Het „te gekke" filmverhaal
van het binnenschip ,Welvaert'
rusthuis
De gouden handen
van P. J. Padmos in
„In 't Opper"
„Tussen wal ert schip"
„Open huis"
bij
Foto Hameeteman
Begrafenis
visserijfiguur
W. 't Mannetje
Timmerman in ruste
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE hei 1977
9
tv-toestel hebben ze van elke afle
vering kunnen genieten en de kreten
„Weet je nog paps!" van de zijde
van het kroost waren veelbeteke-
genoeg.
Zelf was Aslrid als stand-in van
Dora van der Groen regelmatig- in
beeld en Teun was de schipper die
op een gegeven moment Ben Seinen,
die met zijn been bekneld is geraakt,
bevrijdt.
In 1923 werd een standaardmolen
op schaal gebouwd, kompleet demon
teerbaar en tot in detail uitgewerkt
met bonkelaar, kammetjes en schep
rad. Ook restauratie-werkzaamheden
werden door hem verricht. Vaak een
puzzelwerk als fragmenten van bij
voorbeeld een antieke lijfet verdwe
nen waren. Dan moest aan de hand
van de overige delen een in stijl bij
passend stuk worden gesneden. De
heer Padmos heeft het houtsnijwerk
er vrijweil bij neergelegd. In zijn
kamer in het rusthuis „In 't Opper"
te Bruinise wordt hij omringd door
eigen houtsnijwerk en tekenen doet
hij nog steeds.
Nog een houtbewerker
Wel is er in „In 't Opper" iemand
aanwezig die nog dagelijks bezig is
met houtbewerking, de heer J. Boo-
g'ert, vroeger metselaar en aannemer
op Oosterland. Hij voorzag het hele
tehuis van allerlei soorten bloembak
ken die elk jaar door hem worden in
geplant.
Uit zijn werkplaats zijn zowel
kruiwagens als poppenhuizen en mo
lens, drie verschillende, afkomstig.
Een van de molens staat voor'het te
huis. Vaak is hij acht uur per dag in
touw. Heel mooi zijn de miniatuur
Toon den Breejen en zijn vrouw
Astrid den Breejen-Vorstenbos.
(Foto: Zierikzeesche Nieuwsbode)
De afscheidsfeesten, o.a. de pers
voorstelling in Rotterdam waar bur
gemeester André van der Louw gast
heer was, waren geweldig. In het
programma van Sonja Barend wer
den ze voor de zoveelste keer met
Kees Brusse gekonfronteerd. Rest de
blijvende herinnering aan deze pe
riode op de video.
Geboren en getogen schipper Teun
vaart als kapitein op de veerboot
Zijpe en van de zomer op de RTM-
rondvaartboten. Zijn vrouw Astrid
blijft zich inzetten voor de schippers-
problematiek en is hierkiesbaar in
het hoofdbestuur van de Schippers
vereniging.
In een paperback „Tussen wal en
schip', het boek staat op naam van
Libera Carlier, kunnen de ervarin
gen van het gezin Seinen, verdwenen
van de buis, nog eens rustig worden
nagelezen.
OUDDORP
Op woensdagavond 18 mei aan
staande houdt houdt foto Hameete
man te Ouddorp „open huis" voor
alle belangstellenden. De aanleiding
hiervan is het feit dat de zaak na
een interne verbouwing is uitge
breid en gemoderniseerd.
Duivelandse boerewagens waar heel
wat uurtjes in gaan zitten.
Ook stoven worden door de heer
Boogert gemaakt, weer in een ander
genre dan de stoven van meneer
Padmos. Beide heren kunnen het uit
stekend met elkaar vinden en er is
geen spoortje konkurrentie te beken
nen getuige de wederzijdse waarde
ring voor eikaars werk.
Halsketting met uit eikenhout gesneden schakels.
(Foto's: Zierikzeesche Nieuwsbode)
él liillB M
Het aanbod de boot als lokatie te
doen dienen voor de opnames op het
water kwam als geroepen. Drie
GOEDEREEDE. Gedragen door
een delegatie van vissers, voor wie
hij ruim dertig jaar als bestuurslid
en vele jaren als voorzitter op de
bres had gestaan, werd in Goederee
de, zijn geboorte- en woonplaats be
graven de heer W. 't Mannetje, die
na een slepende ziekte op 62-jarige
leeftijd overleed.
Niet minder dan zestien verschil
lende advertenties in een streekblad,
openbaarden, voor hen die het nog
niet wisten, op hoeveel manieren de
heer Wout 't Mannetje zijn gaven
van hoofd en hart in dienst van de
gemeenschap heeft gesteld. Naast
gemeenteraadslid voor de partij Vis-
serijbelangen was hij onder veel
meer ook vice-voorzitter van de Ne
derlandse Vissersbond en bestuurs
lid van de Visserijschool te Stellen
dam.
In de in de Ned. Herv. Kerk te
Goedereede onder leiding van ds.
Van Kooten, gaven ruim 500 aanwe
zigen van hun belangstelling blijk.
Sprekers waren o.a. burgemeester G.
van Velzen, namens de gemeente, de
heer J. 't Mannel je namens de vis-
sersvei-eniging „Ons Belang", de heer
J. A. Biemond naméns de Rabobank,
de heer K. Hoekstra namens de Ned.
Vissersbond, de heer A. Thurmer na
mens het hospitaalschip „De Hoop",
alsmede de heer Langstra namens de
Stichting voor de Nederlandse Vis
serij.
Ds. R. van Kooten bepaalde zijn
gehoor bij Psalm 23 1 en 4.
De heer Padmos aan het werk.
Geen imitaties
Geen klakkeloze imitaties maar
een persoonlijke interpretatie van
bijvoorbeeld het ingèwikkelde
vlechtwerk van een „knoop zonder
eind", eerst op tekening, daarna in
houtsnijwerk uitgevoerd. Alle stuk
ken zijn verschillend en alles werd
gemaakt naar eigen ontwerp. Uniek
is de halsketting met uit eikehout
gesneden schakels en een medaillon
van mahoniehout. Hierop staan als
aanduiding van het beroep van smid
aambeeld en tangen afgebeeld,
evenals de naam van beschermlinge
Sint Eloy. De schakels van de curio
siteit, waarschijnlijk enig in zijn
soort, werden gesneden uit de eiken
poot van een ledikant, zo vertelt de
maker.
Koffiemolen
Op een houten koffiemolen zijn de
verschillende stadia van de koffie-
plant uitgesneden, van bloesem tot
boon. Verder zijn er sierlijk bewerkte
lijsten, schouwstukjes, reliëfs, een
klokje en natuurlijk het wapen van
de familie Padmos met toebehoren
in kunstig snijwerk. Een enkel keer
kwam het wel eens voor dat zo'n ar
beidsintensief kunstwerkje in op
dracht werd gemaakt. Schouwstuk
jes en kapstokken, waarvoor diverse
ontwerpen dienden te worden ge
maakt. Doorgaans was het pure lief
hebberij en kwamen werkstukken bij
belangstellende familie en vrienden
terecht. „Ik heb alle nichtjes van sto
ven voorzien", lacht de timerman
houtsnijder.
Rond 1940 maakte hij een schitte
rend werkstuk. Een lcunbank voor
zien van afbeeldingen naar Romaans
voorbeeld. Daar werd dan ook twee
jaar aan gewerkt. Van karnmolens
en vlaszwingelmolens, vroeger door
hem gemaakt, heeft hij nog steeds de
tekeningen in bezit.
ZIERIKZEE, mei. Alle afleveringen van <le 8-delige
oorspronkelijke lelevisie-serie „Tussen wal en schip"
zijn inmiddels al uitgezonden en deze zijn met bijzon
dere belangstelling gevolgd door de in Zierikzee woon-
aehtige familie Den Breejen.
Teun den Breejen, Astrid den Breejen-Vorstenbos en hun zoontjes Chris
en Tonny, waren dan ook nauw betrokken bij de totstandkoming van deze
serie, een co-produktie van B.R.T. en V.A.R.A. Een groot gedeelte van de
opnamen werd gemaakt op hun vroegere schip, de „Welvaert".
Deze spits, een klein type vracht
schip voor de binnenvaart, 39 m
lang, 375 ton, neemt als plaats van
handeling een belangrijke plaats in,
in het leven van de hoofdpersonen in
de serie. Schipper Ben Seinen - Kees
Brusse en Martha Seinen - Dora van
der Groen (samen ook te zien in
„Dokter Pulder zaait papavers" van
Haanstra) delen op de Actief, zoals
het schip werd omgedoopt, zowel het
wel en wee van het sehippersbestaan
als van het huwelijk.
Eigen problematiek
De serie beoogde de kijker een
beeld te geven van de strijd om het
bestaan van de kleine zelfstandige,
in dit geval de binnenvaartschipper
Ben Seinen die te kampen heeft met
zowel de externe als interne proble
matiek van het sehippersbestaan.
Aan de hand van verhaal en hande
ling wordt getracht een zo volledig
mogelijk beeld te geven van de
strukturele moeilijkheden die zich
momenteel in de binnenscheepvaart
voordoen.
Bovendien wordt de geheel eigen
sociale problematiek van schippers-
gezinnen doorgelicht.
Een problematiek waarmee schip
persvrouw Astrid den Breejen zich
in de praktijk gekonfronteerd zag,
vooral als moeder van twee kinde
ren, en waarvoor ze zich inzette als
bestuurslid van de Algemene Schip
pers Vereniging.
Op deze wijze kwam ze in kontakt
met VARA en BRT-mqnsen die
rondliepen met het plan een serie te
maken over de binnenvaart. Joke
Butzelaer, belast met de research,
stelde een rapport over de binnen
scheepvaart op, waarin ekonomische,
maatschappelijk en sociale proble
men van deze specifieke bedrijfstak
onder de loep werden genomen en
dankzij het kontakt met de familie
Den Breejen viel de keus op hun
spits, de „Welvaert". In 1975 volgde
verdere oriëntatie en eind van dat.
jaar werd het kontrakt getekend.
Varend bestaan
Tot op dat moment had het echt
paar De Breejen een varend bestaan
geleid, voornamelijk in het buiten
land. Gedurende een periode van
12'/2 jaar zwierven ze al naar gelang
de lading vooral in Duitsland, Bel
gië, Frankrijk en Zwitserland rond,
300 dagen van het jaar buitenland
was normaal. De kinderen groeiden
op, konden eerder zwemmen dan
lopen en speelden desondanks met
zwemvestjes aan op het met kippe
gaas beveiligde roefdek. Zij zijn
aanleiding tot het tegenwoordig wal-
bestaan en wat dit betreft was de
eerste kinderloze reis doorslagge
vend. Ze moesten nu eenmaal naar
school. „Wij misten de kinderen ge
loof ik nog erger, dan zij ons," is
wat Astrid daarvan zegt.
maanden lang de kinderen in de
buurt en bovendien elk weekend
thuis. Tijdens de opnamen bleef het
echtpaar op de boot wonen al werd
het interieur enigszin aan de eisen,
gesteld door zo'n twintig man af en
toe, aangepast. In Leeuwarden werd
begonnen met filmen.
Er volgde een enerverende periode
voor het schippersechtpaar want
naast het feit dat hun schip werd
bevolkt met artiesten en filmkame-
ramensen moest de produktie door
hen met raad en daad worden bijge
staan om de serie een zo realistisch
mogelijk karakter mee te geven.
Geloofwaardig echtpaar
Kees Brusse en Dora van der
Groen moesten de kneepjes van het
schippersvak worden bijgebracht om
hun als een geloofwaardig schip
persechtpaar te doen overkomen en
in tal van situaties werd aan Astrid
en Teun hun uit het leven gegrepen
advies gevraagd. In de voorafgaande
fase was er al kontakt geweest met
o.a. een van de vier schrijvers, Ri
chard Hendrikx en regisseur Eimert
Kruidhof.
Schrijvers van deze serie waren
voor Nederland Richard Hendrikx en
Fred Hilberdink, terwijl het Belgisch
aandeel van het script werd ver
zorgd door Roger van Ransbeek en
Libera Carlier. In de story krijgen
de strukturele dreigingen gestalte in
de figuur van reder Glas - Bob de
Lange, die de binnenvaart grondig
wil saneren.
De schippers durven zich pas
gaandeweg hiertegen te verzetten
door een coöperatie te vormen. Het
komt zelfs tot een blokkade. In de
privé-sfeer zit het schipper Ben ook
niet allemaal mee. Zijn kinderen
gaan hun eigen weg en de schippers
vrouw realiseert zich dat ze haar
leven in dienst heeft gesteld van
Ben's passie, varen! Varen is leven!
Teun en Astrid den Breejen heb
ben een dergelijk idee in hun ach
terhoofd. Ze vertellen enthousiast
van hun wedervaren tijdens de op
namen, maar al met al houdt het
voor hen een toch niet helemaal
overtuigend afscheid van hun boot
in. Zo gauw er gezien de kinderen
gevaren kan worden is de kans gróót
dat ze het ruime sop weer kiezën.
Zo klinkt het althans.
Toestanden
Het verblijf van de filmgroep aan
boord leverde de nodige toestanden
op. De werkdagen waren van 8 uur
tot 18 uur en voor nachtopnamen
moest speciaal worden opgestaan. De
onderlinge sfeer was geweldig en ze
hebben er kennissen aan overgehou
den, dat bleek o.a. toen ze 12Va jaar
getrouwd waren. Tijdens de opna
men was iedereen heel gekoncen-
treerd bezig al konden weersomstan
digheden of bijv. een overkomend
vliegtuig behoorlijk roet in het eten
gooien.
Het is wel voorgekomen dat er
iets veertien maal over moest wor
den gedaan terwijl zaken waar ie
dereen een zwaar hoofd in had ge
smeerd liepen. Tijdens de derde af
levering was gedurende de opname
zelfs sprake van een gevaarlijke si
tuatie.
Er moest een bijna-aanvaring
worden geënsceneerd met een
dwars-voor aanstomende zeeboot die
hiervan niet op de hoogte was. Bij
Bath lukte dat uiteindelijk. Al tij
dens de eerste opnamen op het IJs-
selmeer was Kees Brusse echt nat
en een gedeelte van de ploeg zeeziek.
Aan boord was het zaak zo goed
mogelijk te improviseren om alles en
iedereen onder te brengen. In het
vooronder was plaats gemaakt voor
kostuums en requisten. De make-up
afdeling was zo gunstig mogelijk on
dergebracht en iedereen deed z'n
best peuken, bekertjes en andere
troep te voorkomen.
Sell i ppersge woon I e
De schippersgewoonte, schoenen
uil binnen, werd door alle leden ge-
respekteerd al werd het in de op
winding wel eens vergeten. Voor
Astrid en Teun was het een onver
getelijke reis, de filmreis. Voor het
SCHOUWEN-DUIVELAND, mei. „Toen ik lopen kon",
is het antwoord van de lieer P. J. Padmos op de vraag
wanneer hij begon met houtbewerking. „Als kind had
ik een klein bankje in de timmermanswinkel van mijn
vader op Dreisclior".
Dc heer Padmos hoopt dit jaar 85 jaar te worden en is dan ook een kwieke
timmerman in rusté. Naast het timemrmanswerk kan hij overigens bogen"
op een grote hoeveelheid werkstukken die zowel de vaardige hand van de
ambachtsman verraden als het kunstzinnig gevoel van een begaafd hout
snijder.
Houtsnijwerk dat tot stand kwam
in de schaarse vrije uren van een
drukbeklant timmermansbedrijf im
oude stijl. „Zo 's zondagsochtends,
voor achten, dan werkte ik daaraan"?
vertelt de heer Padmos, en; „Hoe
ouder ik werd hoe moeilijker het
ging want dan had je zaken aan je
hoofd."
Op zijn 16e sneed hij een hertekop
uit mahoniehout en sinds die tijd
kwamen er heel wat werkstukken
vanonder het mes. Ook tekenen en
schilderen hadden de belangstelling,
getuige een sneeuwlandschap je uit
1921 van zijn hand.
„Nog kunnen redden tijdens de
ramp" want toen ging veel verloren
evenals tijdens de oorlog toen de
heer Padmos een eigen zaak had op
Bruinisse.
Aan de hand van werktekeningen
geeft de heer Padmos een beeld van
de door hem in de loop van de jaren
gemaakte voorwerpen. Een groot
aantal stoven en stoofjes voorzien
van vaak oeroude motieven.