Katten en gekookte poters
op het Zierikzeese menu
ton kerstboter
in hele EEG
Podium BruPop staat er nog
4
^Armoebeeld uit midden negentiende eeuw
INGEZONDEN STUKKEN
Ondenemingsraad
Luycks ontsteld
Minister Gardeniers
verrast door
sluikreklame
Auto tegen trein:
een dode
Amnesty komt op
voor
dienstweigeraars
KERKDIENSTEN VOOR ZONDAG
ZIERIKZEE 8-8. Ht-i is zeker niei louter opwekkend
oude armoede-verhalen uit de sladshistorie op te ha
len, maar wié de,goede, oude tijd" wil preciseren in
zijn werkelijk vaak uiterst schamele gedaante kan er
niet onderuit. Illustratief in dit verhand waren de
veertiger jaren van de vorige eeuw. Het was de tijd
waarin de Z.N. voor het eerst verscheen. Nog een won
der, dat zó iets kon.
Hoeveel fantasie men ook in voorraad mag hebben, hel is vrijwel ondoen
lijk zich een duidelijk beeld te vormen van de allerbedroevendste toestanden
in de veertiger jaren van de 19e eeuw. Verhalen over die barre tijd kunnen
thans slechts meer uit de derde hand tot ons komen, maar een en ander is in
de loop der jaren ook op schrift gesteld, -zodat er toch een zekere mate van
beeldvorming mogelijk is van die, zeker niet opbeurende, tijd.
Typisch voor die tijd was een uit
zonderlijke armoede. Zierikzee (wel
ke plaats trouwens niet), heeft tij
den van op en neergang gekend,
maar de veertiger jaren van de vo
rige eeuw staan als „berucht" in de
analen opgetekend.
Twee oorzaken waren voor de ar
moede aan te wijzen; financieel wan
beheer van de overheid en het in
successie mislukken van de aardap
peloogsten.
In di etijd immers was een volle
of lege maag nog rechtstreeks afhan
kelijk van hetgeen de natuur vlak bij
huis aan oogsten opleverde.
Nu de vakanties bijna voorbij zijn,
is het misschien wel goed eens aan
het volgende seizoen te denken.
Waarom gaat de langè winter
maanden niet gebruiken om uw ken
nis op te halen of uit te breiden? De
Zeeuwse Dag/Avondscholengemeen
schap biedt u vele studiemogelijkhe
den.
Op de Opstapcursus (één morgen
per week) kunt u uw lagere-school-
kennis weer wat ophalen, u krijgt er
studielessen en u leert hoe u moet
leren. Mocht u besluiten volgend
jaar de dag- of avondmavo te gaan
volgen, dan krijgt u uitvoerige voor
lichting over de mavo-vakken,
(de zg. moedermavo, waar ook man-
Op de Dagmavo voor Volwassenen
nen welkom zijn) en op de Avond
mavo wordt u in drie jaar opgeleid
voor het diploma Mavo-4. U kunt
ook per vak studeren; na het exa
men ontvangt u dan een deelcertifi
caat dat onbeperkt geldig blijft. Voor
nadere inlichtingen kunt u bellen of
schrijven naa rde ZDASG, Marconi-
weg 1, Vlissingen, tel. 01184-66186 of
naar mevr. Weekhout, Slabberswerf
21, Zierikzee, tel. 01110-3474.
Zeeuwse Avondscholengemeenschap
Vlissingen
KERKNIEUWS
Roomskatholiekc Kerk Haamstede
Woensdag 15 augustus, Maria ten
Hemel Opneming, 10.00 uur.
Christelijke Gereformeerde Kerken
Bedankt voor Zaamslag: P. Beek
huis, Noordeloos.
OVERDENKING
Alzó lief heeft God de wereld
gehad.
Johannes 3 15
De woorden „God is liefde" zijn op
z'n minst onvolledig. Ze zijn wel er
gens in de bijbel te vinden maar zo
apart gesteld en op een versierd
bordje aan de muur geprikt, wekken
ze zelfs weerstand. Terecht. De lief
de van God is niet een axioma, een
stelling, een statisch gegeven. Liefde
is dat trouwens nooit. Liefde is een
beweeglijk woord. Daar raakt Pau-
lus in 1 Cor. 13 niet over uitgepraat.
Liefde is niet een toestand maar een
beweging.
De liefde van God is er op een be
paalde manier, zegt Johannes. Zó is
de liefde van God, op de volgende
manier, alzó, op de manier van het
offer van zijn zoon. Zó is de liefde
van God er, dat Hij zijn zoon gege
ven heeft. Dat zijn zijn maniern.
Niet op de manier van „voor wat
hoort wat": als jij mij liefhebt, zal
ik jou liefhebben. Maar op de ma
nier van: zich gevn, zich opofferen
in de plaats van ccn ander.
Zo is dat woord liefde geladen met
pijn, met. lijden, mot het zoeken en
vinden van de ander door de nood
en zelfs door de uood heen. Voor
mensen is dit schier onavolgbaar.
Gelukkig dat mensen de Here God
ook niet hoevn te imiteren. Toch zal
de inhoud van deze bijbelse liefde
het gedragspatroon van mensen
moeten bepalen, wil er leven en sa
menleven mogeiijk blijven. Er zal
ergens een' schaduw van de liefde
van God moeten opduiken, willen
mensen met mensen kunnen omgaan.
De ander is niet een voorwerp om
zoveel mogelijk aan te kunnen ver-
dienn; de ander is een mens om zo
veel mogelijk te dienen. Verdienen
hoeft geen vies woord te zijn. Maar
dienen wordt in onze wereld een ver
goten woord. Dienen heeft met lief
de te maken en liefde met hel offer.
Laat de krk er zich op toeleggen
echte liefde en echt dienstbetoon in
ere te houden; het offer moet er
blijven en het zichzelf wegcijferen.
Als we in de kerk blijven verstaan.
wat liefde is, kunnen we (misschien)
in de wreld er wat van terebt bren
gen.
de W.
Als gezegd intussen was ook wan
beheer een faktor van de trieste le
vensomstandigheden voor de bevol
king. In de Z.N. van 1846 bijvoor
beeld, komen talrijke berichten voor
over de kwalijke binnenlandse toe
standen.
Felle realities
Het is nog altijd opmerkelijk tot
in deze tijd, hoe fel men in door
gaans kleine kranten, tegen het ge
zag tekeer durfde te gaan. Als de
huidige, pers op een dag als vandaag
zich een tiende zou permitteren aan
beschuldigingen, schimpdichten en
insinuaties van hetgeen toen het pu
bliek werd voorgezet, dan had men
dagelijks de politie aan de deur.
De interpretatie van liet begrip
vrijheid van drukpers, kreeg in die
tijd een zo ruime, jas aan, die zich
thans niet meer denken laat.
Soms waren de reakties allerbe-
denkelijkst, maar de omstandighe
den in het land waren er ook vaak
naar.
In de persartikelen van toen en in
de „ingezonden stukken" staan vele
toespelingen op personen en zaken,
die voor de huidige lezer gewoon
Zierikzee: Gasthuiskerk: 9.30 en 19.00
uur ds. Schaap; 11.00 uur ds. Assen
dorp. Kerkwerve: 9.30 uur eerw.
heer v. d. Ploeg. Serooskerke: 10.00
uur ds. Baks. Burgh: 9.30 uur vicaris
A. Zegwaard, Oud-Beijerland.
Haamstede: 9.30 en 19.00 uur ds.
Smits. Renesse: 9.00 en 10.30 uur ds.
J. P. v. d. Waal; 19.00 uur ds. Koppe;
20.15 uur Deutsche Evangelische
Gottesdienst. Noordwelle:, 10.15 uur
dhr. M. Malipaard. Scliarendüke:
11.00 uur dhr. A. v. d. Ploeg. Brou
wershaven: 10.00 uur gez. dienst met
Geref. en Herv. kerk Brou/Zonne-
maaire, ds. Seeleman en ds. Koppe
m.m.v. zanggroep Cellar Gospel Se
venty-Zonnemaire: zie Brouwersha
ven. Noordgouwe; 9.30 uur dhr. A.
de Bruin, Dubbeldam. Dreischor:
11.00 uur dhr. A. de Bruin, Dubbel
dam. Ouwerkerk: 10.00 uur dhr.
Rouw. Nieuwerkerk: 10.00 uur ds. M.
G. Westerhof (H.A.). Oosterland:
10.00 en 18.00 uur ds. Plante. Sir-
jansland: 10.00 (H.A.) en 18.30 uur
ds. Van der Valk (dankzegging H.A.).
Bruinissc: 10.00 en 17.00 uur ds. De
Jonge.
Lutherse Kerk
Zierikzee: geen dienst
Gereformeerde Kerken
Zierikzee: 10.00 uur ds. E. J. Nijhuis,
Breda; 17.00 uur (gewijzigd) ds. I. J.
van Loo, Den Boer. Haamstede: 9.00,
10.15 en 19.00 uur ds. P. Boomsma.
Scharendijke: 9.00 uur ds. T. J. van
Loo, Den Boer; 19.00 uur ds. Koppe.
Brouwershaven: IO.Q0 pur gez. dienst
iin Herv. kerk. Zonnemaire: 15.00
uur ds. T. J. van Loo, Den Boer.
Nieuwerkerk: 10.30 en 17.00 uur kand
A. A. R, Kamermans, Kamperland.
Bruinissc: 9.00 uur kand. A. A. R.
Kamermans, Kamperland; 17.00 uur
dhr. K. Baas, Oollgensplaat.
Geref. Kerken (vrijgemaakt)
Brouwershaven: 9.30 uur leesdienst;
18.30 uur ds. Moes.
Chr. Geref. Kerken
Zierikzee: 10.00 en 18.00 uur ds. B.
de Graal. kerkwerve: 10.00 en 17.00
uur ds. V. d. Sluys. Haamstede: 10.00
en 17.00 uur ds. Oosterbroek. Renes
se (in het dorpshuis): 9.30 uur ds.
Oosterbroek.
Gereformeerde Gemeenten
Haamstede: 10.00 en 15.00 uur ds. J.
W. Verweij, Hendrik Ido Ambacht.
Nieuwerkerk: 10.00 en 15.00 uur lees
dienst. Oosterland: 10.00 en 14-30 uur
leesdienst; 18.30 uur ds. J. W. Vcr-
wey, H. I. Ambacht.
Gereformeerde Gemeenten
in Nederland
Zierikzee: 10.00 en 18.00 uur lees
dienst. Nieuwerkerk: 9.45 en 15.30 uur
leesdienst. Bruinisse: 10.00 en 17.00
uur leesdienst.
Oud-Gereformeerde Kerken
Oosterland: 9.30, 14.30 en 18.30 uur
leesdienst. Bruinisse: 10.00 en 17.00
uur leesdienst.
Remonstrants Ger. Gemeente
Sommelsdijk: 10.00 uur ds. A. D. de
Jonge, Gouda.
Leger des Heils
Zierikzee: 10.00 uur samenkomst.
onbegrijpelijk zijn. Een volledige
studio van de politieke binnenlandse
struktuur zou nodig zijn, om hc-1 al
lemaal te kunnen begrijpen en het
enigermate objektief te kunnen be
oordelen. In het kader van een his
torisch schetsje kunnen trouwens al
die bijzonderheden onbesproken blij
ven. Te wijzen vaR slechts op de al-
lernijpendste nood, waarin do bevol
king verkeerds.
Emigratie
Geen wonder dat velen uitzagen
naar een oplossing en vaak werd die
gezocht in de emigratie. Aan de
overkant van de oceaan lag Ameri
ka, rijk aan natuurlijke grondstoffen
en het was bereid hardwerkende
pioniers toe te laten.
Heel vaak drong alcute nood tot
deze ingrijpende oplossingen, want
talrijk waren in dit land gevallen
van hongerdood. Het dagelijks menu
was verschraald tot het allerlaagste
minimum en voor velen ontbrak dat
zelfs.
In de decembermaanden van 1846
werden te Zierikzee katten gevan
gen, gebraden en opgepeuzeld. An
der voedsel bestond uit gekookte po
ters. De sociale tegenstellingen wa
ren erbarmelijk en de rijken ston
den natuurlijk bloot aan een on
barmhartige kritiek. In een ingezon
den stuk doet een huisdokter zijn
beklag over een meisje, dat thuis ei*g
was geslagen, omdat zij thuis voor
tijdig een boterham had genomen te
gen de honger.
Weverij
In de- weverij te Zierikzee, ver
diende een goed werkman met stuk
werk f 4 per week en de man was
wel buitengewoon gelukkig, als hij
ook 's vvinters kon blijven werken.
De bovenverdieping van de weverij
waar gewerkt werd, bestond uit een
pannendak; gevolg gloeiende hitte in
dc zomer en bittere koude in de win
ter. Tochwerd nog in een artikel ge
schreven: „Intussen mag Zierikzee
zich gelukkig wensen, dat het. nog
zulk; een toevluchtsoord bezit". In de
sfeer van armoede en aftakeling kon
de kunst ook maar moeilijk gedijen.
Zierikzee: za. 19.00 uur, zo. 10.00 uur.
Haamstede: za. 19.00 uur, zo. 10.00
en 11.30 uur. Renesse: za. 19.00 uur;
zo. 9.30 en 11.00 uur.
Jehova's Getuigen
Kerkhof N.Z. nr. 16, Zierikzee
Zierikzee: zondag 10.00 uur open
bare lezing, 11.00 uur Wachttoren
bespreking. Donderdag: Theokrati-
sche school 19.30-20.30 uur, dienst-
vergadering 20.30-21.30 uur.
Pinkstergemeente
Zierikzee: De diensten zijn op zon
dagen om 10.00 uur en op woensdag
avonden om 20.00 uur.
Te Zierikzee was al jaren de
schouwburg in een koestal herscha
pen.
In 1846 kwam toch nog een gezel
schap kunstenaars naar Zierikzee,
maar het publiek bestond uit een zes
tal dames. De recensent in de krant
vroeg zich in vertwijfeling af, of ook
de concertzaal in een koestal veran
derd zal moeten worden.
Wethouder
Vanzelfsprekend zat de festival
organisatie flink in haar rats. Be
sloten werd de nacht in de kantine
op het terrein door te brengen en
gedurende de gehele nacht is er'
wacht gelopen. Ook de gemeente
Bruinisse was er niet gerust op, dat
het festival zou doorgaan. Bij mon
de van wethouder C. Jumelet zegde
zij de nodige hulp toe aan de orga
nisatie, als men op het. sportterrein
die nacht in moeilijkheden mocht,
geraken.
Noodmaatregelen hoefden dus
echter niet getroffen te worden,
want zelfs de overkapping hield het
Foto van de Godskamers in Zierik
zee, een rij zeer karakteristieke
huisjes aan het begin van het Slin-
gerbos, ter hoogte van het Hoffer-
plein. De huisjes werden na de
ramp afgebroken. De bewoners van
de Godskamers zullen ongetivijfeld
de zware armoede zeer duidelijk aan
den lijve ondervonden hebben.
BRUSSEL, 9-8. De Europese
Commissie heeft besloten dat de vijf
EEG-landen die deelnemen aan de
kerstboteraktie dit jaar in totaal
150.000 ton boter tegen lagere prij
zen mogen verkopen. Over enkele
dagen zal deze marktverordening
worden gepubliceerd.
Aan West-Duilsland is een con
tingent van 70.000 ton kerstboter
toegewezen, waarvoor een subsidie
van 90 ecu per 100 kg wordt vbr-
strekt. Een ecu komt overeen met
circa 2,53 mark. De prijsverlaging
voor de consument komt neer op
maximaal twintig procent.
UTRECHT, 9-8. Dc ondernemings
raad van Luycks heeft donderdag
laten weten, dat hij geen vertrouwen
meer heeft in het doen en laten van
de raad van bestuur van Nutricia.
het: concern waarvan Luycks <lecl
uitmaakt.
In zijn verklaring zegt de o.r., met.
onstellenis te hebben vernomen dat
de raad van bestuur zijn reorganisa
tieplannen uitvoert, hoewel er geen
overeenstemming over bestaat met
de vakbonden en met de centrale
ondernemingsraad van Nutricia.
ARNHEM, 9-8. Hoe moeilijk het is
sluikreklame in de televisie uit te
bannen heeft minister Gardeniers
van c.r.m. donderdag aan den lijve
ondervonden. Toen haar namelijk
tijdens de opnamen in Sonsbeek by
Arnhem van de sterrenslag van dc
Avro, waarbij zy als captain van de
ploeg politici optreedt, door oen om-
stander bij het losbarsten van de re
gen een paraplu werd toegestoken
accepteerde zij deze beschut! ing
dankbaar.
UTRECHT, 9-8. Op het traject Den
Bosch-Nijmegen ter hoogte van Ros
malen is donderdagmorgen op een
met automatische knipperlichten be
veiligde overweg een personenauto
tegen een trein gebotst.
De 22-jarige bestuurder H. F. H. M.
Kouwenberg kwam daarbij om het
leven. Volgens N.S. zaten er geen
andere mensen in de auto.
DEN HAAG, 10-8. Amnesty Inter
national start (heden vrijdag een ak~
tie om verbetering te verkrijgen in
de behandeling van gevangenzitten-
de dienstweigeraars in West-Europa.
Als onderdeel van de aktie ver
zoekt Amnesty aan de Raad van
Europa om in het Europese verdrag
ter bescherming van de rechten van
de mens een artikel op te nemen
over het recht op dienstweigering.
De aktie is met name gericht op de
situatie van dienstweigeraars in
Frankrijk, Griekenland en Zwitser
land.
In een publikatie, waarmee de
aktie wordt aangekondigd, zegt Am
nesty dat initiatieven in de Raad
van Europa om het recht op dienst
weigering op Europees niveau er
kend te krijgen tot nu toe weinig
succes hebben opgeleverd. Zo heeft
de assemblee van de Raad er, via
een resolutie en twee aanbevelingen,
bij het comité van ministers op aan
gedrongen het recht op dienstweige
ring op te nemen in het Europese
verdrag ter bescherming van de
rechten van de mens en de funda
mentele vrijheden. Maar het comité
van ministers liet in 1977 weten
„niet in slaat te zijn overeenkomstig
deze aanbeveling te handelen".
WEEKEINDE.
ARTSENDIENST
Zaterdag 11 en zondag 12 augustus
Dokter Lodiers, Noordgouwe, tel.
(01112)—480, neemt waar voor
dokter Bonlkes, dokter Van
Geer en dokter Visser.
Spreekuur uitsluitend voor dringen
de gevallen zaterdag- en zondag
morgen van 11.00-11.30 uur.
WESTHOEK/BROUWERSHAVEN
De artsen te Haamstede, Ren esse en
Brouwershaven houden in het week
einde eigen praktijk. Dat zijn dokter
J. Ph. P. Stengcr, Haamstede, tel.
(01115) 1861; dokter J. L: Flach, Re
nesse, tel. (01116) 1280 en dokter L. A.
M. Brucl, Brouwershaven, lel. (01119)
280.
Dokter M. M. van den Berg, Nieu
werkerk, tel. (01114) 1810,
neemt waar voor dokter Bui
tendijk en dokter Speelman.
Tandarts D. H. de Kup, Vroonweg 4,
Haamstede, telefoon 01115-1359
neemt waar voor geheel Schou-
wen-Duiveland.
De weekeindedienst bestaat uit twee
spreekuren voor spoedgevallen n.i.
van zaterdag- en zondagmiddag van
17.00-17.30 uur.
Zuster Du Croo, Kloosterwcg 30,
Haamstede, tel. 01115-1535
neemt waar voor Duiveland en
Bruinissc cn Zierikzee.
Zuster v. d. Schelde, Noorddyk-
straat 63, Brouwershaven, tel.
(01119) 682. Heeft dienst voor
geheel Schouwen.
DIERENARTS
Dierenarts M. K. Buth, Hogezoom 9,
Haamstede (tel. 01115-2254).
heeft dienst voor Schouwen-
Duiveland.
APOTHEEK
Apotheek C. C. H. Verschuren, Zie
rikzee, Dam 18 is op zaterdag
geopend van 9.00-12.30 uur en
van 16.30-17.30 uur. Op zondag
van 12.00-12.30 uur cn van
18.00-18.30 uur.
Maatschappelykc dienstverlening
lel.: 01110-3351. Het antwoordappa
raat geeft het telefoonnummer van
en maatschappeiyk werker door.
Bel voor noodgevallen aUrmcentrum
Noord, en Midden-Zeeland tel.
(01100) 14444.
OOSTERLAND, 9-8Het Oosterlandse echtpaar de heer P. van der Zande en
mevrouw J. van der Zande-de Bruine vierde donderdag 9 augustus hun
50-jarige echtvereniging. De bruid aanschouwde het eerste levenslicht op
10 oktober 1910, dc bruidegom op 13 juli 1905. Dc echtelieden genieten beiden
nog van een goede gezondheid. Ze kregen twee zonen en hebben in totaal
vier kleinkinderen. Heel hun leven woonden ze in Oosterland, met uitzonde
ring van de periode 1934-1947 toen zij te Noordwelle woonachtig waren. De
heer Van der Zande is het merendeel van zijn leven in de agrarische sektor
werkzaam geweest.
Het echtpaar herdacht hun gouden bruiloft te samen met hun kinderen,
kleinkinderen, familie, vrienden en bekenden in het dorpshuis de „Ooster
hof", waar zij 's avonds nog vele gchikicenscn. kado's en bloemen in ont
vangst mochten nemen.
(Foto: Zierikzeesche Nieuwsbode)
De minister, die straks in oktober
na de televisie-uitzending voor de
kijkers volgens de naam op haar
trainingspak wel ..Til" zal blijven
heten, had niet in de gaten, dat dit
regenscherm, verstrekt door een ver
tegenwoordiger van een grote fa
briek van sportartikelen, aan de bui
tenkant duidelijk een merkteken
droeg.
Bob Bremer, chef sport van de
Avro-tclcvisie, had het echter wel
in de gaten en plakte snel het merk
over met stickers van zijn omroep.
Ned. Herv. Kerk Rooms-Katholieke Kerk
BRUINISSE, 10-8. De storm die met gemak. Want behalve dat de
voor vanancht verwacht werd bleek storm uitbleef, werd de (ongevaar-
er een als in het spreekwoordelijk lijke) bries gebroken door de po-
glas vvater. Erg hard heeft het niet pulieren om het terrein en de ach-
gewaaid en het zeewater kwam (in ter het podium liggende kantine.
Renesse) niet verder dan de duin-
overgang. Maar gisteren lagen de popspektakel kan doorgaan,
verwachtingen dus anders en in het Door de huidige weersomstandighe-
bijzonder in Bruinisse vroeg men ^en organisatie de verwach-
zich af of het verleden week opge- *e opkomst niet beïnvloed; „het is
stelde podium van „BruPop" het wel geen strandweer en niet koud, als
zou houden. we droog houden is er niets aan
de hand. Vorig jaar hadden we ook
Als daar iets mee gebeurd was, zulk weer," aldus BruPops Pieter
had het grootste popfestival in de v. d. Graaf,
provincie en daarbuiten op het Afwachten maar
laatste nippertje afgelast moeten
worden. Het podium zou immers
eerst afgebroken moeten worden -
wat een halve dag kost - voor het
weer opgebouwd zou kunnen wor- "1"^ 1 f A
dag3nMIemoaeidOPbOUWen Klllïïï 15Ö.UUU
