Interessante lezing over
de Teuten;
een ondernemend volk
Gevarieerde inhoud ,,Stad en
Lande''-kroniek van 1980
Van de Boekenplank
Najaarsvergadering Stad en Lande
Problemen rond kassen
en caravan-stalling
Vervoex mag geen Franse
zaai-oesters meer importeren
ONZE PUZZELRUBRIEK
v
ZIER1KZEESCHE NIEUWSBODE Vrijdag 28 november 1980 Nr. 22819
5
Het slot „Kraayenstein" op een gravure, nog in volle glorie.
Jaarlijks komt de Vereniging „Stad en Lande van
Schouwen-Duiveland", met een uitgave, onder de wat
poëtische getinte titel: „Kroniek van het land van de zee
meermin". De uitgave 1980 is van de pers en hoewel men
„Stad en Lande" niet mag verdenken van al te nadruk
kelijke kommerciële bedoelingen, is het wel mooi mee
genomen, dat de uitgave juist voor St. Nicolaas is ver
schenen.
Een aantal auteurs heeft ook dit
maal weer gestreefd naar een zo af-
wisseld mogelijk geheel en ze zijn
daar op interessante wijze in
geslaagd.
De heer W. P. de Vrieze schreef een
historisch doorwrocht verhaal over
het slot „Kraayenstein" te Burgh. In
opeenvolging staat hij stil bij de ver
schillende bewoners van „Kraay
enstein" en maakte bij gravures,
kaartjes en foto's relevante aanteke
ningen, die dit oude slot - of liever
wat er nog van over is - dichter bren
gen bij een ge-interesseerd publiek.
Hoogwaarde restanten uit het
„huis" zijn drie haardstenen, af
komstig uit een schouw van het slot,
thans in het Zeeuws museum te Mid
delburg.
De afbeeldingen op deze stenen -
voorlopers van later haardplaten -
geven op zich al wat houvast aan
punten uit de boeiende historie van
dit uit verre voorgeslachten overge
bleven slot.
In het kader van het geheel wordt
ook aandacht besteed aan de Burghse
kerk, waarin het marmeren monu
ment van Pieter de Huybert (1622-
1687).
Bedevaartplaatsen
Hoogst origineel is een artikel van
de archivaris, de heer H. Uil, die een
opstel wijdt aan dwingende opgeleg
de bezoeken aan bedevaartplaatsen
van Zierikzee uit, op grond van
rechtsbeslissingen.
Het maken van een bedevaart was
een ge-ijkte straf in de Middeleeu
wen en de Zierikzeese rechters maak
ten er dan ook frekwent gebruik van.
Heel vaak werd de delinkwent ver
wezen naar de „Heilige Drie Konin
gen" te Keulen, maar ook Einsie-
deln, Parijs en Rome kwamen voor.
Dichter bij honk waren bezochte
plaatsen: Onze Lieve Vrouw op Zee
(Schouwen) en Dreischor. De „verste
straf" was natuurlijk Jeruzalem.
Anna-devotie
Ooit is in de roomse tijd, sprake ge
weest van een zekere Anna-devotie,
een verschijnsel uit de late Midde
leeuwen, waarover de heer J. A.
Brandenbarg uitputtend schrijft. Hii
staat stil bij de Duivelander Job
Gommersz, typisch vereerder van de
bijbelse figuur Anna. Hij was lid van
de Nieuwerkerkse Rederijkerska
mer „De blauwe Akoleyen" en zijn
typische piëtistische gedichten, die
hij voor de kamer schreef, zijn veelal
gewijd aan Anna. Ouders van Maria -
de moeder Gods - waren Joachim en
Anna, waarvan sprake is in de apo-
kriefe boeken.
Voorbeelden van Anna-vereniging
in deze regio vindt men b.v. bij
naamgeving. Zo had Zierikzee het St.
Anna of schippersgilde. Het St. An-
nagilde had in de St, Lie-
vensmonsterkerk, zijn kapel aan de
noordzijde van de kerk. Van het St.
Anna-gilde zijn nog twee fraaie gil-
debekers bewaard gebleven uit de
18e eeuw, thans aanwezig in het Zie-
rikzees gemeentemuseum.
Voorbeelden van Anna-vereniging
in deze regio vindt men b.v. bij
naamgeving. Zo had Zierikzee het St.
Anna of schippersgilde. Het St. An-
nagilde had in de St. Lie-
vensmonsterkerk, zijn kapel aan de
noordzijde van de kerk. Van het St.
Anna-gilde zijn nog twee fraaie gil-
debekers bewaard gebleven uit de
18e eeuw, thans aanwezig in het Zie-
rikzees gemeentemuseum.
Landbouwhavens
De heer P. J. van Langeraad
schrijft heel lezenswaardig over de
vroegere (voor-rampse) landbouwha
vens op Schouwen-Duiveland. Hij
laat vooral het licht vallen op de ha
ven Beldert bij Dreischor. Een „ge
heimpje" uit het verleden is wel de
mededeling van de schrijver, hoezeer
er spanningen optraden bij het aan
voeren van bieten, die vroeger per
mand in het schip werden geladen.
Een goed plaatsje - dicht bij het schip -
wilde kennelijk ook iedereen.
Een aparte verschijning op „Bel
dert" was ooit een bietenkraan, ge
bruikt bij de verscheping van suiker
bieten.
Dr. A. de Vin breit verder aan zijn
dialektische beschouwingen naar
aanleiding van een drietal vroegere
dialekt-kursivisten: „Joös van Jao-
ne", „Kees Kollenaer" en „Wullum
uit Bru".
De waterleiding
Vanuit een professionele optiek
schrijft ir. J. L. van Sloten over:
„Vijftig jaar waterleiding op Schou
wen-Duiveland", een opstel, dat te
rug gaat naar medio zomer 1930, toen
de waterleiding in de regio officieel
werd ge-opend. Twee objekten wer
den in werking gezet; het pompstati
on „De Blinkert" en de - in de oorlog
verdwenen - watertoren te Zierikzee.
Ir. Van Sloten wijdt uitvoerig aan
dacht aan de verslagen van de Ge
zondheidskommissie te Zierikzee,
die „verplicht" werd de drinkwater
voorziening te behandelen en de aktl-
viteiten van het Waterleiding-
komité.
Plannen werden gemaakt en weer
herzien en vooral door de zaak van de
tarifering, waren vooral de eerste ja
ren betrekkelijk moeizaam, vooral
ook door de (een hoofdstuk apart)
verplichte aansluiting. De ontwikke
lingen na oorlog en ramp worden uit
voerig geschetst.
Meidagen '40
De journalist A. C. W. van dët Vet
tenslotte wijdde aandacht aan enkele
dagboeken uit de meidagen van 1940.
Bijzonderheden worden aangestipt,
mogelijk ook reeds eens eerder en/of
elders vermeld, maar toch zeker niet
in zo'n uitgebalanceerde kontext. Na
de meidagen vanT940 is zoveel over
„dit" land gespoeld, letterlijk en fi
guurlijk, dat het vastleggen van oog
getuigenissen, van bijzondere waar
de is. In de toekomst zal zulks steed?
moeilijker worden. Al met al een
„Kroniek", die veel te bieden heeft
en als belangrijke bijdrage tot de
streekdokumentatie kan worden
aangemerkt.
Drukkerij Lakenman Ochtman
maakte er een fraai, in offset ge
drukt, boekje van.
KORTE BERICHTEN
UIT HET BINNENLAND
UTRECHT. Tien procent van de
Nederlandse personeelsfunctionaris
sen geeft zijn baan op wegens ziekte
of spanningen. Een kwart van de per
soneelschefs stopt naar aanleiding
van ruzies, meningsverschillen over
het te voeren sociaal beleid of door
ongeschiktheid.
DEN HAAG. Minister Wiegel (bin
nenlandse zaken) heeft aangekon
digd dat er een speciale subsidierege
ling komt ter bevordering van deel
tijdarbeid bij de overheid.
ROTTERDAM. Een wet tegen over
matig energieverbruik is donderdag
bepleit op een studiedag in Rotter
dam van het Nederlands instituut
voor ruimtelijke ordening en de bond
van Nederlandse stedebouwkundi
gen.
DEN HAAG. Volgens de PPR-frak-
tie in de Tweede Kamer zal tewerkstel
ling van personeel van de konventionè-
le centrale Borssele in de kerncentrale
Borssele uitsluitend op basis van vrij
willigheid mogen plaatsvinden.
DEN HAAG. De begroting van het
ministerie van volkshuisvesting en
ruimtelijke ordening zal pas dinsdag 16
december in de Tweede Kamer in
stemming worden gebracht. Het CDA
wil zijn oordeel over de verhoging van
de normhuurquote voor individuele
huursubsidie laten afhangen van het
hele loonmatigingspakket.
HILVERSUM. Volgens televisie-
kommissaris Jan de Troye zullen de
omroep en de sport samen moeten gaan
uitmaken wat niet-overheersende re-
klame bij televisie-uitzendingen is.
SCHIEDAM. De gemeente Schie
dam gaat de bodem van het vroegere
terrein van de Schiedamse gasfabriek
onderzoeken op mogelijke gekoncen-
treerde verontreinigingen.
DEN HAAG. De Europese kommis
sie, het dagelijks bestuur van de EEG,
vindt het momenteel moeilijk een voor
stel te rechtvaardigen dat een verbod
van oorlogsspeelgoed in de gemeen
schap inhoudt.
CAPELLE A/DIJSSEL. Het terug
sturen naar het land van herkomst van
illegaal in ons land verblijvende buiten
landers kost het rijk momenteel onge
veer vijf miljoen gulden per jaar aan
vliegtickets.
CAPELLE A/D IJSSEL. Ongeveer
twintig huurders van woningen in de
wijk Oostgaarde in Capelle aan de
Ussel hebben het kantoor van de wo-
ningkorporatie SWV bezet.
SCHIPHOL. Het terugsturen naar
het land van herkomst van de illigaal in
ons land verblijvende buitenlanders
kost het rijk momenteel ongeveer vijf
miljoen gulden per jaar aan vlieg
tickets.
AMSTERDAM. In het derde kwar
taal van 1980 zijn in ons land meer
nieuwbouwwoningen verkocht dan
werd verwacht. Dit resulteerde in
een vermindering van het aanbod
van nog in aanbouw zijnde en - of bij
na voltooide koopwoningen, zij het
dat die vermindering in hoofdzaak
plaats vond in de premie-A-sektor.
DEN HAAG. Het bestuur van de
federatie voor de Nederlandse export
(Fenedex) wil, dat er een duidelijk
exportplan komt, dat gebaseerd is op
sterke en zwakke kanten van de Ne
derlandse industrie en op en duide
lijk industriepolitiek op langere ter
mijn.
DEN HAAG. Nederland heeft 31
miljoen gulden uit de fondsen voor
ontwikkelingssamenwerking ter be
schikking gesteld van negen landen
in Zuidelijk Afrika. Deze bijdrage
aan de ontwikkeling van het negen
tal bestaat uit een schenking van
twintig miljoen en een lening van elf
miljoen gulden.
TERAPELKANAAL. De vakbon
den zijn donderdag door Minister Al-
beda van sociale zaken uitgenodigd
om vrijdag op het ministerie van
landbouw te komen praten over de
problemen bij het aardappelmeelbe-
drijf Avebe.
ZIERIKZEE, 27-11. „Steeds meer (tomaten)kassen
worden er, soms zelf midden in de polder, gebouwd op
Schouwen-Duiveland. Ze zijn zeer opvallend en storend
in het landschap. In hoeverre de geluids- en lichtoverlast
die deze kassen veroorzaken toelaatbaar is, zou onder-
zoch moeten worden", aldus de voorzitter van de vereni
ging Stad en Lande, de heer J. L. Braber, tijdens de don
derdag gehouden najaarsvergadering in de foyer van
restaurant Mondragon.
Ook de toename van autosloperij
en en het onbeperkt stallen van bo
ten, of karavans op boerderijen,
bracht de voorzitter tijdens zijn ope
ningswoord als „probleem" onder de
aandacht van de aanwezigen.
Een „positief geluid" was dat de
eerste fase van de restauratie van de
Grote Kerk te Zierikzee binnen enke
le maanden wordt beëindigd. „Een
tweede en derde (restauratie)-fase is
nodig om de zaak volledig rond te
krijgen, zodat binnen korte tijd (en
kele jaren) de kerk volledig in de ou
de staat hersteld is" aldus de voorzit
ter.
De Kroniek
Besloten werd de zomerekskursie
te organiseren te Deift. Verder waren
er suggesties gedaan de leden van de
ze vereniging het jaarboek, of ook
„de kroniek", kado te doen mits de
jaarlijkse kontributie zou worden
verhoogd. Het bestuur zou zich, mis
schien via een enquête, over deze
zaak buigen.
Na de pauze gaf drs. W. H. Th.
Knippenberg een lezing over „De
Teuten".
(Gedurende de koffiepauze cirku-
leerde overigens een fotoboek met in
formatie over de voorwerpen, gevon
den in de achtertuin van de familie
Teuthof - alweer dat woord „teut" -
te Brouwershaven).
„Teut, is een vreemd woord" zo
vertelde de spreker. „De opmerkin
gen sta niet zo te teuten, of, ik voel
me een beetje teut, zijn ons allen be
kend, maar of die kreten terug te
voeren zijn naar de Teuten, de ron
dreizende handelslieden o.a. uit
Westfalen, is niet met zekerheid te
zeggen".
De heer Knippenberg legde uit dat
deze Katholieke handelslieden altijd
als compagnie, als familie, de handel
bedreven. „Het waren geen eenlin
gen zoals de Hannekemaaiers of de
Marskramers, die ook rondreizende
handelslieden waren. De Teuten
werkten samen voor hun familie".
„Min of meer „overbodige" boe
renzoons, die op de boerderij geen
werk konden verrichten, werden er
met handelswaar, veelal textiel en
koper maar ook boter of haar, naar
het buitenland gestuurd om daar hun
koopwaar aan de man te brengen."
Zuinig
Deze Teuten waren dus in feite
„gastarbeiders" die - er is wat dat be
treft niet veranderd, aldus de spre
ker - vaak ook het vuile werk konden
opknappen. Tijdens hun tochten door
het buitenland gedroegen ze zich als
bijzonder zuinige mensen, want geld
verdienen voor de familie was
tenslotte hun enige doel. De boeren
jongens uit Westfalen bijvoorbeeld
kwamen ieder jaar terug naar Hol
land, waarbij ze dan goedere uit ei
gen land, meer als kado, meenamen.
Zo ontstond de handel.
Textiel-teuten
Twee Teuten, Clemens en August
Brenninkmeyer, herinneren ons daar
nog altijd aan in de vorm van de wa
renhuizen C en A; de initialen van de
ze handelslieden. Het Duitse plaatsje
Mettingen moet een enorm handel-
minded doipje geweest zijn, want na
men als Voss, Lampe, Peek en Clop-
penburg, vinden hier hun oorsprong.
Handelslieden uit Wesftfalen kun
nen dus hoofdzakelijke „textiel-teu
ten" genoemd worden.
De bijvoorbeeld Brabantse of Lim
burgse Teuten, die o.a. naar Duits
land en Denemarken trokken, han
delden veelal in koper. „Maar ik kan
nog oneindig veel andere voorbeel
den noemen, er kan tenslotte overal
in gehandel worden. Zo was er ook
een boter-teut Jurgens genaamd, die
een zogenaamde fusie aanging met
een konkurrerit en de boterhandela-
ren, de Lever Brothers, uit Londen,
ze noemden zich „Unilever", en
groeiden uit tot een bedrijf met naam
-over de gehele wereld", verduide
lijkte drs. Knippenberg.
Zo zijn waarschijnlijk veel beken
de handelsmerken terug te voeren
naar de Teuten uit de 17e eeuw, maar
helaas zijn veel gegevens niet meer te
achterhalen.
Na afloop dankte de voorzitter de
spreker voor zijn interessante lezing
en overhandigde hem het pas ver
schenen jaarboek, als herinnering
aan de Vereniging Stad en Lande.
MANCHESTER (Engeland). De
Brit die een landelijk dagblad had opge
beld met de mededeling dat hij de
vrouwenmoordenaar van Yorkshire was,
is voor drie maanden gevangen gezet.
ROME. Paniek, angst, honger, kou
en chaos heersen nog steeds in het
gebied in Zuid-Italië dat zondag door
een zware aardbeving werd getroffen.
Volgens officiële gegevens zijn meer
dan 3000 doden geborgen, 5743 ge
wonden geregistreerd en meer dan 1300
mensen als vermist opgegeven. Van
steeds meer kanten wordt kritiek gele
verd op de traagheid waarmee het red
dingswerk door de Italiaanse autori
teiten is aangepakt.
Het R.I.V.O. (Rijksinstituut Visserij Onderzoek heeft de 12 nog resterende
oester-export bedrijven in Yerseke voor het merendeel georganiseerd in de
vereniging Vervoex verboden, om in het komende jaar nog Franse zaaioesters
uit Normandië of Bretagne te importeren.
Evenals de konijnen, die men in
dertijd in Australië importeerde, en
die in dat land door hun onbeperkte
voortplanting tot een plaag werden,
is de indertijd geïmporteerde Japan
se oester in de Oosterschelde uitge
groeid tot een niet te stuiten plaag.
Voor Kerstmis gaan de Zeeuwse
oesterkwekers alle Franse oesters
die nog in de Oosterschelde aanwezig
zijn, opruimen. Zestig procent van
deze oesters is inmiddels, als gevolg
van een nog onbekende parasiet, die
met de kodenaam X, wordt aange
duid en die in Frankrijk de gehele
oesterkuituur vernietigt, afgestor
ven.
Men wil tot elke prijs voorkomen,
dat het Zeeuwse oesterbestand, dat
uit oesterbroed afkomstig uit de Gre-
velingen, opnieuw wordt opgebouwd
door de parasiet wordt aangetast.
Export
De export van oesters uit Yerseke
die niet zijn aangestast kan, zij het
op beperkter schaal dan men had ge
dacht, doorgaan.
Ook zullen in het vervolg nog wel
uit Engeland afkomstige zaaioesters
worden geïmporteerd, omdat de En
gelse autoriteiten in het verleden alle
import van buitenlandse oesters heb
ben verboden.
Een vraagstuk apart vormt in het
oesterbeleid voor de komende jaren
het doen verwijderen van de Japanse
en Portugeese oesters uit de Ooster
schelde.
Oeroude muziek
MOSKOU. In oeroude muziek
geïnteresseerde Russen kunnen
sinds kort een grammofoonplaat
kopen waarop de klanken te ho
ren zijn van instrumenten die
20.000 jaar geleden uit mam-
moetbotten zijn vervaardigd.
Op de plaat hoort men een
„orkest" met zes instrumenten die
door deskundigen weer in orde
zijn gemaakt. Van de kwaliteit
van de klanken moet men niet te
hoge verwachtingen koesteren,
omdat de muziek oorspronkelijk
bedoeld was voor het begeleiden
van rituele dansen.
De oeroude instrumenten zijn
afkomstig uit de omgeving van het
Oekraïense dorp Mesin. Zij zijn
vervaardigd uit onder andere een
schouderblad van een mammoet,
twee onderkaken en een stuk huid
van een sinds 15.000 jaar uitge
storven olifantachtig dier.
Flitsen
uit het buitenland
SEMARANG (Indonesië). Soldaten
patrouilleerden in verschillende delen
van Java naar aanleiding van anti-Chi-
nese incidenten die aan minstens één
persoon het leven kostten en aanzien
lijke schade aanrichten.
SAN SEBASTIAN (Spanje). In San
Sebastian in het Spaanse Baskenland is
de hoofdkommissaris van politie, Mi
guel Garciarena, doodgeschoten toen
hij zich naar zijn werk begaf. De moord
is gepleegd door een jongenman met
een handmitrailleur. Hij is ontkomen.
NEW DELHI. Jonge Afghanen die
vermaaksgelegenheden en sportsta
dions bezoeken, worden door agenten
van de regering opgepakt en overge
bracht naar de Moslimrepublieken van
de Sowjet-Unie om er een militaire
opleiding te ondergaan, berichtte een
organisatie van Afghaanse opstande
lingen in New Delhi.
AMMAN. Na onder meer besloten te
hebben tot een politiek aktieprogram -
hoofdzakelijk met betrekking tot de
strijd tegen Israël - is de 1 le Arabische
top Be-eindigd.
NEW YORK. Sinds de militaire
staatsgreep van september in Turkije
zijn daar zeker acht personen in gevan
genschap overleden. Er zijn aanwijzin
gen dat er politieke gevangenen worden
gefolterd. Dit heeft de Amerikaanse
afdeling van Amnesty International be
kendgemaakt.
BELGRADO. Druk op andere vol
keren, inmenging in de binnenlandse
aangelegenheden van een andere staat
en interventies door buitenlandse
machten zijn niet te rechtvaardigen. Dit
zei Cvijetin Mijatovic, president van
het collectiefe Joegoslavisvhe staats-
pre8idium.
De puzzellust viert hoogtij of de op
gave van vorige week Was aan de
eenvoudige kant, want een ongekend
aantal oplossingen kwam bij de re-
daktie binnen. Uit de enorme stapels
werden weer twee winnaars geloot.
Voor de liefhebbers volgt hieronder
weer een nieuwe opgave.
Eerste prijs
Mevr. W. de Boer-Kristalijn
Noorddijkstraat 45 '4
BROUWERSHAVEN
Tweede prijs
H. A. Kramer
Plevierstraat 31
ZIERIKZEE
De oplossing van de puzzel luidt als
volgt:
HORIZONTAAL: 1. stukadoor;8.
zee; 9. bui; 10. lam; 12. bodem; 13. zij
tak; 15. roman; 16. kop; 18. kelim; 20-.
Aken; 21. sober; 23. lila; 24. kleuter;
26. e.k.; 28. reu; 29. cel; 31. eg; 32. Li-
vorno; 33. begonia; 34. km; 35. keg;
37. pit; 38. Sr.; 40. legatie; 44. Utah;
47. leges; 48. been; 50. sabel; 52. kam;
53. rente; 54. medoc; 55. xeres; 56. leg;
57. vijl; 59. dit; 60. negentien.
VERTICAAL: 1. Sedan; 2. teen; 3.
K.B.; 4. autobus; 5. d.i.; 6. olijk; 7. ra
tel; 8. zomer; 11. malie; 12. bok; 14.
kil; 15. ratelkous; 16. koe; 17. pet; 19.
margarine; 21. slungel; 22. recepis;
24. kerel; 25. regie; 27. kim; 28. rok;
30. lot; 31. eis; 36. magazijn; 39. ka
bel; 41. gek; 42. t.ë.m.; 43. renet; 45.
tam; 46. heden; 48. berin; 49. ets; 51.
loge; 53. rede; 57. v.e.; 58. Lt.
DE NIEUWE PUZZEL
HORIZONTAAL: 1. buitengewoon
groot van afmeting; 8. voorste linie
v.e. oorlogvoerend leger te velde; 12.
alles omvattend; 13. grootspraak; 14.
Amsterdams peil (afk.); 16. sprook
jesfiguur; 17. bindmateriaal; 18.
voorzetsel; 19. kledingstuk; 21. loof
boom; 22. kledingstuk; 23. ontken
ning; 24. staatsiezetel v.e. vorst(in);
26. breibenodigdheid; 27. gelaats
kleur; 29. korte tijdsduur; 30. stof; 32.
rivier in O.-Siberië; 34. rand van
hout enz, ter afsluiting v.e. schilde
rij; 36. schijngestalte van de maan
(afk.); 38. metaal; 39. voorzetsel; 41.
verblijfplaats voor wilde dieren; 42,
zetel van overtuiging; 44. sint (afk.);
45. in grove trekken; 47. laatstleden
(afk.); 49. Europeaan; 51. boordsel
van gevlochten goud- of zilverdraad;
53. deel van de dag; 56. opening; 58.
muzikaal toneelspel; 60. lichaams
deel; 61. maatstaf voor lichtsterkte;
63. veerkracht; 64. hoofdkaas; 66.
boksterm (afk.); 67. vrijstaande over
dekking (bijv. van een station); 68. ti
tel (afk.); 69. knaagdier; 70' publieke
wandelplaats; 72. muzieknoot; 73.
uitvoerder van lijfstraffelijke von.
nissen; 74. vrucht; 76. kaartspel; 77.
overbrenger van berichten.
VERTICAAL: 1. vierendeel; 2. mi
litaire rang (afk.); 3. gehoororgaan; 4.
harde delfstof; 5. vloeibare spijs; 6.
lokspijs; 7. hoewel, ofschoon; 8. mu
ziekinstrument; 9. in grove trekken;
10. voegwoord; 11. babbelkous; 13.
schijfvormige stop in een vat; 15.
wijnsoort; 17. afstammeling (figuur
lijk); 18. tak van sport; 20. een vrij ge
ringen warmtegraad bezittend; 22.
plattelandsgemeente; 23. lot waarop
in een loterij geen prijs valt; 25. gui
tig; 26. persoonlijk voornaamwoord;
28. oude lengte-eenheid; 30. lange,
brede sjaal; 31. grootste soort hert;
33. soort rooktabak; 35. muzieknoot;
37. Ned. omroepvereniging (afk.); 40.
verfstof; 43. ambtskleed v.e. rechter;
46. tijdsverloop van 7 dagen; 48.
vestingswerk; 50. het doel treffend;
52. de oudere (afk. Latijn); 54. niet
eerlijk; 55. deel van de dag (afk.); 57.
openbaar vervoermiddel; 59. hemels
blauwe kleur; 61. boek dat de open
baringen van Mohammed behelst; 62.
puntig uitlopend; 65. nachtroofvogel;
66. rank vaartuigje; 69. honingdrank;
70. smalle weg; 71. vaatwerk voor
vloeistoffen; 73. Bescherming Bevol
king (afk.); 74. uiting van kou; 75.
voorzetsel.
