd kilometer afstand
geen mens is te bekennen. De belang
rijkste eis, die in dit verband aan de
lucht-kompressorinstallatie wordt
gesteld is het zonder toezicht en on
derhoud gedurende een vol jaar te
kunnen funktioneren. Na een jaar
vindt dan een grote onderhoudsbeurt
plaats om het vervolgens weer 365
dagen zonder mankementen vol te
houden.
Om een en ander inderdaad vlek
keloos te laten verlopen wordt ook -
een honderd procent stand by instal
latie gebouwd. Met andere woorden:
alle onderdelen, die nodig zijn om de
luchtkompressor te laten werken,
zijn in tweevoud geproduceerd. Zo
dra het ene onderdeel uitvalt, neemt
het reserve-onderdeel de funktie
over. Voor de aandrijving van de
luchtkompressor op zich is wel elek
triciteit nodig; een dieselmotor
wordt echter ingebouwd voor het ge
val de stroomvoorziening stagneert.
De kwaliteit van het door Airpack
geleverde produkt moet dus opti
maal zijn. Van veel belang in dit ver
band is de opbouw van een zo volle
dig mogelijke expertise. Niet alleen
op technisch gebied, maar ook wat
betreft het klimaat en extremiteiten,
die zich in de betreffende landen
kunnen voordoen. Als voorbeeld
noemt Frits de Nijs de zandstormen,
die in de woestijn soms voorkomen.
„Ook met zulke omstandigheden
dient uiteraard bij de produktie re
kening te worden gehouden. Je moet
echt aan alles denken tot het glaasje
voor de manometer toe".
Veel kontroles
Het produktieproces kent - om
konkrete bewijzen van optimale
kwaliteit te hebben - veel kontroles.
Alle lassen worden bijvoorbeeld ge
röntgend om te zien of ze alle deugde
lijk zijn. Een zeer uitgebreide exper
tise, rekening houden met alle moge
lijkheden, die zich ter plaatse kun
nen voordoen, scherpe kont role tij
dens de produktie moeten derhalve
verzekeren, dat zo'n installatie van
Airpack inderdaad een jaar zonder
toezicht en onderhoud kan draaien.
Dat blijkt in de praktijk uiteraard
ook het geval te zijn. Bij de produk
tie werd zelfs uitgegaan van bereke-
ningscijfers voor drie jaar funktione
ren zonder toezicht en onderhoud.
Toch kan er ooit weieens iets mis
gaan, zoals enkele jaren geleden,
toen er iets gebeurde, dat onmogelijk
werd geacht: het vroor tien graden C
in de woestijn. Het koelwater bevat
te geen antivries, dus sindsdien
krijgt elk reservoir koelwater wel
een scheut antivries mee.
Gat in de markt
Hoe komt iemand erop een derge
lijk bedrijf op te bouwen? Piet War
nar laat weten zelf sinds 1968 in de
kompressoren te hebben gezeten.
Vooral in Iran deed hij de ervaring
op, dat de bouw van een luchtkom-
pressorinstallatie ruim ƒ1,— miljoen
vergde, omdat materialen en specia
listisch geschoolden van ver moesten
komen. Hij kwam tot de konklusie
dat dezelfde installaties voor de helft
van genoemd bedrag geproduceerd
zouden kunnen worden als deze vol
ledig op één plaats zou worden ge
bouwd en ter plekke in het olieveld
alleen gemonteerd en in werking
gesteld zouden moeten worden.
Airpack was - in 1978 - het eerste
bedrijf in Nederland, dat zich toeleg
de op de bouw van deze installaties.
In Houston, Engeland en Finland
zijn vergelijkbare ondernemingen.
In 1978 werd in Delft gestart.
Reeds snel ontlaadde de hinder
wetbui zich over Warnar en De Nijs
en moest met de werkplaats plotse-•-
ling worden uitgeweken naar een.
ruimte in Lekkerkerk. Het kantoor
bleef echter in Delft gevestigd en dat
gaf wel enige problemen.
Zierikzee gunstig
In 1979 werd gezocht naar een
gunstiger vestigingsplaats voor Air
pack. Die werd, zoals gezegd, gevon
den in Zierikzee. Hier lag het bedrijf
aardig centraal ten opzichte van de
havens van Rotterdam en Antwer
pen; met de komst van Nemag was
hijskapaciteit gewaarborgd, het
areaal aan gespecialiseerde techni
sche mensen bleek, hoe vreemd dat
ook mogen klinken, in Zeeland rui-
mer dan in de Randstad. Heel vaak
werden inmiddels tijdelijk specia
listen aangetrokken van „De Schel
de" en van „Maaskant". Verder wa
ren ook de vestigingsvoorwaarden in
Zierikzee gunstig te noemen en Air
pack streek derhalve neer aan de Ou
de Haven, althans wat het kantoor
betrof.
Het ligt in de bedoeling, dat die
kantoorruimte straks - over onge
veer een jaar - ook in het pand aan
het Groene Weegje zal worden onder
gebracht. Warnar en De Nijs twijfe
len er echter nog over of ze het heren-
huisje aan de Oude Haven zullen ver
kopen. Belangrijke klanten, vooral
Amerikanen en Arabieren worden
helemaal week van deze bouwstijl.
„Als ze ons kantoor zien, heb je de or
der al half in je zak", grapt Warnar.
Anderzijds lijkt het ook niet lo
gisch werkplaats en kantoor geschei
den te houden. Vooral gedurende de
afgelopen toeristendagen leverde het
heen en weer rijden heel wat proble
men op.
Overtuigen
Toen Airpack in 1978 van start
ging, werd door de olie-VIP's skep-
tisch tegen dit kleine bedrijfje aange
keken. Het moeilijkste bleek aan
vankelijk de potentiële klanten er
van te overtuigen, dat het inderdaad
voordeliger was een kant-en-klare
lucht-kompressorinstallatie naar het
olieveld te transporteren, dan een
dergelijke installatie ter plekke te
bouwen.
Zaken werden het eerst gedaan mei
Libië, daarna volgden in snel tempo:
Saoedie Arabië, Aruba, Curacao,
Singapore, Maleisië, een booreiland
op de Noordzee, Yoegoslavië, Iran,
Griekenland, Nigeria en thans is
voor de eerste maal een order in de
wacht gesleept voor Egypte. Ook in
Nederland zelf, op een B.P.-terrein in
Rozenburg staat, inmiddels een
Airpack-installatie.
In totaal werden reeds negenender
tig installaties in Zierikzee gebouwd.
Daartoe behoren ook twee hogedruk-
installaties en enkele olie-injektie-
systemen. Bij dit laatste gaat het er
om water in de grond te injekteren
onder de olie, zodat die olie omhoog
komt en er niet gepompt behoeft te
worden.
Airpack heeft zeven mensen in
vaste dienst en werkt daarnaast ge
middeld met tien meer ol minder
gespecialiseerde krachten. Tot nu toe
moest, wegens ruimtegebrek in de
gehuurde werkplaatsen de bouw van
,de tanken worden uitbesteed, maar
daar komt in de toekomst uiteraard
verandering in. Dan kan de volledige
installatie in het pand Groene Weeg
je 25 worden afgewerkt en, wat uiter
aard ook zeer belangrijk is, worden
uitgetest. Daartoe worden klimato
logische omstandigheden van hel
land van bestemming gesimuleerd:
de temperatuur wordt opgevoerd tot
50°C en de luchtvochtigheid wordt
verhoogd.
Eigen jargon
De uiteenzettingen van Warnar en
De Nijs blinken uit door helderheid.
Een eigenschap, die ze zich bewust
hebben aangeleerd. Belangrijke
klanten uit de ontwikkelingslanden
met technisch jargon om de oren
slaan, bleek psychologisch niet juist.
Getracht wordt deze mensen op hun
gemak te stellen door alle vragen,
hoe opmerkelijk ze soms ook kunnen
zijn, serieus te nemen. Het kan da
overigens weieens voorkomen dat,
gevraagd wordt naar een peilglas op
een luchttank Frits de Nijs neemt
dan overigens rustig de tijd om uit te
leggen, dat je lucht niet op een peil
glas kunt aflezen.
Het feit, dat de heren van Airpack
zich een eenvoudige vaktaal hebben
aangemeten, werd hen in eigen land
overigens niet zo in dank afgenomen.
Toen ze deelnamen aan de besprekin
gen over het kolenvergassingspro-
jekt in Rotterdam werd er soms wat
merkwaardig naar hen gekeken.
Warnar en De Nijs liggen daar ech
ter niet wakker van en gaan rustig
door met het bewerken van de markt
in het Midden- en Verre Oosten. Met
die landen doe je volgens hen overi
gens gemakkelijker zaken dan met
bijvoorbeeld Amerikanen. „Die la
ten je rustig overkomen en geven dan
alsnog voor je neus de order aan een
ander".
Voor de acquisitie maakte Airpack
gebruik van agenten, die voor hun
bemoeienissen soms 1 van de order
toebedeeld krijgen. Een voorwaarde
in ontwikkelingslanden is vaak, dat
voor het onderhoud van de installa
tie een apart steunpunt in het land
zelf wordt opgericht, in de vorm van
een B.V. Piet Warnar zegt dit per
soonlijk wel een goed systeem te vin
den, omdat de mensen uit dat land
zelf ook aan werk moeten komen.
De belangrijkste agent voor Air
pack zit in Houston, het oliebrein
van de wereld. De man heeft nog
nooit een order aangedragen, maar
zit wel boordevol informatie over
nieuw aan te boren proefvelden.
Zo wist hij ook als eerste te mel
den, dat Shell een poging in Bangla
Desh wilde gaan wagen. Voor Air
pack is het dan uiteraard zaak er snel)
bij te zijn. Er wordt verder gewerkt
met agenten in Koeweit, achter het
IJzeren Gordijn en met een man voor
de Verenigde Emiraten.
Frits de Nijs is binnen Airpack be
last met het uitwerken van de tech
niek, de prijskalkulatie, de supervi
sie van werkplaats en de leiding van
het opstarten van de installaties ter
plaatse en van het onderhoud. Zowel
bij hem als bij Warnar zijn kompres
soren werk en hobby tegelijk. Dat
beide heren zich niet uitsluitend met
techniek bezig moeten houden, zal
duidelijk zijn. Er worden zaken ge
daan met regeringen, er moet reke
ning worden gehouden met gebrui
ken en verboden in de betrokken lan
den en uiteraard worden politieke
ontwikkelingen scherp gevolgd.
De eerste order voor Egypte zal in
de derde week van september vanuit
Zierikzee worden vervoerd. Wellicht
geschiedt dat reeds vanuit het nieu
we pand aan het Groene Weegje. De
bouw van deze lucht-kompressorin
stallatie vindt plaats in een gedeelte
van de hal bij Roggeband.
Een officiële opening van de
Airpack-vestiging aan het industrie
terrein zit er thans nog niet ilï.'
„Waarschijnlijk over een jaar, als
ook ons kantoon -hier. wellicht ge
vestigd zal zijn", aldus Piet Warnar.
DREISCHOR - Sinds kort is in de Ooststraat in Dreischor de winkel
„De vijf zinnen" geopend, gerund door Joke Zom. De gezellige etalage
nodigt direkt uit tot het nemen van een kijkje in het opgeknapte pand.
In het midden van het winkeltje staan een tafel en twee stoelen. „Het is
een echt praatwinkeltje, hè. Net als vroeger", zegt Joke. „De mensen
kunnen hier binnen komen om wat te kopen, maar ook voor een bab
beltje zijn ze welkom".
Joke Zom in haar praatwinkeltje.
De eigenaresse drijft niet alleen de winkel, maar zorgt ook voor tach
tig procent van de kollektie. „Ik maak bijna alles zelf, dus als er wat
wordt verkocht, dan moet ik hard aan de slag om de voorraad aan te
vullen". Maar dat is geen enkel probleem, want dat doet Joke graag.
Zelf noemt ze haar winkel een uit de hand gelopen hobby. Jaren geleden
had Joke thuis een doos vol met barbiekleertjes, waarmee de kinderen
uit de buurt kwamen spelen. „Zo is het eigenlijk begonnen en nu heb ik
een voorraad, die voor 80% uit zelfgemaakte spullen bestaat".
Kinderen
Ze verkoopt onder meer spullen uit grootmoederstijd, poppekleding,
eigengemaakte azijn, zeep, badzout, kussentjes, handwerkjes, tweede
hands babykleding, kinderspelletjes en kinderboeken. Een groot deel
van het assortiment richt zich op de kinderen. Volgens Joke is dat een
markt, die er altijd zal zijn, zelfs in deze tijd van bezuinigen.
INDE
Het voordeel van zelf spullen maken is dat Joke wel met orginele din
gen voor de dag kan komen. „Er zijn natuurlijk vele mogelijkheden en
elke maand komt er dan ook wat nieuws bij. Ik heb ook een heleboel
plannen, die nog moeten worden uitgevoerd. De winkel slaat ook aan
bij de eigen bevolking. Eigenlijk had ik een beetje op het toerisme ge
gokt, maar de klanten bestaan voor 90% uit inwoners van Dreischor".
De naam van de winkel, De vijf zinnen, heeft een historische achter
grond. Voor 1910 hebben op de plaats van het pand vijf arbeidershuisjes
gestaan, die in de volksmond de vijf (ge) zinnen werden genoemd. Joke
vond.het.leuk haar winkel daarnaar te vernoemen.
Piet Warnar, Jannie de Oude (boekhouding en inkoop) en Frits de Nijs vormen een hecht Airpack-team. Samen aan
schouwen ze de luchtkompressor-installatie, die over enkele Weken naar Egypte zal worden getransporteerd. Omdat
het hier een eerste order uit dit land betreft, zal dit paradepaardje nog van een extra glansvorm worden voorzien.
ZIERIKZEE
Ruil en verkoop sportkleding
Maandag 29 augustus van 19.00 tot
21.00 uur krijgt iedere jeugdige spor
ter de gelegenheid om zijn of haar te
kleine sportschoenen of -kleding te
ruilen of te verkopen. De plaats van
handeling is het nieuwe klubhuis
van Korfbalvereniging All Ready
aan de ingang van sportpark Ban-
nink in Zierikzee.
RENESSE
Illegaal kamperen
De Rijkspolitiegroep Schouwen-
Duiveland heeft afgelopen nacht te
gen zes illegale kampeerders in Re-
nesse proces-verbaal opgemaakt. Ze
stonden langs de Laone, de Ramp-
weg, de Jan van Renesseweg en het
Watergat.
NOORDWELLE/
NIEUWERKERK
Open dag fruitteelt
Zaterdag 27 augustus wordt de
open dag in de fruitteelt gehouden.
In Noordwelle is het fruitteeltbedrijf
van de heer A. Leeuwe te bezichtigen
(Zuidwelleweg 2) en in Nieuwerkerk
het bedrijf van de heer W. van den
Berge (Muyeweg 22). De bezoektijden
zijn van 10.00 - 12.00 uur en van 12.30 -
17.00 uur.
BRUINISSE - Donderdagavond is
door behulpzame ouders een begin
gemaakt ter verfraaiing van de geza
menlijke schoolpleinen. Zowel om de
Openbare school „De Meerpaal" als'
om de Christelijke school „Op
Dreef' werden zitbanken neergezet,
gekonstrueerd van bielzen.
In totaal werden 16 banken op de
pleinen gezet. Deze banken zijn een
eerste aanzet tot een betere en gezel
liger aankleding van de schoolplei
nen. Hiervoor is een potje van
3600,— beschikbaar. Dit geld is het
resultaat van twee grote akties vorig
jaar. Eerst bracht de braderie voor
het gemeentehuis op Koninginnedag
een flink bedrag op, waarna de bra
derie tijdens het 400-jarig schoolfeest
de rest opbracht.
ZIERIKZEE - Artilami, een groep kunstschilders uit Laren, brengt begin
september een vier dagen durend bezoek aan Zierikzee. Tien kunstschilders,
in de leeftijd variërend van veertig tot negentig jaar, zullen in de binnenstad
verschillende objekten schilderen, welke te koop zijn voor het publiek. Maan
dagmiddag maakte een kleine afvaardiging van Artilami een oriëntatierit
door Zierikzee om te bekijken welke objekten wel en welke niet in aanmer
king komen voor de schilders.
Volgens Gerrit-Jan Heeman is er in
elk geval voldoende materiaal voor
handen en hebben de leden van Arti
lami meer dan genoeg mogelijkheden
om de vier dagen (6, 7, 8 en 9 septem
ber) door te komen. In principe wil
de groep zich toch rond de Oude Ha
ven koncentreren. Zij maken aqua
rellen en olieverfschilderijen. Het
kontakt met Zierikzee kwam al vori
ge tot stand toen Artilami een maand
lang exposeerde in galerie Tussen de
2 Havens te Zierikzee. Dat gebeurt
dit jaar niet, wel stelt Gerrit-Jan
Heeman vanaf 29 augustus tot 11 sep
tember werk van hem in de galerie
ten toon.
De kunstschilders zouden tijdens
die vier dagen ook graag kontakt
krijgen met andere kunstenaars in
Zierikzee. Zij hopen dat er in de gale
rie een bijeenkomst kan worden ge
organiseerd, waarop zij wederzijdse
ervaringen met kollega's kunnen uit
wisselen.
BRUINISSE - De Chr. kleuter
school „d'Eerste Stap" heeft deze
week enkele prachtige klim- en
speeltoestellen op het schoolplein in
gebruik genomen. Voor de aanschaf
van deze houten toestellen is het be
drag aangesproken dat de school op
een apart boekje had staan sinds
1978.
In dat jaar werd namelijk de oude
kleuterschool aan de Dreef opgehe
ven waarna de Culturele Stichting er
in trok met de musea. Bij de ophef
fing had de kleuterschool nog een
fors positief saldo. Hiervan werd
eerst 15.000,— geschonken aan een
objekt tegen de hongersnood in de
Sahelzone.
Van dit bedrag werden waterput
ten geslagen in Rwanda. Hierna
kreeg zowel de Openbare- als de
Christelijke kleuterschool ieder nog
7000,—, wat aan de kleuters ten
goede moest komen. Het school
bestuur denkt aan deze doelstelling
zeker wel te voldoen, mede gezien
het enthousiasme waarmee de kleu
ters van „d'Eerste Stap" van de
klimtoestellen gebruik maken. Het
schoolbestuur hoopt ook dat de wat
oudere jeugd in wil zien dat deze
toestellen alléén voor de kleuters
zijn.
Uitgeven
B.V. Drukkerij v/h Lakenman
Ochtman te Zierikzee.
Direktie:
D. L. van 't Leven.
Chef-redaktfe:
M. Kaat.
Advertenties en bezorging:
J. van Loon.
Kantoor.
Jannewekken 11, Zierikzee;
postbus 1, 4300 AA Zierikzee;
telefoon: 01110-6551.
Woonhuisaansluitingen:
Redaktie (na 17.30 uur): 01110-
6719, 01110-4669, 01110-5396.
Fotograaf (na 17.30 uur): 01110-
3568.
Abonnementen:
Per 3 maanden (bij vooruitbeta
ling) 37,00; per jaar M41.00;
losse nummers f 0,75.
De abonnementsprijzen zijn In
clusief 4% B.T.W.
Verschijnt maandag, dinsdag,
donderdag en vrijdag.
Advertentietarieven:
48 cent per mm; „succesjes" (tlm
4 regels) t 5,92.
Kontrakttarieven op aanvraag.
De advertentieprijzen zijn exclu
sief 4% B.T.W.
