MIST, ZON, ANTIEKE SCHOONHEID
EN EEN VLAAMS SUPER-IJSJE
I
Weg over Oester dam mag niet
fungeren als alternatief
voor bestaande verbindingen
Jaarexkursie „Stad en Lande"
Bodemvondst tussen
Steiltjesstraat en Rode Dorp
STREEKNIEUWS
Oude school' en studieboeken
zyn geldwaard;
nieuwe hoeven niet duur te zijn.
Motie van Provinciale Staten van Zeeland
ZÏERIKZEESCHE NIEUWSBODE Dinsdag 30 mei 1978 Nr. 22310
3
ZIERIKZEE/LEUVEN, 27-5. Twee bussen vol leden
van de Vereniging „Stad en Lande" hebben zaterdag,
in het kader van een trip naar het Belgische Leuven,
weer van alles beleefd: mist in de morgen, zon later,
konfrontatie met antieke schoonheid en een Vlaams
super-ijsje.
Het dacht de waard van het Leuvens restaurant, waarin de midda£hap
werd gebruikt, goed de warme spijzen af te dekken, met twee tussen koek-
platen verpakte ijzige tennisballen, hetgeen van het uitgebreid gezelschap
het summum eiste van eetkunst, om binnen de grenzen van het welgevoege-
Itjke te bly ven.
We zagen leraren, artsen, kooplie
den en deelnemers van andere pro
fessies worstelen met deze bevroren
Vlaamse guitigheid. IJs liep tussen
de vingers door, plakte op de tafel,
baarden en snorren kregen een win
terse dons, revers van kostuums en
bloemetjesjurken kregen een ijsver-
siering en tenslotte besteeg iedereen
inwendig koel en uitwendig kleverig
de trouwe, brave bussen, die door
twee trouwe, brave chauffeurs weer
naar het goede Zierikzee werden te
ruggestuurd.
Kunstschatten
Wie nu denkt: O, die van Stad en
Lande gaan grote reizen maken om
super-ijsko's te verorberen en daar
mee basta, zit goed fout, want heus
de hele dag was volgestouwd met
het aandachtig bekijken - of zeg
maar bestuderen - van de gedifferen
tieerde kollekstie kunstschatten, die
in deze Vlaamse stad worden be
waard, ondanks bombardementsbe
schadigingen in Wereldoorlog I en II.
Om een startpunt te beginnen van
een zo aan historische bezinning zo
ryke dag, zij verhaald van het Groot
Begijnhof van Leuven, een uitzonder
lijk stijlvol gerestaureerde kollektie
begjjnhuisjes met een eigen kerk en
aanverwante gebouwen.
Wie „alles in één" wil hebben vindt
in dit 17e eeuwse begijnhof (maar er
zijn nog oudere delen), een melange
van historische en natuurlijke
schoonheid. Zon schampte op de
eeuwenoude stenen, wit van seringen
en kastanjes lichtte op in de verstil
de tuinen en om iedere hoek van de
smalle straatjes waarover eens de
begijntjes hun weg zochten naar huis
of kerk, was er een verrassing van
een fragiele, door de tijd gekoesterde
schoonheid. Door het charmante ter
rein van het Begijnhof stroomt het
riviertje de Dijle, maar helaas niet
met erg proper water.
Oudste
en kompleetste
Het Groot Begijnhof is het oudste
- en kompleetste - van Vlaanderen.
In het begin van de zestiger jaren,
dacht men nog „wat moeten we er
mee", oud, verteerd, vervallen als
het was, maar na een grootscheepse
en pretentieuse restauratie, bezit
Leuven thans een komplex, waarvoor
de kwalifikatie „uniek" best nog eens
mag worden gebruikt.
Begynen hebben eeuwenlang in de
schoot der Roomse kerk een rol ge
speeld, maar - een fout die gemaakt
wordt - het waren geen nonnen.
Ze wilden een godvruchtig leven
leiden in commune-verband en had
den eigen regels, die echter minder
streng waren dan die van klooster
orden. Begijnen mochten zelfs trou
wen, maar er zijn vast weinig of
geen bruidsstoeten door het Groot
Begijnhof getrokken. De enige nog in
leven zijnde begijn, vertrouwde ons
toe, vijftig jaar in het hof te hebben
gewoond en gediend, maar zich met
mannen nooit te hebben ingelaten.
Een saillante hoek van het Groot
Begijnhof, dat memt zijn woningen
en andere gebouwen een oppervlak
te beslaat van 7 ha.
Zestiende eeuwse vakwerkhuizen in het Groot Begijnhof. Een der opschrif
ten: „Van Pest, Oorlog en Dieren Tyt. Verlost ons Maria van Pys".
Toch is daar het liedeke: „Kwezel-
ke wilde ge dansen.en dat wijst
op vrolijkheid. Ach, binnen de per
ken waren de Leuvense begijnjes
ook wel eens aan de vlotte kant. Een
punt was vooral: op tijd binnen zijn
d.w.z. om zes uur en daar mankeez*de
het nogal eens aan. Pastoor Adriaan
vande Sande (1652-1686) moest er dan
achteraan, om toevende begijnen „in
te roepen" en in 1657 komt de aarts
bisschop zelf een kijkje nemen.
Hij rapporteert: „soo ist dat wij
het groot begijnhof hebben zelfs in
persoone ondersocht ende doorsien,
ende bevonden dat de iver ende vie-
richeijt in het onderhouden van de
statuten seer is verflaut ende daar
door allengskens ingebreken is: te
te groote libetijdt".
De begijnen hadden het ook niet
zo gemakkelijk; ze waren half in de
wereld en half in de bescherming
van het hof en (zegt de historieschrij
ver): „zij bleven te lang buiten het
hof. Er wordt teveel uitgelopen en op
reis gegaan. Er zijn te menigvuldig
etentjes in de stad", maar vele be
gijnen bereikten een hoge graad van
vroomheid en deden beslist niet on
der voor echte kloosterlingen.
Gotische
sakramentstoren
Tot een van de zeven wonderen
(het Groot Begijnhof is er één van),
behoort, de gotische sacramentstoren
in de St. Pieterskerk, „een meester
werk van de Brabantse gotiek. ,Hier
in het hart van Rooms Vlaams-Bra-
bant staat een godshuis van impone
rende afmetingen en rijkelijk bedeeld
met kunstschatten, met als voor
naamste bezit: Het Laatste Avond
maal van Dirk Bouts (een Haarlem
mer - 1485). De sacramentstoren (in
het interieur), is van Matthijs de
Layens (1450). Een keur van schilde
rijen verder en kunstzinnige voor
werpen, w.o. een Romaans Christus-
hoofd, zeker 800 jaar oud.
Ook dit Leuvens pronkjuweel werd
niet gespaard door dc oorlogsbrand,
maar werd nadien (alweer) zorgvul
dig gerestaureerd. In het kader van
de restauratie werd een romaansc
crypte ontdekt, tast- en zichtbaar
bew(js van een eerdere kerkelijke be
bouwing op deze grond.
Elke eeuw wel heeft in de St. Pie
terskerk zijn kunstschatten nagelaten
en bouwkundig piece de milieu in
de kerk het (laat-Gotisch) doxaal
(priesterkoor).
Allemaal gratis te zien in de St.
Pieters, met uitzondering van Dirk
Bouts meesterwerk, waarvoor (met
vreugde overigens) enkele frankjes
moeten worden ge-offerd.
Andere kerken
In het kader van de Leuvense ker
ken zij niet ongenoemd de kerk van
het Groot Begijnhof, een oude - maar
niet louter daardoor - „moeilijke
kerk", met een nog duidelijk Ro
maanse inslag. Met die Begijnhofkerk
„zitten" we in het midden van de 14e
eeuw en het zal duidelijk zijn dat de
tand des tijds het godshuis door de
eeuwen heen een stevig kluifje heeft
geboden. Daardoor is de kerk aan
restauratie toen en dat gebeurt ook.
want Leuven vijzelt al zijn kunst
werken op. Het kon Zierikzee zijn.
Probleem van de Begijnhofkerk is
de vochtigheid, want talryke malen
kwam het water van de Dyle, ge
voed door dc vroegere moerasstro
men rond Leuven, dc kerk binnen.
Er hangt nog altijd een kille, voch
tige sfeer cn de pijpen van het orgel
zijn slachtoffer geworden van de tin
pest.
Tenslotte is er de voormalige kerk
der Jezuïeten, de St. Michielskerk,
een pompeus barokgebouw. gruwe
lijk vernield in Wereldoorlog I, maar
weer opgebouwd. De pastoor kroop
tijdens het bombardement weg in het
tabernakel en overleefde de ramp.
Stadhuis
Laatst te vernoemen pronkjuweel
is het wereldberoemde stadhuis, wei
nig minder fraai dan het Brusselse
stadhuis. Het is een overdadig ver
sierd gebouw uit de laat-Gotiek, en
heeft pompeuse ruimten, w.o. uiter
aard de raadszaal, gesierd met de ge
schilderde ten-voeten-uil-portretten
van de burgemeesters, die Leuven
dienden. Zo iets doen we doorgaans
niet in Nederland. De Stad en Lan
ders hadden maar weinig tijd om ook
het stadhuis nog even „te doen",
maar soms is een „touch" van de
dingen voldoende om er een herin
nering aan te hebben.
De bussen vervoerden hierna het
gezelschap naar een koel - buiten
Leuven gelegen - restaurant, waar
de thee werd gebruikt.
Eerder op de dag liep iedereen al
tegen een Vlaamse vlaai op, hetgeen
iets anders is uiteraard dan een
Vlaamse Gaai.
Er werd nog vijf minuten rondge-J
stapt in een rijk belommerd vlakbij,
gelegen park en toen claxoneerden
de chauffeurs (Reisbureau Van Oe-
veren) voor vertrek. Via Antwerpen
en door het Brabantse (Hoogerheide)
werd de terugreis gemaakt. Een
beetje na 8 uur x-olde het Kraanplein
alweer onder de banden door. De dag
had veel te kort geduurd, al was er
veel in gepasseerd, maar dat is altijd
bij Stad en Lande.
Veel oudheidkundige dingen doen
op één dag. Tevreden mensen daar
door, met als primus interparis, de
voorzitter de heer J. L. Braber en
reisleidster mevr. Jansen-Glas, die
vergenoegd in de handen wreven.
„Mooie reis geweest" zeiden ze tegen
elkaar! En dat was waar.
ZIERIKZEE, 29-5. Tydens grondwerkzaamheden is tussen Steil
tjesstraat en Rode Dorp een interessante bodemvondst gedaan. Bij
het graven van een sleuf werd een klein bakje met steel en drie
pootjes (een soort grape) aangetroffen, dat omgekeerd in de grond
lag. Er onder bevond zich een nog kleiner potje, eveneens van
aardewerk en ten dele geglazuurd. De voorwerpen, die uit om
streeks 1600 zullen dateren, zyn dooi bemiddeling van de heer C.
Boot te Zierikzee voor de kollektie van het gemeentemuseum ver
worven.
Zoals men gedurende de afgelopen weken heeft kunnen vast
stellen, wordt ook in de onmiddellijke omgeving van de Nobelpoort
het Bolwerk ter hoogte van de Touwbaan grondig omgewoeld door
draglines en ander zwaar materiaal ten behoeve van diepriolering.
Het bolwerk werd daarbij zeker op twee plaatsen drastisch doorsne
den, waarbij zelfs dc fundering van de verdwenen middeleeuwse
stadsmuur hier en daar bloot kwam te liggen. Eén van de opzichters
verkeerde wegens het grote aantal, meest kleine scherven in de ver
onderstelling, dat er een pottenbakkerij in de buurt zou zijn ge
weest. Dit laatste is echter niet waarschijnlijk.
Het schcrvenmateriaal is dermate verbrokkeld, dat berging geen
zin heeft. Wel kan worden gememoreerd, dat door het inzetten van
het moderne, gebruikelijke zware graafmateriaal, de oogst aan gave
of licht bescsadigde bodemvondsten in het vervolg uiterst miniem
zal zijn.
W. H. KEIKES
Gift
voor Telefonische Hulpdienst
Op 24 mei 1978 heeft mevrouw J.
B. Boertien namens de Vereniging
voor Vrouwelijke Handwerken een
bedrag van f 1000,aan de Telefo
nische Hulpdienst Zeeland overhan
digd. Deze gift was afkomstig uit
de opbrengst van de bazar die de
vereniging elk jaar organiseert. De
voorzitter van de THD, J. Meire-
sonne, nam het bedrag graag in ont
vangst en bedankte mevrouw J. B.
Boertien, en daarmee de Vereniging
voor Vrouwelijke Handwerken van
harte voor de bijdrage. In 1977 heeft
de vereniging ook al een bedrag aan
de THD-Zeeland geschonken.
De financiële steun is, gelet op de
begroting van 1978 bijzonder wel
kom. Bovendien betekent dit gebaar
een morele ondersteuning voor de
50 vrijwillige medewerkers die ge
heel belangeloos het THD-werk
doen.
MIDDELBURG
Afscheid statenleden
Voor het laatst zullen de pro
vinciale staten van Zeeland op
maandag 5 juni in de oude samen
stelling vergaderen. Voor deze gele
genheid zijn ook de wederhelften
van de leden uitgenodigd, omdat tij
dens deze vergadering afscheid
wordt genomen van de vertrekken
de statenleden.
ZIERIKZEE
45-jarig jubileum
„Wees een Zegen"
De Hervormde Vrouwengroep
„Wees een Zegen" vierde vorige
week op feestelijke wijze het 45-ja-
rig jubileum. Een welkomstwoord
werd gesproken door de presidente
mevrouw Schot-De Regt.
Ds. K. Schaap hield vervolgens
een inleiding, waarvoor hij als the
ma gökozen ihad de eerste brief van
Petrus en een gedeelte uit Hande
lingen.
Advertentie
Bij de Slegte verkoop je de studieboeken die je niet
meer nodig hebt (indien niet ouder dan zo'n 2 jaar) en koop
je wat je 't volgend studiejaar hebben moet voor zover
voorradig).
Afrekenen gaat kontant en wat je koopt neem je Tl
meteen mee. Dóén, nog voor je met vakantie gaat.
Dat bespaard je tijd én geld. I jjl
De Slegte is een goeie voor studieboeken.
Boekhandel J. de Slegte B.V., Coolsingel 83, Rotterdam.
Tel.: 010- 138305
Tijdens die viering van een jubi
leum wordt teruggeblikt en zo pas
seerden deze avond oOk vele gebeur
tenissen in de Hervormde Vrouwen
groep in de afgelopen 45 jaar die re
vue. Aansluitend hierop kregen de
dames Steendam, Botvliet en d. Vlie
ger een bloemstuk je aangeboden, we
gens het feit dat zij vanaf de op
richting lid zijn van de groep. Na
het zingen van een zelfgemaakt lied,
mocht het bestuur van „Wees een
Zegen" de felicitaties in- ontvangst
nemen van andere vrouwengroepen.
Na de pauze werd1 'het toneelstuk
„Pappa strijkt de vlag" opgevoerd
door een toneelgroep uit Zonnemaire
onder leiding van de heer M. van 't
Veer. De avond werd besloten met
dankgebed en samenzang.
Commandant brandweer
De heer J. Quant te Zierikzee
is benoemd tot kommandant van de
Zierikzeese vrijwillige brandweer.
Fotowedstrijd Deltadienst
Eerste en tweede prijswinnaar van
de fotowedstrijd, die onlangs georga
niseerd werd door de Deltadienst,
werd Gilbert Reg. De derde prijs is
voor Dick Priester. De inzendingen
van deze fotowedstrijd, met als on
derwerp Zierikzee, werden gejureerd
door mevrouw F. Zwart-Schinkel en
de heren Joh. D. C. Berrevoets en J.
Krakeel. Een eervolle vermelding
viel ten deel aan Rieneke van Hek
ken. Alle foto's zullen tijdens het toe
ristenseizoen tentoongesteld worden
in de Dikke Toren.
Geslaagd
Mejuffrouw M. Doorn en de heer
J. A. M. van 't Westende, beiden
werkzaam in het Zweedse Rode
Kruis Ziekenhuis, slaagden voor het
Ziekenverpleging Diploma A. Deze
kandidaten deden examen aan de
School voor Verpleegkundigen in
Goes.
Aanrijding
Op de kruising Scheepstimmerdijk
- Sas - Stapelshoefweg ontstond
vrijdag een botsing omdat de van de
Stapelshoefweg rijdende automobilist
E. M. D. uit Zierikzee geen voorrang
verleende aan de van rechts komen
de auto, bestuurd door S. G. H. uit
Ouwerkerk. D. werd lichtgewond
aan het gelaat en eerste hulp werd
verleend door dokter Visser. De auto
werd door takelbedrijf Dé Jonge
weggesleept.
MIDDELBURG, 26-5. Provinciale staten van Zeelaml
vinden dat de weg over de Oesterdani oj) geen enkele
wijze mag en kan fungeren als alternatief voor ver
bindingen die thans nog via Bergen op Zoom lopen.
In een motie dringen dc staten er
verder by de regering op aan om de
realisatie van de Zoomwcg in ieder
geval te laten gelykvallcn met de
realisatie van de weg over de Oes-
terdam.
Tot dat besluit kwamen de staten
tijdens de vergadering vrijdag op
voorstel van drs. H. Eversdijk. De
motie die door alle frakties werd
ondersteund zal ter kennis worden
gebracht van de minister van ver-
kèer en waterstaat en de vaste kom
missie van verkeer en waterstaat in
de Tweede Kamer.
Damaansluiting
Een motie van de heer H. Vene
kamp (PvdA) werd verworpen. In
een uitvoerig betoog pleitte hij voor
een oplossing van het probleem van
de noordelijke damaansluiting op
Tholen zo oostelijk mogelijk.
Zijn voorstel was om de dam met
een bocht te laten aansluiten op dc
bestaande dijk van de Schakerloop-
polder. Het wegtracé zou dan gedeel
telijk via deze dijk, gedeeltelijk via
de karrevelden, aansluiting vinden
op het geplande tracé westelijk
van de watergang.
Dit zou minder schade doen aan
visserij, schelpdierencultures, land
bouw, natuur, landschap en milieu.
Bovendien was gebleken dat ook de
bevolking van Tholen hier het meest
voor voelt.
Advies
Hoewel de staten waardering had
den voor het werk, dat de heer Vcne-
kamp heeft gedaan, konden zij er
toch niet mee in stemmen. De heren
L. Elenbaas (VVD) en H. Eversdijk
(CHU) hikten duidelijk tegen de ver
keerstechnische moeilijkheden aan.
Ook de SGP steunde bij monde van
de heer A. Maljaars het GS voorstel
voor een advies aan de minister. Al
leen de PPR ging met de heer Venc-
kamp mee.
De staten waren het wel met alge
mene stemmen met het GS voorstel
eens om de Oesterdam zo oostelijk
mogelijk aan te leggen en om de
sluis in de Oesterdam zo klein moge
lijk te maken.
Mr. J. F. G. Schlingemann. lid van
GS. benadrukte nog eens dat het
hier om een advies aan de minister
gaat.
