Duiveland was vroeger
een ideaal verbanningsoord
voor de Saksers
ZESTIENDE EEUW WAS BLOEITIJDPERK
VOOR BROUWERSHAVEN
Uit de Sociale Kaart:
INGEZONDEN STUKKEN
De RK-kerk
en het gezin
Zuid-Nederlandse varkenshouders
zijn door bedrijfsreserves heen
Sociale kaart Smalstad
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE Dinsdag 7 oktober 1S80 Nr. 2278#
5
DUIVELAND, 6-10. Volgens sommige schrijvers ge
bruikte Karei de Grote, Duiveland als verbanningsoord
voor Saksers. Een ideaal oord voor gevangenen, gelet op
de ontbrekende waterkering en de heersende moeras
koortsen. Aldus het begin van het ontwerp Sociale Kaart
Duiveland, dat onlangs is verschenen.
In deze inleiding is verder te lezen, dat in 976 Duiveland bestond uit schor
ren, waar schapen op graasden. De oudste polder van Duiveland is de Vier-
bannenpolder, genoemd naar de rechtsgebieden van de heerlijkheden Capel-
le, Ouwerkerk, Nieuwerkerk en Botland. Bedijkt werd er bij stukjes en beet
jes: van het westen naar het oosten en van het noorden naar het zuiden.
Meer dan eens is Duiveland in de
golven verdwenen. Vooral in 1530 en
1532 kreeg het eiland het zwaar te
verduren; het kwam toen helemaal
onder water te staan. In de zomer van
1533 kon de pacht niet opgebracht
worden en was er geen volk om op
het land te werken. Het sterftecijfer
schoot omhoog: in Ouwerkerk gin
gen dagelijks vier mensen dood; in
Nieuwerkerk zes en in Oosterland
drie of vier. Sirjansland werd zelfs
met uitsterven bedreigd.
„Spaanse Furie"
Niet alleen door de zee, ook door
andere rampen is Duiveland ge
teisterd. In 1576 maakte Nieuwer
kerk bijvoorbeeld kennis met ,,de
Spaanse Furie": het dorp werd door
muitende Spanjaarden geplunderd
en platgebrand.
Van 1950 tot en met 1960 nam het
inwonertal van de gemeente Nieu
werkerk, Ouwerkerk en Oosterland
af. In Nieuwerkerk en Oosterland
kon het geboorte-overschot niet op
tegen het vertrek-overschot.
In Ouwerkerk werd een vertrek-
overschot én een sterfte-overschot
genoteerd. Nieuwerkerk ging er het
meest op achteruit; Oosterland het
minst.
Bevolkingsgroei
Het is duidelijk, dat de bevokings-
groei van de gemeente Duiveland
zich konsentreert in Nieuwerkerk en
Oosterland. Per 31 mei 1960 woonde
daar 81,7 van de bevolking; per 1
december 1973 84,6 en per 1 janua
ri 1980 83,5 Van 1966 tot en met
1979 had Duiveland te maken met
een geboorte-overschot. De laatste
tijd worden er dus meer mensen ge
boren dan er sterven. Het overschot
varieerde van 65 personen in 1978, tot
24 in 1978.
Momenteel is het aantal mensen
dat zich vestigt in de gemeente groter
dan het aantal mensen dat vertrekt.
Van 1966 tot en met 1970 bedroeg het
vestigingsoverschot gemiddeld 17
personen, terwijl van 1975 tot en met
1979 een overschot van gemiddeld 68
personen werd genoteerd.
Algemene
Leesbibliotheek
Nieuwerkerk
Het winterseizoen van de Algeme
ne Leesbibliotheek begint donderdag
9 oktober a.s. Dit betekent dat iedere
week boeken worden uitgeleend van
half zeven tot kwart over zeven.
Drie kwartier lang kan men rond
snuffelen om zijn keuze te doen uit
enkele duizenden boeken. Als van
ouds mag men (binnen het redelijke)
zo veel of zo weinig boeken mee naar
huis nemen als men zelf wil. Men
mag ze ook zo lang of zo kort houden
als men wil. Mooier kan het niet! En
voor die enkele dubbeltjes hoeft nie
mand het te laten.
Er kan nog aan worden toege
voegd, dat de zaal „Rehoboth" ver
warmd is.
Voor verdere gegevens wordt ver
wezen naar de .agenda" die geregeld
in de Nieuwsbode staat afgedrukt.
Bibliotheek Nieuwerkerk
Zeeuwse
Dialektdag 1980
Op zaterdag 18 oktober zal de
Zeeuwse dialectdag 1980 gehouden
worden en wel in „De Vroone" te Ka-
pelle. Deze dag wordt georganiseerd
door de ..Zeeuwsche Vereeniging
voor Dialectonderzoek". Het bestuur
daarvan legt een aantrekkelijk pro
gramma voor. Des morgens besteedt
de vereniging enige tijd aan huishou
delijke zaken, waarna al zeer spoedig
het eigenlijke van deze dialectdag
naar voren treedt. Want vooral op
zo'n dag staat het Zeeuwse dialect op
de voorgrond.
Dat begint al met een voordracht,
genaamd „Vrouwe Renierse", ge
schreven door prof. Van Houte. Me
vrouw Schippers-le Bleu zal deze
voordracht voordragen en uit erva
ring wordt geweten, dat het dan in
goede handen zit. Dat geldt evenzo de
declamatie uit eigen werk door me
vrouw Soldaat-Poortvliet, uit Dirks-
land.
Een hoogtepunt van de dag wordt
bereikt door opvoering van het stuk
„Het leven is hin loterië" van Koets
door de toneelklub van Zeelandia,
vereniging van Zeeuwen in 's-Gra-
venhage en omgeving.
Tussen dit alles wordt een kwar
tiertje tijd gegeven aan mevrouw E.
J. van de Broecke-de Man, de volijve
rige sekretaresse der vereniging, die
zich op een bewonderingswaaraige
wijze inspant voor het werk der vere-
Van elke 10 inwoners van Duive
land zijn er naar schatting niet in de
gemeente geboren.
Anders gezegd: de verhouding al
lochtonen/autochtonen wordt ge
schat op 2 8. Allochtonen en autoch
tonen gaan vrij normaal met elkaar
om. Allochtonen lopen vaak gauw
warm voor nieuwe aktiviteiten en
voorzieningen, autochtonen lopen
meestal niet zo hard, aldus het ont
werp Sociale Kaart Duiveland.
Beroepsbevolking
In I960 oefende 34,3 van de men
sen uit Nieuwerkerk, Oosterland,
Ouwerkerk en Sirjansland een be
roep uit. Van de mannen nam 58,4
deel aan de beroepsbevolking, van de
vrouwen 9,5 Elf jaar later, in
1971, was 33,2 van de inwoners
van de gemeente Duiveland opgeno
men in het arbeidsproces. Van de
mannen had 52,0 een baan, van de
vrouwen 12,9 De deelname van
vrouwen aan de beroepsbevolking
nam dus enigszins toe, terwijl de
deelname van de mannen sterk daal
de.
Agrarische kern
De meest agrarisch gebleven kern
is Ouwerkerk: 39,3 van de be
roepsbevolking werkte daar in 1971
nog in de landbouw. Oosterland en
Sirjansland kwamen tot 27,3 en
Nieuwerkerk kwam tot 25,2
Naast de landbouwbedrijven zijn er
enkele bedrijven ter verwerking van
landbouwprodukten, benevens een
textielfabriekje, een steenhouwerij,
een konstruktiebedrijf, en een fa
briek waar draagvloeren voor com
puters worden gebouwd.
De kern van Sirjansland heeft rela
tief veel werkgelegenheid en vervult
als zodanig een belangrijke funktie
in de gemeente Duiveland.
Te verwachten is, dat veranderin
gen in de samenstelling van de be
roepsbevolking zich verder in grote
lijnen zullen voortzetten.
Gemiddeld inkomen
Het gemiddelde inkomen van de
Duivelanders per belastingplichtige,
ligt beneden het nivo van Zeeland en
dat van Nederland. Belangrijker dan
het gemiddelde is doorgaans de
spreiding van inkomens. Terwijl in
1974 in Nederland 26,0 tot de
laagste kategorie behoorde en in Zee
land 26,6 lag dit percentage voor
Duiveland op 29,5 Het lagere ge
middelde, gaat dus gepaard met be
trekkelijk veel lage inkomenstrek
kers.
Blijkens de volkstelling van 1971
leven naar verhouding veel van de la
ge inkomenstrekkers alleen van een
AOW- of AWW-uitkering. Lage inko
menstrekkers komen relatief het
meest voor in Oosterland en Sirjans
land.
Eind maart 1979 waren er op het ar-
beidsburo in Zierikzee 344 werklozen
niging en dus als altijd een overzicht
en voortgang van het dialectonder
zoek zal geven.
Het geheel wordt omlijst met mu
ziek en zang, verzorgd door de zanger
van het Zeeuwse lied, de bekende En
gel Reinhoudt.
Groeiende belangstelling
Aan het verslag van de sekretaris
ontlenen wij nog, dat de vereniging
een groeiende belangstelling krijgt.
Dat blijkt uit het ledental, dat van
begin 1979 met 325 leden tot nu groei
de tot 610 leden! Toch nog te weinig.
Het Zeeuwse dialect is het in elk ge
val voor de Zeeuwen waard die aan
dacht te krijgen, zoals deze in de
Zeeuwse vereniging voor dialecton
derzoek nu krijgt. Een groter aantal
leden maakt in financieel opzicht
niet alleen de mogelijkheden groter -
dat is praktisch altijd het geval -
maar ook het draagvlak sterker,
waarop dat typische Zeeuwse ele
ment in de samenleving in de vorm
van het dialect berust. Het bestuur is
dan ook bijzonder dankbaar voor de
groeiende belangstelling voor de in
1929 opgerichte vereniging, maar ge
meten naar het aantal Zeeuwen is
uitbreiding van het ledenaantal geen
overtrokken zaak.
Het bestuur ziet daartoe de dialect
dag als één van de mogelijkheden
voor die versterking van het leden
aantal. Daarom wil het bestuur de
aandacht vestigen op de mogelijk
heid dat de leden tegen betaling van
de kosten een introducée kunnen
meenemen.
En tenslotte: met dit alles wordt de
belangstelling in en de bestudering
van de dialecten in Zeeland en Goe-
ree-Overflakkee zeer bevorderd.
E. J. van de Broecke-de Man
Boulevard de Ruyter 194
Vlissingén
ingeschreven, waarvan 69 man
nen en 31 vrouwen. Van deze
werklozen kwamen er 53 uit de ge
meente Duiveland, oftewel 15,4
Een jaar later, maart 1980 was dit
aantal 49, te weten 42 mannen en 7
vrouwen. Momenteel ligt het wer
kloosheidspercentage in het rayon
Zierikzee boven het Zeeuwse,
respektievelijk Nederlandse gemid
delde.
KERKNIEUWS
Nederlandse Hervormde Kerk
Beroepen te Oegstgeest (g.v. ver
pleeghuis Van Wijckerslooth): mevr.
H. Visch-Tonsbeek, kand., aldaar,
die dit beroep heeft aangenomen.
Aangenomen naar Maarssen
(toez.): J. Mooij, Zevenaar.
Gereformeerde. Kerken
Beroepen te Joure: J. Wagenma
kers, Oud-Beijerland; te Hoorn: F. J.
Boer, Zoetermeer.
Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt
Beroepen te Zwolle en te Drachten:
B. van Zuijlekom, Assen-Zuid, die
bedankte voor Leek-Roden en voor
Giessendam-N ederhardinxveld
Christelijke Gereformeerde Kerken
Beroepen te Eemdijk: H. van den
Heuvel, kand., Veenendaal; te Rot
terdam-West A. van de Weerd, Zeist;
te Barendrecht: M. Vlietstra, Bun
schoten.
Bedankt voor Emmeloord: H. P.
Brandsma, Drachten.
Gereformeerde Gemeenten
Beroepen te Franklin Lakes
(USA): J. van Haaren, Genemuiden.
Bedankt voor Oud-Beijerland: C.
Vogelaar, Genemuiden; voor Scheve-
ningen: D. Hakkenberg, Lisse.
Oud Gereformeerde Gemeenten
in Nederland
Beroepen te St. Philipsland: de
heer A. P. van der Meer, Kinderdijk.
Vrije Evangelische Gemeenten
Benoemd tot geestelijk verzorger
van het Zonnehuis te Vlaardingen
(per 1-11'81): T. J. Prins, Rotterdam-
Centrum.
Afscheid koster
Ger. Gemeente
Nieuwerkerk
Zondag na de middagdienst werd
door ds. M. J. van Gelder, plaatselijk
predikant van de Gereformeerde Ge
meente stil gestaan bij het afscheid
van de koster, de heer J. Folmer. Na
26 jaar gaat deze het kosterschap
neerleggen.
De heer Folmer werd met hartelij
ke woorden dank gezegd voor het ve
le werk dat hij vroeger ook zijn
vrouw voor de kerk heeft verricht.
De predikant wenste hem verder
Gods zegen toe. Op een kerkeraads-
vergadering eerder in de week werd
op waardige wijze afscheid genomen
en werd aan de scheidende koster een
aandenken geschonken.
Nieuwe koster
De nieuwe koster, de heer C. den
Otter, kreeg dankwoorden nu hij
stopt met het orgelspel en een wel
kom als „dorpelwachter". Ook de
nieuwe organist de heer C. J. Bij de
Vaate kreeg een welkomstwoord.
Zo was het afgelopen zondag een
drukke dag. In de namiddag werd nl.
ook nog een drietal kinderen der ge
meente gedoopt.
VATICAANSTAD, 6-10. De Rooms-
Katholieke Kerk moet niet toegeven
aan opvattingen die in de mode zijn,
maar profetisch het medicijn van het
Evangelie toedienen tegen het
kwaad van de wereld.
Dat is één tendens die kardinaal
Ratzinger heeft bespeurd in de inter
venties van de bisschoppen die mo
menteel deelnemen aan de algemene
bisschoppensynode over huwelijk en
gezin in Vaticaanstad. De Westduitse
kardinaal treedt voor deze synode op
als rapporteur en heeft een samen
vatting gemaakt van de beschouwin
gen die de bisschoppen vorige week
hielden.
SCHEEPVAART
Amersfoort, 5-10 te Bilbao
Nedlloyd Rockanje, 6-10 van Momba
sa naar Tanga
LAND- EN TUINBOUW
Paarden eten
bermhooi
Bermhooi is hooi dat gewonnen is
op bermen van (snel)wegen. Berm
hooi heeft een lagere voedingswaar
de dan gewoon grashooi omdat:
Bermgras een andere samenstel
ling heeft dan gewoon gras.
Grasmengsels voor bermen bestaan
voor het grootste deel of geheel uit
grassen, die een goed wortelstelsel
hebben en die vanuit voedingsoog
punt gezien slecht moeten worden ge
noemd. Aan dit grasmengsel wordt
vaak een bloemen- en kruidenmeng
sel toegevoegd, waardoor de voe-
TILBURG, 6-10. Het gros van de Zuidnederlandse varkenshouders is door
zijn bedrijfsreserves heen als gevolg van de lage varkensvleesprijzen. Steeds
meer van hen vragen om bijstand op grond van de rijksgroepsregeling
zelfstandigen van de Algemene Bijstandswet, omdat zij het financieel niet
meer kunnen bolwerken.
Ing. J. Jansen van het rijkskonsu-
lentschap voor de varkens en pluim
veehouderij voor Noord-Brabant en
Zeeland te Tilburg heeft dit maandag
meegedeeld.
Het zwaartst getroffen worden de
bedrijven die de laatste jaren te wei
nige hebben gereserveerd en de nieu
we varkenshouderijen, die grote in
vesteringen hebben gedaan. De situa-
dingswaarde ook negatief beïnvloed
wordt,
Bermen niet bemest worden,
waardoor er een trage grasgroei is.
Traaggroeiende grassen hebben een
lagere voedingswaarde dan snel
groeiende grassen.
Bermgras in zeer laat groeistadi-
um wordt gemaaid. Hoe ouder gras
wordt, des te meer ruwe celstoffen
het bevast, waardoor de voedings
waarde lager wordt.
Kwaliteit
Niet alleen de voedingswaarde
maar ook de kwaliteit van bermhooi
is lager dan van gewoon grashooi.
tie is nu nog niet rampzalig, aldus de
heer Jansen, maar de ongunstige
prijsontwikkeling mag niet te lang
duren, want dan vallen er wel zware
klappen.
De prijs
Al meer dan tien maanden ligt de
prijs, die de varkenshouder voor zijn
dieren ontvangt ver beneden de kost
prijs van 4,23 gulden per kilo
geslacht gewicht. In het begin van de
afgelopen zomer bereikten de prijzen
een dieptepunt van 3,30 per kilo, in
september trad een herstel op tot
3,55, maar ondermeer door een sta
king van veterinaire inspekteurs aan
de Italiaanse grens gaat het nu weer
in dalende lijn. Op het ogenblik ligt
de prijs op 3,50 gulden.
De oorzaken hiervan zijn:
Het niet vlak zijn van bermen,
waardoor tijdens het maaien een ver-
ontreiniging met zand plaatsvindt.
Ook tijdens het persen kan er zand in
het komen. Zand kan bij paarden di
arree en koliek veroorzaken.
Juist voor het ontspannen buitenge-
beuren heeft de wolmode van dit na
jaar en de komende winter heel wat
in huis. Veel kan, niets moet. Onder
het motto: Winter, Wol, Warm, Weg
wezen, krijgen de sportieve genoe
gens een extra „tic". Op de foto een
blouson van geruwde dekenachtige
wollen stof, een ruime jacquard trui,
een vlotte autocoat, een echte wollen
teddy" en een blouson.
MONACO. De sokken van Napo
leon zijn vandaag meer waard dan
zijn haren. Tijdens een openbare
veiling te Monte Carlo gingen en
kele hoofdharen van de keizer in
een reageerbuisje van de hand voor
1.300 gulden, terwijl een paar sok
ken van zwarte zijde, die hij op St.
Helena gedragen heeft, 2.700 gul
den waard bleek.
De lange veldperiode van berm
hooi.
Omdat er geen bewerkingen plaats
kunnen vinden, kost het drogen veel
tijd. Hierdoor heeft het weer een gro
te invloed op de kwaliteit. Een lange
veldperiode heeft ook een nadelige
invloed op de voedingswaarde, het
mineralen- en het caroteengehalte.
Ook kan er rotting en schimmel
vorming optreden, die de oorzaken
van diarree en koliek bij paarden
kunnen zijn.
Het voorkomen van papier,
plastic en blik op bermen, die ook in
het hooi terecht komen.
BROUWERSHAVEN, 6-10. Volgens de pas verschenen
Sociale Kaart van Brouwershaven, zou „Brouw" ont
staan zijn ten tijde van Floris V.
De naam Brouwershaven komt voor het eerst voor in 1318. Brouw gold als
dé stapelplaats voor Hollands bier. Ook was het een belangrijke vis
sersplaats: reeds in 1344 stichtte Willem IV er een vrije haringmarkt.
De Sociale Kaart van Brouwersha
ven wordt besproken in de vergade
ring van de advieskommissie voor
het welzijnsbeleid in de gemeente
Brouwershaven, die woensdag 15 ok
tober gehouden zal worden.
Brouwershaven telt vier woonker
nen: de gelijknamige Smalstad, en de
dorpen Dreischor, Zonnemaire en
Noordgouwe.
16e eeuw
De 16e eeuw was voor Brouwersha
ven een bloeitijdperk. Met de zoutne-
ring en de meerderij ging het uitste
kend. In 1541 werden de volgende
produkten ingevoerd: Franse wijn,
bier, fruit, garens, touw, ijzer, zui-
velprodukteri, enz., maar de hoofd
zaak bleef de haringvangst, aldus de
Sociale Kaart.
Tezelfder tijd kreeg Brouw een
scheut rampzaligheden te verwer
ken: branden, pestepidemieën, dijk
doorbraken en dijkvallen gingen niet
aan Brouwershaven voorbij. Daarbij
kwam nog de immer dreigende ver
zanding van de haven.
Medio 19e eeuw beleefde Brou
wershaven een onverwachte nabloei.
Het Brouwershavense Gat werd be
tond, waarna de drukte op de rede de
spuigaten uitliep. Brouw kon toen
bogen op 24 loodsen en 26 café's en
hotels.
Bewoners 1874
In 1874 tefde de Smalstad 1923 in
woners. De opening van de Nieuwe
Waterweg, luidde het einde in van de
Brouwse bloei: de driemasters ver
dwenen van de rede.
Ambachtsheerlijkheden
Uit de verdeling van dit gebied in
ambachtsheerlijkheden, ontstond na
1795 de indeling in gemeenten. Het
viertal vormt sinds 1961 de gemeente
Brouwershaven. Het gebied is - in te
genstelling tot vroeger, toen de men
sen vaak niet verder kwamen dan de
„Stad" Zierikzee, - geheel openge
legd.
De Grevelingendam, de Zeeland-
brug en de Brouwersdam, hebben
Rotterdam en Goes dichterbij ge
bracht, óók voor de inwoners van
Brouwershaven.
Toeristen, pendelaars en allochto
nen zijn in Brouwershaven al lang
geen onbekende meer. Na het gereed
komen van de Oosterscheldedam en
de Philipsdam wordt Brouwersha
ven uiteraard nog verder openge
legd.
1950-1960
Het inwontertal is in de jaren 1950-
1960 afgenomen. Het geboorte-over
schot kon niet op tegen het vertrek-
overschot. Brouwershaven ging er
het meest op achteruit, Noordgouwe
het minst.
Per 1 januari 1961, de datum van de
gemeentelijke herindeling, bedroeg
het inwonertal van de gemeente
Brouwershaven 3561. Het aantal in
woners daalde tot in het midden van
de jaren zeventig, sinds 1975 neemt
het aantal weer toe. Op 1 januari 1980
had Brouwershaven 3498 inwoners.
Duidelijk is, dat de bevolkingsgroei
van de gemeente zich konsentreert in
de woonkern Brouwershaven.
Nieuwe inwoners
Veel nieuwe inwoners van de ge
meente komen uit de provincie Zuid-
Holland. Sommige hebben werk ge
vonden in Brouwershaven, anderen
blijven in „Holland" werken, weer
anderen zijn 65 plus en uit op rust.
Van de vertrekkers is ongeveer de
helft jonger dan 30 paar. Van elke 10
inwoners zijn er naar schatting vier
niet in de gemeente geboren. De ge
meente Brouwershaven wordt er niet
jonger op, maar ook niet ouder, vol
gens de cijfers.
Beroepsbevolking
In 1960 oefende 34,6 van de men
sen uit Brouwershaven, Dreischor,
Zonnemaire en Noordgouwe een be
roep uit. van de mannen nam 58,0
deel aan de beroepsbevolking, van de
vrouwen 10,9 Elf jaar later was
3,15 van de inwoners van de ge
meente Brouwershaven opgenomen
in het arbeidsproces: mannen 52,8
en de vrouwen 10,3
Van 1960 tot 1971 verminderde de
beroepsbevolking in de landbouw
met bijna de helft. De sektor nijver
heid vertoonde een flinke groei. Ook
de sektor handel en verkeer en de
overige bedrijfstakken, waaronder
de dienstensektor, groeiden.
In 1960 telde de gemeente 287
zelfstandigen, in 1971 nog 275. Het
aantal arbeiders in 1960 was 394, in
1971 470: een absolute en relatieve
groei. Ook het aantal employés zat in
de lift: in 1960 werden er 79 geteld, in
1971 215.
Anno 1980 werken verschillende
mensen in de rekreatieve sektor,
vooral in de kern Brouwershaven.
Gependeld wordt er vooral naar Rot
terdam en Zierikzee.
Gemiddeld inkomen
Het gemiddeld inkomen ligt in
Brouwershaven net iets boven het ni
vo van Zeeland en iets beneden het
nivo van Nederland. Naar verhou
ding heeft de gemeente Brouwersha
ven veel lage inkomenstrekkers.
Aan het eind van 1979 kregen in de
gemeente 14 werklozen een uitkering
op basis van de W.W.V., oftewel
4,0 van de inwoners. Zes uitke-
ringsgenietenden waren 60 jaar en
ouder.
Volgens de Intergemeentelijke So
ciale Dienst Schouwen-Duive-
land/Sint Philipsland is de werk
loosheid op Schouwen-Duiveland
niet struktureel. Een overleg van ge
meente en partikuliere instellingen
houdt deze situatie in het oog.
Scholen
In de gemeente Brouwershaven
staan vier openbare kleuterscholen,
vier openbare lagere scholen en twee
christelijke lagere scholen, met in to
taal per april 1980 118 leerlingen.
Zonnemaire en Noordgouwe hebben
met een dalend aantal leerlingen te
kampen. Brouwershaven heeft geen
scholen voor voortgezet onderwijs:
Zierikzee is de dichtstbijzijne ge
meente waar de inwoners van Brou
wershaven voortgezet onderwezen
kunnen worden.