Fanfarekorps ,,L et E"-Renesse
heeft plannen voor 1982
VIERHONDERD JAAR ONDERWIJS
IN DE GEMEENTE BRUINISSE
Twee nederlagen voor
jeugdteams Kerkwerve
Opgewekte jaarvergadering
STREEKNIEUWS
STREEKNIEUWS
Joost van Leerberghe eerste schoolmeester
Wellicht gezamenlijk feest
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE Dinsdag 16 februari 1982 Nr. 23066
Het 3e jeugdteam van Kerkwerve
moest het thuis opnemen tegen
TTVO 6 uit Oudelande. Elmar Verha-
ge begon overtuigend met de volle
winst in de eerste set. Willeke Huis-
gens kwam tot winst in een game,
maar wist het punt niet veilig te stel
len, evenmin als Marléne v. d. Wek
ken in de voorgaande set.
Door winst in het dubbel werd de
stand op 2-2 gebracht. Marléne deed
er in de volgende set alles aan om ook
dit set binnen te halen, maar kwam
niet verder dan een game-winst. El-
mar slaagde er in de partijen weer op
gelijke hoogte te brengen in zijn 2e
set.
Door verlies van Willeke en Marlé
ne liepen de tegenstanders uit naar 3-
5, waarna Willeke op overtuigende
wijze haar laatste set in winst omzet
te en de stand 4-5 werd. De laatste en
alles beslissende set was voor Elmar
echter te zwaar om een puntenverde
ling te behalen, de eindstand werd 4-
6.
ROME. De Italiaanse politie heeft
vier personen, onder wie een ver
pleegster, aangehouden die ervan
worden verdacht lid te zijn van de
,,Rode Brigades".
NIEUWERKERK
Vergadering
S.G.P.-studievereniging
Op de jaarvergadering van de regi
onale studievereniging van de
S.G.P., vrijdagavond te Nieuwer-
kerk, hield de heer G. E. Houteka
mer uit Bruinisse een nleiding over
milieubescherming. Inleider stond
stil bij de verschillende vormen
waardoor het milieu aangetast
wordt: roofbouw door erosie, water
en luchtverontreiniging en vergifti
ging. Ekonomische motieven mogen
nooit doorslaggevend zijn bij aanvra
gen voor vestiging van milieu-ver
vuilende industriën, aldus de heer
Houtekamer. Bij milieuorganisaties
treft men vaak een overschatting van
de natuur aan. ,,Wij moeten van de
natuur geen heiligdom maken, want
dan krijgt de natuur voorkeur boven
de menselijke samenleving. We moe
ten niet terug naar het moderne hei
dendom, maar naar het paradijs,
naar de opdracht om ,,te bouwen en
te bewaren". Voorts merkte de heer
Houtekamer op, dat men zich als
rentmeester moet gedragen en tot eer
van God, naar het doel van de schep
ping.
Na de pauze kwamen de huishou
delijke zaken aan de orde. Bij de
bestuursverkiezing werden de heren
A. van den Boogaart, S. A. Coomans
en G. E. Houtekamer opnieuw in het
bestuur gekozen.
BRUINISSE
Vergadering
Ned. Christen Vrouwenbond
Donderdag 18 februari komt de
Ned. Christen Vrouwenbond, afde
ling Bruinisse, in het Ned. Herv. ver
enigingsgebouw in vergadering bij
een. Als gastspreker is uitgenodigd
de heer A. v. Goethem uit Zierikzee,
die het onderwerp Fysiotherapie be
handeld.
RENESSE, 13-2. Het fanfarekorps „Luctor et Emergo" te Renesse hield de
jaarvergadering in ,,De Wig" te Renesse. De behoorlijk bezochte bijeenkomst
werd geopend door de voorzitter, de heer J. A. Kouman, die in zijn inleidend
woord opmerkte dat de pas gehouden donateursuitvoeringen beiden goed
geslaagd en prettig verlopen zijn.
Hij dankte mevrouw R. de Feiter-
Eerland voor de verzorging van de
koffie op de wekelijkse repetitie-
avonden; de heer M. de Hamer voor
de jarenlange verzorging van de uni
formen, de heer H. Canters voor het
ontwerp voor de voorkant van het
programma van de uitvoering en de
heer H. Wandel voor het besturen
van de vrachtauto waarmee maande
lijks het oud papier wordt opge
haald.
Daarna werd het jaarverslag, dat
een duidelijk overzicht gaf van de
HAAMSTEDE
„Tank-slag" Nieuw Haamstede
Gedeputeerde Staten van Zeeland
hebben de gemeentebesturen van
Hulst, Valkenisse, Veere en Wester-
schouwen om medewerking ge
vraagd bij de inventarisatie van ver
ontreinigingsbronnen in waterwin
gebieden.
Gs wijzen er op, dat op het ogen
blik de aktie tank-slag" in het wa
terwingebied Nieuw-Haamstede in
de gemeente Westerschouwen wordt
gehouden, waarbij ondergrondse
olietanks onschadelijk worden ge
maakt. Per tank betaalt de provincie
300,- (de totale kosten per tank zijn
441,- per 1 januari 1982). Voor
Nieuw-Haamstede gaat het om een
totale provinciale bijdrage van onge
veer 20.000,-.
MIDDENSCHOUWEN
Vergadering gemeenteraad
Op dinsdag 23 februari wordt in
het raadhuis te Scharendijke een ver
gadering gehouden van de gemeente
raad van Middenschouwen.
SCHARENDIJKE
Dóórrijden na aanrijden
aktiviteiten in het afgelopen vereni
gingsjaar, voorgelezen door de sekre-
taris, de heer J. de Feiter. Uit het fi
nancieel overzicht van penning
meester S. L. de Feiter bleek een ba
tig saldo aanwezig van 21.919,16.
Hij wees daarbij echter op het feit
dat van dat saldo nog enkele betalin
gen moeten worden gedaan. De kas-
kommissie stelde voor décharge te
verlenen en voor de uit de kommissie
aftredende heer L. J. de Feiter werd
de heer B. Nelisse benoemd.
Bij de bestuursverkiezing waren"
aftredend de heren J. de Feiter, M. de
Hamer en Jac. Wandel. Allen werden
herkozen. Tot stemgerechtigd lid
werden benoemd Greanne van
Kooten en Leo Mol.
Na de pauze werd de onderlinge
viering van het 75-jarig bestaan (wat
inmiddels bijna twee jaar geleden
plaatsvond) aan de orde gesteld. Er is
al geruime tijd over de vorm van dit
feest gedacht, maar nog steeds zijn
geen vaststaande plannen gemaakt.
Nu kreeg ieder lid een stencil met
daarop twee alternatieven. Uit deze
twee wordt via het aloude systeem
„meeste stemmen gelden" een keus
gemaakt.
Uitgebreid werd gediskussieerd
over wel of juist niet deelnemen aan
een concours.
Uiteindelijk werd besloten om te
k;iezen voor deelname aan het win-
terconcours dat in november te Mid
delburg zal worden gehouden. Wel
onder het voorbehoud dat men dan
over voldoende repetitietijd moet be
schikken om zich goed voor te berei
den.
Daarnaast werd besloten op 22 mei
deel te nemen aan een muziekmiddag
georganiseerd door Oosterlands Fan
fare en in augustus aan de Taptoe Re
nesse. De laatste beslissing werd
eerst na uitgebreide diskussie geno
men, omdat men het niet zo prettig
vindt als enige fanfare op te treden
tussen uitsluitend showbands. Lie
ver had men gezien dat nog een fanfa
rekorps aan deze taptoe zou deelne
men.
Rondvraag
Tijdens de rondvraag dankte de in-
strukteur van de drumband, de heer
A. J. Padmos zijn mensen voor de in
zet gedurende het afgelopen jaar. Hij
was verheugd over de uitstekende
opkomst op de repetities. Hij verze
kerde dat de drumband ook dit jaar
zeker weer zal deelnemen aan een
marscondours, waarschijnlijk te
Goes.
Op initiatief van direkteur J. H.
Blom werd besloten op 8 mei op
nieuw een onderling solistencon
cours te houden. De heer Blom dank
te de leden die zich hadden ingezet
voor de begeleiding van leerlingen en
hij vroeg nog enkele personen zich
voor dit werk beschikbaar te stellen.
Mevrouw De Feiter-Eerland stelde
de akties aan de orde die gevoerd
moeten worden om het geld bijeen te
brengen voor de inrichting van het
verbouwde dorpshuis. Zij legde uit
dat het de bedoeling is dat uit de ver
schillende Renesser verenigingen ini
tiatieven komen, die door de werk
groep „Interieurverzorging dorps
huis" zullen worden gecoördineerd.
Direkt kwamen al enkele ideeën
naar voren, b.v. entree heffen bij het
solistenconcours en het jaarlijkse
Pinksterkoncert niet op de tent maar
in de kerk te geven en dan eveneens
entree heffen. Besloten werd dat de
mogelijkheden nog eens te bekijken.
Men verklaarde zich ook bereid om,
als daar behoefte aan zou bestaan,
medewerking te verlenen.
OUWERKERK. Ver vooroorlogs plaatje van de Molenweg te Ouwerkerk met op de achtergron de toen nog intakte mo
len. Op de foto v.l.n.r.: P. Hack, Jo Hage en Wim Remeeus, allen van Ouwerkerk.
Flitsen
uit het buitenland
KADUNA. Paus Johannes Paulus
de Tweede heeft in de Noordnigeri-
aanse stad Kaduna de mis opgedra
gen en 92 priesters uit alle delen van
het land gewijd.
JAKARTA. De openbare aankla
ger in Jakarta heeft de doodstraf
geëst tegen de moslimleider Imran
Mohammed Zein, die van
„subversie" wordt beschuldigd. De
eis komt enkele dagen nadat de Indo
nesische president, generaal Soehar-
to, het verzoek om gratie voor de ter
dood veroordeelde moslim Timzar
Zubil verwierp.
Tafeltennis
KERKWERVE, 13-2. Het tweede en derde jeugdteam van de tafeltennisve
reniging Kerkwerve hebben zaterdag thuis een nederlaag geleden, het tweede
team verloor met 2-8 van Mz 14 en Kerkwerve 3 moest toezien hoet TTVO 6 uit
Oudeland met 4-6 de winst pakte. In de eerste partij kwam Han v. d. Velde
duidelijk tekort in de wedstrijd tegen Mz 14. Ook Marianne v. d. Wekken kon
haar partije niet winnen.
Jacco Elenbaas had meer sukses en ten: 17-21 en 19-21. In het dubbel
wist de eerste game te winnen met weerden Marianne en Han zich voor-
22-20, helaast moest hij de tweede en al in de tweede game bijzonder goed,
derde game aan zijn tegenstander la- doch moesten met 24-26 hun hoofden
buigen voor de Middelburgers.
Hierna had Marianne eindelijk
sukses en won in 3 games haar 2e set,
locceococcocoeoeoecoceeooeo zodat de nul was weggewerkt. Jacco
wist in zijn 2e set ook nog een game
te winnen, doch moest de beslissende
3e game uit handen geven. Het was
wederom Marianne, die haar laatste
partij op overtuigende wijze in winst
wist om te zetten. Han had deze mid
dag geen geluk en moest ook zijn der
de set inleveren. Eindstand 2-8.
Derde team
De langs de haven van Scharendij
ke geparkeerd staande auto van H. v.
O. uit Scharendijke, werd maandag
middag in de flank aangereden. Zon
der zich bekend te maken is de eige
naar van het veroorzaakte voertuig
doorgereden. Een flinke schade aan
de zijkant van:het voertuig was het
gevolg.
BROUWERSHAVEN
Kollekte „Kinderzorg"
Acht trouwe kollektantjes gingen
weer met het busje voor „Kinder
zorg" rond. De resultaten waren:
Ivonne den Boer 86,97; Simone van
Dienst 24,95; Wilma Geelhoed
24,75; Wilfra Jonker 20,25; Jannet
Koelmans 22,80; Nancy Krikke
21,90; Corina Verkerk 8,05; Jace
lies v. d. Weele 42,65. Een dan
kwoord is op zijn plaats.
ZONNEMAIRE
Kollekte „Kinderzorg"
Vier trouwe kollektantjes gingen
weer rond met het busje voor „Kin
derzorg". De resultaten waren: Ali
van Donge 8,20; Sandra Fonteine
26,70; Jolanda van Nieuwenhuyze
12,35; Corine de Vlieger 26,50. Een
dankwoord is op zijn plaats.
DUIVELAND
Aktiviteiten N.B.v.P.
De afdeling „Duiveland" van de
Bond van Plattelandsvrouwen heeft
de navolgende aktiviteiten in petto:
De „kommissie vorming" nodigt de
leden van de afdeling „Duiveland"
uit tot het bijwonen van een lezing
over Zuid Amerikaanse literatuur, te
houden door mevr. Barber van de
Pol, van beroep vertaalster en
schrijfster. Te houden in: „De Prins
van Oranje" te Goes op donderdag 4
maart a.s. aanvangende 13.15 uur.
Verder zal de jaarlijkse bloemschi-
kwedstrij gehouden worden op don
derdag 22 april 1982 voorafgaande
aan de Prov. voorjaarsvergadering
van 9.00 tot 10.00 uur. Ieder maakt
één bloemstuk met zelfgemaakte ma
terialen. Opgave voor beginners en
gevorderden voor 15 maart 1982 bij
mevr. Visser, telefoon 01114-1517.
De agrarische kommissie houdt
haar jaarlijkse studiedag op 18 maar
1982 in het Dorpshuis „De Haesting-
he" te Sint Maartensdijk. Onder
werp „Ontwikkelingen, kansen en
mogelijkheden voor het agrarisch ge
zin". Aanvang 9.45 uur. Opgave voor
8 maart bij mevr. C. Klompe-
Vermué, tel. 01112-1415.
NIEUWERKERK
Jaarverslag S.G.P.
De steeds aktieve studievereniging
van de Staatkundige Gereformeerde
Partij Schouwen-Duiveland gaf on
langs het jaarverslag uit. Hierin
staat ondermeer dat deze vereniging
48 leden telt, en dat in 1981 vijf maal
werd vergaderd.
De bibliotheek werd verleden jaar
uitgebreid en er werd regelmatig ge
bruik gemaakt van de boeken van
deze studievereniging. De slotverga
dering van de S.G.P. zal worden ge
houden 12 maart in de Chr. Gerefor
meerde Kerk te Zierikzee.
De komst van elektrisch licht, een
orgel (van de zangvereniging) en 22
nieuwe leerlingen maakten 1930 tot
een gedenkwaardig jaar; de school
groeit, de „grote school" (openbaar
onderwijs) is bijna ingehaald, schre
ven de geschiedschrijvers.
De heer W. v. d. Berg was in die tijd
voorzitter van het schoolbestuur.
Het werd als een bekroning voor het
vele werk gezien, toen deze voorzit
ter in 1939 benoemd werd tot burge
meester van Bruinisse.
Verwoest
9eoMd66óööOM66MMdöödö6öM0066oocooooooddoooooooooóöö6óoooooxooooo66ocooocoooö9ödööoöooöocoMöööoooöo9000c
BRUINISSE, 16-2. Vierhonder jaar onderwijs in Bruinisse In 1982 is het vierhon
derd jaar geleden, dat het onderwijs in de gemeente Bruinisse van start ging. Aanlei
ding genoeg om eens in de historie te duiken en wellicht ook om dit feit op feestelijke
wijze te vieren Dat laatste is echter nog lang niet zeker: het kollege van b. en w.
neemt in deze een afwachtende houding aan en de hoofden van de openbare en Christe
lijke lagere scholen (Witzenberg en Groeneveld) hebben wel plannen om plannen te
gaan maken, maar verder is er nog niets bekend. Bovendien is het zeer de vraag of het
tot een gezamenlijk initiatief zal komen.
Wanneer precies het onderwijs van start ging is niet te achterhalen; wèl dat
de oudst bekende schoolmeester in 1582 Joost van Leerberghe was. Het
schoollokaal was toen niets anders dan een hut van stro, welke primitieve
omstandigheden de ouders ertoe brachten hun kinderen thuis te houden.
Baljuw en schepenen verzochten in
1597 de gekomiteerde raden van sta
ten om een subsidie, en het volgende
jaar kon meester Joost lesgeven in
het verbouwde koor van de kerk.
Van Leerberghe bleeft tot 1615 in
dienst, gesteund door medewerking
van de classis Schouwen-Duiveland.
In 1598 werd een „jongeman, die in
schrijven, cijferen ende de Fran-
schoische tale seer expert was" be
noemd tot assistent en ondermeester.
Schoolmeesters waren meer dan dat
alleen in die tijd: ze fungeerden als
voorzanger, koster en klokkeluider.
Instruktie
Voorts moesten zij 't gansche jaer,
uytgenomen het princianple somer-
saison voor ende naermiddach elx
naer sijn capaciteyt te leeren, lesen,
schrijven, rekenen ende cijfren op
alsulcken loon als daartoe aireede
gestelt is of noch gesteld soude mo
gen werden. Men sal de jonckheyd
sonderlinge inscherpen de fondamen
ten van de waere Christelijke Gere
formeerde religie uyt den Cate
chismus, soo verre dat sij bequaem
sijn tot de Cathechisatie te compare
ren. En men sal mede het horloge
daechlijx opwinden ende waeme-
men".
Aldus een instruktie uit het begin
van de 17e eeuw, dat te lezen is in een
artikel van het streekarchivariaat
(van H. Uil) uit 1981.
Het geringe salaris van de school
meesters bracht hen ertoe allerlei bij
baantjes te aanvaarden. Zo werd Ja
cob Clauset ontvanger van de ge
westelijke belastingen, een winstge
vend zaakje: bij kaskontrole op 20
april 1796 bleek hij te zijn
gevlucht
Als opvolger werd Andries de
Graaff benoemd, schoolmeester te
Stavenisse. Zijn zoon (Simon) volgde
hem in 1818 op en bleef maar liefst 61
jaar schoolmeester in Bruinisse.
Toen hij 80 jaar werd verschenen er
in de Zierikzeesche Nieuwsbode ge
dichten. Eén ervan:
„Sinds een reeks van 80 jaren Is u
velerlei ervaren maar gij zijt nog
steeds gespaard Onvermoeid bleeft
g'altijd staren Naar uw levenstaak
op aard. Die dit alles u wou schenken
En deez' dag beleven doet Gunn' u
nog den stond t'herdenken Reeds
gaat gij die te gemoet Als gij volle
60 jaren Aan uw schooldienst hebt
gewijd Fluks wordt dan met stem
en snaren Feest, met glans, u toebe
reid!"
Meester De Graaff werd op zijn
verzoek in 1879 eervol ontslagen met
een pensioen van 617,—.
Kerksciieuringen
Dat was ook de tijd, dat kerkscheu
ringen aan de orde van de dag waren
en de schoolstrijd op z'n hevigst
woedde. Ook Bruinisse ontkwam er
niet aan. Tot de „afgescheidenen" be
hoorden op Bruinisse voorname
oester- en mosselkwekers. Op 25 juli
1869 deed ds. J. A. Klercq intreden in
de kerk aan de Noorddijk. Een jaar
later (1870) vinden we deze terug als
voorzitter van de Vereniging tot be
vordering van Gereformeerd School
onderwijs. Deze gegevens kwamen
„boven water" bij de viering van 100
jaar School met de Bijbel Bruinisse
in 1970, waar S. A. Jumelet de gege
vens voor verzamelde.
Het aantal leerlingen schommelde
tussen de 16 (in 1870) en 60 (in 1900).
Na het aannemen van de Leerplicht
wet in 1900 groeide de school dusda
nig, dat de bouw van een nieuwe
school noodzakelijk werd. In 1904
werd de nieuwe school ingebruik ge
nomen, op de hoek van de Poststraat
en de Schoolstraat.
Het leesplankje van Hoogeveen
(aap, noot, mies verscheen in de
Bruse school evenals het beroemde
leesboekje „Ot en Sien". Dit alles
moest wel uit eigen zak betaald wor
den.
Einde schoolstrijd
Het jaar 1920 was van grote beteke
nis voor het onderwijs: het jaar van
de gelijkstelling van openbaar- en
christelijk onderwijs en tevens het
einde van de schoolstrijd. Het aantal
leerlingen steeg tot 116, waardoor de
nieuwe school te klein was gewor
den. Uitbreiding met twee lokalen
„op" de school kreeg in 1922 gestalte.
BRUINISSE. Een schoolfoto van de openbare lagere school uit 1919. De tijd van „Aap-noot-mies", en van „Ot en
Sien". Het einde van de schoolstrijd zou een jaar later volgen, in 1920.
Toen in 1945 het 75-jarig jubileum
kon worden gevierd moest dat zón
der school: de oorlog en het zoute wa
ter van de inundatie verwoestten het
gebouw. Toch werden op 20 novem
ber 1945 in een provisorisch hersteld
gebouw de lessen weer hervat. Op 1
juni 1949 kreeg aannemer Den Her
der te Bruinisse opdracht van het
schoolbestuur een semi-permanente
school te bouwen aan de Burge
meester Hagelaan, die op 1 april een
jaar later kon worden geopend. Heel
langzaam groeide de school naar 132
leerlingen in 1965 en in het jubileum
jaar 1970 stonden de 160 leerlingen
ingeschreven, een rekord.
