Mysterieuze bollen volgens
TNO volkomen ongevaarlijk
Herkomst nog onbekend
Tariefsverhoging
theorieles
autorijscholen
Regionale
verschillen in
sterfte aan kanker
Inwisseling mogelijk
Egyptisch rijbewijs
SPORT
Old-timers op Schouwen-Duiveland
4
SCHOUWEN-DUIVELAND, 28-8. Volgens TNO in Rijs
wijk is de inhoud van de mysterieuze bollen die de afge
lopen dagen op verschillende plaatsen langs de Neder
landse kust (o.a. bij het werkeiland „Neeltje Jans") zijn
aangespoeld volkomen ongevaarlijk. Eerder al had TNO
gekonstateerd dat de vaste kern van de bollen ongevaar
lijk was. Het vermoeden bestond echter dat zich tussen
de harde kern en de buitenste schil een gassoort bevond,
die maandag hij twee werknemers van het Hoogheem
raadschap Delfland misselijkheid en verlammingsver
schijnselen had veroorzaakt.
KIEL. De stakende garnalenvis-
sers aan de Duitse Noordzeekust zijn
donderdag weer op vangst gegaan.
Zij waren drie weken geleden gaan
staken. Van het ministerie van voed
selvoorziening in Bonn hebben zij nu
hulp toegezegd gekregen, de regering
wil onder meer bij de Europese Ge
meenschap in Brussel pleiten voor
een wijziging van de visserijbepalin
gen.
DEN HAAG, 27-8. De ministers
van ekonomische zaken en van ver
keer en waterstaat hebben er in toe
gestemd dat autorijschoolhouders
met ingang van 27 augustus 1980 de
tarieven voor theorielessen, die in
groepsverband worden gegeven, met
maximaal 0,50 (incl. BTW) per leer
ling per uur verhogen.
Tegelijkertijd wordt voor deze
vorm van rij onderricht, opleidend
voor het theoretische gedeelte van
het rijexamen, een maximumtarief
ingevoerd van 3,75 (incl. BTW) per
leerling per uur.
In een nog geheel gave bol is door
onderzoekers van TNO donderdag
een gaatje geboord. Een muisje
mocht vervolgens de gassen opsnui
ven die uit het binnendste van de bol
vrijkwamen. Naar een woordvoerder
van TNO donderdagmiddag bekend
maakte, gedroeg de muis zich volko
men normaal. Van enige onwelheid
was geen sprake. Hieruit hebben de
onderzoekers de konklusie over de
onschuldige inhoud van de „myste
rieuze" bollen getrokken.
Het blijft TNO een raadsel waar de
oorzaak van het onwel worden van
de twee mensen die maandag de
eerste bollen bij 's Gravenzande aan
troffen en deze ter onderzoeking
open maakten.
Vanaf dat moment werd het aan
spoelen van de bollen, gemaakt van
een soort piepschuim en ongeveer ter
grootte van een voetbal, met arguso
gen gevolgd. De politie liet een waar
schuwing uitgaan naar mogelijke
vinders om de bollen niet te openen
en onmiddellijk de politie in te lich
ten.
Geruststellend
De eerste konklusies van TNO, dat
in het laboratorium de bollen ging
onderzoeken, brachten al de ge
ruststellende uitkomst dat de inhoud
niet explosief of radio-aktief was.
Kort daarna bleek ook de vaste kern
niet gevaarlijk. Bleef over de moge
lijkheid van een giftig gas in de bol
len, maar de muizenproef wees uit,
dat ook die veronderstelling onjuist
was.
Voorzover donderdagmiddag be
kend zijn de afgelopen dagen tien
„mysterieuze" bollen aan de Neder
landse stranden aangespoeld, de
plaatsen waar ze aanspoelden zijn:
Velsen (één bol), Hoek van Holland
(2), 's Gravenzande (2), Noord wijk (1),
Zierikzee (1), Ouddorp (1) en Scheve-
ningen (2). Over de herkomst van de
bollen was de politie donderdag nog
niets bekend.
Ir. C. W. Klippel van het Hoog
heemraadschap Delfland toonde zich
donderdagmiddag nogal verbaasd
over de konklusie van TNO. De licha
melijke onwelheid van zijn twee me
dewerkers kon hij niet anders ver
klaren dan te zijn veroorzaakt door
het openen van de bollen. De twee
mannen zijn inmiddels al weer aan
het werk, na korte tijd in een zieken
huis te hebben verbleven.
SEOEL. In Zuid-Korea gaan alle
universiteiten weer open. Het opper
bevel had op 17 mei onder de staat
van beleg bevolen die universiteiten
te sluiten nadat er heftige de
monstraties tegen de regering waren
geweest.
HET WEEKOVERZICHT
DE BILT, 29-8. Het K.N.M.I. deelt
mede: Ons land bevindt zich in war
me en tamelijk vochtig lucht. In de
afgelopen nacht vormde zich dan ook
op enkele plaatsen mist., Overdag
bleef het over het algemeen zwaar
bewolkt en nevelig. Op de Britse ei
landen regende het. Dit regengebied
bereikt ons land in de avond en
nacht. Morgen klaart het in de loop
van de dag van het westen uit weer
op, want er stroomt dan wat droigere
lucht ons land binnen. Zondag mogen
we op redelijk goed weer rekenen, al
zullen de temperaturen gematigd
zijn, met kans op een buitje. Warm en
zonnig zomerweer komt voor in
Spanje, Zuid-Frankrijk en Italië.
DEN HAAG, 29-8. Zeeland is de
provincie met de laagste kan-
kersterfte onder mannen, maar voor
vrouwen is het cijfer juist relatief
hoog. In Zuid-Holland is deze situa
tie juist omgekeerd. In de provincie
Noord-Brabant is de sterfte voor zo
wel mannen als vrouwen hoog, in
Drenthe juist laag.
Deze gegevens blijken uit de „At
las van de kankersterfte in Neder
land 1969-1978", die het Centraal Bu
reau voor de Statistiek heeft aange
boden aan staatssekretaris mevrouw
Veder-Smit van volksgezondheid.
Het ministerie van volksgezond
heid en milieuhygiëne noemt de ver
schillen opmerkelijk tussen de kaar
ten van maagkanker en die van long
kanker. Maagkanker laat lage sterf
tecijfers zien in het midden van het
land, omringd door gebieden met ho
ge cijfers. Het beeld dat longkanker
oproept is bijna het tegenovergestel
de.
Voor de meeste gebieden geldt dat
sterfte aan kanker vaker voorkomt
in dik- dan in dunbevolkte gebieden.
Voor steden en hun ommeland geldt
in zekere mate hetzelfde. De sterfte
aan kanker vertoont grote regionale
verschillen. In tijd gemeten doen zich
landelijk grote verschuivingen voor.
DEN HAAG, 29-8. In Egypte be
haalde rijbewijzen van het officieel
gangbare model kunnen in Neder
land worden ingewisseld tegen een
Nederlands exemplaar.
Deze uitspraak heeft de Raad van
State donderdag gedaan in een be
roep dat was ingesteld door een in
woonster van Dordrecht na het
besluit van de kommissaris van de
koningin in Zuid-Holland dat een
dergelijk rijbewijs niet door haar
kon worden ingewisseld.
De Raad van State is van oordeel
dat in het geval van de inwoonster
van Dordrecht zich de bijzondere om
standigheid voordeed dat de geldig
heid van het rijbewijs weliswaar was
gebonden aan de geldigheidsduur
van het visum, maar dat het doku-
ment niettefnin van het officieel
gangbare model (model 5) was. Toe
risten die in Egypte hun rijbewijs ha
len krijgen in de meeste gevallen een
rijbewijs van het model 15, dat ver
bonden is aan het visum.
SKNWK-SVV (jeugd) 4-4
SKNWK beleefde woensdagavond
een pittige oefenwedstrijd tegen het
jeugdelftal van SVV uit Schiedam.
De bezoekers hadden enkele spelers
in hun ploeg, die voor de U.E.F.A.-
selektie zijn uitverkoren. De
wedstrijd werd gekenmerkt door een
zeer hoog tempo. De jeugdige Schie
dammers wisten al snel op voor
sprong (0-1) te komen, maar kort
daarna wist SVOWK langszij te ko
men na een over vier schijven lopen
de fraaie kombinatie. Rien van Klin
ken maakte het werk af (1-1). Niet
lang daarna was het wederom Rien
van Klinken, die uit een voorzet van
Piet Slotemaker de SVV-keeper het
nakijken gaf (2-1). Een fraaie aanval
over links kon door Jan Tierie ook
succesvol worden afgerond (3-1). Di-
rekt na de rust maakten de S.V.V.-
spelers duidelijk wat voor vlees ze in
de kuip hadden. Vooral.door het hoge
speltempo waren ze vaak in het voor
deel. Met twee fraaie doelpunten
wisten de bezoekers de balans weer
in evenwicht te brengen (3-3).
SKNWK gaf zich echter nog niet ge
wonnen. Jan Tierie bouwde een
fraaie aanval op en Arie Folmer
maakte het werk af (4-3). Ten slotte
wist S.V.V. na een mooie solo nog
langszij te komen (4-4), waarmee te
vens de eindstand werd bepaald.
Voor de take-off" van het tweede
gedeelte herhaalde zich hetzelfde ri
tueel van de morgen. Weer kwamen
er brandertjes aan te pas om het ge
heel weer op gang te brengen. Met ge
zwinde spoed zetten de chauffeurs de
voet op het gaspedaal of de hand aan
de stoomhandel. De snelste legde de
afstand binnen anderhalf uur af.
De op één na snelste bleek een
Stanley uit 1921, een gesloten model,
die eertijds aan een operazanger had
toebehoord: James Melton. Deze was
na de aankoop van de limousine wat
teleurgesteld en had veel problemen
met het berijden van het geyparte.
Zodoende (gaat het verhaal) kon het
ook gebeuren, dat er tot op heden
slechts 14.000 km op de teller staat.
Al die jaren heeft deze opera-coupé in
een schuur gestaan.
Pittige prijzen
De prijzen die voor deze wagens be
taald moeten worden zijn niet mis.
Voor anderhalf tot twee ton
200.000,-) is men èigenaar van zo'h
exklusief stuk „speelgoed". De we
genbelasting zal ook wel een centje
kosten: de zwaarste, exemplaren we
gen 2.000 kg. Sommige koplampen
(stuk voor stuk juweeltjes!) kosten al
enige duizenden guldens.
Het is duidelijk dat deze hobby al
leen weggelegd is voor de wat meer
draagkrachtigen. Ook de Engelse
„John Modaal" zal zich zo'n flitsend
voertuig niet kunnen veroorloven.
Eén van de chauffeurs heeft zelfs een
verzameling van 100 van dergelijke
auto's. Daar zijn miljoenen mee ge
moeid.
Om even bij de Stanley's te blij
ven: in 1889 werd de eerste gebouwd
en in 1955 de-laatste. Het snelheidsre-
kord met deze wagens werd in 1906
gevestigd: 179 km per uur.
Voor die tijd een prestatie. De
Stanley heeft in zijn tijd $5.000 ge
kost. Het principe van aandrijving is
als volgt: twee branders die gevoed
worden met een speciale brandstof,
SPW-4, verwarmen een soort boiler,
gevuld met water. De stoom die daar
bij ontstaat drijft tandwielen aan en
het gevaarte kan rijden. Het dash-
bord bestaat uit: kijkglas voor olie,
temperatuurmeter, ampèremeter en
een klokje dat ook nog bleek te wer
ken.
Verder is aanwezig een pomp, voet
en handrem en stoomhandel. De ke
tel zit onder motorkap, de moto#' on
der de vloer van de wagen.
Bij niet al te warm weer kan deze
wagen ruim 200 mijl (320 km) zonder
water bij te vullen rijden.
Maharadja
Een wel heel bijzondere wagen die
in de stoet meereed, was een „Lan-
chester", gebouwd in Birmingham.
Deze wagen heeft toebehoord aan een
Maharadja, die de wagen heeft laten
schilderen in de kleuren van zijn cric-
ketklub. Overigens was dit de enige,
die niet op stoom reed: peterolie is de
brandstof.
Verder was het merk
„Locomobile" vertgegenwoordigd:
een van de snelste, die het zelfs heeft
gepresteerd een vrachtwagen te pas
seren!
Tot slot het merk „White". Behal
ve de Lanchester, waren de overige
merken gespecialiseerd in stoom.
Na aankomst van alle deelnemers
aan de trip door de regio waren de
wagen voor het publiek te bezichti
gen, een gelegenheid waarvan dank
baar gebruik werd gemaakt.
Op het avondprogramma van deze
enerverende dag stond een „Surpri
se-party" aan boord van de „Wiljo"
in de haven Aquadclta. Naar goed ge
bruik werd daar (uiteraard in Brui-
nisse) rijkelijk mossels geserveerd.
(Vervolg van pag. 1)
last, omdat een paar deelnemers het
tempo niet konden bijhouden. Eén
maakte van gelegenheid gebruik, om
bij een benzinestation te tanken (wa
ter).
,_Qverigens is het gezamenlijk wach
ten o'p achterblijvers normaal: geen
haast is parool. Bij storingen wordt
men terzijde gestaan, door. de
kollega's. Velen vinden het sleutelen
aan de vehikels prettig: veel leuker
dan rijden.
Spoor bijster
Nog voor Dreischor bereikt kon
worden, werd duidelijk dat het bijna
onmogelijk was de tocht gezamen
lijk voort te zetten. Slechts vier ble
ken in staat om een redelijk tempo te
rijden, de andere waren óf de weg
kwijt, óf hadden pech. Als men el
kaar uit het oog verliest, volgt men
normaal het spoor: de ontsnapte
stoom maakt een nat spoor op de
weg. Eén bestuurder werd in de war
gebracht door een paard: hij volgde
het natte spoor van het dier en raakte
geheel het spoor bijster
Van een processie was dus geen
sprake meer. Besloten werd toen, om
maar op eigen gelegenheid de weg te
vinden naar Renesse. Daar zou in
restaurant „Rietnisse" de lunch wor
den gebruikt.
Na een rondje rond de Ring in Drei
schor, wat door de Engelse gasten
bijzonder op prijs werd gesteld ging
het via Zonnemaire, Brouwershaven
(„beautiful village!") en Scharendij-
ke naar Renesse. Op het parkeerter
rein bij het restaurant werden de
stoomauto's in slagorde opgesteld.
In het restaurant werd een drankje
genomen op het vervolg van de trip,
waarna een uitstekend verzorgde
lunch werd gebruikt. Inmiddels was
het programma al met de helft uitge
lopen en werd besloten ieder voor
zich op de meest snelle wijze het
Aquadelta-terrein weer op te laten
zoeken, om het avondprogramma
ook niet in de war te schoppen.
Alleen zo'n koplamp vertegenwoordigt een waarde van duizenden guldens.
(Foto: Zierikzeesche Nieuwsbode)
Aspekten van
de Oosterschelde
ZIERIKZEE, 29-8: Tijdens de voor
lichtingsbijeenkomsten in september
en de inspraakronden in oktober dit
jaar zullen vele aspekten betreffende
beheer en inrichting van de Ooster
schelde aan de orde komen.
In het voorlopige standpunt van
het dagelijks bestuur van de Stuur
groep Oosterschelde staan de natuur-
belangen bovenaan. Alle verdere
ontwikkelingen moeten volgens dit
standpunt op de natuurbelangen
worden afgestemd. Men onderkent
echter dat de Oosterschelde ook van
belang is voor andere groeperingen
in de samenleving. Zo is het onder-
waterleven in de Oosterschelde bij
zonder interessant voor de sportdui-
kers (foto boven). Liefhebbers uit Ne
derland, Duitsland, België en Frank
rijk komen naar de Oosterschelde om
hun sport uit te oefenenDit belan
grijke Zeeuwse water neemt ook een
vooraanstaande plaats in voor de be
roepsvisserij. Er zal dan ook terdege
rekening gehouden dienen te worden
met de belangen van de mosselkui
tuur (foto rechts), oesterkuituur en
kokhanenvisserij.
Op de watersporters oefent de
Qosterschelde ook een grote aantrek
kingskracht uit (foto onder). Het te
kort aan passantenplaatsen op een
gemiddelde tdfig.in.het hoogseizoen
wordt geraamd op circa 230.
De wagen van de Maharadja, met als passagiers de organisatoren van de rit:
Ria Jumelet en Han Visser.
(Foto: Zierikzeesche Nieuwsbode)
