HET INBRAAK-MYSTERIE De macht van Mussolini Landgoed van ambtenaren Gifwolk- slachtoffers in Seveso Hasj-vangst bij Mook wordt park Resten oude stad gevonden Gewond bij ontsnappings poging ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE D!n5das Februari 1S77 o Nr. 22015 VAN HET VADERLANDSE ERF Toen enkele maanden geleden de zaak Menten het Nederlandse volk beroerde en het beleid van de minister van justitie ter discussie werd gesteld in een door miljoenen t.v.-kijkers gadegeslagen kamerde bat, viel voor de zoveelste maal de naam van mr, Mulder, topambte naar-van het ministerie van justi tie en als secretaris-generaal van dit departement kennelijk bekleed met grote macht. In een eerder sta dium leidde een conflict met deze topambtenaar tot het aftreden van staatssecretaris Glastra van Loon, ook een affaire waarbij de ambte lijke macht reeds uitgebreid ter sprake kwam. De affaires op het departement van ■justitie zijn een symptoom van een veel groter probleem, dat door de ge stadige uitbreiding van de taken van de centrale-, provinciale en locale overheid steeds actueler gaat wor den. Hoe ver reikt de macht van ambtenaren in onze democratie en hoe groot en hoe controleerbaar is de invloed die zij uitoefenen op de politieke gezagdragers, die uiteinde lijk de beslissingen moeten nemen en daarvoor ook de politieke en per soonlijke verantwoordelijkheid dra gen? Op centraal overheidsniveau is het de minister, die de beleidsbeslissin gen neemt, daarvoor politieke ver antwoordelijkheid draagt en verant woording voor deze beslissingen ver schuldigd is aan het parlement. Maur de minister - en op lager overheids niveau burgemeester en wethouders - hebben de beschikking over een ambtelijk apparaat, dat weliswaar de beslissingen nietn eemt, maar deze wel helpt voorbereiden. Daarbij is het allerminst uitgesloten dat de ambtenaren een eigen inbreng bij de beleidsvorming hebben en dat geldt nattiurlijk vooral voor de topambte naren, die op bepaalde gebieden vaak over een kennis en ervaring beschik ken, die de minister of een andere politieke gezagdrager niet in die mate bezit. Op die manier kunnen ambtelijke figuren, ook al zijn zij formeel onder geschikt aan een politieke figuur, toch veel macht uitoefenen, til is het vaak een verborgen macht, die niet effectief gecontroleerd kan worden. Dat is bij de verschillende affaires rondom het departement van justitie duidelijk gebleken. Steeds werd daarbij de naam van secretaris-gene raal mr. Mulder genoemd en dat zal zeker niet toevallig zijn. Maar over de grenzen xmn zijn macht bleef het gissen en specule ren en als niet-politieke figuur kan hij niet door het parlement ter ver antwoording worden geroepen. Wel kan een ambtenaar te allen tijde door zijn politieke superieur ter verant woording worden geroepen en dat gebeurt in de praktijk zeker ook wel, maar het is duidelijk dat een minis ter, wethouder etc. er anderzijds voor moetj-orgen dat hij met zijn ambte naren op goede voet moet blijven, want hij kan ze eenvoudig niet mis sen om een effectief beleid te voe ren. 650.000 ambtenaren De macht van het ambtelijk appa raat is een onderwerp, dat de laatste jaren terecht steeds grotere aan dacht heeft gekregen. Veel meer dan vroeger bemoeit de overheid zich thans met vrijwel alle facetten van- het maatschappelijk leven. Ruim een- eeuw geleden stelde vader staat zich nog maar uiterst bescheiden op. De NICASIO, Californië. De natuur zit niet mee in de Verenigde Staten, Terwijl hel noorden en midden van de Verenigde Stalen wordt geteis terd- door hevige koude en sneeuw stormen, is het leven „verder op" heel. anders gesteld. In Nicasio (Cali fornië) heerst weer een enorme droogte en is er een ernstig water tekort. Zo erg, dat de autoriteiten een strenge waterrantsoenering heb ben toegepast. Ook straffen- bij over treding zijn niet mis. De foto toont een vrijwel uitgedroogd zoetwater bekken. staatsbemoeienis beperkte zich toen hoofdzakelijk tot sectoren als de bui tenlandse politiek, justitie, defensie en de belastingheffing. Op sociaal en economisch terrein was de taak van de overheid beperkt en pas na 1870, toen de industriële revolutie zich duidelijk begon te ma nifesteren, ging de overheid zich meer en meer sociale aangelegenhe den bemoeien, Op economisch terrein werd de overheid pas goed actief in de jaren dertig, toen de grote econo mische wereldcrisis daartoe aanlei ding gaf. i Na de tioeede wereldoorlog ging de overheidsbemoeienis zich uitstrek ken over bijna alle sektoren van het maatschappelijk leven. Het ambte lijk apparaat- in ons land heeft een omvang van circa 650.000 man, dat is meer dan 10,5 procent van de totale beroepsbevolking! Controle, maar hoe? Door de toename van overheidsta ken is ook de kans op een grote spanningsveld tussen burgers en overheid steeds aanwezig. De over heid heeft een belangrijke greep op die facetten van het maatschap pelijk leven, die voor vele mensen- van fundamentele betekenis zijn. Denkt u maar eens aan huisvesting en sociale zaken, instellingen waar vele burgers iets van verwachten en ivaar de ambtenaar op scherpe kri tiek kan rekenen, als de verwachtin gen van zijn cliëntele niet beant woord worden. Maar ook op het hoogste niveau is er sprake van grotere invloed van het ambtelijk apparaat. Vandaar dat het voor politieke instanties steeds moeilijker wordt dit immense appa raat afdoende te controleren. Dat is een verontrustende zaak. Natuurlijk mag de ambtenaar zijn eigen in breng hebben, m,aar we moeten wel inzicht hebben in wat hij doet en waar de grenzen van zijn bevoegd heid liggen. Een enkele jaren gele den gedane suggestie van de Utrecht se staatsrechtsgeleerde prof. Crince le Roy om- een soort controle-bureau in het leven te roepen, in de zin b.v. van de Algemene Rekenkamer, dat het doen en laten van het ambtelijk apparaat kan controleren, verdient zeker serieuze overweging. Ook meer openbaarheid over de totstandko ming van ambtelijke beslissingen is een wens, die in een democratisch l-a-nd als Nederland gehonoreerd zou moeten worden. Mr. A. B. SEVESO, 7-2. In Seveso, de plaats in Noord-Italië die op 10 juli 1976 werd verontreinigd door een wolk dioxynegas, vallen steeds meer slachtoffers onder kinderen. Volgens het dagblad „La Stampa" in Turijn hebben 52 kinderen van een en dezelfde school huiduitslag gekregen als gevolg van de werking van het chemisch derivaat van chloor. Het dagblad maakt ook de ophan den zijnde sluiting bekend van een andere lagere school, waar in de kleedkamers en de gymnastiekzaal doses dioxyne van zeventien keer sterker dan het aanvaardbare niveau zijn geconstateerd. In deze school had h'èt gemeente bestuur van Seveso een voorlopige behandelkamer ingericht. MOOK, 7-2. De douane heeft af gelopen weekeinde in Malden bij Mook twee Duitsers aangehouden uit het grensplaatsje Goch. De jonge mannen waren in het bezit van 18 kilo hasj, verkoopwaarde 64.000 gul den. ROME, 7-2. Het landgoed aan de via Nomentana, waar eens de Ita liaanse dictator Benito Mussolini woonde is door het gemeentebestuur van Rome gekocht en zal als open baar park worden ingericht. Op het terrein staan de villa, die de adel lijke familie Torlonia tijdens het fas cistische tijdperk voor een symbo lisch bedrag van één lire aan Mus solini verhuurde en verscheidene his torische gebouwen. KORTE BERICHTEN UIT HET BINNENLAND GELEEN. De Centrale Limburgse Bond van Postduivenhouders heeft op zijn algemene vergadering in Ge leen een lid uit Slenaken wegens fraude voor hel leven geschorst. Hij is ih het afgelopen vliegseizoen op heterdaad betrapt op fraude bij een wedvlucht. ROTTERDAM. De Erasmus Uni versiteit in Rotterdam (E.U.R.) wil voor het studiejaar 1977-1978 260 eerste jaarsstudenten toelaten voor de faculteit der geneeskunde. Dat is 35 meer dan er vorig jaar werden opgenomen. Door deze maatregel, die moet worden goedgekeurd door de akademische raad, wil de E.U.R. zien te voorkomen dat ze een aantal ar beidsplaatsen moet inleveren. AMSTERDAM. De 44-jarige F. A. S. uit Amstelveen en de 42-jarige G. K. uit Zaandam zijn door de politie in Amsterdam gearresteerd. Ze wor den verdacht bedrijven in Libië voor tenminste f 1,2. miljoen te hebben opgelicht. De verdachten zijn direk- teuren van metaalbedrijven in res- pektievelijk Amsterdam en Zaandam Ze worden dinsdag voorgeleid bij de officier van justitie. UTRECHT. Het streekvervoer re kent voor dit jaar op een tekort van 394 miljoen gulden. Vorig jaar was het nadelig saldo nog 359 miljoen en in 1975 299 miljoen. In 1978 zal het verschil tussen kosten en opbreng sten vermoedelijk 426 miljoen gulden bedragen. In 1976 waren in het streekvervoer dé kosten twee keer zo hoog als de opbrengsten en die ver houding wordt steeds ongunstiger. DEVENTER. De 38-jarige Marok kaan B. A. M'hamed uit Deventer is gedood bij een vechtpartij met zijn 42-jarige landgenoot L. M. A. A., die ter plaatse kon worden aangehouden M. moet in het pension van de twee mannen aan de Raamstraat in De venter rond zeven uur ruzie hebben gekregen. UTRECHT. „Het aantal alcoholpa tiënten, dat staat ingeschreven bij de Nederlandse consultatiebureaus, is ook in 1976 weer aanmerkelijk geste gen". Een toeneming van 13,6 pro cent brengt het totaal aan geregi streerde overmatige alcoholgebrui kers in het vorig jaar op 5.511. Dit is bekend gemaakt door de federatie van instellingen voor alcohol en drugs „FZA". DEN HAAG. Ruim honderd Win ters wij kse boeren hebben op het Binnenhof in Den Haag gedemon streerd tegen de aanwijzing van de omgeving van Winterswijk als land schapspark. Wij willen vrije boeren blijven en geen parkwachters wor den, aldus de boeren. MOSKOU, 7-2. In het noordoosten van de Sow jet-republiek Georgië zijn de resten gevonden van een oude stad die circa 2.000 jaar gele den moet zijn gebouwd. Volgens het- Russische persbureau Tass troffen de oudheidkundigen een tempel aan met een schildering die de Griekse wijngod Dionysos voorstelt. Voorts vond men over blijfselen van paleizen en badhui zen. Ook werden aarden kruiken voor het rijpen van wijn opgegra ven. -Het betrokken gebied aan de Zwarte Zee was als Colchis bekend, bij oude Grieken die daar een kolo nie hadden gevestigd. Wat biedt de BEELDBUIS DONDERDAG 10 FEBRUARI NED. I: Voor de jeugd zet de VPRO om zeven uur een tekenfilm van Popeye op het scherm, om ver volgens Netty Rosenfeld de gelegen heid le geven in haar rubriek Land genoten de kijkers te laten kennis maken met interessante dan wel aardige Nederlanders. De volgende veertig minuien gaan op aan de Amerikaanse komedieserie Mary Hartman, Mary Hartman. De huwe lijksproblemen van Mary en echt- genoot Tom zijn nog niet opgelost. En of dit nog niet genoeg is, moet grootvader zich voor de rechter ver antwoorden en rijdt Charlie met zijn auto tegen een bus vol nonnen. De rest van de VPRO-zendtijd wordt besteed aan het informatieve programma Machiavelli. Hans Kei ler, Jan Blokker en Cherry Duyns leveren bijdragen aan dit magazine over de lagen en listen, deugden en ondeugden in politiek en kuituur. Na het journaal zit de EO op deze zender. De rubriek Metterdaad staat stil bij een vorig jaar gevoerde aktie voor de bouw van een kerkje in de Bantoe-stad Garankuwa even bui ten Pretoria in Zuid-Afrika. Geeste lijke muziek en zang klinken hierna in de rubriek Van U wil ik zingen. Aan dit programma vanuit de Ned, Hervormde kerk te Blokzijl wordt meegewerkt door o.a, het Christelijk Gemengd Koor Excelsior uit Urk, het Urker mannenkoor Halleluja en de brassband Valerius. NED. II: De KRO schenkt aan het begin van haar programma aller- ARNHEM, 7-2. Een ontsnappings poging uit het hoofdbureau van poli tie in Arnhem eindigde voor de vluchteling in het ziekenhuis. De 18- jarige Arnhemmer sprong van de tweede verdieping van het politiebu reau over een balustrade en belandde in een 15 meter lager geleden hal. Hij liep volgens de politie een bekken- fraktuur, een beenbreuk en een her senschudding op. De jonge man werd verhoord in verband met inbraken en een overval op een benzinestation. eerst aandacht aan de jeugd. Een af levering van Wickie de Viking gaat er altijd in bij het kijkersgrul. Aar dig kijkvermaak biedt ook het spel letje Cijfers en letters, dat tol acht uur de lijd vult. Het journaal wordt gevolg(i door een nieuwe aflevering van de Amerikaanse serie Koningen en Paupers. Joseph Armagh, de hoofdpersoon, is intussen miljonair geworden. En als gevolg van zijn rijkdom vervreemdt hij van zijn broer en zuster, Overeenkomstig de belofte die hij Katharine Hennessey gedaan heeft aan haar sterfbed trouwt hij met haar dochter, Bernu- dette. Joseph wendt vervolgens zijn invloed aan om Sean Armagh te redden van de dood door de strop, waartoe hij 'veroordeeld is op ver denking van het opblazen van een trein. De volgende vijftig minuten gaan op aan de rubriek 'n Rondje Theater. Het Nederlandse theater in al zijn facetten, film, toneel, cabaret en muziek, wordt- belicht in dit door Hans van Willigenburg te presente ren programma. Brandpunt zorgt ervoor dat diegenen onder de kijkers die trek in aktualiteiten hebben, ook hun zin krijgen. DONDERDAG 10 FEBRUARI NED. I: 11.10 en 14.00 Schooltele visie; 15.00 De Waltons; 18.15 Te- leac; 18.45 De bereboot; IS.55 Nieuws; 19.05 Popeye; 19.10 Landge noten; 19.30 Mary Hartman; 20.10 Machiavelli; 21.35 Journaal; 21.50 Metterdaad; 22.10 Van U wil ik zin gen; 22.45 Journaal. NED. II: 18.45 Toeristische tips; 18.55 Nieuws; 19.05 Wickie de Vi king; 19.30 Cijfers Letters; 20.00 Journaal; 20.25 Koningen en Pau pers; 21.10 Rondje theater; 22.00 Brandpunt; 22.40 Napraten op don derdag; 23.10 Den Haag Vandaag: 23.25 Journaal, VRIJ-DAG 11 FEBRUARI NED. I: Onder de titel Ben ik. blij dat ik rijpresenteert de AVRO een programma rond de gisteren in Am sterdam geopende personenauto tentoonstelling. Onder meer wordt aandacht geschonken aan de plan nen van'de autofabrikanten om zui niger rijdende axito's te presenteren. Om half acht gaat het. doek op voor Mies Boupwman Een van de acht. Mies heeft de laatste dagen pogin gen aangewend om Denis Weaver (Sam McCloud) vanavond in haar uitzending te krijgen en volgens de laatste berichten zal de marshal inderdaad zijn opwachting maken in Een van de acht. Het journaal xoordt voorafgegaan door het wekelijks ge sprek met minister-president Den Uyl. Daarna is het de beurt aan Zaterdag 12 februari, Nederland 1, 16.45 uur: Professor Vreemdeling. Joop Doder er als professor Vreem deling. AVRO's Sport panorama. Veertig minuten aktuele sportinformatie wordt gevolgd door een nieuwe af levering van de satirische serie MASH. Het militaire veldhospitaal kampt met een geheimzinnige ziek te. Frank Burns dreigt hiervan het eerste slachtoffer te worden en om het zekere voor hel onzekere te ne men stelt deze alvast zijn testament op. Hierna is hel de beurt aan het IKON met het zesde deel van de se rie Am-bon door de eeuwen heen- Deze aflevering gaat over drie men sen die op 24 april 1950 getuige zijn geweest van de proclamatie van de RMS. NED. II: Als een echte omroep voor het volk levert de TROS van avond een bijdrage aan het aan staande carnavalsfeest en dat ge beurt met een speciale editie van Op losse groeven. Na het journaal breekt het feest los en ze zijn er al lemaal: André van Duin, Adèle Bloemendaal, De Twee Pinten, Jan Stappenbelt, De St-ipkes, De Bum pers, Jan en Henk, Tony Bass, Gor- rie van Gorp en Wim Kersten, Voor de één een hele opgave om het uit ie zitten, voor de ander een grote bele venis, want smaken verschillen ten slotte. Over naar iets heel anders. Om half tien begint het 18e deel van de Amerikaanse serie De Jordaches. De liefde tussen Maggie en Rudy wordt op een laag pil je gezet, ter wijl de verhouding tussen Wesley en Ramona ook niet om over naar luns te schrijven is. Voor aktualiteiten zorgen de mannen van Aklua TV en tenslotte brengt TROS Sport aan de internationale ba dm int onkampio en- schappen van Nederland een repor tage over de badmintonsport die in ons land in korte tijd zeer populair geworden is. VRIJDAG 11 FEBRUARI NED. I: 10.45 Schooltelevisie; 18.15 Teleac; 18.45 De bereboot; 18.55 Nieuws; 19.05 Ben ik blij dat ik rij?; 19.30 Een van de acht; 21.15 Gesprek met de minister-president; 21.35 Journaal; 21.50 Sportpanorama; 22.30 MASH; 22.55 Ambon door de eeuwen; 23.20 Journaal. NED. II: 18.45 Informatie Span jaarden; IS.55 Nieuws; 19.05 Koning Bolo; 19.30 Run, Joe, run; 20.00 Journaal; 20.25 Op losse groeven carnaval; 21.25 De Jordaches; 22.15 Aktua TV; 23.05 TROS Sport; 23.25 Journaal. Als de oorlog ten einde is, zijn er drie van de zeven tijdens bombarde menten omgekomen. De andere vier zagen kans stuk voor stuk te vluch ten en bleven ondergedoken tot de bevrijding. Een en ander is geno teerd geworden, zodat de Veerman nen op de dag van de bevrijding meteen worden opgehaald en in een kamp opgesloten. Twee van de vier weergekomen arbeiders krijgen op dracht het bedrijf opnieuw op poten te zetten. Geleidelijk aan kan men weer gaan draaien, maar er is in feite geen bekwame leiding. Men is van goede wille, er worden fietsen gemaakt, maar ze moeten ook ver kocht worden. Bertus Veerman was altijd de motor van het bedrijf en kon verkopen, maar Bertus zit ach ter slot en grendel en zal ter zijner tijd terecht moeten staan wegens zijn „verraad" aan de Duitsers. Dat heeft tenslotte drie mensenlevens gekost. Dan komt Koen van Vessinger op de proppen. Zijn vader had een gro te fouragehandel, maar stierf in een der laatste maanden van de' oorlog. Koen nam als enige zoon het werk over, maar vond het niet aantrekke lijk: hij had eigenlijk andere aspira ties. Na de bevrijding stond hij als drie en twintigjarige voor de keus: het bedrijf van zijn pas gestorven vader voortzetten of het verkopen en wat anders aanvangen. Voorlopig ging hij in zijn eigen zaak nog aan het werk, want zo'n haast om te ver kopen had hij nu ook weer niet. Na enkele maanden vernam hij, dat het niet góed ging met het rijwielfa briekje, omdat de bekwame leiding er ontbrak. Koen zag er wel iets in en liep aan om eens een praatje te maken met het tweemanschap, dat momenteel met goedvinden van de autoriteiten de leiding op zich had genomen. Dal resulteerde in een rondgang, het bekijken van de or derportefeuille en de bankrekening, die maar ten dele door de geldzui- vering was gekomen, omdat het im mers aan Duitsers verdiend geld was. Koen van Vessinger had een koper voor zijn zaak, waardoor hij over een redelijk kapitaal zou kun nen beschikken. Dus ging hij praten met :de bevoegde autoriteiten. Die zagen wel in, dat de beide mannen van goede wil waren, maar niet over de nodige leiderskwaliteiten be schikten, dus Koen kreeg toestem ming de zakelijke leiding van de fa briek over te nemen, als hij bereid was er financieel aan deel te nemen. De beide anderen zouden zich dan beperken tot de technische leiding. Hoewel door financiële inspuiting enerzijds en de kapaciteiten van de nieuwe direkteur het gevolg had, dat de orderportefeuille voller werd, te meer ook omdat er nu voldoende kapitaal was om de zo nodige, maar nog schaarse grondstoffen in te ko pen, bleven er haken en ogen over, want het tweetal wilde bij alles een vinger in de pap hebben. Tot Koen er genoeg van kreeg en de heren de wacht aanzegde. Er op wijzende, dat hij geld in de zaak had en de ande ren geen cent. Hij wist bij de autori teiten te bewerkstelligen, dat een van de twee van zijn leidende taak werd ontheven, zodat er tenslotte één man overbleef, die de technische leiding bleef behouden. Door allerlei chicanes van de ontslagen man ging ook de tweede heen en beiden be reikten tenslotte, dat er een staking begon, gericht tegen direkteur Van Vessinger. Deze was er op voorbe reid, want hij zag zoiets aankomen. Hij liet een delegatie van het perso neel komen en gaf hen opening van zaken. „Ik wil best heengaan, als jullie dit eisen, maar ik neem mijn door F. VAN FALCKENOORT geld dan mee, dat is logisch. Weten jullie, wat dit dan zal betekenen? Dat dit bedrijf binnen drie maanden naar de bliksem is, want dan is er geen geld en jullie willen immers ook graag elke maand jullie loon zakje gevuld hebben? Je kunt kie zen of delen. Zeggen jullie: wij lus ten je niet meer oké, dan ga ik. Mèt mijn geld. Dan mag het tweetal terugkomen en voor wat mij betreft de leiding opnieuw in handen ne men. Als jullie denken, dat zij het beter kunnen, ga je gang. Ik kan met mijn geld overal terecht. Denk er dus maar eens goed over na." Dat hoefde niet lang te duren. De mensen kozen na een staking van vier dagen eieren voor hun geld en gingen weer aan het werk. Een nieuw probleem diende zich aan, toen de eerste van de drie eige naren van de fabriek: Veerman en beide zonen, in vrijheid werd ge steld. Dat was Joop Veerman, ook een technicus, want zijn broer Ber tus had altijd de zakelijke leiding gehad. Maar Joop had als bijkomen de straf gekregen, dat hij geen lei dende funktie in deze branche meer mocht bekleden. Koen sprak met de man en adviseerde hem ergens an ders passend werk te zoeken. Hij be taalde hem zijn aandeel in het be drijf uit en was hem op deze manier geruisloos kwijt. Minder gemakkelijk ging dit met de oude heer Veerman, die tenslot te het bedrijf had opgericht en mis schien in de oorlogsjaren de minsl schuldige was geweest, omdat zijn zoon Bertus in alles domineerde. Koen van Vessinger had een lang gesprek met de man, die intussen bijna zeventig jaar was en beloofde hem tot zijn dood toe een behoorlijk inkomen. (wordt vervolgd)

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1977 | | pagina 7