M. GEENSE
De Nieuwjaarskaart stamt al uit de
vijftiende eeuw
I FA. M. MOL EN ZN.
STRENG 1929 ZAG BEGIN VAN
WATERLEIDING EN ELEKTRIFIKATIE
BRUINISSE
GARAGE GEBR. BAL
J. Hoogerwerf
DIVERSEN
Voegersbedrijf
J. van Herk
Café-cafetaria Bommenede
Drukkerij
Lakenman Ochtman
uw privé- of zakelijk drukwerk
Voor vijftig jaar
IpOODOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO^I
Wij wensen cliënten, familie en bekenden
eenvoorspoedig 1980
Assurantie- en financieringskantoor
Dr. de Kockstraat 28 - Bruinisse - Tel. (01113) 1619
Erkend assurantie- en financieringskantoor
Aan alle mensen
onze beste wensen voor 1980!
uw LADA-dealer
Wij wensen familie, vrienden
en bekenden een gelukkig en
voorspoedig nieuwjaar
Fam. C. JUMELET-KIK
Korte Ring 1 - Bruinisse
Timmerbedrijf
A. Schilperoort
Korte Ring 21 - Bruinisse
Gelukkig nieuwjaar
Slagerij J. A. Knop
wenst u allen
een gelukkig 1980
Korte Ring 11 - Bruinisse
Café-restaurant
slijterij „STORM'
Bruinisse
Beste wensen
voor alle mensen!
Café-restaurant
PETIT RABBIT
AN en JOHN BRUNNER
wensen cliëntèle
een gelukkig 1980
Bruinisse - Oudestraat 2
Autohandel en sloperij
wenst vrienden en beken
den een voorspoedig 1980
Molenweg 2 - Bruinisse
Wij wensen allen een geluk
kig en voorspoedig nieuw
jaar
Firma
J. D. de Korte Zn.
Oudestraat 14 en 16
Bruinisse
»eooeeeo
Familie, vrienden en relaties de beste wensen voor
1980
Fam. v. d. WEELE-KOOPMAN
Dijkstraat 12, Bruinisse Korrespondent Z.N. tel 2290
iboOOQOQOOOOOOQOOOOOOOOQOdl
FAMILIE JOH. VAN DEN BOS
manufacturen
Molenstraat 10 - Bruinisse
wenst allen een gelukkig en voorspoedig 1980
Bruinisse
wensen cliëntèle, vrienden en
bekenden een gelukkig 1980
oaoeosoaoeoaaoaaoceoaeoeoood
Oosterland
wenst cliëntèle, vrienden
en bekenden
een voorspoedig 1980
Familie, vrienden en beken
den een gelukkig nieuwjaar
toegewenst
A. J. BEIJE
J. P. v. d. HOEK-BEIJE
Kerkweg 5
4321 AB Kerkwerve
tevens zaal voor bruiloften en partijen
wensen u
een gelukkig nieuwjaar
Direktie en medewerkers van
Typeschool Koetsdijk/
Kantoormachinehandel Unito B.V.
wensen leerlingen, relaties en andere
bekenden een
VOORSPOEDIG 1980
Binnenkomt starten wij ook in uw omgeving weer
een kursus MACHINESCHRIJVEN
drukt de
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE
maar ook
Het Zierikzeese stadscentrum - dicht bij ons jaar 1929 - in het begin van de dertiger jarende fontein (symbool van de
waterleiding die zijn intrede deed) is er al. (Foto: Zierikzeesche Nieuwsbode)
Vijftig jaar terug in de stadsgeschiedenis is alweer een
hele periode. Het jaar 1929 - vijftig jaar geleden -werd ge
heel gestempeld door de uitzonderlijk strenge winter,
die al inzette in „Louwmaand"'(januari).
Een felle oostenwind stak op, die
duurde en duurde en weinig goeds"
beloofde. In februari brak de koude
eerst goed los; op de 11de van die
maand vroor het maar liefst 20 gra
den.
Het eiland was praktisch geïso
leerd, maar (wonderlijk genoeg) één
klein muizegaatje bleef open: de pont
Zijpe-A.J.-polder bleef in de vaart.
De Oosterschelde was geheel onbe
vaarbaar door drijfijs; de gasboeien
werder trouwens weggehaald. Een
Engelse schoener kon de thuishaven
niet meer bereiken en overwinterde
in Zierikzee.
Het lijden door de koude was
groot; er was veel armoede en dat feit
maakte afdoende protektie tegen de
ijzige oude voor velen onmogelijk.
Het kwam in de praktijk dan ook tot
extra „bedeling"; een vorm van
hulp, die de geschiedenis door niet al
leen maar een goede naam heeft be
houden.
IJspret
Wel werd druk geprofiteerd van de
ijspret. Alle belangrijke wateren wa
ren dicht toegevroren en wel overal
kon men de schaatsen onderbinden.
De dooi na deze uitzonderlijke win
ter, zette in op 3 maart.
In 1929 werd het overlijden gemeld
van burgemeester mr. A. J. F. Fok
ker van Crayesteijn van Rengersker-
ke. Hij werd opgevolgd door mr. J. C.
A. Bannink, die op 17 september met
fraai weer en een uitgebreid feest
programma, werd ingehaald.
H.B.S.-60 jaar
In juli werd op grootse wijze het 60-
jarig bestaan gevierd van de Zierik
zeese H.B.S. Er was een diner in
„Van Oppen", een rijtoer over het ei
land en een uitvoering in de Concert
zaal.
1929 was vooral het jaar van de
doorzettende uitvoering van water
leiding en elektrifikatie^De waterto
ren naderde zijn voltooiing.
Iets nieuws was de opgelegde aan
slag op de gebouwde eigendom door
het toenmalige waterschap Schou
wen. Niet iedereen was er blij mee,
maar het moest „om rond te komen".
Het jaar 1929 telde drie fikse bran
den. Dat was erg, maar veel erger
was de waardeloze staat waarin zich
het brandweermaterieel bevond. De
stokoude spuiten waren rijp voor het
museum en hadden vrijwel geen
praktische waarde meer.
PRIMITIEVE TIJDWIJZERS
De zonnewijzer (om bij de tijd te blijven) had vroeger
nog een vochtige variant. Dat was (in de vroege oudheid)
een kom met een gaatje erin, waardoor een bepaalde
hoeveelheid water in een min of meer zuiver vastgestel
de tijd wegliep. Een tijdmeter dus.
Dan waren er ook nog olielampjes
met een schaalverdeling op een gla
zen bolletje. Op de schaalverdeling
kon men aflezen hoeveel olie was
verbrand en men wist dan hoeveel
tijd er was verstreken.
Later heeft de zonnewijzer het ech
ter volop gewonnen in nauwkeurig
heid en natuurlijk de iandloper. De
zandloper is eeuwenlang het sym
bool van de tijd (jaarwisseling) ge
weest en menige preekstoel in de ker
ken was voorzien van zo'n attribuut.
Het op tijd keren was uiteraard het
probleem bij de zandloper. Wie het
vergat zat goed fout met de tijd.
„Oude dingen"
Allemaal „oude dingen" rond de
tijd, die straks weer een markatie-
punt bereikt; de zeventiger jaren
worden afgesloten en de tachtiger ja
ren beginnen. Er zal zonder twijfel
weer veel worden gewenst en dat is
ook alweer een heel oud gebruik.
De eerste Nieuwjaarskaart stamt
al uit de vijftiende eeuw. De vorm
van de kaart was en is belangrijk,
maar toen vooral de inhoud, want de
wenskaarten hadden doorgaans een
spreuk of een gedicht.
Zoals dat van Constantijn Huy-
gens:
„Het oude jaar is om'
wat vleyen zich de menschen
met mallen overvloedt
van onverstandigh wensen.
Wenscht boven allen wensch
te leven int nieuw jaer
Of elcken dagh Uw eerst'
En elck Uw'leste waer".
Ja, die oude dichters konden het pit
tig zeggen.
Geschenken
De jaarwisseling heeft altijd tot de
verbeelding van vooral de dichters
gesproken. Vondel wist er ook iets
op:
„Laet het kostelijcks van al
U niet roeckeloos ontslippen
Dat is de tijd, die snel gaat
glippen
Zonder dat hij keren zal.
De kerkelijke jaarwisseling duurt
van Kerstmis tot en met Driekonin-
Het kon niet uitblijven; de zandloper
munt uit door funktionaliteit, maar
het is zo'n ..gevoelig" instrument,
dat het best artistiek mocht zijn ook.
Vele zandlopers waren/zijn echte
pronkstukken.
gen. Vaak werd in vroeger jaren de
jaarwisseling betrokken bij
Christus' lijden.
Vreemd was dan ook niet een
nieuwjaarskoekijzer met de Drie Ko
ningenstoet. Een staaltje van bijge
loof: uit het niet of wel goed rijzen
van de nieuwjaarskoek kon de bak
ker een slecht of een goed jaar voor
spellen.
In de verschillende afbeeldingen
kwamen ook de zonneraderen en le
vensbomen voor, als typische symbo
len van de als maar voortschrijdende
tijd. In de 17e eeuw waren bijver
diensten in de dure feestmaand de
cember erg in trek. Ook toen al
worstelde men met de prijzen. Aan
de wensen zelf werd veel werk
besteed; vaak waren het fraaie gra
vures of dito houtsneden.
Intussen wat toen gold bij de jaar
wisseling, geldt nog:
„Komt burgers, komt allen
terstond;
Het nieuwjaar is ingetrede.
Ik wens U op deez vaste grond
Veel heil, geluk en zege!"
