De geschiedenis van
Zeeuwse wapenspreuk
,,Luctor et Emergo"
0 G 0
KOOR „NO MET HOPE" WERKTE MEE
AAN T.V.-OITZENDING VAN E.O.
H S~U Cs
WA>
my
DE ZIERIKZEESCHE COURANT
Reagan kandidaat
bij Republikeinen
Noodweer in
deel V.S.
„Camping '80"
NIEUWSBODE
Donderdag 17 juli 1980
136ste jaargang Nr. 22742
WAARIN OPGENOMEN
(1797 - 1889)
REDAKTIE, ADMINISTRATIE EN BEZORGING
Telefoon (01110) 2255. Voor telefoonnummers na 17.30 uur:
zie pagina 2 onder de rubriek „Agenda".
Redakteur: M. J. Bij de Vaate.
Uitgave B.V. Drukkerij v/h Lakenman Ochtman, Janne-
wekken 11. 4301 HH Zierikzee. Postbus 1, 4300 AA Z'zee.
ABONNEMENTEN EN ADVERTENTIES:
Prijs per 3 maanden bij vooruitbetaling 27.50, per jaar f 103.50. Losse
nummers 55 cent. De abonnementsprijzen zijn inclusief 4% BTW. Verschijnt
maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag. Advertentieprijs 38 cent per losse
mm; „Succesjes" (t/m 4 regels) f 4,84. Vraagt onze contractprijzen! De adver
tentieprijzen zijn exclusief 4% BTW.
MIDDELBURG, 16-7. De geschiedenis van de Zeeuwse
wapenspreuk „Luctor et Emergo" over de periode 1586-
1634 wordt door dr. P. Scherft beschreven in het pas ver
schenen jaarboek van het koninklijk Zeeuws genoot
schap der wetenschappen „Archief 1979".
Aan het slot van zijn studie zegt dr. Scherft een enkel woord over de verta
ling: „Dit (luctor et emergo) wordt in het Nederlands op twee manieren weer
gegeven, letterlijk met: „Ik worstel en kom boven" en dichterlijk met: „Ik
worstel en ontzwem".
aan de opstand tegen de Spanjaarden
toezegde.
Vast gegeven
Tegen het einde van de zestiende
eeuw gingen spreuk en wapen als
normaal verschijnsel samen op pen
ningen en in het begin van de zeven
tiende eeuw werd het in het muntwe
zen een vast gegeven. Tegelijkertijd
gingen ze aan het hoofd van publika-
ties prijken.
'f-%u v:V
mom u
MIDDELBURG. Eén der ingangen
tot het Abdijplein te Middelburg. Bo
ven de poort het Zeeuwse wapen.
DETROIT, 16-7. 16 juli 1980 zal al
tijd een roemrijke dag blijven voor
Ronald Reagan, die zojuist op triom
fantelijke manier te Detroit tot repu
blikeins kandidaat voor het presi
dentschap gekozen is nadat hij daar
12 jaar voor gewerkt had en twee
mislukte pogingen had gedaan.
Om op zijn 69e zo ver te komen,
heeft hij een lange en moeilijke weg
afgelegd sinds hij, als jonge sport
verslaggever van 20, voor het eerst
optrad voor een radiosation in Des
Moines in Iowa.
Ronald Reagan, die zojuist gekozen
werd tot republikeins kandidaat
voor het presidentschap, heeft Geor
ge Bush tot zijn Running Mate geko
zen. Dit is bevestigd door senator
Paul Laxalt.
Geeft de eerste vertaling geen
moeilijkheden, bij de tweede rijst
een vraagteken. „Ontzwemmen" is
in onze taal een uitermate zeldzaam
werkwoord, dat eigenlijk alleen nog
in de Zeeuwse wapenspreuk ge
bruikt wordt. Johan de Brune heeft
het daar ingevoerd (1634) en zijn
voorbeeld werkt na tot in het Zeeuw
se volkslied, aan het begin van deze
eeuw door D. A. Poldermans
gedicht".
Reygersberch
Het gedicht van De Brune waarin
dat ontzwemmen voorkomt staat on
der een afbeelding van het Zeeuwse
wapen in de kroniek van Reygers
berch waarvan dè tweede druk in
1634 verscheen: „Woelt Elementen al,
schuymt Zee, blaest felle Winden./
Dreyght, dringht, al wat ghy kont,
ick blijve buyten klem:/ De Hemel is
met my, die sal u wreedheyd
binden:/ Met reden schrijf ick dan,
ick Worstel end' ontswem".
„Ontzwemmen"
„Ontzwemmen", zegt Scherft, „be
tekent eigenlijk wegzwemmen, een
goed heenkomen zoeken, maar
„emergo" betekent eigenlijk het te
gendeel: „De Zeeuwse leeuw zwemt
niet weg, hij heeft de strijd aange
bonden en zich schrap gezet tegen de
aanstormende golven. Daardoor
"heeft hij het geweld gebroken en ver
heft hij zich nu fier boven de versla
gen vijand. De Brune heeft, vermoe
delijk wel onder de rijmdwang van
het voorafgaande „klem" een verta
ling gegeven die aan de energieke en
zelfbewust wapenspreuk onrecht
aandoet".
In het begin van zijn bijdrage wijst
Scherft er op .dat het wapen
schild pas vrij laat, in 1586, met rand
schrift „Luctor et emergo" verrijkt
is en dat.er daarna nog geruime tijd
overheen is gegaan eer de eenheid
tussen dit wapenschild en deze wa
penspreuk onverbrekelijk geworden
De penning van 1586 waarop de wa
penspreuk voorkomt, werd geslagen
om het verdrag te vieren waarbij ko
ningin Elisabeth van Engeland steun
CHICAGO, 16-7. Het centrale deel
van de V.S. is woensdag getroffen
door wervelwinden en zware stor
men die soms een snelheid bereikten
van 180 kilometer per uur. In Eau
Claire, een stad in de staat Wiscon
sin, gingen alle winkels dicht en de
straten van Chicago lagen bezaaid
met omgewaaide bomen. In de staat
Minnesota moesten wel 100.000 men
sen het zonder stroom doen en in de
staat Michigam werden telefoonver
bindingen verbroken en gebouwen
beschadigd.
COLOMBO. De regering van Sri
Lanka heeft woensdag de noodte-
oestand afgekondigd om de gevolgen
te kunnen opvangen van een staking
die de economie van het land zou
kunnen verlammen.
HANNOVER. Een Duitse jongen
van 16, Hans-August P., heeft dins
dagmiddag zijn 10-jarige stiefbroer
en zijn stiefmnoeder van 43 jaar ver
moord en zijn 21-jarige stiefzuster
zwaar gewond.
SCHOUWEN-DUIVELAND. Duren
de droogte is hard nodig, voor de toe
risten, maar vooral voor de landerij
en. Op verschillende plaatsen is spra
ke van piasvorming en daar kunnen
gewassen onder te lijden krijgen.
(Foto: Zierikzeesche Nieuwsbode)
Advertentie
Dit nummer bestaat uit 10 pagina's.
MIDDELHARNIS: West Achterweg 56 ZIERIKZEE: Verrenieuwstraat 2
HAAMSTEDE, 15-7. Het koor „Nu met Hope" uit Burgh
verleende dinsdagavond op fraaie wijze medewerking
aan de rechtstreekse T.V.-uitzending op Nederland I van
de Evangelische Omroep (E.O.) vanaf de Beatrixweide
in Haamstede.
Het Burghse koor „Nu met Hope" bij het optreden tijden de rechtstreekse
T.V.-uitzending.
(Foto: Zierikzeesche Nieuwsbode)
„Nu met Hope" zong tijdens deze
rechtstreekse T.V.-uitzending twee
liederen: „Kent Gij het Land" en
„Mijn Nederland". Speciaal voor dit
optreden waren de koorleden getooid
in fraaie Schouwse klederdracht.
Het E.O.—programma, getiteld
„Camping '80" trok een flinke pu
blieke belangstelling, vooral van de
toeristen, die thans de Westhoek be
volken.
Uitnodiging
Omstreeks begin juni kreeg „Nu
met Hope" van de E.O. de uitnodi
ging deel te nemen aan dit program
ma. Dit jaar bracht voor het jubile
rende koor, dat het 75-jarig bestaan
vierde, toch al een zeer druk pro
gramma, maar alle leden bleken be
reid ten volle hun medewerking te
verlenen. Het verzoek van de Evan
gelische Omroep in Schouwse kleder
dracht te komen zingen, bracht nog
wel wat problemen te weeg, maar
met enthousiaste hulp van vrienden,
kennissen en familieleden slaagden
alle zangers en zangeressen erin in
Schouwse dracht te verschijnen.
Maandagavond vond onder leiding
van dirigent M. Hogenstein voor „Nu
met Hope" op de Beatrixweide de ge
nerale repetitie plaats. Het T.V.-
programma dinsdagavond werd geo
pend met een optreden van het
Burghse koor, afgewisseld met flit
sen vanuit de Westhoek. „Nu met Ho
pe" werd op de piano begeleid door
Elivira de Vos.
Alle leden waren het er over eens,
dat vooral het zingen in die fraaie
Schouwse dracht een belevenis op
zich vormde en inmiddels is dan ook
het plan geboren de mogelijkheid te
bekijken om het voortaan altijd zo te
Zuinigheid is een grote bron
van inkomsten.
PÉ
Bitr
doen. Tenslotte is het koor al enige
tijd aan een nieuwe outfit toe. Het
plan bevindt zich nog in een prema
tuur stadium, maar wie weet bestaat
de kans deze wens in de nabije toe
komst te verwezenlijken. Voor het
Vervolg pag. 3
Advertentie
Verwachting tot vrijdagavond:
Onbestendig:
Vannacht regen, morgen overdag op
klaringen en mogelijk een bui; mini
mumtemperatuur omstreeks 12 gra
den, middagtemperatuur rond 18
graden; tot krachtig toenemende
zuidwesten wind, aan de kust en op
het IJsselmeer enige tijd hard, wind
kracht 7.
Voor zaterdag:
Aantal uren zon: 0 tot 7.
Min.-temperaturen: omstreeks 12 gr.
Max.-temperaturen: omstreeks 18 gr.
Kans op een droge periode van min
stens 12 uur: 60 procent.
Kans op een geheel droog etmaal:
30 procent.
N.B. Voor de temperaturen geldt
voor zaterdag een marge van 3 gra
den rond de opgegeven waarden.
ZON- EN MAANSTANDEN
18 juli Zon op 5.38, onder 21.49
Maan op 12.18, onder
Eerste Kwartier: 20 juli (7.51)
HOOG- EN LAAGWATER
Hoogwater Laagwater
18 juli 8.21 20.00 1.40 13.55
Doodtij: 22 juli
HET WEEKOVERZICHT
DE BILT, 17-7. Het K.N.M.I. deelt
mede: Het weer in ons land blijft zijn
wisselvallige karakter houden. De
luchtstroming boven west-Europa is
nog steeds westelijk, zodat oceaabde-
pressies gemakkelijk tot onze omge
ving door kunnen dringen. Een der
gelijk lagedrukgebied dat zich don
derdagochtend ten noordwesten van
Ierland bevond, trekt in deze stro
ming mee naar het oosten. Het bijbe
horende regengebied bereikt ons
land donderdagavond. Vrijdag zul
len er in de loop van de dag weer en
kele opklaringen voorkomen. In het
temperatuurverloop komt nog maar
weinig verandering. Het blijft nog
steeds te koud voor de tijd van het
jaar.
DEN HAAG. Het PvdA-kamerlid
Castricum is van oordeel dat de vei
ligheid van opvarenden op Rijnpas
sagiersschepen onvoldoende gewaar
borgd is.
