Getorpedeerde Argentijnse
kruiser pint Falkland-krisis vast
EEN VIERDATUM Verscherping politieke situatie
AGENDA
Waarschuwing
Brezjnjev
Ontmoeting
Reagan-
Brezjnjev
„Queen
Elisabeth"
gevorderd
Koufront nadert
Falkland-eilanden
Argentijnse
kruiser
gezonken
LAATSTE NIEUWS
Redding deel
opvarenden
„Belgrano"
Britten brengen Argentijns
patrouilleschip tot zinken
Offensief
Iran-Irak
Vrouwelijke arts
neergeschoten
Zoon stak
boerderij aan
Groningse moord
opgelost
Noodsprong
uit het raam
ARTSENDIENSTEN
(01110) 6551
ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
DETAILS
2
De dodenherdenkingsdag is er
weer en de bevrijdingsdag volgt er
op. Op de belangrijkste herden
kingsplaatsen zullen bloemen wor
den neergelegd en trekken stille stoe
ten over pleinen en door de duinen.
Nederland houdt nog vast aan een
piëteitsvolle traditie, zij het dat lang
niet overal en lang niet altijd de do
den uit Wereldoorlog 11 in de gedach
ten komen. De twee minuten stilte
zijn niet overal twee minuten stilte;
de automobilist uitwijkend om acht
uur naar een parkeerstrook om even
stil te staan, zal ook nu een witte raaf
zijn.
Met de bevrijdingsdag ligt Neder
land op een bepaalde manier over
hoop. Ieder jaar opnieuw weer komt
deze toch zo belangrijke dag in dis-
kussie, omdat nimmer een goed ge
profileerd besluit is genomen ten
aanzien van de viering. „Eens in de
vijf jaar" is nog altijd een vreemd
compromis. Zo'n figuur vindt men
nergens elders in de wereld. Om de
vijf jaar een bevrijdingsfeest vieren,
doet vragen naar de vier jaar, die er
tussen liggen. Het „vrij-af" op 5 mei
is een ander omstreden punt.
Normalisering van de 5-mei-
viering 2ou natuurlijk een vrije dag
moeten betekenen, maar allerlei sub
tiels zweeft daar omheen: vrij mag,
maar hoeft niet; vrij mag, maar
wordt niet doorbetaald; vrij af in het
bedrijfsleven niet, maar in sommige
plaatsen voor ambtenaren wel en
voor andere ambtenaren in andere
plaatsen weer niet. Ga er maar aan
staan. Er is zelfs al een suggestié ge
daan om een „christelijke feestdag"
te laten vallen, om voor iedereejieen
vrije 5 mei te scheppen. Zo'n doorbre
king van een eeuwenoude traditie is
natuurlijk ook onmogelijk; niet
evenwel een stoer regeringsbesluit
om de 5e mei elk jaar te vieren en
voor iedereen vrijaf te geveven. Een
andere - ook gedane - suggestie is de
kosten van een verplichte vrije 5e
mei voor het bedrijfsleven aftrek
baar te maken. Als vrij om finan
ciële redenen niet mogelijk is, kun
nen de bedrijven (en zelfs de over
heidsinstanties) tóch vasthouden aan
vrij op 5 mei, maar bijvoorbeeld
uursgewijs de opgelopen achterstand
laten inhalen. Niet zo'n fraaie en aan
lokkelijke methode, maar als alles
en iedereen heilig overtuigd was van
de zin en het nut, om de 5e mei ook
voor komende geslachten te omgeven
met de feestelijke luister, die het zo
hard verdient, dan zou er zeker wat
te regelen zijn. Nu is er sprake van
een vreemd gestoethaspel en het is
jammer dat men de overheid daar
mede verantwoordelijke voor moet
stellen. Zonder een 5e mei; wat had
dat voor een wereld kunnen zijn,
maar de viering ligt blijkbaar moei
lijk.
MOSKOU, 3-5. Het Sowjetrussi-
sche staatshoofd, Leonid Brezjnjev,
heeft de regeringen opgeroepen „hun
gezond verstand en verantwoorde
lijkheidszin" te gebruiken.
De brief is gericht aan de twee pre
sidenten van het recente kongres van
„dokters van de wereld voor het
voorkomen van een kernoorlog", de
Amerikaanse priester Barnard Lown
en dé akademikus Evgeni Tsjazov.
Brezjnjev zegt bezorgd te zijn over
de toestand in de wereld en wijst op
het groeiende gevaar van een ker
noorlog.
WASHINGTON, 3-5. De Ameri
kaanse president Reagan zal de uit
nodiging van de Russische president
Brezjnjev aannemen voor topoverleg
tussen beide leiders in een derde land
in oktober.
Het Witte Huis bevestigde maan
dag het bericht dienaangaande van
de Washington Post van maandag
ochtend. ..Het topoverleg moet wel
goed voorbereid worden", zo ver
klaarden regeringsfunktionarissen
maandag. De topontmoeting tussen
Reagan en Brezjnjev zou de aanloop
kunnen zijn voor hervatting van de
sinds 1979 afgebroken besprekingen
over beperking van de strategische
bewapening. In 1979 sloten de Vere
nigde Staten en de Sowjet-Unie het
tweede Salt-akkoord, maar de Ame
rikaanse senaat heeft het nooit on
dertekend, mede doordat president
Carter verzocht de behandeling op te
schorten vanwege de Russische inval
in Afghanistan.
DEN HAAG. Ad Ploeg, defen
siespecialist van de tweede kamer-
fraktie van de VVD. meent dat
staatssekretaris Stemerdink van de
fensie toezeggingen aan de vaste ka
merkommissie voor defensie en eko-
nomische zaken niet is_nagekomen
door een order voor 72.700 legertrui-
en te plaatsen bij een in Groot-
Brittannië gevestigde onderneming.
LONDEN/BUENOS AIRES, 3-5. Het konflikt tussen
Groot-Brittannië en Argentinië over de Falkland-
eilanden heeft zich maandag verscherpt.
Britse Lynx-helikopters van het vliegdekschip Hermes vielen noordelijk
van de eilanden schepen van de Argentijnse marine aan die op een Sea King-
helikopter hadden gevuurd. Een Argentijnse patrouilleboot zonk daarbij en
een andere werd beschadigd. Dit is in Londen vernomen. De Argentijnse krui
ser „Generaal Belgrano" werd bij een torpedo-aanval door een Britse onder
zeeër beschadigd. Het Argentijnse militaire bewind heeft nieuwe vredes
voorstellen verworpen. De kruiser zou inmiddels gezonken zijn.
Een admiraal
LONDEN, 3-5. Een forens in
zijn veertig die elke ochtend de
trein neemt naar het ministe
rie van marine in Londen en
die in het weekeinde zeilt op
de Theems: dat is het portret
dat vice-admiraal John Foster
Sandy'' Woodward van zich
zelf geeft, de man die nu de
kommandant is van de groot
ste Britse marinemacht sedert
de tweede wereldoorlog.
Bekend om zijn verlegenheid
op het eerste gezicht is Sandy
Woodward in enkele dagen tijd
befaamd geworden door zijn
tegenstrijdige verklaringen.
Hij noemde de invasie op het
eiland South Georgia ,,een
peuleschilletje". De dag daar
op verzekerde hij met dezelfde
kracht dat het „absoluut nood
zakelijk was te proberen een
herneming van de Falklands
met geweld te voorkomen. Een
dergelijke operatie zou lang
durig en bloedig kunnen zijn".
Die verklaringen hadden
twee dingen tot gevolg: pre
mier Margaret Thatcher werd
in verwarring gebracht en
Sandy" werd een „ster".
LONDEN, 3-5. Groot-Brittannië
heeft weer een schip gevorderd om
extra troepen naar de Falkland-
eilanden te sturen. Hèt gaat om het
passagiersschip Queen Elizabeth II.
Dit heeft hèt Britse ministerie van
defensie maandag bekendgemaakt.
Het luxe, 66.000 ton metende, vaar
tuig is het vlaggeschip van de Britse
Cunard-lijn.
WASHINGTON, 3-5. Een koufront,
dat zich beweegt in de richting van
de omstreden Falkland-eilanden,
voert een dikker wolkendek aan en
verhoogt de kans op regen. Dit is
maandag gebleken uit Amerikaanse
satellietfoto's.
„Er lijkt een koufront te zijn in het
zuidwesten dat optrekt naar de eilan
den. Het ziet ernaar uit dat zij zich
enige tijd onder een dikker wolken
dek zullen bevinden", aldus een
woordvoerder van het Amerikaanse
instituut voor weersatellieten naar
aanleiding van de infrarode foto's.
BUENOS AIRES, 3-5. Argentinië
heeft maandagavond bekendge
maakt dat zijn kruiser „General Bel
grano" met 1.042 man aan boord zon
dag is gezonken, nadat hij was getor
pedeerd door een Britse onderzeeër.
Het ministerie van buitenlandse
zaken in Buenos Aires, dat het ver
gaan bekendmaakte, noemde de aan
val een verraderlijke daad van agres
sie door Groot-Brittannië, in strijd
met het handvest van de Verenigde
Naties (hierop had ook Engeland
zicht beroepen bij het aanvallen van
de Argentijnse kruiser. Een daad van
zelfverdediging krachtens een arti
kel in het handvest, was gezegd).
BUENOS AIRES. 4-5. Het Argen
tijnse opperbevel heeft bekendge
maakt dat 123 overlevenden zijn ge
red van de door Engeland getorpe-
teerde en tot zinken gebracht kruiser
„General Belgrano". Het oppikken
gebeurde in vrieskoude wateren ter
hoogte van de punt van Zuid-
Amerika.
Eerder was in Buenos Aires offi
cieel bekendgemaakt dat zich aan
boord van de kruiser 1.042 man had
den bevonden.
De militaire junta in Buenos Aires
noemde-het Amerikaanse plan onvol
doende en verklaarde dat de aanval
op de kruiser, op het vliegdekschip
„25ste mei" na het grootste Argen
tijnse schip, de krisis heeft ver
scherpt.
Omgekomenen
Bij de ondergang van de patrouille
boot zijn waarschijnlijk 15 beman
ningsleden om het leven gekomen.
Van het Britse ministerie van defen
sie werd vernomen dat de boot on
middellijk zonk na de beschieting
met elektronisch bestuurde raketten.
De kruiser, die zich juist buiten de
200-mijls oorlogszone bevond, vorm
de volgens een woordvoerder van het
ministerie een belangrijke bedrei
ging van de Britse vloot.
Hij zei dat de Britse helikopters
veilig op de Hermes terugkeerden.
„De kruiser is niet gezonken, maar
zwaar beschadigd", meldde een ver
slaggever aan boord van het vlieg
dekschip Hermes.
Bemanning kruiser
In een Argentijns communiqué
wees de militaire junta met verwij
zing naar het torpederen van de „Ge
neraal Belgrano" een nieuw vredes
voorstel van de hand, dat door de
Verenigde Staten en de Peruaanse
president Belaunde is voorbereid.
Over de aard van de averij en even-
tuële slachtoffers onder de ongeveer
1.200 man opvarenden van de kruiser
noch over het lot van de bemanning
van de patrouilleboot werd in Bue
nos Aires melding gemaakt.
LONDEN, 3-5. Britse helikopters hebben maandag een Argentijns patrouil
leschip aangevallen en tot zinken gebracht.
Dit heeft het ministerie van defen
sie in Londen bekendgemaakt. Een
tweede Argentijns vaartuig zou zijn
beschadigd. Volgens het ministerie
bevonden de schepen zich ongeveer
90 mijl binnen de „oorlogszone" rond
de Falkland-eilanden.
Volgens de verklaring schoten
twee schepen van de Argentijnse ma
rine op een Britse helikopter af
komstig van het vliegdekschip De
Hermes. Dit gebeurde rond vijf uur
maandagmorgen (Nederlandse tijd).
Daarna stegen twee Lynx-heli
kopters van de Britse vloot op en
bestookten de Argentijnse schepen.
Eén van de schepen werd tot zinken
gebracht en de ander werd bescha
digd, aldus het ministerie.
TEHERAN/BEIROET, 3-5. Iraanse
troepen hebben in de oorlog met Irak
een grote aanval uitgevoerd en pro
beren de zuidelijk gelegen stad Chor-
ramshar, een belangrijke oliehaven,
te heroveren. Volgens Iran hebben
zijn troepen de rivier de Karoen
overgestoken en naderen deze hun
doel. Irak ontkende dit, verklaarde
dat het Iraanse offensief een misluk
king was en zei dat de vijandelijke
troepen geheel zijn verslagen.
In de vroege ochtend zetten de
Iraanse troepen aan het zuidelijke
deel van het front het offensief in
met een gekombineerde aanval over
land, in de lucht en op zee, zo meldde
radio Teheran. Het Iraanse leger zou
delen van de strategisch belangrijke
weg tussen Choramshar en de pro
vinciehoofdstad Ahwaz op de Irake
zen hebben veroverd. Hiermee is een
wig gedreven tussen de Iraakse troe
pen in het noorden en het westen van
de provincie Choezestan, aldus radio
Teheran.
Flitsen
uit het buitenland
SAN SALVADOR. De zender van
het linkse verzet in El Salvador
Radio-Venceremos heeft maandag de
verkiezing van de gematigde Alvaro
Magana tot staatshoofd als „een stap
om de wereldopinie te misleiden, om
dat de strukturen dezelfde blijven".
WARSCHAU. Voor de eerste maal
sinds op 13 december de staat van
beleg werd afgekondigd zijn de
nieuwslezers op de Poolse televisie
weer in het burger verschenen. Tot
dusver waren zij uitsluitend in militair
uniform gekleed.
WARSCHAU. Na de manifestatie
die Solidariteit maandag in War
schau heeft georganiseerd ter gele
genheid van 3 mei zijn tientallen per
sonen aangehouden. Dit heeft de
Poolse televisie bekendgemaakt.
LONDEN. De Britse Armada, die
zich rond de Falkland-eilanden (Mal-
vinas) bevindt en daar zondag in ge
vecht is geraakt met vliegtuigen van
de Argentijnse luchtmacht, is supe
rieur wat oorlogsschepen betreft,
maar duidelijk in de minderheid op
het punt van vliegtuigen.
WARSCHAU. De uitzending, die
Radio-Solidaritcit voor maandag
had aangekondigd, heeft men in het
centrum van Warschau niet kunnen
opvangen.
LONDEN. Door onvoorzichtig ma
noeuvreren van een onderzeeër van
de Britse marine is twee weken gele
den een Ierse vissersboort gezonden.
Groot Brittannië is bereid de schade
te betalen, zo is zondag officieel in
Londen bekendgemaakt.
BUENOS AIRES. Een vliegtuig
van de Argentijnse marine heeft red
dingboten waargenomen in het ge
bied in het zuiden van de Atlantische
Oceaan waar de Argentijnse kruiser
.Generaal Belgrano" door een Britse
onderzeeër werd getorpedeerd en
waarschijnlijk tot zinken gebracht.
Het incident heeft zich voorgedaan
ten noorden van het eiland Oost-
Falkland.
TEHERAN. De Algerijnse minister
van buitenlandse zaken Mohammed
Seddik Benyahia is maandagavond
bij een vliegtuigongeluk om het le
ven gekomen in het Iraans-Turkse
grensgebied. Dit heeft het Iraanse
ministerie van buitenlandse zaken
dinsdagochtend bekendgemaakt.
OUDE-PEKELA, 3-5. Voor het
Groene Kruisgebouw in Oude Pekela
is maandagmiddag de 28-jarige vrou
welijke huisarts I. van Ham uit.die.
plaats neergeschoten. De vrouw is
ernstig gewond opgenomen in het St.
Lucasziekenhuis in Winschoten. Ze
verkeert nu buiten levensgevaar.
Er werd op de vrouw geschoten
door een 31-jarige plaatsgenote, die
direkt na de schietpartij met het wa
pen zichzelf van het leven beroofde.
Volgens de politie betreft het hier
een „crime passionel". De huisarts
had een relatie met de man van de da-
deres.
OSS (N.-Br.), 3-5. De. uitslaande
brand waardoor in de nacht van zon
dag op maandag is Oss een boerderij
in de wijk Ussen in de as werd ge-«
legd, blijkt te zijn aangestoken door
de 21-jarige zoon van de eigenaar van
deze boerderij. Maandagmorgen
heeft hij bekend de brand te hebben
gesticht in de boerderij, die werd ver
bouwd en nog niet was bewoond. De
jongeman, die door de politie is aan
gehouden, bleek ook in de ouderlijke
woning alles kort en klein te hebben
geslagen. Volgens de politie schijnt
hij reeds geruime tijd in onmin met
zijn ouders te leven. De schade be
draagt volgens de politie ongeveer
een half miljoen gulden.
GRONINGEN, 3-5. De moord op de
47-jarige vrouw T. Cruiming in Gro
ningen is opgelost. Haar dertien jaar
jongere vriend, E. de J. bekende het
afgelopen weekend na een re-
konstruktie. De vrouw werd ruim
anderhalve week geleden dood ge
vonden in haar huis aan de Hambur
gerstraat. Ze bleek toen al ruim zes
weken dood te zijn. De 34-jarige De J.
werd gearresteerd op verdenking
van doodslag.
De man vertelde de politie dat hij
de vrouw, „die ondanks haar dron
kenschap steeds om drank zeurde",
bij de hals had gegrepen en zo de ka
mer had rondgesjouwd om haar op
bed te leggen. De volgende dag ont
dekte hij dat ze dood was.
ROTTERDAM, 2-5. Een 25-jarige
Rotterdamse is in de nacht van zater
dag op zondag uit angst voor de be
dreiging van de 23-jarige S. S. uit het
raam op de eerste etage van haar wo
ning aan de Nieuwe Binnenweg
gesprongen. Zij brak haar arm bij de
val.
S. met wie zij samenwoonde, dreig
de volgens de politie haar te zullen
doden. Hij had daartoe alle deuren in
huis op slot gedaan, zodat de vlucht
wegen waren geblokkeerd. De man is
aangehouden.
Woensdag 5 mei
Dokter J. B. Visser, Poststraat 32,
Zierikzee, tel. (01110) 3965
neemt waar voor dokter Bont-
kes, dokter Van Geer en dok
ter Sleegers.
Spreekuur voor dringende gevallen
woensdagmorgen van 11.00-11.30
Zuster Du Croo, Kloosterweg 30,
Haamstede, tel. (01115) 1535
neemt waar voor Zierikzee.
Zr. W. C. Steutel, Bughseweg 41,
Haamstede, telef.(01115) 1226,
neemt waar voor geheel Schou
wen.
Iedere donderdag
Zierikzee
Poststraat 37: Wereldwinkel Schou-
wen-Duiveland; 9.30-16.30 uur.
Noordgou we Schuddebeurs
Noordgouwe, dorpshuis. Kaarten-
avond. 20.00 uur.
Iedere vrijdag
Schouwen-Duiveland
Op alle politieburo's op Schouwen-
Duiveland: spreekuur, van 14.00 tot
17.00 uur.
Brouwershaven
Gemeenschapsruimte. Nutsbiblio-
theek. 19.30 - 20.30 uur.
Iedere tweede dinsdag
van de maand
Rode Kruis-gebouw, 16.00-17.00 uur,
adviesburo van de A.N.I.B.
Elke eerste en derde
donderdag van de maand
Zierikzee
Havenplein 24. Rechtswinkel. 19.00 -
20.00 uur
Elke tweede en vierde
woensdag van de maand
Zierikzee
Vrouwencafé de Gekroonde Suiker
biet. 20.30 uur.
Woensdag 5 mei
Zierikzee
Prinses Julianaschool. Kursus „we
reldwinkelier". 20.00 uur.
Kerkzaal, St. Domusstraat. Bijeen
komst Geref. Vrouwen Kontakt
Groep. 20.00 uur.
Renesse
Hervormde Kerk. Uitvoering Herv.
Kerkkoor. 19.30 uur.
Scharendijke
Putmeet. Start bevrijdingstrimloop.
19.00 uur.
Donderdag 6 mei
Zierikzee
Havenplein 24. Rechtswinkel. 19.00 -
20.00 uur.
„Zeeuwse Herberghe". Bestuursver
gadering Stichting Jeugd. 19.30 uur.
„Huis van Nassau". Afd. Platte
landsvrouwenbond. 14.00 uur.
Stadhuis. Kommissie sport. 16.30
uur.
Burgh-Haamstede
Ontmoetingscentrum „De Burght".
Ontmoetingsdag gewest Zeeland,
Christelijke Plattelandsvrouwen
Bond. 10.00 uur.
Zonnemaire
Café Bommenede. Klaverjaswed-
strijden. 20.00 uur.
Bruinisse
Gemeentehuis. Raadsvergadering.
19.30 uur.
Vrijdag 7 mei
Zierikzee
„Huis van Nassau". Vogelvereniging
„Zang en Kleur. 20.00 uur.
Concertzaal. V.V.D. lezing Ed Nij-
pels. 20.00 uur.
Zonnemaire
Café Bommenede. Dans- en bingo
avond, bond van Opzichzelfstaan-
den. 20.00 uur.
Nieuwerkerk
Dorpshuis. Verkiezingsbijeenkomst
C.D.A.-Duiveland. 20.00 uur.
Zaterdag 8 mei
Schouwen-Duiveland
Landelijke fietsdag. 8.00 - 13.00 uur.
Zierikzee
Concertzaal. Jubileumbal dans
school Kramer-de Groot. 20.00 uur.
Renesse
Dorpshuis. Solistenconcours „Luctor
et Emergo". 19.00 uur.
Maandag 10 mei
Serooskerke
Dorpshuis. Verkiezingsprogramma
V.V.D. 20.00 uur.
Nieuwerkerk
Dorpshuis. Kulturele Kommissie.
Lezing over Jeroen Brouwer, ZVU
i.s.m. plattelandsvrouwen. 13.30 uur.
Dinsdag 11 maf
Zierikzee
„Marktzicht". Fraktievergadering
P.v.d.A. 19.30 uur.
Haamstede
Reis naar Kon. tuinen te Laeken,
Brussel. Ned. Ver. van Huisvrouwen.
Woensdag 12 mei
Kerkwerve
Verenigingsgebouw. Bejaardensoos.
16.00 uur.
Bruinisse
,,'t Centrum". Diskussieavond
VARA-diskussie-avond. 20.00 uur.
Donderdag 13 mei
Noordwelle
Dorpshuis. Verkiezingsprogramma
V.V.D. 20.00 uur.
Zaterdag 15 mei
Zonnemaire
Mobiele tent, schoolplein I. M. v. d.
Bijlstraat. Openingskoncert „Nut en
Uitspanning". 19.30 uur.
Maandag 17 mei
Nieuwerkerk
Dorpshuis. Kulturele Kommissie.
Lezing over Jeroen Brouwer, ZVU
i.s.m. plattelandsvrouwen. 13.30 uur.
Dinsdag 18 mei
Burgh
Cafétaria „Westhoek". Verkie
zingsprogramma V.V.D. 20.00 uur.
Donderdag 20 mei
Zierikzee
Havenplein 24. Rechtswinkel. 19.00 -
20.00 uur.
Vrijdag 21 mei
Zierikzee
R.K.-kerk. Oratoriumvereniging.
Uitvoering. 20.00 uur.
Maandag 24 mei
Rennesse
„Wapen van Zeeland". Verkie
zingsprogramma V.V.D. 20.00 uur.
Dinsdag 25 mei
Haamstede
Hotel Bom. Verkiezingsprogramma
V.V.D. 20.00 uur.
HUISAANSLUITINGEN
Redaktie (niet voor bezorging),
na 17.30 uur:
(01110)5396,(01110)6564
Advertenties
(01119) 1660
Bezorging
(01119) 1660
na 18.30 uur
De tijd gaat aan de herinnering
knagen en er is zoveel nieuws -
gunstig en ongunstig maar meestal
ongunstig - gespoeld over het droef
gebeuren van 4 mei 1945, toen duide
lijk werd hoe zwaar de offers zijn ge
weest, die voor de vrijheid moesten
betaald. 4 mei 1945 was in het westen
des lands nog een onzekere dag. Er
was al wel zekerheid - theoretisch
dan - dat hetafgelopen was", maar
de eerste Canadese jeep - en de tros
die volgde -moesten nog komen en
dat werd 5 mei.
Op 4 mei - in de avonduren - echter
al overal bloemen op plaatsen, waar
verzetsmensen - kort tevoren nog
maar - waren geëxekuteerd. Aarze
lend kwamen al vlaggen tevoor
schijn; een Nederlandse vlag, een
Amerikaanse en een Zweedse. We
kenden die Zweedse vlag amper, hoe
wel de Zweden er toch voor hadden
gezorgd, dat in het ergste staartje
van de hongerwinter, wat (beter)
voedsel de provincies bereikte, die
mateloos leden onder de hongerwin
ter. Plotseling immers was in de
gaarkeuken een soep verschenen, die
herinnneringen wekte aan vroeger
tijden. Soep is soep is soep, zou men
denken, maar wat een blunder. De
hongersoep was heet water, met bie
tenstukjes, een enkele bevroren aar
dappel en mogelijk een meegekookte
tulpenbol. De Zweedse soep mocht
soep heten; de lepel bleef er net niet
in staan, maar 't scheelde weinig. Vo
lop erwten in die soep gekookt in
vleesnat. Een superweelde, na maan
den van bittere armoede.
En dan het Zweedse witte brood
natuurlijk. Cake of gebak later ge
nuttigd, konden niet beter smaken.
Sommigen beloofden zich één snede
en daarna nog één, maar „nu zouden
ze toch ophouden". Ze hielden niet
op; ze aten het hele brood op. Dat was
na al dat hongeren nog knap gevaar
lijk ook. Dat waren ook de biscuits,
die uit de lucht waren komen rollen
(„droppings"). Wie veel van die
kaakjes at (doorgaans met reuzel) en
dan begon te drinken, kon de bevrij
ding wel even vergeten, als het al
goed met hem of haar afliep.
Bibliotheken intussen zijn volge
schreven over hongerwinter en be
vrijding, maar het beeld blijft on-
overdraagbaar. omdat de diepste ge
voelens van hen, die er bij waren,
zich nauwelijks laten vertolken. Dat
schept toch een kloof tussen degenen,
die het beleefden en de latere genera
tie. Daar kan men leuk mee omgaan;
je praat over allerlei dingen en dan
ineens - via een woord of opmerking -
is daar de „muur". „O ja," denk je
dan, dat kan hij/zij niet weten". Ge
woon te jong en heerlijk is dat, om
die ellendige herinneringen niet te
hoeven meeslepen.
Oorlog c a. zat natuurlijk in grote
gruwelijke dingen, maar ook in die
kleine vanzelfsprekende dingen, die
echter niet vanzelfsprekend waren.
Vertelde of geschreven nietige de
tails kunnen soms meer illustreren,
dan uitgesponnen gruwelverhalen, al
is daar - verdrietig genoeg - stof te
■over van.
SCHIEREILANDMAN
