ONDERDAK BIEDT 10 JAAR ONDERDAK
Van Gastel: „Financiële
problemen mogen feest
beslist niet bederven'
Sportkomplex Onderdak en het gebruik
6
staten. De naam van de stichting
werd - hoe kan het anders - „Sport
centrum Schouwen-Duiveland". Op
1 maart starten zat er niet meer in,
daarvoor maalden de ambtelijke mo
lens te traag. Zowel bij de provincia
le- als rijks overheid was men echter
onder de indruk geraakt van de vast
houdendheid van de Schouwen-Dui-
velandse bevolking.
Eerste steen
Op maandag 5 juli 1971 werden de
eerste merkbare daden verricht op
het bouwterrein en spoedig was er
volop bedrijvigheid aan het Groene
Weegje. Op 25 augustus 1971 werd
door de heer A. L. van Geesbergen,
lid van gedeputeerde staten de
„eerste" paal geslagen en op 17 no
vember 1971 legden twee winnaars
van een kleur- en tekenwedstrijd de
eerste steen, voor wat inmiddels de
toepasselijke naam „Onderdak" had
meegekregen.
Op 10 december 1971 overleed ge
heel onverwacht de eerste voorzitter
van de Stichting Sportcentrum
Schouwen-Duiveland, de heer C. Lin-
ders en de heer H. Asma volgde hem
op. Op 14 januari 1972 werd de ver-
warmingsinstallatie in het komplex
in werking gesteld. Koning Winter
werkte in de bouwperiode perfekt
mee, hetgeen tot gevolg had, dat ver
rassend snel tot officiële openstelling
kon worden overgegaan: op zaterdag
15 april, nadat op maandag 3 april
(tweede paasdag) het zwembad al in
gebruik was genomen door een enor
me menigte.
Muzikale hulde
Op 15 april rukten vanaf 12.00 uur
's middags muziekverenigingen van
uit verschillende richtingen naar het
Sportcentrum op, om daar aangeko
men een gezamenlijke muzikaal hul
deblijk te verzorgen. Na de opening
door de Staatssekretaris van CRM
was het tot half elf 's avonds „Open
Huis" met talloze demonstraties in
de sporthal en in het zwembad. In het
zwembad kon worden genoten van
formatiez wemmen, demonstraties
reddend zwemmen en onderwa
tersport, terwijl ook alle zwemsla
gen werden getoond aan het omvang
rijke publiek. In de sporthal werden
demonstraties in korfbal, handbal,
basketball, gymnastiek, atletiek,
tennis, volleybal, badminton en zaal
voetbal verzorgd en zorgde de GV
Rust Roest afwisselend voor muziek
met majorettes en volksdansen. Er
was een trots monument van burger
zin verrezen, een monument, dat op
16 oktober officieel zal herdenken,
dat het tien jaar geleden dank zij de
inzet van de totale Schouwen-Duive-
landse bevolking kon verrijzen.
ZIERIKZEE - Sporthal Onderdak vervult ook na tien jaar nog steeds
een streekfunktie. Dat is een duidelijke zaak. „Zestig procent van alle
uitgereikte zwemdiploma's waren voor mensen buiten Zierikzee. Ver
der zijn ook de LTS en het RSG streekscholen, hetgeen impliceert dat er
veel leerlingen van buiten Zierikzee op zitten. Verder zijn sportieve za
ken als hèt zaalvoetbal en het volleybalrekreatiegebeuren puur regio
nale affaires", denkt de heer L. J. van Gastel, de huidige voorzitter van
de Stichting Sportcentrum Schouwen-Duiveland.
Het stuit de voorzitter tegen de
borst, dat er een ontwikkeling
gaande is, die er toe zou kunnen
leiden, dat de gemeenten van
Schouwen-Duiveland niet meer
een evenredig deel van de lasten
van het sportkomplex aan het
Groene Weegje op zich willen ne
men. „We hebben met z'n allen er
kend, dat het sportkomplex On
derdak er twaalf jaar geleden
moest komen, maar nu blijkt dat
de burgers het geheel een aanmer
kelijk warmer hart toedragen dan
de gemeenten. Het is duidelijk,
dat we met z'n.allen het geheel in
stand moeten houden en de omlig
gende gemeenten moeten hun ver
antwoordelijkheid erkennen",
meent Van Gastel.
Opschroeven
Ten opzichte van 1981 is het te
kort van sportcentrum Onderdak
me^ ongeveer een kwart toegeno
men. Om dit gat te dichten, ver
zocht de Stichtings-voorzitter de
omliggende gemeenten ook de
jaarlijkse vrijwillige bijdrage
met een kwart op te schroeven.
Inmiddels reageerde de gemeen
te Middenschouwcn al niet te op
wekkend door aan te kondigen,
dat men niet verder wilde gaan
dan zes procent. „Ik hoop niet dat
alle gemeenten deze trend gaan
volgen", merkte Van Gastel op,
„want dan zal Zierikzee voor het
tekort moeten opdraaien en dat
ligt met de huidige ekonomischc
situatie, waarin het begrip bezui
nigen een hoge plaats inneemt,
cnigzins moeilijk".
Ondanks de financiële perike
len, die momenteel toch wel een
duidelijk stempel drukken op
sporthal en het zwembad, gaat de
Stichting op 16 oktober het tienja
rig bestaan, zij het bescheiden,
vieren. „We hebben iets in elkaar
gedraaid, dat zo min mogelijk
kost", zegt Van Gastel. „Na een
gezellig onderonsje met een paar
toespraakjes in het restaurant
van het komplex wordt er van
half vier tot zes uur een spellet
jesmiddag gehouden, waaraan al
le gemeenten deelnemen. Een
soort zeskamp. Verder houden we
het uiterst bescheiden, maar we
konden het natuurlijk niet hele
maal klakkeloos aan ons voorbij
laten gaan. Dat zou niet juist
zijn".
0Ü.UÜ0 gulden bij elkaar brengen
oor 23.000 mensen was niet niks.
Op 1 juni - tien dagen na de start -
werd het eerste ton al gepasseerd en
half juni was nummer twee vol. Eind
juni 1970: stand van de aktie
f 302j.900,—Hierna ging het iets
langzamer, maar op 31 augustus
werd de grens van de vierde ton ge
passeerd. Er kon nu afgeteld gaan
worden. Op 3 november ontbrak er
nog slechts 12.737.23. Zou het be
oogde bedrag op de slotmanifestatie
op 10 november gehaald zijn. In de
ballonloods van de Koninklijke Zee-
landia kon voorzitter Vos
503.310,30 overhandigen aan de Zie-
rikzeese burgemeester D. W. Kaste
lein.
Intussen werden de kontakten met
het bouwbedrijf Pellikaan steeds fre-
kwenter. De ontwerptekeningen
werden voorgelegd aan keurende in
stanties, gewenste wijzigingen wer
den aangebracht tot er een bestek-
klare, goedgekeurde tekening was.
ZIERIKZEE - Momenteel zijn veel, bijzonder veel ogen
van sportminnend Schouwen-Duiveland gericht op wat
zich allemaal afspeelt - of niet afspeelt - op de Kraaye-
steinweg in Burgh-Haamstede. De grondwerkzaamhe
den van de tweede eilandelijke sporthal, onder partiku-
lier initiatief, vorderen uiterst langzaam, veel langza
mer dan dat het de bedoeling geweest zal zijn. Duidelijk
merkbaar sluimeren er ergens problemen in de bouw
van een kapitaal sportcentrum met twee grote hallen,
een voor zaalsporten en een tennishal. Juist op dit mo
ment maakt de Zierikzeese sporthal Onderdak zich op
om op zaterdag 16 oktober officieel het tienjarig bestaan
te gaan vieren. Tien jaar geleden is het al weer, dat aan
het Groene Weegje in Zierikzee de eerste heuse sporthal
met daaraan een overdekt zwembad officieel kon wor
den geopend door 's lands Staatssekretaris Vonhof van
CRM. Op 15 april 1972 was Sportcentrum Onderdak een
feit. Vijf maanden later - op 18 september 1972 - werd het
komplex officieel opgeleverd. Hier een terugblik en een
kijkje op de toekomst van Onderdak, het Zierikzeese
sportcentrum voor stad en streek.
Zierikzee niet uit het veld te slaan.
Het feit, dat er nog steeds gemeenten
waren, die mee wilden doen, werkte
in dat opzicht stimulerend.
Brouwershaven en Middenschou-
wen hadden zich steeds positief op
gesteld en ook in de dwarsliggende
gemeenten Bruinisse en Wester-
schouwen waren niet onbelangrijke
minderheden die mee wilden blijven
doen. Ook in Duiveland viel her en
der nog een stem te horen, die voelde
voor een regionale akkommodatie.
De SOC - Stichting Ondernemers
Centrale - enquêteerde de bevolking:
waarvoor bestaat de voorkeur, voor
een zwembad of voor een sporthal.
Tevens kon men via het enquête
formulier een bedrag toezeggen voor
het beoogde projekt.
Op woensdag 25 februari 1970 zou
een belangrijke stap in de goede rich
ting worden gezet. Het gemeente
bestuur van Zierikzee trad in kon-
takt met Pellikaan Bouwbedrijf BV
in Tilburg. Deze toonde een door de
firma gebouwde sportkombinatie
sporthal/zwembad met restaurant in
Melick/Herkenbosch. De kogel was
door de kerk: dit was de ideale
tussenoplossing, een sportkombi. De
bouwkosten van het projekt toen,
zouden 1,9 miljoen bedragen. Er
werd een kommissie ingesteld uit de
burgerij van Schouwen-Duiveland,
die zou gaan onderzoeken in hoever
re iedereen bereid was om mee te
gaan werken aan dit geweldige pro
jekt. Hoopgevend was, dat uit alle
gemeenten bekwame mensen bereid
werden gevonden om zitting te ne
men in de kommissie. Op 13 april
1970 passeerde bij notaris Karsten in
Zierikzee de oprichtingsakte van de
Stichting Sportcentrum Schouwen-
Duiveland met als dagelijks bestuur
de heren F. K. Vos, H. M. van der
Post,- A. P. den Reijer en G. J.
Dijkstra.
500.000 gulden
Op vrijdag 22 mei 1970 luidde het
dagelijks bestuur van de stichting de
grootscheepse aktie in om vijf ton bij
elkaar te brengen onder de naam
„Onderdak". In zes maanden zou dit
„bedragje" bij elkaar moeten zijn.
Het werden slopende maanden:
De streefdatum voor de aanvang
van de bouw bleef nog altijd 1 maart
1971. Op 12 januari 1971 werden de
statuten vastgelegd van de bouw- en
exploitatiestichting. Dit gebeurde in
de Zierikzeese gemeenteraad. Een
maand en vier dagen later volgde
goedkeuring door de gedeputeerde
Links een fragment uit één van de ve
le schooltoemooien, in dit geval ta-
feitennis; rechts hierboven een beeld
uit een volleybalwedstrijd, een van
de best bedreven sporten imOnflejr-
dak; hieronder èen. bewijs,''da,t^er.
het,zwembad vaak bijzonder veel
,,leutgemaakt wordt en geheel on
der rechts het facet wedstrijdsport in
het zwembad,
(Foto'sZierikzeesche. Nieuwsbode)
In maart 1967 verscheen een inge
zonden artikel in de Zierikzeesche
Nieuwsbode met de vraag: Komt er
in Zierikzee een Kultureel Centrum?
Dit centrum werd zeer breed gezien
en zou ook de sport moeten omvat
ten. Jaren was men bezig met de her-
strukturering van de Concertzaal. In
1971 werd het geheel vernieuwde ge
bouw geopend, met alles erop en er
aan. alles behalve de faktor sport.
Steeds meer stemmen gingen toen op
om te komen tot de bouw van een in-
struktiebad, in mindere mate werd
gevraagd om een sporthal. Het in
struktiebad kwam in bestuurlijk op
zicht voor het eerst aan de orde in de
gemeenteraad van Zierikzee tijdens
de begrotingsvergadering 1967.
Instruktiebad
Het eerste initiatief tot de stichting
van een instruktiebad kwam uit de
gemeente Bruinisse. Een kommissie
uit die burgerij richtte zich in een
schrijven tot de gemeenteraden van
alle gemeenten van Schouwen-Dui
veland om met gezamenlijke inspan
ningen te komen tot de stichting van
een dergelijk bad voor de hele regio.
De hele zaak kwam aanvankelijk
in een soort stroomversnelling. Er
werd een werkkommissie gevormd
onder voorzitterschap van de toen
malige burgemeester van Brouwers
haven mr. J. P. Boersma. Doel van de
kommissie: het tot stand brengen
van een regionaal zwembad in Zie
rikzee. De gemeente Duiveland dis
tantieerde zich van het plan en ging
aan de slag voor een eigen zwembad.
Binnen korte tijd was het instruktie
bad Dolfijn een feit. Op 13 december
1968 schaarde de gemeenteraad van
Zierikzee zich desondanks achter de
plannen van de Kommissie Boersma.
Via diverse akties kwamen op het
gironummer van de Zierikzeesche
Nieuwsbode diverse giften binnen
voor het te bouwen instruktiebad in
Zierikzee. maar het bleven slechts
druppels op de overbekende gloeien
de plaat. Er kwamen na het afvallen
van de gemeente Duiveland nog meer
tegenvallers. Op 17 janauri 1969 wei
gerde Bruinisse de financiële konse-
kwenties van een Zierikzees bad te
aanvaarden en tien dagen later
besloot Westenschouwen eerst demo
gelijkheden te gaan bezien voor een
eigen bad, maar de deur voor een Zie
rikzees instruktiebad bleef deson
danks open. Toch zat er .ondanks
voortdurende reakties uit de bevol
king weinig schot in de Zierikzeese
plannen Op 23 februari 1970 kwam
het schokkende bericht: Westhoek
kiest zijn eigen weg. Dit betekende
het definitieve einde voor de plannen
van de Kommissie Boersma
Positief
Hoewel de toekomst weinig hoop
vol leek was de gemeenschap van
ZIERIKZEE - „In het begin kon ik vaak met veel pijn
en moeite een half halletje verhuren, omdat men achtien
gulden per uur te veel vond", vertelt sporthalbcheerder
Han Kloet. „Dat bewijst wel, dat men op Schouwen-
Duiveland eigenlijk toen nog niet zoveel benul had van
wat een sporthal zo allemaal kost. Eigenlijk gaat dat te
genwoordig nog een beetje op, want onze sporthalprijzcn
liggen vergeleken met elders bijzonder laag en toch
wordt er nog regelmatig gezegd, dat we zo duur zijn. Maar
dat is beslist niet zo. Wij zitten momentcel rond de veer
tig gulden per uur, terwijl prijzen tussen zeventig en ruim
honderd gulden in andere hallen beslist heel normaal
zijn".
Samen met Theo den Engelsman (chef zwembad) en Ko
van Heeze (kassier) heeft beheerder Kloet de volledige
tien jaar sporthal Onderdak akticf meegemaakt. „Er is
eigenlijk niet zo geweldig veel veranderd", zegt hij. „Het
is sinds de opening alleen zo, dat de zaalsporten op
Schouwen-Duiveland een enorme vlucht hebben geno
men, Jammer is het wel, dat we de laatste maanden, maar
zeker ook in de naaste toekomst behoorlijk wat
schooluurtjes kwijtraken. Daar zal toch iets vervangends
voor gevonden moeten worden".
Onstcllend druk
„Ik herinner me nog, dat het op onze openingsdag,
maandag 3 april 1972 tweede paasdag ontstellend druk
was in het zwembad", vertelt Theo den Engelsman.
„Maar iedereen mocht er „ter kennismaking" dan ook
gratis In. Dat betekende wat toen. De Zierikzeese bevol
king was niet anders gewend, dan hij De Val te zwemmen
en dan Is zo'n zwembad natuurlijk wel even wat anders".
Kort na de opening van het zwembad zag zwemsportvere-
niging Onderdak het levenslicht en wat later gingen ook
de twee Schouwen-Duivelandse reddingsbrigades en on
derwatersportvereniging Scaldis gebruik maken van het
nieuwe bad.
Het zwembadbezoek nam na de opening voortdurend
toe tot en met 1979, toen er plotseling een daling optrad.
„Het scholengebruik is nagenoeg gelijk gebleven tot die
tijd, maar toen viel de RSG af met een uurtje of zestien.
Ook het vrij zwemmen ging wat op z'n retour, maar mo
menteel zijn we met een aktie bezig om dat weer wat op te
vijzelen, hetgeen wonderwel lijkt te gaan lukkén. Men
kan nu iedere woensdag-, zaterdag- en zondagmiddag van
een uur tot even na vijven voor achttien dubbeltjes zwem
men. Dat trekt de mensen, want de centjes zijn duur ge
worden, maar deze prijsstelling voor ruim vier uur ziet
men toch wel zitten. Je ziet nu weer gezichten in het
zwembad, die je een hele lange tijd niet meer gezien
hebt", legt Den Engelsman uit.
Progressie
Direkt na de paasvakantie 1972 werd de sporthal over
dag in beslag genomen door de lagere scholen en de LTS,
maar de avonduren leverden aanvankelijk nog proble
men op.
„De eerste echte avondgebruiker werd het zaalvoetbal,
maar toen zaten wc al wel op 6 september. Direkt hierna
volgden de handbal, het badminton, de korfval, de gym
nastiek en het tennis. Toen het eenmaal liep, zaten de
avonduren zo vol. Ook tegenwoordig levert het geen en
kel probleem op om deze te vullen. Vooral de uren tussen
zes en negen zouden van elastiek moeten zijn. Dan zit er
namelijk jeugd in en juist In deze leeftijdsgroep zit in di
verse sporten een enorme progressie", argumenteert Han
Kloet.
In de toekomst zal het schoolgebruik wat teruglopen,
maar desondanks zal het bezoekers-aantal In het zwem
bad op gelijke hoogte blijven. Belangrijk in dit beeld is
hoe de seizoenen zich houden Erg goede zomers en barre
winters dragen zeker niet bij tot een stijgend bezoek
„Ondanks de financiële zorgen - de energiekosten Stegen
in tien jaar met 500 procent moeten we tevreden zijn",
meent Theo den Engelsman „In tien jaar werden onge
veer 7000 KNZB-diploma's uitgereikt, waarvan er 40 pro
cent in Zierikzee en 60 procent buiten de gemeente terecht
kwam. Dat is toch niet niks Hiermee is het beste bewijs
geleverd, dat de roep van de bevolking voordat er geen
bad was, door de bevolking gehonoreerd is".
