Rommelmarkt
IJSBAAN WEER GEOPEND
Plannen rekreatiedorp
Kabbelaarsbank
Waterspin en ruggezwemmer
zijn ook in het aquarium mooi
Studieregeling voor
werkloze jongeren
- IE
1
ERIK DE NOORMAN
weeft Open
vooA de geu^dfen
Voetbalvereniging
Met een schepnet aan het water:
Z1ERIKZEESCHE NIEUWSBODE Dinsdag 2 augustus 1983 Nr. 23363
7
Natuurboeken kunnen aanstekelijk werken. Dat
blijkt maar weer nu je met een stuk ijzerdraad, een oude
panty en een tonkinstok in de weer bent. Aangespoord
door een beschrijving van het leven in de sloot zet je met
twee linkerhanden een schepnet in elkaar. En het lukt
nog ook. Met het net en een lege appelmoesfles fiets je
naar een schone sloot, terwijl de zon als een oranje bal
langzaam naar de einder zinkt. Haar verzengende stra
len worden zwakker en zwakker. Het stof en de zweet
druppels van de hete middag zijn vergeten zodra het
schepnet in het water plonst.
Korting op kosten
Soms glijdt het net traag langs de
krabbescheerplanten, dan weer on
derschep je vlug een waterinsekt. De
grote verrassing komt nadat het ny
lon in het water van de glazenpot is
uitgespoeld. In het glas wemelt het
van de meest wonderlijke schepse
len.
De schrijver van het natuurboek
heeft niets teveel gezegd. De appel
moespot is in een komplete dieren
tuin veranderd. Een opvallend dier,
anderhalve centimeter groot, zwemt
een eindje en blijft aan een stukje
waterpest hangen. Met twee lange
poten die schuin uit zijn lichaam ste
ken, houdt hij zich in evenwicht. Nog
twee paar poten liggen ingeklapt te
gen het lichaam gedrukt. Op de kop
zitten twee grote zwarte bolle ogen
die blijkbaar een prooi ontdekt heb
ben. ioneens schiet het monster naar
beneden. Wat zwemt dat dier eigen
aardig! Zijn zwart-bruine, fraai gete
kende rug blijft bij het zwemmen on
der en de gele buik ligt aan de boven
zijde. Het dier zwemt dus eigenlijk
op zijn rug en wordt daarom rugge-
zwemmer genoemd.
Roeispanen
Het achterste potenpaar, waarmee
hij in rusttoestand balanceert, heeft
nóg een belangrijke taak; ze dienen
ook als roeispanen. Aan de randen
van deze roeipoten zitten haren die
voor weerstand en voor stuwkracht
zorgen. Als de poten tijdens een slag
afzetten staan de haren wijduit en als
de poten ingetrokken worden, liggen
de haren dicht tegen de poten om de
weerstand te verkleinen.
Je kunt het vergelijken met een
eendepoot. Bij het afzetten spreidt
een eend zijn gevliesde tenen, bij het
intrekken kiffjpt de eend zijn tenen
samen om niet geremd te worden.
Al met al beschikt de ruggezwem-
mer - samen met zijn familieleden
het bootsmannetje en de duiker-
wants - over een stel voortreffelijke
roeiriemen. Ze laten hem met een
flinke vaart door het water vliegen.
De waterbij kan steken
Over vliegen gesproken, de rugge-
zwemmer kan ook door de lucht vlie
gen. Dat zou je niet zo direkt vermoe
den, als je hem in de glazen pot heen
en weer ziet schieten. Zijn vleugels
liggen onder de dekschilden van zijn
rug verborgen en moeten eerst dro
gen voor ze gebruikt kunnen worden.
Het ruggezwemmertje kan van
rugslag niet onmiddellijk overscha
kelen op de vleugelslag. Vóór hij het
luchtruim kiest, kruipt hij op de
kant om een tijdje in de zon te zitten.
Wie een ruggezwemmer in de hand
houdt, kan merken dat het langpoti-
ge waterinsekt nog meer verrassin
gen in petto heeft. Aan zijn kop
draagt hij een soort angel, waarmee
hij behoorlijk steken kan. Niets voor
niets noemen de Duitsers hem „Was-
serbiene", waterbij.
Gewoonlijk gebruikt de rugge
zwemmer zijn steekwapen voor het
doden van prooidieren. Het voedsel
van de waterbij bestaat onder andere
uit vissebroed en daarom wordt wel
beweerd, dat het dier schadelijk zou
zijn. 't Is maar hoe je het bekijkt.
Wanneer alle visseeitjes tot maatvis
zouden uitgroeien, bleef er geen
ruimte over in de sloot.
Ademhaling
De ademhaling van de ruggezwem
mer is een hoofdstuk apart. Als je
ruggezwemmers houdt, in een weck
fles of in een aquarium, of als je ze
bezig ziet in de sloot valt het op dat
ze telkens naar het wateroppervlak
komen om daar een luchtje te schep
pen. De luchtvoorraad die mee naar
beneden gaat, blijft tussen de haart
jes van zijn achterlijf zitten. Na enige
tijd is de zuurstof verbruikt en dan
moet er een nieuwe hap gehaald wor
den. Net als de ruggezwemmer gaat
ook de waterspin telkens lucht hap
pen aan de waterspiegel. De wa
terspin is de enige spinnesoort die
zijn hele leven in het water door
brengt. Kijk hem daar achter het eti
ket over een takje hoornblad lopen.
Hij is ongelooflijk mooi door zijn
lichtgroene kleur en zijn verzilverd
achterlijf. Toch is het ..zilver" maar
een gewone luchtbel die tussen de
vettige haren van het achterlijf blijft
hangen.
Luchtkasteel in het water
Waterspinnen bouwen luchtkaste
len in het water. Tussen enkele wa
terplanten spint hij draden en daar
onder verzamelt hij luchtbellen. Na
heel wat ritjes heen en weer naar de
oppervlakte, groeit de luchtbel tot
een echte duikersklok. waarin de
spin dagenlang vertoeven kan. Soms
wordt ook een leegstaande slakken-
woning als luchtpakhuis gebruikt.
Zo'n slakkehuis volgestouwd met
lucht is pok heel geschikt als win
terslaapkamer voor een waterspin,
geen nood als het slakkenhuis nog
bewoond wordt, de rechtmatige eige
naar wordt opgepeuzeld en de spin
betrekt zijn kraakwoning.
De jachtmanieren van de wa
terspin zijn niet veel anders dan die
van zijn waterschuwe familieleden.
Het enige verschil is, dat de wa
terspin zijn vangweb onder water
bouwt.
Wie zelf wil zien hoe waterspin en
ruggezwemmer leven en ademhalen,
hoeft er niet eens bijzonder veel
moeite voor te doen. In elke schone
sloot komen ze algemeen voor en ze
zijn niet moeilijk te vangen. Als je na
zo'n ontdekkingstocht naar huis
fietst, zitten de mensen nog voor hun
warme huizen te genieten van de ver
frissende avondkoelte. Misschien
vinden ze je ,,nu toch wel te oud om
nog met een schepnetje en een potje
langs de slootkant te zitten". Maar
oud... dat ben je pas als je je nergens
meer over verwondert.
AMSTERDAM - De Duitse politie
ke partij Die Grüenen heeft zich na
een overleg tussen de beide partij
besturen in Bonn geschaard achter
het initiatief van de PPR om in ons
land te komen tot een groen-progres-
sieve lijst bij de Europese verkiezin
gen. Dit heeft de PPR zaterdag mee
gedeeld.
DEN BOSCH - De Rijkspolitie
heeft opnieuw een verdachte aange
houden in de ontvoeringszaak van de
51-jarige mevrouw Van der Valk uit
Nuland, op 27 november vorig jaar.
In zijn woonplaats Amsterdam werd
zaterdagochtend de dertigjarige R. P.
O. vastgenomen. Dit heeft de
rijkspolitie in Den Bosch zaterdag
meegedeeld.
ZIERIKZEE Koninklijke PBNA
te Arnhem, het oudste instituut voor
schriftelijk onderwijs in Nederland,
zal in de loop van augustus een stu
dieregeling voor werkzoekenden van
17 tot en met 25 jaar introduceren.
Met deze studieregeling - die de naam
„startblokken" heeft gekregen - wil
PBNA jonge werkzoekenden in de
gelegenheid stellen tegen lagere
kosten dan normaal verder te leren.
De studieregeling omvat onder
meer: een korting van 20 procent op
de lesgelden, een afstudeerpremie
van 5 procent en hulp en informatie
bij het aanvragen van studiefinancie
ring. Jongeren die al enige tijd uit
hun studieritme zijn, kunnen boven
dien voor de halve prijs gebruik ma
ken van het hulppakket „Leren stu
deren" van PBNA.
De „Startblokken"-studieregeling
geldt voor het gehele opleidingenpro
gramma van PBNA. Dit programma
omvat meer dan 285 algemene en
gespecialiseerde opleidingen op vrij
wel alle gebieden, zoals informatica
en statistiek, energie-, elektro-,
elektronica-, meet- en regeltechniek,
besturingstechnologie, civiele tech
niek, werktuigbouwkunde en inte
rieurtechniek, ekonomie, kuituur
techniek en milieubeheer, admi
nistratie, MAVO, HAVO en VWO,
vreemde talen en pedagogiek.
Voorwaarde
Om gebruik te kunnen maken van
de studieregeling mogen cursisten bij
de aanvang van de studie niet jonger
dan 17 en niet ouder dan 25 jaar zijn
en moeten zij als werkzoekende inge
schreven staan bij het Arbeidsbu
reau, of een uitkering krachtens de
Bijstandsdwet genieten. Een andere
voorwaarde is dat de cursist een stu
die kiest die redelijkerwijs past bij
zijn of haar vooropleiding PBNA
heeft een „Startblokkenlijn" geo
pend om adspirant-cursisten onder
meer op dit punt studieadviezen te
kunnen geven.
Nadat de opleiding is afgemaakt,
ontvangt de cursist van PBNA een
afstudeerpremie van 5 procent van
het betaalde lesgeld.
Subsidiewijzer
Kursisten die van de „Startblok-
ken"-regeling gebruik maken, kun
nen in een groot aantal gevallen een
overheidsbijdrage in de studiekosten
verkrijgen. Deze bijdragen kunnen
worden verstrekt door de Arbeidsbu
reaus (Studiekostenregeling Werklo
zen) en vrijwel alle provincies (pro
vinciale studiefondsen). Kursisten
die hiervoor niet in aanmerking ko
men, kunnen - wanneer zij aan be
paalde voorwaarden voldoen - een te
gemoetkoming in de studiekosten
aanvragen bij het Ministerie van On
derwijs en Wetenschappen.
PBNA heeft daarom in de brochure
over de „Startblokken"-studierege-
ling een „Subsidiewijzer" opgeno
men. In deze subsidiewijzer worden
de voorwaarden voor de verschillen
de studiefinancieringsregelingen om
schreven en wordt tevens informatie
gegeven over de aanvraagprocedures
die moeten worden gevolgd. Via de
speciale „Startblokkenlijn" van
PBNA kunnen adspirant-kursisten
nadere informatie over de studiefi
nancieringsmogelijkheden vragen en
desgewenst persoonlijke hulp krij
gen bij het aanvragen van een over
heidsbijdrage in de studiekosten.
DEN HAAG - De Gemeentelijke
Sociale Diensten gaan straks zelf on
derzoeken wie in het najaar van de
bijstandtrekkers recht heelt op de
eenmalige uitkering. Dat houdt in.
dat bijn geen van de bijstandsgerech
tigden zelf de uitkering via een for
mulier op het postkantoor behoeft
aan te vragen. In een nota heeft
staatssecretaris De Graaf van sociale
zaken de Tweede Kamer hiervan op
de hoogte gesteld. De Graaf komt
met zijn besluit tegemoet aan een
Wens van de Kamer.
DREISCHOR - Terwijl de horeca-
omzetten naar grote hoogten zijn
gestegen, de oogst op het land min of
meer staat te verschroeien en de stran
den overbevolkt zijn zorgt Dreischor
deze week voor een daverende verras
sing. „Het bestuur" (waarvan staat
niet vermeld) heeft op het prikbord bij
het landbouwmuseum een aankondi
ging gehangen, die ongetwijfeld bij de
bevolking enige vragen op zal roepen.
Menigeen zal bij het lezen van de be
kendmaking „Vanaf heden is de IJS
BAAN weer open voor de jeugd" zijn
voorhoofd hebben gefronst. Wat is dat
voor een bestuur, dat het presteert om
midden in de zomer de ijsbaan open te
stellen? Of is het slechts een linke tak-
tische manoeuvre om het hoofd koel te
houden?
lieden is Je
weiw* witten Spcftteo
QlLeen Je
de velden meqen
fUüT BieTftecien woflJe.-»!!
-vi"
organiseert op zaterdag 30 juli as.
een
(Vervolg van pag. 1)
tiewoningen. Volgens dit rapport
zou er ongeveer negen miljoen
gulden méér nodig zijn om de
Kabbelaarsbank zelfvoorzienend
te maken, dan om het schiereiland
aan te sluitend op de konventio-
nele nutsvoorzieningen-
Door de grote brandstofbespa
ring, wordt er van uitgegaan dat
de meerinvestering binnen afzien
bare tijd is terugverdiend. Op de
Kabbelaarsbank zijn tot nu toe
nog geen voorzieningen als water,
elektriciteit etc. aanwezig. Dege
nen die het park gaan realiseren,
komen dus voor de keus te staan:
kiezen voor de konventionele me
thoden of de alternatieve syste
men die tevens vriendelijker zijn
voor het milieu in en rond de Gre-
velingen.
In het rapport over de Kabbe
laarsbank wordt het onderzoek
'tevens omschreven als een „pio-
niersonderzoek", want er is nogal
wat energie en water nodig voor
bijvoorbeeld de haven met 450 lig
plaatsen waarvoor verlichting en
stopkontakten moeten worden
aangelegd, of voor het zwembad,
de sauna's, de bowling, het
restaurant en de winkels. Verder
moet ook worden gedacht aan de
voorzieningen voor de dagre-
kreanten en ook het strandpavil
joen, de surfschool of het kam
peerterrein hebben water en elek
triciteit nodig. Het leven in een
rekreatiedorp vraag heel wat
energie en het is de vraag of dat
allemaal via alternatieve metho
den gerealiseerd kan worden.
Volgens het rapport moet het
kunnen, maar of de Kabbelaars
bank in de toekomst inderdaad
het neusje van de zalm wordt op
het gebied van zelfvoorziening is
nog onzeker.
De heer Van de Perk van RIJP
in Zonnemaire kon daar geen ze
kerheid over geven. „Het rapport
is natuurlijk niet voor niets ge
maakt. Er zeer zeker met alterna
tieve energiebronnen worden ge
werkt, maar in welke mate. dat is
moeilijk te zeggen. Voorlopig is
Van Bohemen uitgezocht om het
park te realiseren. Gevens over
hoe en wanneer dit gaat gebeuren,
daar zullen we nog even op moe
ten wachten".
De vlammende gesel
71Eric's gevangene schijnt wel te begrijpen,
dat zijn leven op het spel staat, want hij houdt
zich muisstil. Op korte afstand hoort Eric de
anderen voorbijscharrelen en hij ademt ver
licht op als de geluiden zich langzaam verwij
deren.
Razendsnel denkt hij na. Wat nu met deze ge
vangene te doen9 De kerel meenemen heeft
geen zin, maar zodra hij hem loslaat begint hij
natuurlijk opnieuw te brullen.
Eensklaps houdt hij verschrikt de adem in.
Vanuit de richting, waar hij Pritt achtergela
ten heeft, klinkt een luid kabaal op en de
Noorman begrijpt maar al te goed, wat dat be
tekent; Pritt en zijn gevangene zijn ontdekt.
Het geschreeuw verstomt snel en hij vraagt
zich af wat er met de arme dwerg gebeurt kan
zijn als er een geritsel in het struikgewas
klinkt en even later ziet hij Pritt's verschrikte
kopje voor zich.
„Krijgers, zij pakken gevangene", fluistert
hij. „Zij niet krijgen mij - mij klein en vlug,
hèhèhè".
Zijn lach besterft hem op het gezicht als hij
Eric's nieuwe gevangene ziet. Hij staart met
uitpuilende ogen van de nomade naar de Noor
man en zijn gezichtje wordt asgrauw als hij
gesmoord zegt: „Gij loslaten gauw deze gevan
gene. Wat ramp! Gij niet beseffen, wat gij
doen, gij vergrijpen aan aan
Attila
