Edwin van de Velde via
Nederlandse
disc-jockey-kampioenschappen
op weg
naar de Hilversumse
radio-studio's
Fred van Dongen
op de bres voor
legale streekradio
4
ZIËRIKZEESCHE NIEUWSBODE Vrijdag 24 september 1982 Nr. 23188
5
ZIERIKZEE - „Het geeft een geweldige voldoening om
een grote groep jongens en meisjes gek te maken. Jij
staat daar te draaien en al die mensen dansen, allemaal
gezellig en zo en jij doet dat dan. Nou, dat geeft ge
woon een verschrikkelijke kick. En als het dan nog lek
ker gaat ook, zondere stotteren en dat soort meer. Je
wordt natuurlijk steeds beter". Aan het woord is Edwin
van de Velde, negentien jaar oud. Hobby, maar ook toe
komstdroom: DJ, disc-jockey.
Vanaf zijn vijftiende jaar is Edwin van de Velde, anders dan in de huiska
mer, bezig met dit werk. „Het kwam in die tijd eigenlijk in Zierikzee in op
mars. Old Dutch kwam er toen, daar werd een diskotheek van gemaakt. In
het begin mocht ik daar zo af en toe een uurtje draaien, zo voor de grap. Het
ging al vrij vlot steeds beter. Toen kwam De Steeg erbij en ben ik daar naar
toe gegaan. Daar werd ik voor gevraagd. Via een kennis van me ben ik in Pi-
galle in Renesse gekomen. Daar heb ik nu inmiddels drie zomers gedraaid.
Het seizoen zit er nu net weer op".
scheiden. „Het grote voordeel van
voor radio werken lijkt me, dat je je
veel meer kunt konsentreren dan in
een diskotheek. Je gaat in een studio
geperfektioneerd te werken, omdat
je niet wordt afgeleid door mensen
om je heen".
Het grote voorbeeld voor Edwin
van de Velde is Frits Spits. „Ik vind
het geweldig hoe hij dat doet. Maar
voor radio draaien is eigenlijk niet zo
moeilijk. In een diskotheek draaien
is veel moeilijker, dan achter de
knoppen op Hilversum 3. Frits Spits
is gewoon de beste en dan Ferry Maat
en zo. Maar niet iedereen krijgt ook
de kans om in de schoenen van Frits
Spits te staan. Je kunt wel sollicite
ren of zo, maar dat maakt toch hele
maal niets uit. Je moet een brok ge
luk hebben. Ze moeten je toevallig
eens bezig horen. Vandaar dat ik
weer mee ga doen aan de Nederland
se disc-jockey-kampioenschappen.
Als ik dan ver kom wordt ik zeker
door scouts van de omroepen ge
hoord, want die komen daar ook neu
zen".
Frits Spits
„Nog allicht zou ik dat doen", gnif
felt Edwin van de Velde als hem
voorgelegd wordt of hij de
Avondspits op Hilversum 3 over zou
willen nemen, als Frits Spits op va
kantie zou gaan en juist hij uitgeko
zen werd om als vervanger te funge
ren.
„Dan is je kostje gescharreld, ten
minste als je het er goed van af
brengt en daar geloof ik wel in. Ik zie
dat best zitten". Juist omdat dit sug
gestieve idee vrijwel uitgesloten is,
denkt Van de Velde, dat het voor
hem leuk zou zijn als hij bij een regio
nale omroep aan de slag zou kunnen
komen. „Vanuit die achtergrond
kom je vanzelfsprekend eerder in de
picture dan wanneer je alleen maar
in een diskotheek staat te draaien.
Dat lijkt me logisch", denkt hij.
Het publiek bepaalt de kwaliteit
van een disc-jockey. Dat staat voor
Edwin van de Velde als een paal bo
ven water. „Het is niet aan mij om
een oordeel te vellen over de DJ's",
zegt hij. „Ik kan wei oordelen over
foutjes of leuke dingen van een be
paalde disc-jockey, maar het publiek
bepaalt toch duidelijk of een DJ goed
of slecht is. Er zijn DJ's die naar de
smaak van het publiek veel te veel
niet ter zake doende dingen vertellen
en te weinig muziek laten horen.
Daar komen ze niet voor naar een
diskotheek. Ze willen leuke muziek
horen en niet de DJ".
Zoutzak
Het is voor een disc-jockey belang
rijk, dat hij (of zij) met het weinige
dat gezegd wordt een leuk verband
legt tussen de platen, zodanig dat
blijkt, dat de DJ ook weet wat hij
draait en wie er zingt of speelt.
„Jc moet draaien wat de mensen
leuk vinden en ook zelf gezellig mee
doen, want als jij daar natuurlijk als
een zoutzak achter dat ding gaat
staan en je zet een plaat op en voor de
rest basta, nou, dat is niet goed. Het
is vanzelfsprekend ook belangrijk of
een disc-jockey er veel zin in heeft of
niet. Heeft hij er veel zin in, dan kan
het gezellig worden, maar heeft hij
een pesthui of is er thuis of op zijn
werk wat voorgevallen wat hem niet
lekker zit. dan kun jc dat toch goed
merken".
Edwin van de Velde erkent, dat hij
eigenlijk best wel gauw van slag af
is. „De mensen kunnen aan mij vrij
snel merken als er overdag ergens
iets voorgevallen is met me, wat me
niet lekker zit. Ik vind het overigens
ZIERIKZEE - Op 20 september 1980 werd
Schouwen-Duiveland voor het eerst gekonfronteerd
met het fenomeen piratenzender. Om precies mid
dernacht klonk voor het eerst de stem van Fred
Hadzak over de 102.5 meterband. Anderhalf uur
lang schetterde de wat wazige klanken van Radio
„Ramara" door de Schouwen-Duivelandse ether.
Nu, twee jaar later heeft Fred van Dongen - alias
Fred Hadzak - de pijp aan Maarten gegeven. Afgelo
pen zaterdagavond was het voor het laatst Radio
,,Tamara"-tijd, althans voorlopig, want Fred van
Dongen wil terugkomen. Wanneer weet hij nog niet,
„maar", zo zegt hij, „ik zal niet rusten voor men mij
weer kan ontvangen, maar dan legaal. Op de oude
voet doorgaan kon niet meer. Dat werd te gek".
Fred van Dongen legt uit waarom.
Aanvankelijk werden de pira-
tenprogramma's van Tamara ver
zorgd door drie DJ's. Naast Fred
Hadzak waren dat Kojak en
Dropje. Wat later kwam daar
Kleine Jantje'tiog bij, toen deze
overstapte van Radio Rawhide".
Gedurende 32 uitzendingen zwier
ven de mannen achter Tamara
door de polders rondom Zierikzee
om zo het speurende oog van de
Radio Controle Dienst op een
dwaalspoor te brengen. „Dat was
eigenlijk de allermooiste tijd uit
ons tweejarig bestaan", vertelt
Fred van Dongen nu. „Zo werken
was geweldig avontuurlijk, ook
voor de politie. Het was erg lek
ker voor hun speurzin".
Inval
Na 32 uitzendingen besloot het
team van Radio Tamara de laatste
drie nog resterende uitzendingen,
voordat een zomerstop zou wor
den ingelast, vanuit de woningen
van de DJ's te gaan uitzenden.
„Nummer 33 was gepland va
nuit mijn woning aan de
Scheepstimmerdijk", weet Van
Dongen nog, „maar 52 minuten na
het begin van de uitzending stond
de RCD met negen mensen voor
de deur. Aanvankelijk moesten
meteen alle stekkers er uit, maar
na wat over en weer gepraat
mocht ik „mijn" luisteraars eerst
nog even gedag zeggen, vooraleer
de apparatuur werd meegenomen.
Voor erg veel oponthoud zorgde
dit niet, want we hadden inmid
dels een volledig nieuwe zender in
huis, die we van giften van
Tamara-fans hadden aangeschaft.
Tijdens een uitzending op zondag
middag hebben wc toen bekend
gemaakt, dat de zender de vorige
avond in beslag was genomen.
Onmiddellijk kwamen er zoveel
giften binnen, dat we opnieuw
een zender in voorraad konden
leggen voor als er op een bepaald
moment weer iets vervelends zou
voorvallen".
Nadat Radio Tamara nog oen
paar wekon gedraaid had, werd
alsnog besloten om een zomerstop
in te lassen, maar omdat Fred van
Dongen wilde voorkomen, dat hij
het kontakt met zijn luisteraars
kwijtraakte, bleef hij in de lucht,
zij het onder de naam Radio Mi
Amigo. „Ook in die tijd ben ik
nog een keer gepakt, maar opge
ven was er voorlopig niet bij"
Op zaterdagavond 2fi september
om 23.00 uur kwam piratenzender
Radio Tamara weer in de luchl
Voor de radiopiraat betekende
dat de viering van het eenjarig
bestaan, maar op zaterdagavond
24 oktober ging de zender ander
maal voor de bijl. Toen werd uit
gezonden vanaf het adres St.
Joostmcct 21
Doorgaan
„Het begon natuurlijk wel een
beetje irritant te worden, dat we
om de haverklap de RCD op onze
nek kregen, terwijl inmiddels
ontstane andere piratenzenders
gevrijwaard bleven van visites
van deze instantie", vertelt Fred
van Dongen, „maar we hadden er
wel mee te maken".
De herhaaldelijke invallen kon
den vanzelfsprekend ook niet zon
der financiële gevolgen blijven.
„Er volgde boete op boete, want
de rechter dacht, dat we ook in
komsten hadden van onze zender.
Ons argument om uit te zenden is
evenwel, dat er duidelijk behoef
te is aan een zender als de onze.
Het publiek zit te wachten op re
gionale radio, waar zaken op wor
den aangeroerd, die hen interesse
ren of muziek wordt gedraaid, die
op de Hilversumse zenders niet
aan de orde is. Winst is er voor ons
niet bij. Integendeel, als we van
fans niet met tijd en wijle voor
zien worden van giften, dan kun
nen we wel stoppen, want alles
zelf betalen kunnen we niet. Ze
ker niet meer als de rechter ons
doorlopend voorziet van boetes".
„Als je luisteraars dan zo achter
je staan, dan kunnen ze ook wel je
boetes betalen", stelde de rechter
in zijn vonnis aan Fred van Don
gen. „Dat zou in de praktijk best
wei lukken", meent Van Dongen
hierbij, „maar het wordt wel even
anders als het wordt zoals het nu
is. De laatste keer kreeg ik naast
een geldboete een voorwaardelij
ke gevangenisstraf. Dat impli
ceert. dat ik moet draaien (veer
tien dagen, red.) als ik weer wordt
gepakt. Ik geloof niet, dat iemand
dat voor mij uit wil zitten en zelf
bedank ik er ook vriendelijk
voor. Vandaar dat de afgelopen
week het besluit is gevallen
mee te nokken, althans op deze
manier. Maar ik blijf wel bezig
om opnieuw in de lucht te
komen".
Instanties
Geschrokken door de straf, die
F red van Dongen werd opgelegd,
besloten zijn medestanders (Ko
jak, Dropje en Kleine Jantje) er
enkele weken geleden mee te
stoppen en ging Fred van Dongen
door als eenling. Nu valt voorlo
pig ook voor hem het doek. Afge
lopen zaterdag, op de dag van de
viering van het tweejarig
bestaan, zond Radio Tamara van
twee uur 's middags tot kwart
voor elf 's avonds kontinu uit
Toen was het definitief
„schluss" met een piratenzender.
Radio Tamara was het zwijgen
opgelegd, zij hel indirekt. Fred
van Dongen besloot voorlopig de
eer aan zich zelf te houden en an
dere wegen te gaan zoeken. „Ik ga
nu proheren of er toeh niet een
weg is om legaal (e gaan zenden.
Een streekradio of zoiets", mij
mert Fred van Dongen. „Dat moet
toeh kunnen. Ik heb hiorr en daar
mijn lieht al opgestoken. Hope
loos is de zaak niet, maar ik gok
een beetje op de welwillendheid
van de ..grote" instanties. Ook zij
moeten willen zien. dat wat ik wil
écht voorziet in een behoefte en
dat er niemand lasl van hoeft tr
hebben als het goed kan worden
aangepakt. Maar ik geloof er hei
lig ln. dat ik terug kom. Mensen,
die er ook zo over denken kunnen
me vinden aan het Kerkhof 3fi in
Zierikzee".
Een disc-jockey moet de gave heb
ben om aan te voelen, welke muziek
hij moet draaien om al zijn
„klanten" een leuke avond te bezoi--
gen. „Je kunt niet voor een bepaald
iemand de hele avond zijn lieve
lingsmuziek draaien, dat kan niet. Je
bent min of meer verplicht om ieders
keus in je pakket te verwerken. Dan
bind je een groter publiek aan je, dat
dan ook de volgende keer weer komt,
omdat ze weten, dat.ook wat zij leuk
vinden door jou gedraaid wordt. Het
is een duidelijke gevoelskwestie. Je
mag ook die een of twee hard-rockers
oh die enkele liefhebbers van Neder
landstalige muziek niet vergeten in
de wirwar van disko-muziek".
Uitzendbureautje
Van de Velde is met zijn negentien
jaar nog pas aan het begin van een
disc-jockey-loopbaan.
„Natuurlijk, ik heb nog heel wat
tijd voor me, maar ik kan ondanks
deze leeftijd toch al spreken over de
nodige ervaring. Ik ben overigens
wel gestopt met ergens vast werken.
Ik ben nu zo'n beetje een cenmans-
uitzendbureautje geworden. Mensen,
die wat te vieren hchhen en daarbij
graag wat muziek willen hebben,
kunnen mij huren. Ik kom dan graag
met de nodige apparatuur. Na de Ne
derlandse disc-jockey-kampioen
schappen zie ik wel weer verder
wel van belang, dat de mensen weten
wat voor een persoon er achter die fi-
selomie zit, die daar achter die draai
tafels staat. Je moet je publiek na
tuurlijk geen deelgenoot maken van
je persoonlijke problemen, maar het
is wel leuk om van tijd tot tijd eens
tussen de mensen te gaan staan in je
diskotheek. Eens een praatje maken
of een lolletje ophangen. Dat komt
ten goede van jezelf en van de zaak.
Dat is gewoon eens leuk. Je doet er
ook best leuke ideeën mee op. Je
weet wat je publiek leuk vindt".
Boven staan
Het vervelendste voor een disc-
jockey is natuurlijk, als een volle dis
kotheek in een mum leegloopt na het
verschijnen van betreffende DJ.
„Zoiets is vreselijk vervelend",
beaamt Van de Velde, „maar je moet
er ten allen tijde boven blijven staan.
Het is niet zo, dat ik door de grond
zou gaan als dit me overkwam. Het
kan natuurlijk gebeuren, maar je
hebt dan een beoordelingsfout ge
maakt. Je hebt als DJ waarschijnlijk
niet voor het juiste repertoire geko
zen. Je moet nooit vergeten, dat je in
een diskotheek niet voor jezelf
draait, maar voor het publiek. Je
kunt je niet veroorloven om bepaal
de soorten muziek helemaal te nege
ren. Dan doe je je baas te kort".
Edwin van de Velde denkt, dat een
disc-jockey bijzonder belangrijk is
voor een zaak. „Een hoop bazen, die
tillen er niet zwaar aan, want zij
gaan er van uit, dat hun zaak toch
wel vol zit, maar dat is volgens mij
toch niet helemaal zo. Een disc-
jockey kan het publiek bepalen van
een zaak", legt hij uit. Veelal drukt
een DJ een stempel op een disko
theek. Het regelmatige publiek weet
welke muziek er te verwachten is, als
men daar binnen stapt. Desondanks
bepaalt ook een eigenaar wel eens
wat de tenneur van de muziek moet
zijn in zijn diskotheek. De DJ heeft
zich dan maar aan te passen aan de
wensen van de eigenaar, hetgeen wel
eens in het verkeerde keelgat schiet.
Andere ideeën
„Ik heb in de eerste twee seizoe
nen. dat ik in Pigalle draaide, kun
nen doen wat ik wilde en dat liep lek
ker.
Ik heb een soort vast publiek we
ten op te bouwen, maar toen er het
vorig jaar een andere eigenaar
kwam. moest dat plotseling verande
ren. Hij had gewoon heel andere
ideeën. Er mochten geen grote disko-
singles meer gekocht worden, dat
vond hij voor luie disc-jockeys. Zul
ke dingen kwamen er plotseling. Als
je als DJ wilt blijven zitten, dan
moet je je aanpassen".
Schouwen-Duiveland biedt geen
uitgebreid werkterrein voor DJ's.
„Voor zes man, voor zes
disc-jockeys", meent Van de Velde,
„is er plaats. Als je er je beroep van
wilt maken, dan vind je hier hele
maal geen emplooi. Dan moet je echt
naar Rotterdam of naar Brabant.
Daar heb je tenten waar je je boter
ham kunt verdienen door vijf avon
den te draaien. Je hebt daar DJ's, die
van acht tot twaalf of van twaalf tot
vier uur 's nachts draaien. Dat is be
roepsmatig. Maar hier hoef je daar
niet aan te denken, want wat heb je
hier nou voor een publiek. Enkel op
de zaterdagavond heb je een redelijk
volle bak en op de vrijdag- en
zondagavond is het kielekiele. Over
de overige avonden hoef je helemaal
niet te praten".
Regionale radio
Bekendheid bij een breder publiek
is een kriterium wat voor een disc-
jockey zwaar telt.
„Het Is een enorme droom van me
om bijvoorbeeld nog eens In Hilver
sum aan de slag te komen. Daar zal
ik alles voor doen. Voorlopig houd ik
het evenwel nog op regionale radio,
die er tenminste ooit komt", zegt