„HET PATRICIAAT IN ZIERIKZEE
TIJDENS DE REPUBLIEK"
Hoofd Deltadienst verwacht
geen bezuinigingsmaatregel
voor Oosterscheldewerken
lO
DE ZIERIKZEESCHE COURANT
Stand van zaken bij bouw stormvloedkering-
Nederland
en de
Oostbloklanden
Exekuties
in Iran
Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen
TO£ LENING 1SSO
PER T086/T39O
I
ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
Dinsdag 9 september 1980
137ste jaargang Nr. 22773
WAARIN OPGENOMEN
(1797 - 1889)
REDAKTIE, ADMINISTRATIE EN BEZORGING
Telefoon (01110) 2255. Voor telefoonnummers na 17.30 uur:
zie pagina 2 onder de rubriek „Agenda".
Redakteur: M. J. Bij de Vaate.
Uitgave B.V. Drukkerij v/h Lakenman Ochtman, Janne-
wekken 11. 4301 HH Zierikzee. Postbus 1, 4300 AA Z'zee.
ABONNEMENTEN EN ADVERTENTIES:
Prijs per 3 maanden bij vooruitbetaling f 27,50, per jaar f 103,50. Losse
nummers 55 cent. De abonnementsprijzen zijn inclusief 4% BTW. Verschijnt
maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag. Advertentieprijs 38 cent per Josse
mm; „Succesjes" (t/m 4 regels) 4,84. Vraagt onze contractprijzen! De adver
tentieprijzen zijn exclusief 4% BTW.
In dit nummer: Hoogste punt nieuwbouw Dagverblijf
BURGHSLUIS, 8-9. „Er zijn nog geen berichten over
bezuinigingen op de Oosterscheldewerken en die ver
wacht ik, eerlijk gezegd, ook niet", aldus hoofd van de
Deltadienst ir. H. Engel maandagochtend op het werkei-
land Neeltje Jans desgevraagd tijdens een persexkursie.
Doel van deze bijeenkomst was een indruk te geven van
de huidige stand van zaken bij de bouw van de pijlers en
bij de aanleg van de compartimenteringsdammen.
Heel in het kort kan ten aanzien
van de Oosterschelde pijlerdam ge
zegd worden, dat de prefabrikage
van de onderdelen in volle gang is en
dat men zich in speciale studiegroe
pen buigt over de volgende - moeilij
ke - fase van montage. Een fase,
waarover op talrijke punten nog de
finitieve beslissingen genomen die
nen te worden. „We hebben veel ver
trouwen in die montage, maar zeker
heden hestaan er in een unieke bouw
als deze niet", was de mening van ir.
Ij. Visser, hoofd waterbouwkundige
werken west van de Deltadienst.
Op een vraag waarom de definitie
ve besluitvorming ten aanzien van de
ROTTERDAM, 8-9. Nederland
snijdt zichzelf in de vingers wanneer
het niet bereid is de Oostbloklanden
in een belangrijke haven als Rotter
dam meer faciliteiten toe te staan.
Die landen wijken dan uit naar bij
voorbeeld Antwerpen en Hamburg,
steden die dergelijke faciliteiten
(met name een konsulaat, maar ook
woon- en werkmogelijkheden) wel
bieden, bovendien beïnvloedt deze
„volstrekt formalistische houding"
de werkelijkheid niet: De Oosteuro-
peanen werken „ongezien" toch wel
in de Rotterdamse haven.
Dit zei de Rotterdamse burge
meester André van der Louw maan
dag in Rotterdam bij de bespreking
van een reis die hij in augustus op
uitnodiging van de Westduitse rege
ring langs diverse Duitse steden
heeft gemaakt. Daar merkte hij dat
in Hamburg wel faciliteiten voor de
Oostbloklanden aanwezig zijn. Zo is
er een Russisch konsulaat en een
kantoor van het Hongaarse trans
portbureau.
montage pas later zal plaatsvinden,
antwoordde ir. Visser, dat daardoor
zoveel mogelijk onzekerheden kun
nen worden uitgeschakeld en moge
lijkheden open blijven goedkoper en
efficiënter te werken.
Matten gereed
Spreker deelde mede, dat het ge
schikt maken van de ondergrond van
de toekomstige pijlerdam inmiddels
is afgerond. Ook de bescherming te
gen uitschuring aan weerszijden van
de stormvloedkering is gereed. Vrij
dag j.l. kon de fabriek waarin de spe
ciale blokkenmatten werden gefabri
ceerd, worden stilgelegd. De fabriek
was vier jaar in bedrijf en de afron
ding van het werk werd met een klei
ne feestelijke bijeenkomst gevierd.
Maandag werd de laatste van de in
totaal 780 blokkenmatten gelegd.
Wat betreft de werkzaamheden
met het speciale verdichtingsschip
„Mytilus" liet ir. Visser weten, dat
na een aanloopperiode met diverse
kinderziekten met dit vaartuig, de
verdichtingseisen worden gehaald.
Het tempo van verdichten ligt lager
dan voorzien, maar dit zal niet van
invloed zijn op het bouwproces.
Na het verdichten van de onder-
grónd zullen de funderingsmatrassen
worden aangebracht. Deze matras
sen zullen een funktie als zeef heb
ben. Deze matrassen worden geprefa
briceerd in een speciale fabriekshal,
die thans in aanbouw is op het werk-
eiland.
Het vaartuig, dat de matten te zij
ner tijd gaat aanbrengen op de ver
dichte ondergrond, is reeds in aan
bouw. Spreker liet weten binnen de
Nederlandse industrie geen passende
offerte te hebben ontvangen voor dit
speciale vaartuig, de „Cardium".
Door een deel van de bouw van deze
mattenlegger in het buitenland op te
dragen kon men wel tot een aan
vaardbare prijs komen.
Het leggen van de funderingsma
trassen is enigszins vergelijkbaar
met het aanbrengen van de blokken
matten aan weerszijden van de ke
ring, een werkonderdeeel, dat zoals
gezegd, maandag kon worden afge
rond.
Pijlerbouw
Ten aanzien van de pijlerbouw
werd medegedeeld, dat inmiddels 32
van de in totaal 66 te bouwen pijlers
in aanbouw zijn. Elke acht dagen
wordt een nieuwe pijler in aanbouw
genomen. De bouwduur per pijler be
draagt 242 werkbare dagen. In het
eerste kompartiment bevinden zich
thans negentien pijlers in aanbouw,
waarvan twee reeds het hoogste punt
hebben bereikt. In het tweede kom
partiment wordt gewerkt aan de
bouw van 27 pijlers. Het derde kom
partiment zal volgend jaar in ge
bruik worden genomen voor de bouw
van de laatste twintig pijlers.
Desgevraagd werd medegedeeld,
dat een definitieve beslissing over
het al of niet handhaven van een re
servepijler, die zich thans in de vijf
de fase van bouw bevindt, pas geno
men zal worden, nadat twintig pij
lers in de Oosterschelde mond zullen
zijn geplaatst.
Pas dan zal besloten worden of de
reservepijler zal worden afgebouwd
als één van de zesenzestig of als 67e
pijler gereserveerd moet blijven.
Hefschip
Het hefschip „Ostria", dat de pij
lers van de bouwput naar de Ooster-
scheldemond gaat vervoeren is, zo al-
bekend, thans in aanbouw bij de Rijn
Schelde Verolme-kombinatie.
Tot slot van zijn inleiding sprak ir.
Visser over het rendement van de
Oosterschelde, erop wijzend dat ren
dement geen oogmerk was geweest
bij het besluit tot de bouw van de
Vervolg pag. 3
TEHERAN, 8-9. In de Middeniraan-
se stad Yazd zijn maandag zeven
mensen geëxekuteerd. Volgens het
Iraanse persbureau Pars, dat dit
meldde, waren de zeven schuldig be
vonden aan spionage tegen de Islami
tische republiek.
In Tebriz, in het noordwesten van
Iran" is maandagochtend een vrouw
geëxekuteerd wegens prostitutie en
meervoudige echtbreuk, aldus Pars.
WARSCHAU. De nieuwe Poolse
partijleider Stalislaw Kania heeft
zich uitgesproken voor demokratise-
ring van de partij en haar organen.
PARIJS. Generaal Heinz Bernhart
Zorn, voormalig stafchef van de
Oostduitse luchtmacht, is vorige
maand op beschuldiging van spiona
ge in Frankrijk gearresteerd, zo is
van betrouwbare zijde in Parijs ver
nomen.
PEKING. De Chinese premier, Hua
Guofeng, heeft het nationale volks-
kongres, het parlement van het land,
verzocht de benoeming van Zhao Ziy-
ang als zijn opvolger goed te keuren.
Hij heeft ook het ontslag van zeven
vice-premiers ter goedkeuring voor
gelegd.
WARSCHAU. De vervangen Pool
se partijleider Edward Gierek heeft
een hartinfarkt. Dit is bekendge
maakt door de behandelende artsen,
aldus het persbureau Pap. Zijn
toestand wordt bevredigend ge
noemd. Hij wordt behandeld door zes
van de beste Poolse cardiologen.
ZIERIKZEE/MIDDELBURG, september. Het pas ver
schenen jaarboek (Archief) van het Zeeuwsch Genoot
schap der Wetenschappen 1979 opent met een omvangrij
ke bijdrage: „Het patriciaat in Zierikzee tijdens de repu
bliek" geschreven door hoogleraren H. van Dijk (Rotter
dam) en D. J. Roorda (Leiden).
ZIERIKZEY. En het stadhuis heeft het allemaal overleefd.
(Foto: Zierikzeesche Nieuwsbode)
Zij passen in deze studie een werk
wijze toe waaraan men de naam pro-
sopografie heeft gegeven, een wer
kwijze die begint met het verzamelen
van gegevens over bepaalde perso
nen. Door het verzamelen van zoveel
mogelijk gegevens over geboorte, hu
welijk, gezin, sociale achtergrond,
opleiding, onderlinge relaties enz.
kan men bepaalde konklusies trek
ken over de samenhang en de ver
schuivingen in die groep.
Het gaat hierom de elite die Zierik
zee heeft bestuurd. Maar wat is elite
en wie behoren daartoe? Uit onze ge
schiedenisboekjes heben we geleerd,
dat van 1600 tot 1800 de steden wer
den bestuurd door families die alle
bonis en neven van elkaar waren.
Een gesloten gezelschap dat de
baantjes verdeelde. Meestal stonden
in die stadsbesturen twee partijen te
genover elkaar: de staatsgezinden en
de prinsgezinden. Ziehier in korte
trekken het gebruikelijke beeld.
De schrijvers konden voor hun stu
die in belangrijke mate steunen op
een omvangrijk boek van de Zierik-
zeese archivaris P. D. de Vos.
„De Vroedschap
van Zierikzee"
De Vroedschap van Zierikzee
(1931). In dat werk heeft De Vos het
regentenpatriciaat en hun verwant
schappen beschreven, voorzien van
allerlei boeiende aantekeningen. De
schrijver laat ons niet in het ongewis
se dat ook aan de elite niets mense
lijks vreemd is. Van Dijk en Roorda
hebben bij hun onderzoek de compu
ter gebruikt. Wat de verwantschap
betreft: 217 raden, dat 64 hadden
ooit een voorvader langs de vaderlij
ke lijn, in de raad. Van deze 217 wa
ren er 104 die een vader hadden die
raad was geweest.
Verwantschap
„Het meest in het oog springende
geval bij die verwantschap was de fa
milie De Jonge. Van Jan Antholiisse
de Jonge (raad van 1580 tot 1617) za
ten er welgeteld zestien nazaten in de
mannelijke lijn te eniger tijd in de
raad".
De schrijvers roeren ook het
vraagstuk aan of Zierikzee een oran-
gistische stad kan worden genoemd.
Maar in 1787 had de stad een patriots
karakter en in de bewogen jaren 1672
en 1747 maakte zij geen oranjegezin
de indruk.
Is de voorsteling juist, zo vragen de
auteurs zich af, dat Zeeland een ste
vig orangistische provincie geweest
„Prinselijke
waardigheid"
,,De Prinselijke waardigheden van
de Eerste Edele en Markies van Vee-
re en Vlissingen worden ter on-
Advertentie
STAAT DER NEDERLANDEN
inschrijving volgens het tendersysteem op
10 september a.s. van 9 tot 15 uur via
banken en commissionairs
In bouwput I op het werkeiland
Neeltje Jans zijn thans 19 pijlers in
aanbouw. Twee bereikten reeds het
hoogste punt. Om de acht dagen
wordt een nieuwe pijler in aanbouw
genomen. De totale bouwduur per
pijler bedraagt 242 werkbare dagen.
(Foto: Zierikzeesche Nieuwsbode)
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's.
Er is nauwelijks bewondering,
die vrij is van een weinig af
gunst.
J. Normand
dersteuning van die voorstelling na
tuurlijk in het geding gebracht.
De Prins had daardood immers
drie van de zeven stemmen in de
Zeeuwse Staten, redeneert men bo
vendien, en dat is al bijna een meer
derheid.
Voorts past in die argumentatie de
Orthodox-gereformeerde kerksheid
van vele Zeeuwen, en bovendien kan
soms een zekere mate van anti-Hol
landsheid, die orangistische senti
menten versterken. Hoe staatsgezin
der de Hollanders des te overtuigen
der kozen de Zeeuwen de zijde van de
stadhouder".
Kanttekeningen
De kanttekeningen die de schrij
vers hierbij maken - zij voeren argu
menten aan om dat Zeeuwse Oran-
gisme af te zwakken - lijken ons niet
overtuigend. Men zou hier met mate
riaal van de andere steden en zeker
van het platteland moeten komen om
dit met bewijzen te staven.
Overigens: in Zierikzee heeft 2elfs
de Franse tijd niet kunnen verhinde
ren, dat nog in 1822 de helft van het
gemeentebestuur uit personen
bestond met namen die ter plaatse
een oude vertrouwde klank hebben.
De stadsambten werden nog, alsof
er niets geberud was, bij toerbeurt
vergeven.
Verwachting tot woensdagavond:
Wisselvallig
In de nacht en ochtend tijdelijk regen
en minimumtemperatuur ongeveer
13 graden; daarna enkele opklarin
gen waarschijnlijk droog; middag-
temperatuur omstreeks 17 graden;
matige tot krachtige wind tussen
zuid en west.
Voor donderdag:
Aantal uren zon: 1 tot 8.
Min.-temperaturen: omstreeks 12 gr.
Max.-temperaturen: omstreeks 18 gr.
Kans op een droge periode van min
stens 12 uur: 80 procent.
Kans op een geheel droog etmaal:
50 procent.
N.B. Voor de temperaturen geldt
voor donderdag een marge van 3 gra
den rond de opgegeven waarden.
ZON- EN MAANSTANDEN
10 sept. Zon op 7.04, onder 20.04
Maan op 7.55, onder 20.48
11 sept. Zon op 7.06, onder 20.02
Maan op 8.59, onder 21.08
Eerste Kwartier: 17 september
(15.54)
HOOG- EN LAAGWATER
Hoogwater Laagwater
10 sept. 5.09 16.24 10.19 22.46
11 sept. 5.46 17.06 11.01 23.22
Springtij: 11 september
HET WEEKOVERZICHT
DE BILT, 9-9. Het K.N.M.I. deelt
mede: Het weer in Nederland komt
geleidelijk aan meer onder invloed
van depressies. Een kleine depressie,
welke vanochtend nog ongeveer 600
km ten westen van Ierland lag, trekt
het komende etmaal naar de Noord
zee en veroorzaakt in de nanacht en
ochtend enkele uren regen. In de mid
dag wordt het weer droog met af en
toe wat zon. De temperatuur komt
rond de zeventien graden te liggen
bij een matige tot vrij krachtige
wind uit zuidwest tot west.
Elders in West-Europa heerst onge
veer hetzelfde weertype als in Neder
land: af en toe zon, maar ook wat re
gen en middagtemperatuur tussen
vijftien en twintig graden.
In Oost-Europa en Finland is het
zonnig met temperaturen uiteenlo
pend van twintig graden in Finland
tot ruim vijfentwintig graden in Roe
menië.
4
