„Dit is de geboorte van
een nieuw wereldwonder"
Enorme belangstelling
voor pijlerplaatsing
BIJLAGE
DE ZIERIKZEESCHE COURANT
ZIER1KZEESCHE
NIEUWSBODE
DONDERDAG 11 AUGUSTUS 1983
139ste jaargang Nr. 23368
WAARIN OPGENOMEN
(1797 - 1889)
Overwinnen betekent weinig, men moet de
mensen kunnen overhalen.
Voltaire
Oud-minister T. Westerterp van Verkeer en Waterstaat:
BURGHSLUIS - Aan boord van het motorschip „Stad
Zierikzee", dat door Rijkswaterstaat en Dosbouw was
gehuurd om een groot aantal genodigden van nabij de
plaatsing van de eerste pijler in de monding van de
Oosterschelde te laten meemaken, bevond zich ook drs.
T. Westerterp, oud-minister van Verkeer en Waterstaat.
Onder zijn bewind werd in 1976 de beslissing genomen
om de Oosterschelde niet volledig af te sluiten maar om
de nu in aanbouw zijnde stormvloedkering aan te leg
gen. De heer Westerterp typeerde de gebeurtenissen in
het sluitgat „De Hammen" als volgt: „We kunnen wel
zeggen dat er sprake is van de geboorte van een nieuw
wereldwonder".
De heer Westerterp verklaarde des
gevraagd nog steeds geen spijt te
hebben van de beslissing om de af
sluiting van de Oosterschelde te rea
liseren door middel van een pijler-
dam. „Toen Rijkswaterstaat een
maal te kennen had gegeven, na een
zeer uitgebreid onderzoek, dat de
bouw van een pijlerdam technisch
gezien een haalbare zaak was, heb ik
geen enkele moeite gehad met het ge
ven van het groene licht. Ondanks de
stijging van de kosten, die we nu te
zien krijgen, is de destijds genomen
beslissing een juiste geweest.
Geplaast in de kontekst van de om
standigheden, waarin ons land zich
in 1976 bevond, kan men spreken van
een verantwoorde beslissing. Wan
neer men op dit moment voor de keu
ze zou worden geplaast voor volledi
ge afsluiting of de bouw van een pij
lerdam, verkeren we in een geheel
andere situatie; dat is een geheel an
dere zaak".
Ten aanzien van de aanzienlijke
kostenstijging van de uitvoering van
de werkzaamheden bij de bouw.jlaat
de heer Westerterp een relativerend
geluid horen:
„Deze kostenstijging, met in acht
neming van de inflatie-korrektie,
valt eigenlijk best wel, mee. Alleen
verkeren we op dit moment in een si
tuatie, waarin elke tegenslag extra
hard aankomt. Maar in feite blijft de
stijging duidelijk binnen de marges,
zoals die in 1976 zijn gesteld."
Geweldig projekt
Oud-minister Westerterp steekt
zijn trots over het te realisereri pro
jekt in de Oosterscheldemond niet
onder stoelen of banken. „Het is zon
der meer een geweldig projekt.
Destijds was de eerste ontbindende
voorwaarde voor de bouw van de pij
lerdam, dat de zaak technisch haal
baar moest zijn. Na het uitvoerige
onderzoek van Rijkswaterstaat
bleek, dat aan deze eis zou kunnen
worden voldaan. De beide andere ei
sen: de maximale kosten en de ter
mijn waarin de bouw moest worden
gerealiseerd, hebben we in feite nog
steeds in de hand".
Westerterp zegt overigens wel zich
terdege te realiseren dat het „point
of no return" inmiddels al lang is be
reikt en dat daardoor de beide
laatste eisen zo goed mogelijk dienen
te worden vervuld.
„Maar toch hebben we met dit pro
jekt iets in huis dat ons een geweldi
ge hoeveelheid technische kennis be
zorgd. Bovendien is het projekt, en
zeker delen daarvan, heel goed toe
pasbaar in andere delen van de we
reld. Het is dan ook toe te juichen dat
het wat bezoekers van ver buiten on
ze landsgrenzen een bezoek brengen
aan de Deltawerken. We maken daar
mee een geweldig stuk reklame, dat
ons zeer ten dienste kan zijn bij de
verkoop van deze kennis. Deze ver
koop is overigens al volop aan de
gang, want Rijkswaterstaat wordt al
herhaaldelijk uitgenodigd om in het
buitenland toelichting te komen ge
ven op datgene wat we hier preste
ren."
„De destijds genomen beslissing,
zal overigens altijd wel een zeer om
streden beslissing blijven; ook zullen
uiteindelijk nog af moeten wachten
in hoeverre het gehele projekt tech
nisch haalbaar zal blijken te zijn.
Uiteindelijk moeten er nog 65 pijlers
worden geplaatst. Maar ik heb bij
zonder goede hoop op de afloop er-
Geen Zeeuwse beslissing
Gedeputeerde W. Don, tevens aan
wezig in zijn hoedanigheid als twee
Hechts ing. L. Bécu:een goed stuk werk...". Links gedeputeerde W. Don,
die niet onder stoelen of banken stak dat de bouw van de stormvloedkering
naar zijn mening een spaak in het wiel van de aanleg van Westerschelde-
oeververbinding heeft gestoken.
de waarnemend Commissaris der
Koningin van provincie Zeeland ter
waarneming van Commissaris dr. C.
Boertien die op Vakantie was, was
ook de mening toegedaan dat er hier
sprake was een een uitermate be
langrijk moment. De heer Don liet er
echter geen twijfel over bestaan dat
hij toch met gemengde gevoelens ge
tuige was van deze eerste pijler
plaatsing.
„De beslissing tot de bouw van de
stormvloedkering was beslist geen
Zeeuwse beslissing. In de vergade
ring van de Provincale Staten was
meer een enkeling voorstander. De
besluitvorming is destijds geheel tot
stand gekomen in Haagse kringen.
Wanneer men had besloten tot de
bouw van een vaste Oosterschelde-
dam, dan was de afsluiting al in 1978
gerealiseerd en waren we al volop be
zig aan de aanleg van de
Westerschelde-oever-verbinding. Op
die manier was het uitgangspunt:
veiligheid voor de bewoners van de
Zeeuwse eilanden, al lang gereali
seerd en kwam ook de vaste oever
verbinding in de Westerschelde tot
stand. Nu hebben we een geldverslin
dende pijlerdam, die, ondanks alle
toezeggingen, duidelijk zijn invloed
heeft op de realisatie van andere,
even belangrijke, projekten. Want nu
hoor je in Den Haag, dat er in Zee
land al zoveel wordt geïnvesteerd."
„We zullen echter zorgen dat alle
plannen met betrekking tot de reali
satie van de vaste oeververbinding
bestekklaar zullen liggen. Straks
zoekt men grote werkgelegen-
heidsprojekten en dan kunnen ze in
Zeeland onmiddellijk aan de slag.
Want die oeververbinding komt er,
vast en zeker. Men zal het werk
straks hard nodig hebben."
Emotioneel moment
Als er één man aan boord van dc
„Stad Zierikzee" was, die bijzonder
trots was op het gebeurde van woens
dagavond, dan was het ir. M. J. Lo-
schacoff wel. De heer Loschacoff was
tot voor drie jaar in funktie als
Hoofd van de Deltadienst Rijkswa
terstaat en heeft in die funktie al het
vooronderzoek naar de mogelijkhe
den van de bouw van de pijlerdam
geleid. Ook is hij de man geweest on
der wiens leiding is begonnnen met
de daadwerkelijke voorbereidingen
en de bouw van de pijlerdam.
„Dit is toch wel een bijzonder emo
tioneel moment voor mij. Ik heb alles
vanaf het allereerste begin meege
maakt en dan zie je nu het resultaat
van je werk. We hebben destijds ge
zorgd dat de hele zaak van start ging
en als je dan nu de eerste feitelijke
resultaten ziet, dat doet je dat wel
wat."
Eén van de mensen, die vanaf het
eerste uur betrokken is geweest bij
de realisatie van de afsluiting van de
Oosterschelde, is oud-waterstaats
man ing. L. Bécu. „Vanaf 1976 ben ik
bezig geweest met de afsluiting van
de Oosterschelde. Hoewel ik in
eerste instantie heel wat moeite heb
gehad met de beslissing om de
Oosterschelde af te sluiten met be
hulp van een pijlerdam, moet ik zeg
gen dat ik erg trots ben op de nu
zichtbaar wordende feiten, dat de
aanleg van de stormvloedkering
steeds een stukje meer werkelijkheid
wordt. Het is een goede zaak dat je je
standpunten kunt wijzigen, als blijkt
dat een andere oplossing technisch
gezien even goede waarborgen geeft.
Bovendien kweken we met dit werk
een geweldige hoeveelheid know
how, die we als klein landje kunnen
exporteren naar het buitenland. Het
is een duur objekt, maar alleszins de
moeite waard.
We hebben de pech, dat de storm
vloedkering is ontworpen in een tijd
dat de bomen tot aan de hemel groei
den. Nu de ekonomisch omstandighe
den wat minder zijn, plukken we
daarvan misschien op dit moment de
wrange vruchten, maar het zal geen
gevolgen hebben voor de noodzake
lijke afsluiting van de Oosterschel
de: het beruchte „point of no return"
is inmiddels lang bereikt. We zullen
dus door moeten gaan, of we willen
of niet."
Video
Aan boord van de „Stad Zierikzee"
waren op verschillende plaatsen T.V.-
toestellen opgesteld, die de genodig
den in staat stelden om het gebeuren
op de kombinatie Ostrea/Macoma op
de voet te volgen. Halverwege de
avond werd met behulp van video de
dokumentaire getoond over de
Oosterscheldewerken, zoals die later
op de avond via de televisie in geheel
Nederland zou zijn te te zien. Vervol
gens werden voortdurend videobeel
lr. M. Loschacoff
den getoond van datgene wat zich op
de Ostrea afspeelde. De belangstel
ling voor de beelden vond haar hoog
te punt op het moment dat de pijler
voor bijna 100 op de Oosterschel-
debodem rustte. Ondanks alle aan
wezigen leden binnen-en buitenland
se pers, die bij voortduring de aan
wezige kopstukken uit de politiek,
van Rijkswaterstaat, Dosbouw en
het ministerie van Verkeer en Wa
terstaat Ondervraagden nalar menin
gen, standpunten.en gfevoelens, werd
het rond middernacht opvallend stil
aan boord van het schip. Aller ogen
waren gericht op de beeldschermen,
toen het moment suprème daar was.
Hoewel er geen sprake was van
hoera-geroep of juichstemming, kon
toch merkbaar een gevoel van
opluchting en trots worden waarge
nomen, toen duidelijk werd dat de
eerste pijler op zijn plaats stond en
voor de volle honderd procent op de
zeebodem rustte. Onder het geloei
van een groot aantal scheepshoorns
Onder de geïnteresseerden ook Yvo, de zoon van Minister Smit-Kroes,
die hier meteen nachtkijker de gang van zaken bekijkt.
BURGHSLUIS - De plaatsing van de eerste pijler voor de storm
vloedkering in de Oosterschelde heeft de belangstelling getrokken van
zeer velen in binnen- en buitenland. Teneinde de vaderlandse en niet-
vaderlandse pers in de gelegenheid te stellen om dit opmerkelijke ge
beuren van nabij mee te maken, samen met vele kopstukken uit de poli
tiek, medewerkers van het ministerie van verkeer en waterstaat, Dos
bouw en Rijkswaterstaat, vertrok woensdagavond rond tien uur uit de
haven van Burghsluis een schip met aan boord een groot aantal verte
genwoordigers uit bovengenoemde kringen. Eregast was wel de Mi
nister van Verkeer en Waterstaat, mevrouw N. Smit-Kroes, in gezel
schap van haar echtgenoot en zoon Yvo. Andere hoogwaardigheidsbe
kleders waren de Minister van Publieke Werken van Denemarken Arne
Mclchior, de direkteur-gcneraal van de Deense Spoorwegen Ole Andre-
sen, de direkteur-generaal van Rijkswaterstaat ir. J. van Dixhoorn,
oud-minister drs. T. Westerterp van Verkeer en Waterstaat, de gedepu
teerden J. D. de Voogd en W. Don, de Franse ambassadeur in Nederland
C. de Kemoularia en enkele kamerleden. In totaal waren zo'n honderd
personen aan boord, waaronder ook een aantal persvertegenwoordi
gers. Gesignaleerd werden persmensen van de Belgische, Westduitse en
Franse televisie, van vele buitenlandse bladen en, uiteraard een groot
aantal verslaggevers van dc vaderlandse pers. Vanaf de Ostrea verzorg
de de NOS direkte televisiebeelden voor uitzending via de televisie.
werd vervolgens een dronk uitge
bracht op dit voor Zeeland en voor
Nederland toch wel heel bijzonder
moment, dat de eerste stap moet zijn
naar een volledig veilig wonen en
werken in de Zeeuwse Delta.
ter
gelegenheid
van de
plaatsing
van de
eerste pijler
van de
Stormvloedkering
in de
Oosterschelde
Bijdragen van
Joke van der Klooster
Stella van Zanten
Marien Kaat
Foto's
Johan D. C. Berrevoets
Samenstelling
Peter Wijnen