Direktiewisseling bij Lakenman Ochtman
R. A. Huneman,
de gaande man
i
D.L. van 't Leven,
de komende man
STREEKNIEUWS
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE Vrijdag 6 mei 1983 Nr. 23315
3
ZIERIKZEE - „Ik heb gedurende de tijd, dat ik als direkteur werkzaam ben ge
weest bij Lakenman Ochtman, de tijd van opbloei van de economische welvaart
ontzettend meegehad. Mede daardoor heeft het bedrijf in een betrekkelijk korte
tijd een geweldige groei doorgemaakt. En dat geef je toch wel een grote voldoe
ning als je terugkijkt op de nu achterliggende jaren." Deze uitspraak tekenden we
op uit de mond van de heer R. A. Huneman, de scheidende direkteur van drukke
rij Lakenman Ochtman b.v. te Zierikzee, de uitgeefster van de Zierikzeesche
Nieuwsbode. Met ingang van maandag 9 mei gaat de heer Huneman met funktio-
neel leeftijdsontslag; anders gezegd met pensioen wegens het bereiken van de 65-
jarige leeftijd.
Vanaf 1958 heeft de heer Huneman de funktie van
direkteur binnen het bedrijf bekleed, na drie jaar
adjunkt-direkteurschap onder de toenmalige direk
teur C. Catshoek. De periode van groei, waarover de
heer Huneman spreekt, is eigenlijk al begonnen kort
nadat hij in dienst van het bedrijf trad. De drukkerij
was toen gevestigd aan de Lange Nobelstraat in Zie
rikzee, in het pand waarin nu de Nederlandse Mid-
denstandsbank is gevestigd. Omdat die vestigings
plaats op geen enkele wijze mogelijkheden bood tot
uitbreiding, moest worden uitgezien naar een ander
pand. Dat werd uiteindelijk gevonden aan het Janne-
wekken 11, de huidige vestiging van Lakenman
Ochtman. Een vergelijking met de startperiode aan
het Jannewekken is eigenlijk niet goed meer moge
lijk, omdat in de loop der jaren de kantoren en andere
bedrijfsruimten flink zijn uitgebreid ten gevolge van
de grote expansie van het bedrijf.
„De stormachtige ontwikkeling is nu wat getem
perd, al wil dat niet zeggen dat de groei en de toe-
komstmogelijheden erg veel minder zijn geworden.
Integendeel. Maar zo snel als bijvoorbeeld tien jaar ge
leden gaat het niet meer." De heer Huneman heeft
daar ook wel een verklaring voor: „Iedereen had ge
dacht dat de industrialisatie van Zierikzee grotere
vormen zou aannemen dan uiteindelijk is gereali
seerd. IVIede door de ekonomische recessie is de groei
er wat uit en dat vindt natuurlijk zijn weerslag, ook in
de drukkerswereld."
De heer Huneman laat duidelijk uitkomen dat de
verminderde ekonomische groei vanuit het oogpunt
van het bedrijf een minder plezierige zaak is; aan de
andere kant vindt natuurliefhebber Huneman het ook
niet zo spijtig dat de industrialisatie op Schouwen-
Duiveland niet zulke enorme vormen heeft aangeno
men. „Daardoor kan Schouwen-Duiveland haar funk
tie van „groene long" tussen Rijnmond en Botlek aan
de ene kant en het Sloegebied aan de andere kant ge
lukkig goed blijven vervullen." Hij zegt echter wel te
hopen dat de konjunktuur over niet al te lange tijd
weer zal gaan opleven. „Want daar is iedereen uitein
delijk het meest mee gediend."
Buitenleven
Hoewel afkomstig uit een drukkersfamilie, lag het
oorspronkelijk geenszins in de bedoeling van de heer
Huneman om zelf ook in die bedrijfstak zijn boter
ham te gaan verdienen. Zijn vader werkte bij de firma
Van Dorp en Co. te Den Haag, waar het gezin Hune
man jarenlang bovéri de zaaR'hè'eft gewoond. Dezé fir
ma bezat een vijftal boekhandels en drukkerijen, .in,'/:
het voormalig Nederlands-Indië. Het drukkersvak is
de heer Huneman dus bij wijze van spreken met de pa
plepel ingegoten. Maar in 1928 verhuisde het gezin
naar Rijswijk, waar de stadsjongen Huneman eigen
lijk voor het eerst uitgebreid kennis maakte met de
rust en de wijdsheid van het buitenleven. Toen ook
ontluikte de sportieve geest pas goed, die tot op de dag
van vandaag nog erg aktief is. Favoriete sporten wa
ren zwemmen en hockey; tengevolge van het
laatste moest ook het vierde leerjaar van de HBS wor
den overgedaan. Want bij zijn overgang van het jeug-
delftal naar het eerste elftal van de Rijswijkse Hockey
Club (RHC) moest er erg veel getraind worden. Het
elftal was in opbouw en vertoonde een goede stijgende
lijn in de prestatie-curve. Dus moest er volop getraind
worden, zelfs ten koste van de studie.
Vaandrig
Na zijn eindexamen moest de heer Huneman meteen
de militaire dienst in; hij volgde in 1940 een opleiding
aan de school voor reserve-officieren te Breda. Deze
opleiding was nog niet half voltooid of vaandrig Hu
neman werd overgeplaatst naar de Peel-Raam-stelling
in het oosten van Brabant. Via allerlei omzwervingen
langs plaatsen als Bergen op Zoom, Vlissingen, Bres-
kens belandde hij tenslotte in Calais, waar de troep
diende over te steken naar Engeland. Zover is het ech
ter niet gekomen, want het schip werd gebombardeerd
en strandde bij Duinkerken; met vele anderen werd de
heer Huneman krijgsgevangen gemaakt.
Gepieterpeuter
Gedurende de verdere oorlogsjaren volgde de heer
Huneman, op advies van zijn vader, een opleiding aan
de Grafische School te Utrecht.
„Eigenlijk hield ik helemaal niet van dat gepieter
peuter. Als ik het zelf voor het zeggen had gehad, dan
had ik een beroep gekozen waaraan een grote mate
van vrijheid en buiten-leven te pas komt. Maar dat is
praten achteraf."
Tijdens het laatste jaar van de oorlog werd een on-
derduikbaantje aangenomen op een drukkerij in Hil
versum. Dat werd na de oorlog verwisseld voor een
baan als bedrijfsleider bij een drukkerij in Den Haag.
Indië
Lang kon dat echter niet duren: na driekwart jaar
was de heer Huneman opnieuw onder de wapenen.
Een herscholingsperiode van een jaar ging vooraf aan
gag
V
drie jaar militaire dienst in Indië, op het eiland Suma
tra. De heer Huneman heeft die periode ervaren als
een verre van ideale situatie: „Onze bevelvoerend ge
neraal drukte dat treffend uit met de woorden: roeien
met de riemen die je niet hebt.Een gedeelte van zijn
diensttijd in Indië heeft de heer Huneman doorge
bracht op een buitenpost in de binnenlanden van Su
matra: bijna volledig afgesloten van de buitenwereld.
Na zijn terugkeer in Nederland bleek de terugkeer
naar zijn oude werkgever ook niet bepaald van een lei
en dakje te verlopen. Zijn funktie als bedrijfsleider
werd intussen al jaren vervuld door een ander. Na een
sollicitatie-procedure, waarbij die werkgever geen en
kele vorm van medewerking verleende, belandde de
heer Huneman bij drukkerij/uitgeverij Gaade te
Delft, uitgeefster van de Delftse Courant. Vanuit die
positie tenslotte vertrok hij naar Schouwen-Duive
land om tot zijn pensioenering in dienst te treden van
Lakenman Ochtman.
Sport
De sport heeft in het leven van de heer Huneman ei
genlijk altijd al een rol gespeeld. Behalve de reeds ge
melde aktiviteiten in de hockey-sport te Rijswijk, en
later ook in Utrecht, heeft de schaatssport warme be
langstelling. Reeds tijdens zijn opleidingsperiode aan
de Grafische School te Utrecht was hij fervent
schaatsliefhebber.
In die periode reed hij ook tweemaal mee in de Frie
se Elfstedentocht. Door een bepaald niet optimale
voorbereiding kwam hij de eerste maal drie minuten
voor sluitingstijd over de meet. Maar de tweede keer
bleken aanmerkelijke vorderingen te zijn geboekt:
binnenkomst op ruim zes uur voor sluitingstijd van de
tijdkontrole.
De schaatssport heeft aan zijn leven nog een andere
wending gegeven: hij heeft namelijk op het ijs zijn
vrouw leren kennen. Omdat zij geboren was in Indië
wilde zij, na aankomst in Nederland, ook de
schaatssport bedrijven. Omdat de eerste bewegingen
op de gladde ijzers altijd de moeilijkste zijn, bood de
heer Huneman op een gegeven moment de helpende
hand. De toen uitgestoken hand heeft mevrouw Hune
man vervolgens haar hele verdere leven als steun ge
bruikt.
Neven-funkties
Ook de verschillende neven-funkties, die de heer
Huneman in de loop der jaren heeft vervuld, getuigen
van zijn sportieve inslag. Zo is hij sekretaris geweest
van de Fietstoerclub Schouwen-Duiveland en is hij al
ongeveer 25 jaar sekretaris van de Zierikzeese IJsvere
niging. Daarnaast is hij 12 jaar diaken geweest van de
Nederlands Hervormde Kerk te Zierikzee, een aantal
jaren sekretaris van de schaakverenigig Zierikzee en
van het distrikt Zeeland van het Koninklijk Verbond
van Grafische Ondernemingen. „Ik heb opvallend
veel sekretarisposten bekleed, terwijl ik eigenlijk een
enorme hekel heb aan schrijven. Maar dat komt waar
schijnlijk omdat ik bij een bedrijf werkte dat een
krant uitgeeft.
Met de vele vrijetijd, die in het verschiet ligt, heeft
de heer Huneman beslist geen problemen. Het echt
paar gaat eerst een maand naar Indonesië op vakantie
om de vele bekende plaatsen van vroeger nog eens te
rug te zien. „Daarna heb ik voldoende bezigheden en
hobby's, zoals fietsen, wandelen en de tuin, om me be
paald geen zorgen te maken dat ik niet weet wat ik
met m'n tijd moet doen. Ik zal me geen moment verve
len."
ZIERIKZEE - „Ondanks de vaak negatieve geluiden vanuit het bedrijfsleven
zie ik voor ons bedrijf volop mogelijkheden voor vergroting van ons orderpakket.
Deze goede toekomstperspektieven zijn tot nu toe nog niet aangepakt omdat we
tot over onze oren in het werk zitten. We moeten personeel aantrekken om het
werk te kunnen klaren. Gelukkig kent het bedrijf een erg hoge produktiviteit,
mede dankzij een erg goede instelling van het personeel ten opzichte van het be
drijf, waardoor we kunnen voldoen aan hoge kwaliteitseisen." Aan het woord is
de heer D. L. van 't Leven, de nieuwe direkteur van drukkerij Lakenman Ocht
man. De heer Van 't Leven volgt de heer R. A. Huneman op, die maandag 9 mei of
ficieel met pensioen gaat. De nieuwe direkteur is echter geen onbekende binnen
en buiten het bedrijf: hij is er als het ware in opgegroeid gedurende de bijna twin
tig jaar die hij in dienst is van het bedrijf. De laatste zeven jaar bekleedde hij de
funktie van adjunkt-direkteur.
Bijna vanzelfsprekend belandde Dingeman Leen-
dert van 't Leven in de drukkerswereld, al had hij zelf
oorspronkelijk geheel andere plannen. Na een MULO-
B opleiding had hij op zestienjarige leeftijd alles gere
geld om naar de Zeevaartschool te gaan teneinde een
opleiding te volgen voor stuurman bij de grote vaart.
Op wens van zijn ouders werden deze plannen echter
vaarwel gezegd en volgde de heer Van 't Leven de pa
troonsopleiding boekdrukkerij aan de grafische
school in Amsterdam. De driejarige opleiding werd in
twee jaar afgewerkt, waaruit toen al bleek dat hij
voor de drukkerswereld uit het goede hout was gesne
den. Dat kan ook bijna niet anders omdat vader Van 't
Leven zelf een drukkerij bezat in Bruinisse.
Tijdens de militaire dienst (waar hij nogal wat pro
blemen had met het militaire gezagspatroon, omdat
daar de strepen en sterren bepalen wie het er voor het
zeggen heeft, en niet de feitelijke kennis en inzicht)
werden het patroonsdiploma lithografie en enkele an
dere grafische diploma's behaald. Tijdens een sollici
tatieprocedure bij een drukkerij in Amsterdam, di-
rekt na zijn diensttijd, werd vanuit drukkerij Laken
man Ochtman het verzoek gedaan om bij het bedrijf
in dienst te willen komen op de administratie om de
kostprijsberekening en de planning van levertijden
ter hand te nemen. En dat gebeurde dan ook, op 19 au
gustus 1963. Niet lang daarna verhuisde de heer Van 't
Leven naar het bedrijfskantoor, waar hij onder lei
ding van bedrijfsleider L. van Vessem een erg leuke
tijd heeft doorgemaakt. „Ik kreeg er alle ruimte om de
zaken binnen het bedrijf zodanig aan te pakken als ik
zelf vond dat het nodig was. En dat werkt uiteraard
erg prettig." Aldus de nieuwe direkteur.
Uitdaging
„Er is gedurende de tijd dat ik hier werk, nogal eens
aan me getrokken om elders te komen werken. Maar
dit bedrijf is steeds een uitdaging voor me gebleven.
Er is nog steeds zoveel te doen en te verbeteren, dat ik
er nooit over heb gedacht om weg te gaan. De organi
satie van de produktielijnen kunnen nog steeds wor
den verbeterd en daar wil ik net zo lang aan blijven
schaven totdat er, naar mijn mening, een optimale si
tuatie ontstaat.
Na dertien jaar L O-tijd^ op 17 augustus 1976, werd
Van 't Leven benoemd tot adjUhktVdirekteur. „Ik ben
ook na die tijd in feite het werk van technisch be
drijfsleider blijVèn uitvoeren. Ik wil nu eenmaal é'éfr1
vinger blijven houden in de „drukkerij-pap". Dat
aspekt van het werk zal echter de komende tijd enigs
zins in verdrukkking komen omdat een direkteur-
schap een groot stuk representatie naar buiten met
zich meebrengt.
„De klant vergt, in verhouding tot vroeger, veel
meer aandacht voor zijn opdrachten. Dat is een goede
zaak. Maar om garant te kunnen staan voor onze be
kende snelle levertijden en hoge kwaliteitswerk wil
ik toch proberen om me ook zoveel mogelijk bezig te
houden met de technische kant van de zaak. Dat zal
dan soms wel eens wat erg veel vergen van je persoon
lijke inzet, maar dat heb ik er graag voor over."
Kontakten
De heer Van 't Leven heeft, door zijn verschillende
funktie's, erg veel kontakten in de grafische wereld.
Mede daardoor is hij in staat om een flink aantal or
ders van ver buiten Schouwen-Duiveland naar Zierik
zee te slepen. Al een aantal jaren is hij vervangend lid
van de distriktskommissie Zeeland; dat is een paritai
re kommissie die rechtspraak uitoefent in geschillen
binnen grafische bedrijven. Bovendien is hij al jaren
lid van de Groep Grafisch Management, een afdeling
van het Koninklijk Verbond van Grafische Onderne
mingen, waarin leidinggevend personeel uit de grafi
sche bedrijven is verenigd, dat niet onder een CAO
valt. In verband met zijn benoeming tot direkteur zal
dit lidmaatschap echter moeten vervallen. In april
van dit jaar heeft Van 't Leven het bestuurslidmaat
schap van het Koninklijk Verbond van Grafische On
dernemingen afdeling Zeeland aanvaard." Bovendien
heb ik erg veel profijt ondervonden van het volgen
van een Hogere Kader Cursus, georganiseerd door het
Grafisch Economisch Adviescentrum te Amersfoort.
Deelnemers waren mensen uit de reclame-wereld, dru
kwerkverkopers en grafici, uit het gehele land. Daar
zijn erg veel kontakten ontstaan, die tot nu toe door
werken."
Niet in de laatste plaats wordt de kwaliteit van het
drukwerk van Lakenman Ochtman bevorderd door
een optimale inzet van het personeeel. Door middel
van scholing wordt voortdurend getracht een verbete
ring in de kwaliteit van de werknemers te bewerkstel
ligen. „Maar ook een goede motivatie van je mensen is
erg belangrijk. En dat proberen we te bereiken door
het personeel zo veel als mogelijk is te betrekken bij
de ontwikkeling van nieuwe plannen." Nog een ande
re reden voor de optimale motivatie van het personeel
is er ëén, die Van 't Leven zelf niet noemt, maar die
wel degelijk aanwezig is. En dat is het feit dat hij niet
boven zijn mensen wil staan, maar er naast. Niet zel
den is hij te vinden in het technisch bedrijf, samen met
zijn mensen aan het werk.
Nieuwsbode
In een gesprek met de nieuwe direkteur van de uit
geefster van de Zierikzeesche Nieuwsbode kan dit
blad niet buiten schot gelaten worden. De heer Van 't
Leven heeft er een uitgesproken mening over: „De Zie
rikzeesche Nieuwsbode is onmisbaar in de samenle
ving van Schouwen-Duiveland. Het blad vervult over
duidelijk een belangrijke rol in deze samenling. De
mensen kunnen hem niet missen en willen dat ook
niet, daar ben ik vast van overtuigd. Je kunt rustig
zeggen dat de Nieuwsbode op Schouwen-Duiveland
huis-aan-huis wordt gelezen. Voor het bedrijf is het al
leen erg jammer dat er zoveel mensen zijn, die de
krant samenlezen. Dat is uit peilingen gebleken. Maar
gebleken is ook dat we een dekkingspercentage heb
ben van meer dan 98 en dat is niet niks."
Van 't Leven bestempelt de Nieuwsbode als een erg
belangrijk medium, zeker voor de zakenmensen die de
bevolking van Schouwen-Duiveland door middel van
een advertentie willen bereiken. „Daarbij komt te
vens het feit dat een advertentie in een abonnee-krant
heel wat meer waarde heeft dan die in een gratis huis-
aan-huisblad."
Toekomst
Dankzij de uitgebreide klantenkring ziet de toe
komst van het bedrijf er rooskleurig uit. ,,Het is een
goede zaak dat onze klantenkring bestaat uit een aan
tal grote klanten en uit erg veel kleine. Je houdt daar
mee je kijk op de noden en behoeften, die er ten aan
zien van drukwerk bestaan en ontstaan. Bovendien
kweek je een optimaal kwaliteitsprodukt, omdat ie
dere klant evenveel aandacht vraagt voor z'n druk
werk. Daardoor blijf je voordurend ook op de kleine
dingen letten, die een drukwerk optimaal doen zijn."
Steun en ontspanning
De heer Van 't Leven is er echter van overtuigd dat
hij zonder de steun van zijn gezin niet zou kunnen
funktioneren, zoals hij dat nu kan doen. „Je kunt wel
van alles willen, maar als je vrouw en kinderen niet
voor 100 7c achter je staan, begin je niets. Juist vanuit
je eigen gezin heb je echte steun vaak nodig; als die
steun er dan niet is, dan kun je het verder ook wel ver
geten."
Kompensatie ten opzichte van de vaak drukke
werkzaamheden vindt Van 't Leven ook een beetje in
de sport en in de sociale kontakten. Dat laatste aspekt
komt naar voren in het lidmaatschap van de Rotary-
club, terwijl de sportieve aktiviteiten moeten worden
gezocht in het zaal- en veldvoetbal. Beide takken van
de voetbalsport worden bedreven bij de club Stella
Boys. Hoewel Van 't Leven toegeeft dat de sportieve
aktiviteiten vroeger op een hoger plan lagen, als spe
ler van Bruse Boys. Als coach van het tweede dames-
handbalteam van Delta Sport, maakt hij ook nu nog
graag een uurtje vrij voor deze vorm van lichamelijke
en geestelijke ontspanning.
„Ik kan me op die manieren heerlijk afreageren, ter
wijl je er ook een stukje gezelligheid en ontspanning
vindt. En dat is noodzakelijk om je werk goed te kun
nen blijven doen."
ZIERIKZEE
Badmode-
en nachtkledingshow
De firma Joh. den Boer geeft dins
dagavond 10 mei (aanvang 19.30 uur)
in de meubelzaak Sint Domusstraat
76 een show met de nieuwe kollektie
badmode en nachtkleding. De schoe
nen, die de modellen zullen showen,
worden gepresenteerd door Schoen-
Mode Van Oeveren.
Rommelmarkt
De werkgroep Schouwen-Duive
land van de Nederlandse Vereniging
tot bescherming van dieren houdt za
terdag 7 mei in de Beuze te Zierikzee
een rommelmarkt. De opbrengst
komt ten bate van de in aanbouw
zijnde dierenopvang aan de Zand
weg. Deze bouw vordert trouwens
goed. De rommelmarkt begint 's och
tends om 08.00 uur.
Spelenkermis
De leiding van de Goed Nieuws
Klub van ,,De Lichtboei" houdt
woensdagmiddag 11 mei een zoge
naamde Spelenkermis voor alle be
langstellende jongeren vanaf zes
jaar. Deelnemers dienen zich om
13.45 uur te verzamelen bij het ge
bouw van „De Lichtboei" in de
Poststraat of om 14.00 uur bij de fri
teshal in de Grevelingenstraat. De
toegangsprijs bedraagt één gulden.
BURGH
Bejaardenreis
Het comité Bejaardenreis Burgh
heeft voor 1983 weer een reis op pa
pier gezet. Ditmaal gaat men per bus
naar de watervallen van Coo in Bel
gië. Een prachtig gebied in de omge
ving van Spa en Dinant. De datum is
vastgesteld op 1 juni, met vertrek te
07.30 uur. De reis gaat via de Zee-
landbrug, Antwerpen en Zandhoven
waar koffie wordt gedronken.. Dan
naar Luik en via Spa naar Coo voor
de koffietafel en bezoek aan de wa
tervallen.
Terug over Hoogerheide
waar het slotdiner gebruikt wordt in
Familyland. Terug in Burgh rond
20.30 uur. Een prachtige reis met veel
natuurschoon vooral in de Dinant-
omgeving.
KERKVVERVE
Oud papier
In Kerkwerve, Noordgouwe en
Schuddebeurs haalt de sportvereni
ging WIK uit Kerkwerve zaterdag 7
mei oud papier op. De aktie is 's och
tends. Verzocht wordt het papier ge
bundeld gereed te zetten.
OOSTERLAND
„Oosterlands Fanfare"
Drumband en fanfare van Muziek
vereniging „Oosterlands Fanfare"
maakten een muzikale rondgang
door het dorp ter gelegenheid van de
Bevrijdingsdag.
Hoewel verder geen aktiviteiten
plaatsvonden, besteedde de vereni
ging op deze wijze de nodige aan
dacht aan deze dag. Het optreden
werd dan ook zeker door de bevol
king gewaardeerd. Aansluitend
bracht „Oosterlands Fanfare" een
serenade in het dorpshuis „Ooster
hof" aan het echtpaar C. J. de Later-
van Strien, dat op deze dag het 35-
jarig huwelijksjubileum vierde.
Voor Oosterland en daarbuiten is
Cees de Later een begrip vanwege de
veelheid van funkties, die hij vervul
de en nog vervult.
BRUINISSE
MBuma-zending
Ten behoeve van de MBuma-
zending werd in de maand april ge-
kollekteerd door Margreet Schot,
Leo van Dommele, Martin van Dom-
mele (JP zn) en Rianne v. d. Bos. De
opbrengst was 216,95. Alle gevers
en kollektanten wordt dank gezegd.
Nieuwe motoren bij Padmos
Bij machinefabrieken Padmos
Bruinisse vond woensdag de geslaag
de proefvaart plaats van het binnen
vaartschip „Nivoma".
In dit 67 meter lange beunschip van
schipper W. Pols uit Krimpen a.d.
IJssel was in recordtijd een nieuw
scheepsdiesel Mitsubishi van 520 pk
ingebouwd. Direkt na de proefvaart
vertrok het IJsselschip om weer la
ding in te gaan nemen. In de „Ye 59"
van de fa. V. d. Plasse uit Yerseke
plaatste Padmos twee Mitsubishi 6
Dh motoren. Ook met deze kokkel
visser vond een geslaagde technische
proefvaart plaats
