BALK EN SPLINTER ARCHIVARIS W. H. KEIKES OVER: „ZILVER EN ZILVERSMEDEN UIT ZIERIKZEE" 7 Alleen cultuurbarbaren gooien hun oude boeken weg. Dus brengt ze naar De Slegte. De Slegte is een goeie Ayv voor uw oude boeken.Uy Op Stad en Lande-vergadering ZIEKIKZEESCIIE NIEUWSBODE Dinsdag 13 maart 1979 Nr. 22471 Donderdag 1 j maart, 19.45 uur, Ned. 1: Late late Lien show. Wieteke van l'ort als tante Lien met Anneke Gtbnloh. NED. 2: In de tweede aflevering van de driedelige IKON-serie Tai wan wordt de industrie besproken. Deze is daar zeer bloeiend getuige de' vele produkten die vandaar aj- .komstig zijn. Ooic hebben meerdere grote multinationals zich op Taiwan gevestigd. Waarom? Na Kenmerk en Stichting Socuiera neemt de TROS c/.e uitzending over met slechts twee programma's. Ten eerste Giselle het uit twee delen bestaande ballet, ge danst door het Bolshoi theater Bal let uit Rusland. Dit zeer romanti sche maar ook zeer moeilijke ballet handelt over de Wilis, dat zijn brui den die vlak voor hun huwelijk stierven en die tegen middernacht uit hun graven komen om te dan sen. Op een keer, zo wil de legende, werden zij gestoord door een vreem deling. Zij trekken hem in hun mid den en laten hem dansen tot hij dood is. Het tweede programma is Het jaar van de gnoe, een Britse na tuurfilm, gemaakt op de Serengeti in Afrika over de gnoe. De gnoe is een anlilopesoort. Een vreedzame herbifoor, die net als de zebra het slachtoffer is van vele jagers. WOENSDAG 14 MAART NED. 1: 10.00 Teleboerd/skoalle- radio; 11.00 Schooltelevisie; 15.00 Teleac; 15.30 Michel Fugain in Le Havre; 16.10 Maja de bij; 16.35 De luchtbus; 18.30 Sesamstraat; 18.45 Saatsloterij; 18.50 Toeristische tips; 18.55 Nieuws; 18.59 Van gewest tol gewest: 19.50 Poliiteke partijen; 20.00 Panoramiek; 21.00 Het pro gramma met de Map; 21.37 Jour naal; 21.55 Den Haag vandaag; 22.10 Fabeltjeskrant; 22.20 Cinevisie; 22.55 Studio -Sport23.55 Nieuivs. NED. 2: 18.10 Teleac; 18.55 Nieuws; 18.59 Taiwan; 19.25 Ken merk; 20.00 Journaal20.27 Stichting Socutera; 20.32 Giselle; 21.55 Hel jaar van de Gnoe; 22.50 Nieuws. DONDERDAG 15 MAART NED. 1: Voordat de NOS de uit zending overneemt, brengt de VARA een viertal programma's te weten een avontuur van Popeye, de quiz 2 voor 12, te presenteren door Joop Koopman, de derde en laatste editie van de Late late Lien show, waar aan medewerking wordt verleend door Wieteke van Dort, Willem Nij- holt, Johan Fabricius, Indra Kama- djojo en enkele anderen en tenslot te een akluele dokumentaire. Na het nieuws volgt dan de parlementaire rubriek Den Haag vandaag en Fa beltjeskrant voor groten. Vervol gens Muziek van George Antheil (1900-1959). Het Nederlands Blazers ensemble Vera Beths en Reibert de Leeuw vertolken de vioolsonates 1 en 2 A Jazz Symphony en ballet Mecanique. De uitzending -wordt af gesloten met de Wereldkam'pioen- schappen kunstrijden op de schaats, een samenvattende reportage van de vrije kür voor heren vanuit Wenen. NED. 2: Onno, Kiki en Robo vlie gen met hun ruimteschip De Astro weer nieuwe avonturen tegemoet. Na de astronauljes presenteren Krijn Torringa, Marjon van Rijn en Ad Visser als gebruikelijk op de donderdag AVRO's Toppop waarna Frank Kramer een Nederlander aan de telefoon krijgt die een poging gaat ondernemen met het Super schot met AVRO's Televoetbalka- non. Daarna de Nederlandse speel film uit 1973 Naakt over de schut ting van Frans Weis:, naar het ge lijknamige boek van Rinus Ferai- nandusse. In de hoofdrollen zijn te zien Rijk de Gooyer, John 'Bluming, Jennifer Willems, Adèle Bloemen- daal en een nog onbekende Sylvia Kristel. Rick Lemming, de hoofd rolspeler is exploitant van flipper- automaten en fruitautomaten maar hij is meer geïnteresseerd in zijn duiven. Hij verhuurt een kamer aan een kennis van zijn boezemvriend Ed Swaan, een karaiekampiuen. De twee vrienden nemen deel aan een kunstfilmdie al snel een porno film blijkt te zijn. hetgeen aanlei ding geeft voor chantage en moord. Vervolgens AVRO's Televizier en AVRO's Sporlpanoroma. DONDERDAG 15 MAART NED. 1: 10.00 Schooltelevisie; 18.30 Sesamstraat: 18.45 Paspoort: 18.55 Nieuws: 18.59 Popeye; 19.05 2 voor 12; 19.45 Late late Lien show: 20.40 Actuele dokumentaire; 21.37 Journaal; 21.55 Den Ilaag vandaag; 22.10 Fabeltjeskrant; 22.20 Muziek van George Antheil. 23.10 W.K. kunstrijden op de schaats; 23.55 Nieuws. NED. 2: 18.55 Nieuws; 18.59 De astronautjes; 19.05 AVRO's Toppop; 20.00 Journaal; 20.27 Superschot met AVRO's Telcvoctbalkanon; 20.40 Naakt over de schutting: 22.15 Tele vizier magazine; 23.00 AVRO's Sportpanorama; 23.30 Nieuws. Advertentie Zoals wetenschappelijke boeken, ency clopedieën, literatuur, atlassen, oude pren ten, enz. Misschien krijgt u er nog meer geld voor dan u denkt. Boekhandel J. de Slegte b. v. Coolsingel 83,3012 AE Rotterdam.Tel010 -13 83 05. Wat biedt de BEELDBUIS? WOENSDAG 14 MfiART Door G. FORTIUS Liset komt thuis van het zwembad en verklaart dat ze honger heeft. En waarom de tafel nog niet is ge dekt. Jannie komt met tegenzin overeind, zegt tegen haar man: „Waarschuw me even, als je wat ziet." en gaat dan naar de keuken om wat brood klaar te maken, Liset volgt haar moeder: „Waarom moet paps je waarschuwen?" Waarop Jannie schouderophalend zegt. „Niets bijzonders. Schenk zelf wat drinken, in ja? Wij hebben nog geen trek." Pas om half twee zien ze plotse ling Theo. Blijkbaar via de achter deur naar buiten gegaan, want hij komt van de zijkant, rustig pratend met de buren, en staat af en toe even stil. Pas als ze vlak bij de weg zijn, waar de heg lager is, ziet het echt paar Boode, dat Theo met een har telijke handdruk afscheid neemt. Zowel van de vrouw als de man. Het hondje loopt keffend om het drietal mensen heen en als Theo eindelijk naar zijn auto loopt, pakt de vrouw 't hondje op en houdt het in haar armen vast, lot de man in zijn auto is gestapt en wegrijdt. Na- gezwaaid door de familie langhaar. Terwijl Theo de woning van zijn oom en tante passeert, toetert hij even, als hij beiden voor het raam ziet staan. En maakt een rond draaiende beweging met zijn vrije hand. glimlacht en steekt nog even die hand op ten groet. Het geluid van de auto sterft weg en wordt op geslokt in de stilte van de middag. Familie langhaar is intussen alweer teruggelopen naar de achterkant van hun woning. Als Jannie even later met een schuin oog door het kleine tussenraam kijkt, ligt de man opnieuw op zijn rieten ligstoel: zon nebril op. Een kwartier later zit het echt paar aan de verlate lunch. „Wat be doelt Theo met die manipulaties met zijn hand?" vraagt Jannie. „Ik denk. dat hij daarmee wilde aangeven: ik kom nog even langs.' „O. Juist. Nou. hij doet maar. De familie langhaar blijkt ineens be langrijker te zijn dan zijn oom en tante." Ze snuift verachtelijk. In de late namiddag - Jannie is al in de keuken bezig met de bereiding van het avondmaal - wordt het pro bleem opgclosi. Theo Kamphuizen rijdt die dag voor de tweede maal de Kwartellaan in en stopt ditmaal voor de woning van zijn oom en tante. Jan ziet hem uitstappen en hint hem binnen. De jongeman be groet zijn oom en daarna tante Jan- n:e, die even naar de kamer geko men is. „Sorry", zegt hij. „dat ik vanmiddag meteen wegreed, maar ik moest naar een paar klanten, met wie ik een afspraak had. Jaap en Ineke hielden me zo lang aan de praat, dat ik in tijdnood dreigde te komen. Maar jullie begrepen zeker wel. dat ik probeerde duidelijk ie maken: ik kom vandaag nog langs." Het cxkuus gaat langs Jannie heen. Het enige, wat ze goed en dui delijk heeft verstaan is. dat hij de buren bij hun voornamen noemt. Wantrouwend vraagt ze: „Hoe ken jij eigenlijk die eh onze nieuwe buren?" „O. Jaap?" De jongeman lacht en gaat zitten, terwijl hij een pakje met koeken uit zijn tas haall en dat op tafel legt. „We kennen elkaar al van de middelbare school. Hij zat een klas hoger, want hij is een paar jaar ouder dan ik. Apropos, tante, dit is een nieuw produkt van on/e fabriek. Moet u vanavond eens pro beren bij de kofifc. Iets exquisse Maar eh waar had ik het over? O ja, Jaap van Splunteren. Zijn ouders wonen ook in Sncck. Import. Zijn vader is daar direkleur van een bank. Jaap was altijd op school een bolleboos. Negens en tienen voor de wiskundevakken. Na de middelbare school is hij naar do S.O.L. gegaan. In Utrecht. Stichting Opleiding Le raren. Heeft nu zijn bevoegdheid Wis- en Natuurkunde. O ja maar dat weel u natuurlijk al. hc. Hij is een kollega van u. ook leraar. Be noemd aan een Mavo hic>- in de stad. Van de Christelijke Scholen gemeenschap. Kent u die?" Man en vrouw kijken de jonge man ontzet aan. Jan schudi zijn hoofd en prevelt: „Nee, alsje blieft Zich enigszins herstel lend, vraagt hij aan zijn neef: „Be doel je. dat die. die buurman van ons leraar is?" „Ja. onder andere w'skunde. Ech te. fijne sympathieke knul. Trou wens, zijn vrouw is ook geweldig." „Enne... zei je niet. dat hij be noemd is op dc Mavo van de Chris telijke Scholengemeenschap in onze stad?" „Exact. oom. O, hij verheugt zich er op. In dc tweede helft van augus tus begint de school weer, zei hij." Dan valt Jannie uil haar slof. „Is die vieze vent met zijn ongewassen lange haren en vuile, smerige kle ding een leraar? Ik geloof er niks van. Zoiets laat men toch zeker n'et toe op de Mavo. waar je oom al ja ren leraar is? Het is een school van standing.. Nee. dat bestaat niet; stel je zoiets voor! Hoe kom je aan die onzin? Jan, zeg jij er es wat van!" fwordl vervolgd) der bekwaam graveur te zijn. Over tuigend wordt dit aangetoond doo'- een zeer grote „staande" gravure, voorstellende het ontbrekende deel van de Sint Lievens Monstertoren te Zierikzee. De totale afmetingen van ge noemde gravure bedragen 42 x MS cm. Er waren drie koperplaten nodig om de ontwerptekening van het nooit voltooide torengedeelte afge beeld te krijgen. Onder de cartou che van de onderste (kopcr)plaat is de volledige signatuur aangebracht: A. Vander Willighe. Na zijn in 1617 voltrokken huwe lijk met goudsmidsdochter Grietje van den Houfce vestigde Anthonis van der Willighe(n) zich niet ver van het stadhuis in de Meel- of Middel- straat. Zijn huis, het huis „Roomen", doorstond dc tand des tijds en kan nog steeds worden bewónderd al heeft zijn bestaan gedurende een reeks van jaren aan een zijden draad gehangen. Zozeer was het verval „doorgevreten", dat op een gegeven ogenblik gevaar voor instorten niet denkbeeldig was. Gelukkig kon dit interessante zilversmidshuis als het ware „op de valreep" nog worden gered; na ingrijpende restauratie in t Kindertjes MANFREDONIA, 12-3. De 44-jarige Italiaanse mevrouw Mucia Rosciano heeft deze week haar 21ste kind ter we reld gebracht. Zij is 26 jaar getrouwd met de concierge van een school in de Zuidita- liaanse plaats Manfredonia. Haar man verzekerde jour- nalisten dat hij vond dat hij nu wel genoeg kinderen had. t Flitsen uit liet buitenland VATICAANSTAD. Paus Johannes Paulus II komt donderdag met zqn eerste encycliek. Hjj heeft dit zondag bekendgemaakt toen hij zijn zegen gaf aan een menigte op het St. Pie tersplein. TEHERAN. Naar de „Stem van ran" zondag meldt, zijn in dat land opnieuw twee leden van de strijd krachten en een politieman van de sjah geëxecuteerd. Zij waren schul dig bevonden aan het doden van mensen tijdens de betogingen van de sjah voor deze werd verdreven. LONDEN. De Britse dierenartsen maken zich zorgen over de gevol gen die een lang verblijf in quaran- ta'ne kan hebben voor de „geeste lijke gezondheid" van honden en katten. MADRID. In een buitenwijk van Madrid is een inspekteur van poli tie doodgeschoten toen hij inzitten den van een auto die vermoedelijk gesolen was, vroeg om de autopa pieren. Eén verdachte werd gear resteerd. Hij werd aan een oor ge wond. LA CORRUNA. Een Nederlands schip heeft in de nacht van zondag op maandag vier bemanningsleden gered van het 499 ton metende Duit se vrachtschip Jasmin. Dit schip was bjj slecht weer ter hoogte van Kaap Villano in Spanje vergaan. HONGKONG. In Hongkong is zondag vernomen dat Sowjet-mari- ne-eenheden in de Golf van Tonkin Hongkongse vissersschepen aanhou- houden TEHERAN. Tienduizenden Iraan- se vrouwen hebbne zaterdag in Te heran'opnieuw gedemonstreerd voor gelijke rechten. Zij weigeren de sluier om te doen waarin zij een symbool zien van de onderdrukking van de vrouw. 1972-1973 doet het huis thans dienst als depot voor drogisterijartikelen. Gedenkpenning TVtnv fnivuhebei ''ekkingen. vakbe kwaamheid en plaats in de Zierik- zeese samenleving scheen voor edel smid Van der Willighe(n) een .letter lijk cn figuurlijk gesproken, gouden toekomst te zijn weggelegd. Hij stond aanvankelijk goed aan geschreven, hetgeen werd benadrukt door zijn lidmaatschap van één der stedelijke schuttersvendels. In 1622 ontmoeten we hem dan nog als lui tenant. Naderhand ging het hem in materieel opzicht minder voor de wind. Hij verliet zijn geboorte stad om zich elders te vestigen. In 1630 verbleef hij te 's Gravenhage, alwaar hij octrooi vroeg en ook verkreeg tot het slaan en doen uitgeven van eon gedenkpenning op de overwinning van prins Frederilc Hendrik. In 1634 was Van der Willighe(n) terug in Zeeland, maar de eens gefortuneerde zilversmid is dan een berooid man. Volkomen aan lager wal geraakt, kwam hij tenslotte zelfs in de gevan gentoren te Vlissingen terecht we gens de vervaardiging van valse rijksdaalders, die hij zelf op Walche ren in circulatie bracht. BEIROET. Een woordvoerder van de( Palestijnse bevrijdingsorganisatie PLO heeft zaterdagavond het aan bod van president Carter aan ijle Pa- lcstjjnen om samen te zoeken naar een oplossing in het Midden-'Öostcn van de hand gewezen. PARIJS. Het in Parijs verschij nende Arabische tijdschrift „An Na- har" schrijft in zijn jongste nummer dat Iran de leider van de PLO, Ara fat, tijdens zijn recente bezoek aan Teheran heeft toegezegd „alle on kosten van de bevrijdingsbeweging" voor zijn rekening te zullen nemen. NEW DELHI. In twee dalen van de Himalaya, in de Indiase staat Himachal Pradesj, zijn als gevolg van sneeuwstortingen 200 mensen omgekomen, zo meldt het Indiase nieuwsbureau PTI. De lawines zijn veroorzaakt door ongewoon hevige sneeuwval. De reddingsoperaties wreden bemoeilijkt door slecht weer en moeilijk terrein. BEIROET. Het olierijke Saoedi Arabië heeft gedreigd de hulp aan Egypte stop te zetten als dat land een akkoord met Israël tekent waar in niet tegemoet wordt gekomen aan de Arabische eisen, zo meldt het dagblad „Al Watan" uit Koeweit zaterdag. JERUZALEM. Een „ontbiytbyccn- komst" van het Israëlische kabinet (maandagmorgen) eindigde na 82 mi nuten. Toen men premier Begin vroeg of er voortgang was gemaakt zei hij: „zolang de besprekingen du ren, is er voortgang". NEW DELHI. De Russische pre mier Alexei Kosygin heeft tijdens zijn zesdaags bezoek aan India een felle aanval gedaan op de Chinsee „agressors" en heeft India steun toegezegd bij de defensie. De Sow- jet-Unie heeft India voor dit jaar een levering van 600.000 ton ruwe olie extra toegezegd in ruil voor een onbekende hoeveelheid rijst. LONDEN, Lissabon. Uit de An golese hoofdstad Luanda is zaterdag vernomen dat Zuidafrikaanse straal- gevechtsbommenwerpers en heli kopters met boordgeschut de afge lopen week vijftien Angolese grens dorpen hebben aangevallen en zes mensen hebben gedood. POPENZA. De Italiaanse politie heeft zondagochtend vroeg een ont voerde funktionaris van de christen democratische partij bevrijd en twee vermoedelijk leden van de extre mistische rode brigades gevangen genomen. DACCA. Met een ekonomic die steeds beter wordt en een geleide lijke terugkeer naar democratie is Bangladesj in beter vorm dan in vele jaren het geval geweest is. NED. 1: In Michel Fugain in Le lluvre kan de jeugd kijken naar de voorbereiding en uitvoering van Het feest van de vrede, dat door Michel Fugain werd georganiseerd. In Maja de bij wordt Max geopereerd, waar na dc Luchtbus weer liet luchtruim kiest, opdat Bram cn Boris een avontuur beleven, 's Avonds om le beginnen Van gewest tot gewest en Politieke Partijen, met een uitzen ding van de PSP. Panoramiek be steedt daarna aandacht aan de aan koop van hel gevechtsvliegtuig F-16 door Nederland, België, Denemar ken en Noorwegen. General Dyna mics, die deze vliegtuigen maakt, beloofde de afnemers een aandeel in dc produktie, overdracht van hoog waardige ruimtevaarttechnologie cn een gedeelte van de opbrengsten van de wereldwapemnarkl. Vervol gens het programma met de MAP, waarin de adoptie van buitenlandse kinderen centraal staat. Na aflooji daarvan volgt een aflevering van Den Haag Vandaag. Fabeltjeskrant voor dc groten, Cinevisie en Studio Sport. Om een sprekend voorbeeld te noemen, behoeven we niet ver te zoeken. Want dc geschetste proble matiek doet zich al voor b(j het „top stuk" van de stedelijke zilververza- tncling, met name de Thesauriers- schaal. Deze tazza uit 1580 is weliswaar van een meesterteken voorzien (een klaverblad), maar het is tot heden onbekend welke Zierikzeese meester zijn werken van zo'n klaverblad heeft voorzien. Juist bij de Thesauriersschaal - sinds eeuwen een stedelijk objekt van zeer hoge kwaliteit en waarde - zou men méér willen weten over de ambachtskunst snaar, die m de twee de helft van de IGdc eeuw zo'n stuk vakmanschap aan de dag heeft ge- Icgd. Aanwijzingen Hoewel de dirëkte bewijsstukken ontbreken, zijn er toch enkele aan wijzingen, die in de richting gaan van een bepaalde Zierikzeese edel smid. Terwijl verschillende Zierik zeese goud- cn zilversmeden in het halfduister zijn gebleven, is van een enkeling in een bepaald tijdvak soms iets meer bekend als gevolg van oe- paalde gebeurtenissen ofdoor een samenspel van faktoren. Een man, die op deze wijze naar voren treedt is Pieter Hermansz., geboortig van Bergen op Zoom, maar sinds april 1572 poorter van Zierikz.ee. Het huis De Druyve aan de Oude Haven werd door hem bewoond. Al vrij spoedig verwierf hij zich in zijn nieuwe woonplaats een uitstekende reputatie: op 28 mei 1575 werd hij deken van het goudsmidsgilde; op 5 september 1580 volgde een benoe ming als wisselaar te Zierikzee, door gecommitteerde Raden van Zeeland In sommige publikaties wordt hij terecht „een man van gewicht" ge noemd. die in Zierikzee wel een stui vertje kon laten rollen. Aan zijn zoon Herman Pieterse, eveneens goudsmid van beroep, verkocht hij in 1596 een huis op de Dam voor het bedrag van vijf honderd Carolusgul- dcn. Van het stadsbestuur van Zierik zee ontving Pieter Hermansz. op dracht om ter herinnering aan het Spaans beleg - dal naar omstandig heden toch nog zo wonderbaarlijk goed was afgelopen - een vijftal gou den gedenkpenningen te vervaardi gen. „Vertrouwde relatie" Wanneer we van deze belangrijke opdracht kennis ntemen, dan moet het zeker niet worden uitgesloten, dat deze Pieter Hermansz. eertijds ook de kunstzinnige schepper van de fraaie thesauriersschaal of -tazza is geweest. Tussen de uitgifte van de gouden gedenkpenningen en die zit- ziiveren schaal liggen slechts enkele (waarschijnlijk drie) jarên tussen ruimte.... Wij mogen er van uit gaan, dat leden van het stadsbestuur (met name dus de thesauri eren) hun opdracht verstrekten aan een „ver trouwde relatie". Wie ook de maker van de schaal is geweest, in ieder geval staat vast, dat hij een uitermate vaardig drij ver was. Naast het modelleren van het voorwerp kon de goud- en zil versmid juist zijn vakmanschap to nen door de kwaliteit van zijn drijf werk of van zijn graveerwerk. Graveurs In het Zierikzeese edelsmedenmi- lieu bevonden zich in vroeger eeu wen ook enkele zeer bekwame gra veurs, die zo gezegd met kop cn schouder boven de middelmaat uit staken. En van hen was Anthonis Pietersz., te Zierikzee in april 1591 geboren (zijn doop viel op 21 april) als zoon van Pieter Hermansz. en Janncken Jacobs. Deze Anthonis Pie tersz., die zich naderhand Van der Willigen noemde, bleek een bijzon- SCHARENDIJKE. Nog een mens- paard-overzicht-plaatje van het te Scharend'ijke gehouden Straf eest. (Foto: Zierikzcesche Nieuwsbode)

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1979 | | pagina 7