BELANGRIJKSTE SCHOUWSE
VOLKSVERHAAL: SAGE VAN DE MEERMIN
nou van mij
Bijeenkomst landbouwvereniging
Nieuwerkerk en Ouwerkerk
AANLEG PHILIPSDAM
KOLLEGE OVER ALLERLEI GEVOLGEN
3
Vereniging „Stad en Lande"
STREEKNIEUWS
KREDIETEN
NUTSSPAARBANK
ZIERIKZEE
z.v.u.
Gemeentebegroting Bruinisse
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE Maandag 17 januari 1977 Nr. 22032
ZIERIkZEE, 14-1. „In Nederlandse volksverhalen is
de zeemeermin in het algemeen karakteristiek gege
ven; de figuur half mens-half dier, sirenen die vanaf
de 17e eeuw in die verhalen een rol spelen, zij het dat
de idee van „visgoden" al veel ouder is en terug gaat
tot de Babylonische tijd. Typisch is dat ten onzent het
geloof in „min en man" (zeemeermin en zeemeerman)
bestond en echt was.
Deze - en vele andere - opmerkingen maakte vrijdagavond dr. Tj. W. K.
de Haan, hoofdrcdakteur van „Ons Volksleven" en schrijver van talrijke
„folkloristische" boeken op de gehouden bijeenkomst van de Vereniging
Stad en Lande van Schouvven-Duivcland, in hotel Van Oppen, onder voor
zitterschap van de heer J. L. Braber.
Titel van dr. De Haan's causerie
was: „Volksverhalen op Schouwen-
Duiveland", waarbij het meervoud
(verhalen) wat misleidend zou kun
nen werken, want alles op dit ter
rein en in dit gebied, spitst zich toe
op de sage van de Schouwse zee
meermin.
Stad en Lande zelf werd daardoor
ge-inspireerd door het eerste jaar
boek het motto mee te geven: „Kro-
nietk van het land van de zeemeer
min."
„Sagen als stukjes verbeelding, lig
gen in Zeeland op de bodem van de
zee", aldus dr. De Haan, die op de
brede verspreiding van het meer-
minnenverhaal wees. Het duikt als
kernthema op in allerlei streken,
maar krijgt per streek een eigen
„couleur locale" mee; typisch daar
bij is dat volksgeloof en bijbelgeloof
vaak worden vereenzelvigd.
Wapen van Schouwen
Voor deze tijd is merkwaardig dat
het overoude thans weer gaat funk-
tioneren. Als thema verschijnt - als
vermeld - de zeemeermin overal op
(gevelstenen, uithangborden, wind
wijzers).
Ten onzent is bekend het wapen
(min en man) van het waterschap
Schouwen-Duiveland (Schouwse wa
pen). Overigens bestaat deze „dub
belheid" ook elders.
De Schouwse sage is een zwer
verssage en heeft als essentie de
straffe Gods op - in dit geval - de
grote wellust en welvaart. Westen-
schouwen was ooit een rijke vissers
plaats en er zijn fantasieverhalen
over die rijkdom (zilveren nagels in
de schepen, gouden schoengespen en
dat soort zaken). Overigens werd de
sage lang na de ondergang van Wes-
tenschouwen opgeschreven. (Nagt-
glas).
Vliegende meermin
Variant op het thema vermeldt de
Duitse schrijver J. W. Wolf (1843),
die de meermin „zwevend hoog in
de lucht" voorstelt. In zijn boek
„Niederlandische Sagen", verhaalt
hij van de ondergang van Zeven
bergen door de (vliegende) meermin.
Het door de „meerminne bereden"
zijn, vindt men nog terug in het
woord nachtmerrie (merreminne).
Later is er wat Schouwen betreft
een identifikatie gekomen van de
sage met de Plompetoren en voor
Melissant geldt het verhaal dat „ie
dere avond de meerman kwam", die
beloften deed dat een wal rond de
stad zou worden aangelegd, als de
meerman zijn meermin terug zou
krijgen.
Weinig
Dr. De Haan intussen meende dat
ZIERIKZEE, 14-1. De groep Noord-
Ierse jeugd, die deze iveek weer naar
Belfast moet vertrekken, werd vrij
dag ontvangen ten stadhuize, waar
burgemeester Th. H. de Meester zich
uitvoerig onderhield met de Ierse lei
ding.
(Foto: Zierikzeesche Nieuwsbode)
mmm
■I -£'jt
mt tl H
de armoe aan volksverhalen ten on
zent een meer praktische oorzaak
heeft. Ze zijn er wel, maar ze zijn
niet opgeschreven en in dit opzicht
vroeg hij het Stad-en-Lande-publiek
de oren wijd open te zetten. Rond de
naamgeving van dorpelingen, moe
ten immers wel verhalen bestaan:
klokkedieven, boonoppers, oliepo-
ken, torenkruiers, koedieven.
Feit is b.v. dat de beroemde volks
kundige dr. Sunninghe geen „korres
in zijn welkom begroette hij spe
ciaal mr. J. Oggel, sekretaris van de
ZLM. Als naar gewoonte gaf de
voorzitter hierna een overzicht van
het vorige jaar, dat een goede start
leek te zullen geven, de grond was
van goede struktuur. Daarna echter
was het vroeg te droog, met naar het
leek rampzalige gevolgen. Toch is
het nog meegevallen, de opbrengsten
van o.a. tarwe waren over het alge
meen goed, de aardappelen en uien
waren matig van opbrengst, maar de
prijs hiervan kan voor velen nog
veel goed maken. De bieten waren
eerst matig, met een goed gehalte,
die zijn later nog veel gegroeid,
echter met een te laag suikergehalte.
De akkerbouw is er, gemiddeld
genomen, vrij redelijk doorgekomen
met goede tot zeer matige inkomens.
Veehouderij
Bij de veehouderij waren de pro
blemen vele malen groter: le door te
weinig voer, dus bijvoeren; 2e de
prijzen van aankoop van ruwvoer
rezen de pan uit; 3e de afstoot vah'
vee moest geschieden tegen te lage
prijzen; 4e mindere mclkopbrengst.
Daar komt bij, dat in ons gebied
beregenen niet mogelijk is; hopelijk
wordt daarvoor in de toekomst nog
een goede mogelijkheid gevonden.
Gelukkig heeft voor een aantal be
drijven de R.Z.-regeling enig soelaas
geboden. Toch is het bedroevend,
dat een goed geleid bedrijf van een
dergelijke regeling gebruik moet
maken.
Via een goed E.E.G.-markt en
prijsbeleid en een aanvaardbaar be
lasting- en sociale lasten-stelsel
moet het mogelijk zijn, reserves te
vormen, om jaren als 1974 en 1976'
op te kunnen vangen (een droom
wens?). „Ons als boeren rest maar
één mogelijkheid: zoveel mogelijk
produceren tegen zo laag mogelijke
kosten. Dit lukt de één beter dan de
ander, dat wijzen vergelijkende on
derzoeken steeds weer uit. De ge
middelde kwaliteit van de boer kan
nog wel beter worden. Vakman
schap, kennis, inzicht e.d. zijn van
't
pondent'' had in deze contreien,
maar sagen, anekdoten en (spook)
verhalen moeten er zyn.
Vaak kan een enkele kenner, al
heel wat verhalen oplepelen. Be
langrijk zijn ook de echt gebeurde
dingen, de zgn. „memoraten". Daar
vertellers sterfelijke mensen zijn is
het zaak de stof op papier of ge
luidsband te zetten.
Sprookjes
Dat er geen „andere verhalen" op
Schouwen-Duiveland zouden zijn,
werd intussen al weer weerlegd, dooi
de spreker, die gewaagde van twee
sprookjes „uit Brouwershaven". Eén
der sprookjes werd door hem voor
gelezen in het Nedelands: „Van de
jongen met de arend", terwijl een
tweede sprookje in Schouws dialekt
- op onnavolgbare wijze - werd ge
bracht door mevrouw K. de Jonge-
Hoekman te Brouwershaven: „Van
een toverfluitje en een toverhoed".
Dat gaat een topper worden op al
lerlei verenigingsvergaderingen,
dachten wij.
Bij de diskussie bleek dat dr. De
Haan heel wat had losgewoeld bij
het aandachtig publiek. Hij kreeg
een dankwoord en een boekebon van
de voorzitter, terwijl ook mevrouw
De Jonge werd bedacht met een
presentje.
doorslaggevende betekenis, om aim
een goed inkomen te komen.
„Lees vakbladen, bezoek vergade
ringen, ga eens bij de buren te rade,
wanneer zij betere opbrengsten be
halen dan u-zelf", aldus de voorzit
ter.
Vervolgens besprak hij de miljoe
nendans om de grond. Waar moet
dat heen? Hoe zal dat gaan met na
tionale- en landschapsparken en na
tuurgebieden? Waar komt de grond
allemaal vandaan voor wegenbouw,
woningbouw, rekreatie, enz.? De
grote vraag is: wie en wat blijft er
over?", aldus de voorzitter.
Vergadering
Provinciale Staten
De eerstvolgende openbare verga
dering van de staten van Zeeland zal
gehouden worden op vrijdag 4 fe
bruari a.s. in de statenzaal van de
Abdij te Middelburg.
ZIERIKZEE
Auto beschadigd
Zaterdagavond omstreeks 23.30 uur
ontdekte de politie dat een op de
Balie geparkeerd staande personen
auto was beschadigd. De wagen was
aan de rechtervoorzijde beschadigd,
het glas van de rech terkoplamp en
de richtingaanwijzer lagen op het
trottoir. In de buurt van de auto
werden houtsplinters gevonden. De
eigenaar van de auto is nog onbe
kend. Het gaat om een groene Opel.
kenteken 32-28 UA.
Hervormde Vrouwengroep
Op donderdag 20 januari komt de
Hei-vormde Vrouwengroep bijeen in
het hervormd verenigingsgebouw.
Kanoorgebouw P.Z.E.M.
Op woensdag 2 februari zal het
nieuwe kantoor van de P.Z.E.M. aan
het Groene Weegje (23) te Zlcrikzcc
officieel worden geopend door bur
gemeester Th. II. de Meester van
Zierikzee. In het kantoor z\jn de
diensten voor gas en elektriciteit in
het distrikt Schouwen-Duiveland ge
concentreerd. Tevens zal een nieuw
50 kV-schakelstation aan het Groene
Weegje in bedrijf worden gesteld. De
heer De Meester opent gebouw en
station, namens de aandeelhouders
van de N.V. pZEM.
Vergadering L.T.C.
Op vrijdag 28 januari vindt in „De
Poorter" (R.T.M.-gebouw) de alge
mene vergadering plaats van de L.
T.C. - Zierikzee. (Gewijzigd bericht).
Dakpannen vernield
Vrijdag j.l. werden bij het pand
Vrije 6 van mevrouw L. L. door on
bekende jongens negen dakpannen
van een opbergruimte gehaald en
stukgegooid.
Aanrijding
J. A. S. te Zierikzee deed aangifte
bij de politie van een aanrijding op
de kruising Schuithaven/Nobelstraat
in de nacht van zaterdag 15 op zon
dag !6 januari. Volgens S. betrof het
een aanrijding met een personen
auto van W. uit Dreischor.
Geen voorrang
Zondagmorgen omstreeks 11.15 uur
ontstond een aanrijding tussen twee
personenauto's op de kruising Cau-
straat/Mulockstraat. Een personen
auto van fa. B. te Zierikzee verleen
de geen voorrang aan een auto van
M. W. te Zierikzee. Aan beide auto's
ontstond geringe schade.
Auto in sloot
Zondagavond omstreeks 23.15 uur
trof de politie bij het verkeersplein
op de Provinciale Weg een volkswa
gen in de sloot aan. Er werden geen
personen aangetroffen. Vermoedelijk
is de auto door de gladheid van de
weg geraakt. De wagen behoort toe
aan S. d. F. te Haamstede.
RENESSE
Auto reed op containerwagen
Vrijdagmorgen omstreeks 8.30 uur
vond op de kruising Stoofweg-Krom-
me Reke te Renesse een aanrijding
plaats tussen een personenauto, be
stuurd door B. M. M. uit Renesse en
een containerwagen van de fa. R. uit
Burgh-Haamstede, die werd bestuurd
door C. F., één van de chauffeurs
van het transportbedrijf.
Het ongeluk ontstond toen C. F.
bezig was een container op te laden.
Hij wilde daartoe achteruit, vanuit
dè Kromme Reke de Stoofweg op
rijden. Op dat moment echter nader
de M. uit Renesse de voorrangskrui
sing. Een medewerker van F. waar
schuwde voor de naderende auto.
waarop de containerwagen stopte.
De achterzijde van de containerwa
gen stond toen echter al een eindje
op de Stoofweg. Ofschoon deze wa
gen zijn stoplichten aan had en ook
een duidelijk zwaailicht voerde, kon
M. de wagen niet meer ontwijken en
botste met volle kracht op het ach
tergedeelte waardoor de voorzijde
van de personenwagen volkomen
werd vernield. M. kwam met de
schrik vrij.
SEROOSKERKE
Feestavond sportvereniging
Afgelopen zaterdag hield de sport
vereniging „Velocitas" de jaarlijk
se feestavond in het Dorpshuis. Na
„Daarbij vervult de jaarlijks terug
kerende dreiging van de (te) hoge
waterstanden ons met grote zorg;
immers naast de algemene konjunk-
turele en strukturele problemen
waarmede deze bedrijven te maken
hebben worden zij ook nog eens door
de waterstanden belaagd. Wij hopen
dat de veronderstelling dat de aanleg
van de Philipsdam nog hogere wa
terstanden tot gevolg zal hebben, een
niet op de feiten steunende veron
derstelling zal zijn.
Zoals reeds eerder in deze brief is
gesignaleerd zal de aanleg van de
Philipsdam niet ongemerkt aan onze
gemeenschap voorbijgaan. In eerste
instantie verwachten wij dat de aan
leg een extra impuls op de reeds
bestaande bedrijvigheid zal geven.
Na aanleg zullen wij gekonfron-
teerd worden met o.a. het vervallen
van de veerverbindirig Zijpe-Anna
Jacobapolder, bet vinden van een
nieuwe bestemming voor de alsdan
vrijkomende tramweghaven, het tot
standkomen van een nieuwe verbin
ding voor het openbaar vervoer met
Sint Philipsland en Tholcn en andere
zaken «lie. enkel en alleen d«»or bet
een welkomstwoord door de voor
zitter, de heer A. W. Koppenhol,
werd het blijspel in drie bedrijven:
„Rozengeur-aoh schei maar uit"'
van Wim Bisschot opgevoerd.
Aan dit blijspel werd meegewerkt
door de dames: mw. E. v. d. Wielen-
Kloet, mw. M. Baartse-Kaaysteker,
mw. K. de Graaf-de Meij, mej. J. de
Vries en de heren J. C. de Meij, H.
v. d. Wielen, R. Baartse en J. v. d.
Hoek. Algemene leiding had de heer
M. Geluk.
Het 'blijspel werd door de spelers
op prima wijze ten tonele gebracht.
Na afloop mochten de spelers een
welverdiend applaus van hot publiek
in ontvangst nemen. Als dank kre
gen de spelers door de voorzitter
een bloemetje aangeboden. In de
pauze werd een verloting gehouden
ten bate van de kas van de vereni
ging. De avond werd met een gezel
lig bal besloten.
ELLEMEET
Afdeling
Ned. Plattelandsvrouwenbond
Dinsdagavond 18 januari organi
seert de Nederlandse Bond van Plat
telandsvrouwen afdeling Noordwelle
en omstreken een bijeenkomst in het
dorpshuis van Ellemeet. De avond
zal worden gevuld door de heer P.
G. Rotte, leraar te Zierikzee, die een
demonstratie zal geven van bakken
en folkloristisch broodbakken.
KERKWERVE
Vergadering N.C.V.B.
De Ned. Chr. Vrouwenbond, afde
ling Kerkwerve komt voor het eerst
in het nieuwe jaar weer bijeen, op
woensdag 19 janüari a.s.. De bijeen
komst vindt plaats in het Vereni
gingsgebouw aan de Beatrixstraal.
Op deze avond houdt mevrouw J.
Meerbeek-Heersink een lezing over:
„Afrika-van een andere kant beke
ken". Hierbij zullen ook dia's ver
toond worden. Het belooft een
mooie avond te worden.
Opbrengst oliebollenaktie
Onlangs is de netto opbrengst van
de oliebollenaktie bekend geworden.
Deze aktiè werd gehouden op 31 dec.
van 'het vorige jaar, t.b.v. het kërk-
Advertentie
Voor als u tekort komt. Voor eenTTonver
wachte kans. Voor als u dii-ekt over geld
wilt beschikken.
Een Persoonlijke Lening. Snel beschik
baar en tegen aantrckkelijkevoorwaarden.
Praat er eens over bij de
aanleggen van de genoemde dam,
van gemeenschappelijk belang zijn
geworden.
Wij noemden in dit verband reeds
de gedachte over de stichting van
een streekverpleegtehuis op Schou
wen-Duiveland.
Gomavi
Wij prijzen ons gelukkig dat de op
het industrieterrein aan de Dorps
weg gevestigde bedrijven zich in
gunstige zin ontwikkelden. Met na
me geldt dit voor de visfileerfabriek
Gomavi welke kans gezien heeft om
na schier onoverkomenlijke moeilijk
heden in met name het personele
vlak, zich te handhaven. Zij mag de
toekomst thans met vertrouwen te
gemoet zien.
Niet in alle gevallen slagen de be
drijven erin de voor hen vagbekwa-
me medewerkers aan te trekken. De
geringe werkloosheid is daar niet.
vreemd aan. Uiteraard zouden wij
daarbij graag zien dat de te ver
wachten verruiming van het aantal
arbeidsplaatsen in eerste instantie
dak van de Ned. Herv. Kerk van
Kerkwerve. Na aftrek van alle kos
ten is de. netto opbrengst ruim dui
zend gulden geworden! (Vorig jaar
nog geen f 400,-). De organisatoren
zijn hier met recht erg dankbaar
voor. Zij zijn liet die hierbij allen
danken die aktief hebben meege
werkt om dit mooie resultaat te
kunnen bereiken. Allen die de heer
lijke oliebollen bakten, die ze aan
de man brachten, en zij die ze koch
ten.
"H°u
ZIERIKZEE, 15-1. Zaterdagavond
traden Simone Rooskens en Luc
Lutz onder auspiciën van de Z.V.U.
in een volle Concertzaal op met het
stuk „Hou jij nou van mij of ik van
jou?"
Het reeds jarenlang samen optre
dend echtpaar wist dit stuk met een
vrij middelmatige inhoud tot een
fijne theateravond te verheffen.
„Hou jij nou van mij of ik van
jou" (Eng. titel „The marriage gam
bol") van Enid Rudd stevent regel
recht af op een overbekend thema.
Hij, Ferdinand Koster en zij, So
phie, zijn verliefd op elkaar en trou
wen. Hij schrijft slechte detective
boekjes en ze wonen in een eenvou
dige etage-woning. Het getij keert.
Hij krijgt erkenning voor zijn werk.
De T.V. interesseert zich voor de
Bennie Binnenbantam-verhalen van
Ferdinand. Het geld stroomt binnen.
De droom van hel tweede huis aan
de Friese meren wordt werkelijk
heid, zoonlief kan naar de Zwitserse
kostschool en Ferdinand wordt be
dolven onder het werk en vertoeft
in zijn riante kantoor. Natuurlijk
ontkomt Ferdinand niet aan het
„tweede .jeugd-syndroom" en het
statussymbool van de jonge minna
res moet dan ook worden aange
schaft. Zijn liefde voor Sophie
blijkt echter dieper te zitten. Hij
moet zich heel klein maken om haar
weer voor zich te winnen. Sophie
wil niet scheiden van haar Ferdi
nand maar heeft het toch heel moei
lijk haar gekrenkte trots te over
winnen.
Met een heerlijke dosis humor
wordt het stuk op de planken gezet.
Daarin draagt ook beslist de ver
dienstelijke Nederlandse bewerking
van Gregor Frenkel Frank bij. Alan
Barlow bewijst met de regie en het
dekorontwerp duidelijk zijn vak
manschap. Voor de pauze vindt zes
maal een dekorwisseling plaats, het
geen bijdraagt aan dé vaart in het
spel. Simone Rooskens en Luc Lutz
verdienen - hoewel dit van profes
sionals verwacht mag worden - een
groot kompliment voor hun gewel
dige tekstbeheersing.
De dekorwisselingen, die overi
gens vliegensvlug plaatsvinden,
worden opgevijzeld met enkele
spitsvondige liedjes. Het aan het
lichtkomen van Ferdinands slipper
tje komt als een verrassend hoogte
punt, gevolgd door een zeer pittige
vechtscène in de slaapkamer van de
familie Koster.
Na de pauze de scène „van het
weer goed maken". Ondanks de fik
se teksten wordt het, in tegenstel
ling met voor de pauze, allemaal
wat te ver uitgesponnen en wordt
het na enkele minuten al duidelijk
waar het tenslotte op uit zal draai
en. Na de dwaze pogingen van Fer
dinand om Sophie weer klein te
krijgen en na de afwijzingen en pes
terijen van Sophie volgt tenslotte
het verwachte happy end.
Simone Rooskens en Luc Lutz
mochten een langdurig applaus van
het publiek in ontvangst nemen.
Jammer dat de bloemen ook deze
keer moesten ontbreken.
A. P.
plaatsingsmogelijkheden zal opleve
ren voor hen die noodgedwongen el
ders hun beroep uitoefenen.
Bouwnijverheid
Wij zouden in onze beschouwingen
over de bedrijvigheid tekort schieten
indien wij niet wezen op de wel op
merkelijke aktiviteiten in 1976 in de
sektor van de bouwnijverheid.
Zo werden 62 bouwvergunningen
verleend met een totale bouwsom
van ruim 13 miljoen gulden, waar
van vergunningen voor de bouw van
vijf nieuwe woningen, vergunning
in 52 gevallen voor de verbouw van
woningen en andere ruimten en vijf
vergunningen voor de bouw van 451
tweede woningen in de koop- en ver-
huursektor, de bouw van een zwem
bad en de stichting van een luchthal
over de tennisbanen. Kortom aktivi
teiten waarvan de invloed zich ook
zal uitstrekken in 1977.
De wijze waarop het venten is ge
regeld en standplaatsen zijn uitge
geven is een zaak die niet tot aller
bevrediging verloopt. Veelal betreft
het hier tegenovergestelde belangen.
Enerzijds konstateren wij dal de
plaatselijke middenstand met argus
ogen het verloop aanziet terwijl aan
de andere kant een gedeelte van het
publiek toch wel gelukkig is met een
verruiming van de mogelijkheden.
Het vorenstaande is voor ons aan
leiding geweest intern opdracht te
geven een rapport samen te stellen
over de wettelijke mogelijkheden en
de wenselijkheid m.b.t. het verder
beperken of uitbreiden van de hier-
bedoelde straathandel, zulks mede
bezien in het licht van de rekreatie-
ve ontwikkelingen. Wij hopen u
daarover te zijner tijd nadere mede
delingen te kunnen doen."
Samen ter vergadering
OUWERKERK, 14-1. De landbouwverenigingen „Aller Belang" te Ouwer
kerk en „Eendracht Bindt" te Nieuwerkerk hielden een gezamenlijke verga
dering in het Dorpshuis te Ouwerkerk, onder leiding van de voorzitter van
„Aller Belang", de heer W. A. Kuyper.
BRUINISSE, 14-1. Tot slot volgen hier aanvullende
punten uit de Begeleidingsnota van b. en w. der ge
meente Bruinisse, bij de gemeentebegroting 1977.
„1976 kenmerkte zich door een veelheid van aktiviteiten bij de buitendijkse
machinefabrieken, de scheepswerf en de jachtwerf. Niet in het minst is dit
het gevolg van de vele in dit jaar gegeven opdrachten tot verbouwing van
mosselschcpcn of verbetering van de op die schepen aanwezige technische
installaties."
