Snufje nostalgie
uit de „dertiger" jaren
Ditjes en datjes rond
het geladen moment
van de jaarwisseling
Un reize mit indernissen99
TIPS
VOOR TEGEN
TWAALVEN
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE Dinsdag 30 december 1980 Nr. 22836 2\
CANADA, december. Wat nu wel bijzonder lollig is, dat men aan
de overkant van de grote haringvijver zijn best doet de „Schouwse
taelein ere te houden. Dit getuige een Schouws epistel van de ech
telieden Jacob en Leny Stoel te Pierrefonds (Canada), dat zij
opstuurden naar de krant. Dit Schouws van verre over een avontuur
in 1980 is een plaatsje waard.
95
Waêrom 'k dit neerschrieve, zu je
zégge? M'n zaête an de koffie naê de
kérke, zoa as m'n aoltied doe, m'n ke-
ke trug op de verloape weke. Vor on-
gs doen was 't een eêl féést om bie
mekoare te wezen. Je mó wete, ongze
meiden wone nie mi tuus. Den
oudsten woont mé liest 2400 km van
ons vandaêne in den jongsten leert
nog varder, die komt ok mé ééns in
de weke tuus.
M'n oa een êleboel om over te praê-
ten omdat m'n waere aolle viere nog
mé ne^ trug uut Olland. Wé m'n nie
mee emaekt op deze reize is bienae
nie te gloaven.
Plaesbe wiezen
M'n oa plannen emaekt vó maen-
den, dat mo je wé doe. De plaesbe-
wiezen oa m'n in uus van vo Kosse-
misse, dan is it nie zoa diere. M'n
schoanouers zoue der 60 jaerige
bruulofte in Feberwaori, 't was wé
wat vroeg mit 't oag op de leeftied
van die ouwe mensen, mé jé, je mot
wê eh? Oalles hieng zö as we docht
oa. M'n zélfs nog een uutvoering
van de meziek mee-e-maekt. Dat oak
vö hêen held wille misse. Ik zou zoa
zegge, een plume op j' noed oa, vor
aollemaele.
Vö de tweêde weke waere m'n of-e-
sproke om nae m'n schoanouwers te
gaen.
M'n oa oallemaele een flienke kou-
we e-pakt. M'n moeder ok, dochte
m'n. Mé laeter in de weke wisten m'n
wê beter. Ze was zwaer ziek, in een
paer daegen laeter wier ze van ongs
weggenome.
Zö vö ongs was der nie vee
feêststemming mir over. Mé ik bin
blie dat Jacob in de meiden toch nog
wê even der eweest bin.
„Wi trug"
De zevende Maerte mosten m'n wi
trug nae Canada. 'T gieng om ae hoed
tot dat m'n hoed in wel in 't vlieg-
tuug zaete. M'n oa een hoed plekje
ekrege, in je weet oe't gaet, oalles
wat je uut kan doe dat doe je, vö zon
groate reize vö de boeg mit niks ang-
ders as zitte, ete in drienke. Mé deze
keer zou 't angders gae dan m'n
edocht oa. Jaocob in ikke zaege op 't
zelfde oagenblik een él licht in flak
daer nae gienge m'n schodde, zö m'n
wiste wê dat'r wat andand was. M'n
liete niks an mekoare mêrke, ma een
pair seconden laeter oarden m'n de
piloot z'n stemme, eêl rustig, m'n
moste mé nie benauwd weze, m'n wa
re dü de bliksem etroffe.
Borrel
Dan zei die ok nog, m'n konne een
borrel bestelle op kosten van de
K.L.M. Noe dae konne m'n niks op
tegen eh? Nae drie kwartier waere
m'n wi op Schiphol trug, nae dat m'n
een aollemachtigen oap bezine in de
Noordzee oa laete loape. M'n krege
eten annebo, wat best smaekte, in
daemae krege m'n de booschap dat
m'n moste wachte op een ander vlieg-
tuug. Om oalf vuuve hinge m'n wi de
lucht in, op uus an, eêl wat laeter dan
m'n edocht oa.
Je zou zó zégge, dat m'n noe we he-
noeg van reizen in trekken zoue
Noe dan bin je toch verkeerd oa. As
ze mêrge zégge, ier eie een plaesbe-
wies, dan zégge m'n aolletweê, Ja oa,
dank je wel!
De artelijke groeten van een Canade
se Gruttepikker.
ALS U MET EEN TAXI naar huis
wilt, bestel dan de wagen de dag te
voren bij het garagebedrijf of taxi
centrale. Na twaalven zijn in de
nieuwjaarsnacht alle telefoons in
gebruik en de taxi's vaak niet meer
te krijgen.
LEG GULDENS EN KWARTJES ge
reed voor de bezorgers aan de deur,
die u een voorspoedig nieuwjaar
komen wensen. U behoeft dan niet
telkens terug naar kamer of keu
ken om uw portemonnee te halen.
LAAT UW HOND OP oudejaars
avond wat vroeger uit dan gewoon
lijk en zorg dat alle dieren tijdig
binnen zijn voor het nieuwe jaar
wordt ingeluid.
ZET DE KLOKKEN op oudejaarsdag
reeds 's morgens of 's middags ge
lijk met het tijdsein van telefoon of
radio.
VERRAS UW GEZINSLEDEN om
één minuut over twaalven met een
klein presentje om ze het nieuwe
jaar prettig te laten beginnen. Het
kleinste is al goed genoeg, want het
gaat nu niet om de prijs maar om
de attentie.
SLUIT OP OUDERJAARSAVOND
al de ramen van uw huis. U voor
komt hiermee dat vuurwerk (per
ongeluk) naar binnen wordt ge
gooid en dat uw slaapvertrekken
vol komen te stan met kwalijk rie
kende rook.
LET ER GOED OP, DAT UW KIN
DEREN geen „niet ontplofte" rot
jes gaan verzamelen. Het komt
nogal eens voor en kan grote onge
lukken teweeg brengen als zij die
alsnog proberen te ontsteken.
ZIERIKZEE. St. Lievensmonstertoren en Nieuwe Kerk hier op een plaatje uit de dertiger jaren.
Het „oude, vertrouwde gezichtzoals het zich voordeed van de Weststraat uit.
WESTENSCHOUWEN. Golven aan het strand en driftige meeuwen, die het genrebeeld komplete-
ren, uit dezelfde tijd.
NIEUWERKERK. Het centrum van Nieuwerkerk, „toen" met twee - ook alweer tot „oldtimers"
geworden auto's (men lette op de Zeeuwse Kop het nummerbord) en de muziektent.
ZIERIKZEE. Kijkje aan het Zierikzeese Have
het vertrouwde havenlicht.
thoofdtijdens een stormachtige zee. In het schuim
Wachten op de „12 slagen
De zonnewijzer en de zandloper waren eeuwenlang de
nauwkeurigste tijdmeters. Zij vormden al een verbete
ring op vroegere instrumenten voor tijdsbepaling, zoals
het olielampje, dat een bepaalde tijd nodig had om leeg
te branden. Daaraan kon de tijd dan worden berekend.
De kerkelijke jaarwisseling - maar
dat staat veelvuldig vermeld -
bestaat uit verschillende dagen en
„loopt" van Kerstmis tot en met
Driekoningen.
Die tijd (de donkerste in de natuur)
is vol geheimzinnigheid en kent de
mystiek van eeuwen, die vooral rond
Kerstmis zijn diepste innigheid heeft
gekend en kent.
Veel daarvan werkt door tijdens de
jaarwisseling. De essentie van het ge
loof, na de kerstening weerspiegelt
zich ook in vele nieuwjaarswensen:
Heidense elementen
Maar het is niet louter
„christelijk" rond de jaarwisseling.
Heidense elementen hebben een
sterk en taai leven. Sirenes, vuur
werk, klokgelui, midwinterblazen
herinneren daaraan. Die uitingen
hadden oorspronkelijk ten doel de
boze geesten te verjagen.
Weinig mensen zullen zich die oer
oude betekenis erven realiseren,
maar dat is toch de historische ach
tergrond.
„Duvekater"
„Zo treden wij vol moed,
den nieuwen jaarkring binnen.
Wat ook de toekomst brengt,
ons lot is in Zijn hand.
Een bepaald soort klokluiden in
het verleden herinnerde aan de
apostel Thomas, die - als bekend -
niet in de verschijning van de op
gestane Christus wilde geloven, ten
zij hij zich daarvan persoonlijk kon
overtuigen; het St. Thomasluiden.
De tijden van dit luiden vielen zelfs
onder de beslissing van de gemeente
raad.
Er is in de geschiedenis rond dit ty
pische luiden zelfs wel een opstand
geweest, want het werd sommigen:
„vom Guten zoviel". Nieuwjaars
wensen - ook vroeger - in allerlei
vorm en kleur. Het waren vooral gra
fische prestaties, want de drukker
wilde best weten, dat hij had „gete
kend", jjoor die en die, fraai uitge
voerde, wens, zoals bij voorbeeld van
de „vuilnislieden" te Amsterdam.
Tijd heeft altijd tot de verbeelding gesproken en mitsdien tijdaanduiders ook.
De mensen maakten er vaak iets heel moois van, zoals dit exemplaar uit de ro
cocotijd. Bezit: gemeentemuseum Zierikzee.
(Foto: Zierikzeesche Nieuwsbode)
Verder waren (en zijn) de bakkers
aktief. Bekend is de „duvekater",
een speciaal broodje voor de jaarwis
seling, want „eten en drinken" is al
tijd heel belangrijk geweest rond het
uur van „12". De warme wijn heeft
de tijd overleefd en verder is er nu zo
veel keus, dat men bijna zou verge
ten dat er landen zijn met mensen,
die blij zijn met een redelijk volle
maag. Wat daar dan ook in zit.
Ook zij staan aan het begin van een
nieuw jaar. Het is niet overdreven
met name hen te betrekken in de
wens: „veel heil en zegen!".
Kerkelijke
jaarwisseling
Uiterst primitief natuurlijk in ver
gelijking met de moderne precisie-
uurwerken, waarover onze tijd be
schikt, maar men moest het er vroe
ger mee doen. Er zijn nu kwartsklok-
ken met een „afwijking" van een
duizendste sekonde in tien jaar, niet
meer te meten met het menselijk oog
en oor.
Enfin, als zo'n oud (of nieuw) in
strument de geladen twaalf slagen
brengt, die het jaar uitluiden, gaat
het om de mensen. Hoe ondergaan zij
dat? Gezellig bijeen wordt doorgans
nog heel spontaan (zelfs in onze tijd)
om de halzen gevlogen. Wie het naast
bij staat het eerst, want de volgorde
is belangrijk. Wie het eerste komt het
eerst maalt. Wie het eerst wenst,
brengt de grootste „wenswaarde"
pver. Zo is dat.
