Ouwerkerker ir G. Houweninge
ontwerpt schuivendam
in Koreaanse Nakdong-delta
Stuk in kollektie: schotel uit
wrak V.O.C.-schip „Hollandia"
n We
DE ZIERIKZEESCHE COURANT
Deltawerken in het klein
Antiekzaak „Klein-Westphal"
JUotnisM
pe
TO)
mc
ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
Dinsdag 22 december 1981
138ste jaargang Nr. 23036
WAARIN OPGENOMEN
REDAKTIE, ADMINISTRATIE EN BEZORGING
Telefoon (01110) 6551. Voor telefoonnummers na 17.30 uur:
zie pagina 2 onder de rubriek „Agenda".
Redakteur: M. J. Bi) de Vaate.
Uitgave B.V. Drukkerij v/h Lakenman Ochtman, Janne-
wekken 11, 4301 HH Zierikzee. Postbus 1, 4300 AA Z'zee.
(1797 - 1889)
ABONNEMENTEN EN ADVERTENTIES:
Prijs per 3 maanden bij vooruitbetaling f 32,30, per jaar f 122,60. Losse
nummers 65 cent. De abonnementsprijzen zijn inclusief 4% BTW. Verschijnt
maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag. Advertentieprijs 41 cent per losse
mm; „Succesjes" (t/m 4 regels) f 5,20. Vraagt onze contractprijzen! De adver
tentieprijzen zijn exclusief 4% BTW.
In dit nummer: Kerstvieringen op verschillende plaatsen
BURGHSLUIS, 20-12. Dat de Deltawerken vooral in
het buitenland veel bewondering oogsten, is een
vaststaand feit, getuige de vele bezoeken aan het infor
matiecentrum op „Neeltje Jans".
De Thaise prins onlangs was daar een sprekend voorbeeld van. Anders
wordt het, om de export-waarde aan te tonen van deze werken. Minder direkt
aantoonbaar, maar toch wel dégelijk aanwezig. Een prachtig voorbeeld daar
van werd vrijdag duidelijk in het kantoor van Rijkswaterstaat in Burghsluis,
waar ir. G. Houweninge van zijn ervaringen, in Korea opgedaan, kwam ver
tellen.
Een bouwtekening van de dam in de Nakdong-delta.
Ir. G. Houweninge (Gerard voor in
timi) is Ouwerkerker en voor zijn
uitzending naar Korea nauw betrok
ken bij de Oosterscheldewerken. Was
bij de Deltadienst hoofd projektlei-
der grondbewerking, in welke funk-
tie hij direkt te maken had met de
verdichting van de bodem met de
„Jan Heijermans". Hij heeft het ont
werp gemaakt en nog een deel van de
uitvoering kunnen meemaken.
Vervolgens werd Houweninge (39)
in Canada te werk gesteld bij het
aanleggen van kunstmatige eilanden
en vertrok op 7 januari 1981 naar Ko
rea, alles onder Nedeco-„vlag". Ko
rea (Zuid-Korea, of zoals men daar
zelf zegt: de republiek Korea) is een
land dat 2 Va keer zo groot is als Ne
derland met 39 miljoen inwoners.
Dichter bevolkt dus dan Nederland,
waar nog bij komt, dat de helft van
het land niet bewoond kan worden
vanwege de bergen. Een beetje verge
lijkbaar en met ongeveer dezelfde
problemen als Nederland in de 60-er
jaren.
Rivieren
Een voedsel-importerend land dat
veel belang hecht aan de landbouw.
Een land met vier grote rivieren,
waarvan de Nakdong de grootste is.
Deze rivier is van groot belang voor
de drinkwatervoorziening en irriga
tie (bevloeiing). De rivier staat in
open verbinding met de zee, waar
door het probleem om de hoek kwam
kijken: de verzilting van het land, de
oprukkende zouttong. Niet typisch
Nederlands; in de „chopstick"-
landen (chopstick is eetstokje) heeft
men er ook mee te maken.
In de zomer een overvloedige re
genval en in de winter weinig hemel
water, waardoor het oprukkend zout
de landbouw voor problemen stelt.
Een pracht „klus" voor waterbou
wers: er moet een (beweegbare) dam
in de Nakdong-delta worden gelegd.
Hoewel de Koreanen al iets op wa
terbouwkundig gebied gepresteerd
hebben (inpoldering van een soort
Zuiderzee, met getijde verschillen
van 8 meter) ging dit karwei een
beetje boven het technisch kunnen
van de Koreanen.
Dam-ontwerp
Het is dan vrij logisch dat dan el
ders in de wereld gekeken wordt, wie
dit karwei wèl aankan. In dit licht
WASHINGTON. Bij de jongste bot
singen tussen stakende Poolse arbei
ders en veiligheidstroepen zijn 66
mensen gedood, zo heeft woordvoer
der Dean Fischer van het Ameri
kaanse ministerie van buitenlandse
zaken verklaard.
bezien heeft de beweegbare Ooster-
scheldedam zijn vruchten al afgewor
pen: ir. Gerard Houweninge werd na
„uitgeleend" te zijn aan ir-buro DHV
en onder verantwoordelijkheid van
Nedeco, uitgezonden naar Korea, om
die dam te ontwerpen.
In de Nakdong-delta gaat iets soor
telijks als in Nederland verrijzen:
een half-open dam met beweegbare
deuren. Tien schuiven van elk 47,5
meter gaan de rivier aflsluiten als
dat nodig is. De Nederlandse inge
nieur heeft de leiding bij het projekt.
dat (het ontwerp) door Nederlanders
tot stand komt.
De uitvoering is nog een vraagte
ken, maar er zit een goede kans in,
dat Nederlandse bedrijven het plan
ook daadwerkelijk gaan uitvoeren.
Over exportbelang gesproken
Funderingsmatten
Ir. Gerard Houweninge was een
weekje in Nederland, voor zaken, en
op verzoek een middag in Burghsluis
om zijn kollega's van Rijkswa
terstaat iets te vertellen van het
werk „in den vreemde". Uiteraard
vlogen de technische details om de
oren, die verluchtigd werden met
dia's. Zonder op die details in te gaan
(die overigens best wetenswaardig
zijn) kan gesteld worden dat „Hol
land een woordje mee spreekt". Bij
de Koreaanse dam wordt ook ge
bruik gemaakt van funderingsmat-
ten. Eén groot verschil is er: het werk
wordt „droog" uitgevoerd, in een
bouwput. De boden is daar zo zacht,
dat stalen palen van 45 meter lengte
voor „dieptefundatie" zorgen. De
schuiven werden onderzocht in Delft
(de proeven althans).
Het werk van Houweninge splitste
zich in twee fasen: de studie-fase (die
nu achter de rug is) en de ontwerp- en
bestekklaarmaakfase. Op 1 april
1982 moet het werk bestekklaar zijn
en de aanbesteding (met de Ned^
landse „vinger in de pap") is eind '82
te verwachten.
Het geheel wordt gefinancierd
door de Wereldbank, in het kader
van ontwikkelingshulp. Op 1 april
ook komt ir. Houweninge weer terug
op de Hollandse waterstaats-til,
waarschijnlijk weer in Burghsluis.
Konkurrentiepositie
Op de bijeenkomst gaf Gerard
Houweninge zijn persoonlijke visie
op het hele gebeuren. In verband met
de konkurrentiepositie van Neder
land moeten naar zijn mening de Ne
B URGHSLUIS. In het kantoor van Rijkswaterstaat vertelde ir. G. Houweninge (l) over zijn werk in Korea. Het initia
tief daartoe werd genomen door de heer L. Kneepkens, de voorlichter van de Deltadienst (r.).
(Foto: Zierikzeesche Nieuwsbode)
derlandse ingenieurs-buro's meer be
trokken worden bij de waterstaat
kundige werken. Er is geen behoefte
aan nog een buro, dat Waterstaat
heet. Wel moet rijkswaterstaat de
weg banen en het exportbeleid uit
stippelen, welke weg door de buro's
bewandeld dienen te worden.
„Overigens kennen de Koreanen
Nederland goed, deels door de Kore
aanse oorlogen waar 123 Nederlan
ders het leven lieten. Nog regelmatig
worden herdenkingen voor de slacht
offers gehouden. De Koreaan kent
ons en waardeert ons", volgens Hou
weninge, die voorts zei dat de Kore
aan een onvoorspelbaar gedrag
heeft, maar uiterst betrouwbaar is
met een grote discipline. Afspraken
worden ook nagekomen, men is erg
bang voor gezichtsverlies.
Het land werd sinds de 50-er jaren
opnieuw opgebouwd als gevolg van
de oorlogen die het land totaal ver
woestte. Ook was de Nederlander erg
onder de indruk geraakt wat de Ko
reanen op waterstaatgebied al voor
elkaar brachten, vaak met eenvoudi
ge hulpmiddelen.
Les
De les die naar Burghsluis kan
worden meegenomen is: „Wij willen
eerst op papier alles weten, de Ko
reaan begint gewoon. Het begin van
een dam daar: een vrachtwagen met
stenen. In Nederland maken we eerst
een' kabelbaan met technische
hoogstandjes, omdat de kennis hier
aanwezig is. Daar is dat niet zo, maar
ze komen (vaak) ook waar ze zijn
moeten, door ambachtelijk te wer
ken met een flinke dosis durf".
Maar dat laatste kan ook de Neder
landers niet ontzegd worden. Van
daar misschien dat de Nederlandse
ingenieur met veel pliezier in Korea
werkt, wegens de overeenkomsten
met het moederland
ZIERIKZEE, 21-12. In het pand Melkmarkt 6 is onoffi-
ciëel de nieuwe antiekzaak „Klein-Westphal Antiquitei
ten" geopend. In de kerstweek (21 december-3 januari)
gaat in de nieuwe zaak een verkoop-expositie, met mede
werking van twee gast-exposanten, van start.
Zowel op de merites van deze zaak en de uiterst fraaie kollektie komen wij
nog nader terug. Wij vestigen thans de aandacht op een bijzonder stuk, dat in
het kader van de kollektie is te bewonderen. (Zie pagina 3).
Klein-Wetphal gespecialiseerd in eiken meubelen, toont een bijzondere tin
nen schotel met V.O.C. stempel in de rand. Deze schotel is afkomstig uit het
wrak van de „Hollandia". Hieronder een beknopt verslag over de eerste en
haar laatste reis van het V.O.C. schip de „Hollandia".
Op den 13e juli 1743 in de vroege
ochtenduren, was de koopvaarder op
haar allereerste reis door tegenwind
en onderstromingen uit haar koers
geslagen, en rijt op de verraderlijke
Gunnersklip een deel van de kiel
open. Het wrak zinkt in 10 a 15 minu
ten. Er is niet één overlevende om de
ramp afdoende te verklaren. De
„Hollandia" zinkt tot ruim 30 meter
op de boden van de open zee. Een
V.O.C. duiker met duikapparatuur
WASHINGTON. Volgens berichten
die zondag het westen hebben be
reikt, is Solidariteitsleider Lech Wa-
lese overgebracht naar het hoofd
kwartier van het leger in Warschau.
Tot nu toe werd hij vastgehouden in
een villa ten zuiden van Warschau.
De tinnen schotel van de Hollandia".
kon in die jaren niet dieper dan plus
minus 17 meter.
Maidentrip
Op 3 juli 1743 beklimt op de Texel
se rede kapitein Jan Kelder de kam
panje van zijn schip de „Hollandia"
en geeft order, de zeilen te hijssen.
De 700 tons Oostindiëvaarder waar
van de kiel één jaar eerder op een
Amsterdamse werf werd gelegd kiest
zee voor haar maidentrip naar Bata
via.
In de officiers en manschappenver
blijven zijn 276 zeelieden en soldaten
ondergebracht. Van de 30 passagiers
zijn de opvallendste Hendrik
Francois Rijksheer van Imhof, diens
jonge vrouw Machteld Bentinck en
haar zuster Anna.
Hendriks broer Gustaaf Willem is
te dien tijden gouverneur generaal
van Oost-Indië. In de kapiteinshut
ligt 129.700 gulden aan gemunt zilver
opgeslagen, Hollandse dukatens en
in Seville en Latijs-Amerika gesla
gen reallen, bestemd voor de handel
in het Verre Oosten.
De „Hollandia" (lengte 150, groot
ste wijdte 40 Amsterdamse voet - één
voet - 28 cm) is gebouwd, getuigd en
bewapend als een oorlogsbodem, en
is uitgerust met tenminste 40 stuk
ken geschut. De kanons zijn voor
bestemd, slechts éénmaal in volle zee
een salvo af te geven. En dat is 10 da
gen na het vertrek. Vroeg in de mor
gen, dat zij voorgoed in de golven
verdwijnd.
Twee eeuwen
Meer dan twee eeuwen lang ligt het
wrak van de „Hollandia" in de zee
bodem begraven, als in 1966 de dan
39-jarige Londense advocaat Rex Co-
wan de advocatuur uitstapt en aan
boord klimt van een Britse mijnen
veger, die een duikteam aanboord
heeft voor de wateren rondom de
Scilly eilanden. De zee, maar meer
Restaurant
Renesse
voor reservering:
tel. 01116-1215
maandag gesloten
Dit nummer bestaat uit 10 pagina's.
Als iemand gezelschap vindt
bij zichzelf en bij zijn werk, is
hij/zij niet oud.
WA>
Wjï
8li.r
nog de geheimen van de scheepskerk-
hoven, fascineren hem. Hij en zijn
vrouw Zelide bestuderen o.a. John
Troutbeck's „Onderzoek naar heden
en verleden van de Scilly eilanden"
(1794), waarin de tragedie van de
„Hollandia" wordt beschreven met
als stille wenk: „Het wrak belooft
nog steeds buit voor degenen die 't
kunnen vinden".
De hint is wèl besteed aan Rex en
Zelide Cowan, die de eerste fase bele
ven van de koorts, die hen en later
hun drie dochters (13,10 en 8 jaar) zal
bevangen, de VOCitis. Er zijn jaren
research en organisatie nodig, voor
dat Cowan zijn eerste duikteam bo
ven de vermoedelijke ligplaats van
de „Hollandia" kan brengen.
Grote steun ontvangt Cowan van
de magnetometer, een instrument
dat reageert op het ijzer van ankers
en kanonnen in de scheepswrakken.
Maar het duurt tot september '71
voordat de duikers de „Hollandia"
met het blote oog kunnen ontdekken
en een begin maken met de berging
van haar kostelijke en kostbare in
houd.
Een schat van zilveren munten,
gouden knopen, schoen- en gordel-
gespen van goud, zilver, koper, ver
guld koper en brons, tinnen borden
en kannen, zwaardgevesten, meshef
ten, officiersbadges, zijplaten en
musketten, pijpekoppen, wijnfles
sen, kanons, bronzen mortieren etc.
wordt opgehaald.
Een deel van deze schatten zijn in
april 1974 bij een veilinghuis in
Amsterdam verkocht, al deze objek-
ten gingen vergezeld van een CERTI
FICATE OF ORIGIN getekend door
Rex Cowan als Expedition Leader,
en Jack Gay ton als Lt. Cdr., Royal
Navy (Ret.) Diving Leader.
Advertentie
Verwachting tot woensdagavond:
Lichte tot matige vorst
Veel bewolking en af en toe wat
sneeuw: minimumtemperatuur om
streeks min acht graden, maar in
Limburg rond min drie graden; mid-
dagtemperatuur ongeveer min zes
graden; weinig wind.
WEERSVOORUITZICHTEN
Weersvooruitzichten over Neder
land: de cijfers zijn een globale aan
duiding: het interval rond deze cij
fers moet ruimer genomen worden
naarmate de dag waarvoor de ver
wachting geldt verder in de toekomst
ligt.
Verwachting t/m zaterdag 19 dec.:
Donderdag: Veel bewolking
Kans op neerslag: 40%.
Min.temp.: -7 gr.
Middagtemp.: -4 gr.
Windkracht: var. 3
Vrijdag: Kans op neerslag: 30%.
Min.temp.: -5 gr.
Middagtemp.: -2 gr.
Windkracht: west 4
Zaterdag: Kans op neerslag: 20
Min.temp.: -7 gr.
Middagtemp.: -4 gr.
Windkracht: zuid 4
ZON- EN MAANSTANDEN
23 dec. Zon op 8.48, onder 16.31
Maan op 5.35, onder 15.02
24 dec. Zon op 8.48, onder 16.31
Maan op 6.39, onder 15.31
Nieuwe Maan: 26 dec. (11.10)
HOOG- EN LAAGWATER
Hoogwater Laagwater
23 dec. 1.07 13.34 7.16 19.31
24 dec. 1.54 14.17 8.01 20.13
Springtij: 28 december
HET WEEKOVERZICHT
DE BILT, 22-12. Het K.N.M.I. deelt
mede: In de nacht van maandag op
dinsdag is wat zachtere lucht tijde
lijk tot het zuidoosten van het land
doorgedrongen. Vliegveld zuid-Lim
burg meldde een temperatuur van
plus drie graden en in Eindhoven liep
het kwik tot plus een graad op. Ten
noorden van de grote rivieren bleef
het matig vriezen met temperaturen
tussen min vijf en min tien graden.
Het ziet er naar uit dat woensdag het
hele land weer in de greep van de
vorst zal zijn. In het zuiden is die
meest licht met temperaturen tussen
min één en min vijf graden en in de
rest van het land matig met tempera
turen zowel 's nachts als overdag tus
sen min vijf en min tien graden.
