Barokensemble „De Egelentier"
bracht concert te Zierikzee
Stijlvol kerstfeest
van de afdeling Noordgouwe
Plattelandsvrouwenbond
HERINNERING AAN DE MEESTOOF
„JACOB 'T HOOFT" TE OOSTERLAND
De persoon van dr. H. J. Scheffer
laten we het vooral gezellig beginnen!
pubettge „Jja Buffe"
STREEKNIEUWS
Val van
vierduizend meter
Liefde
op eerste gezicht
Blik in het verleden
4
t
OOSTEREANI) - Evenals alle dorpen en sleden bezat
Oosterland meesloven en wel een tweetal, die de
namen droegen ,,De Zeijler" en „Jaeob "t Hool'l".
Merkwaardigerwijze hadden zo goed als alle mee-
stoven namen en men kan vaak de vreemsle tegen
komen op liet eiland.
Zo had men te Noordgouwe er één
die de naam van „Dwars in de weg"
droeg en te Zierikzee stond „De Zon"
en in Zonnemaire „De Maan". Alles
in de tijd toen de meekrapteelt in
onze eontreien nog welig t|erde en
een groot gedeelte uitmaakte van de
gewassen die sinds eeuwen geteeld
werden.
Reeds in geschriften uit de veer
tiende eeuw leest men van de mee
krapteelt. Maar toen in 1868 een
tweetal Duitse geleerden uitvonden
dat de rode kleurstof, die uit de mec-
krapplant gewonnen werd, op veel
goedkoper wijze betrokken kon wor
den uit koolteerolie, was het lot van
de meekrapteelt spoedig beslist en
gingen ook uiteraard veel meestoven
op het eiland en daarbuiten ter ziele.
„l)e Eendracht"
Sommigen bleven nog enige ja
ren doordraaien omdat er altijd, nog
wel wolververijen en 'dergelijke in
dustrieën, en ook wel particulieren
waren die de oude vertrouwde mee
krapkleurstof bleven verkiezen bo
ven het syntetische vervan gmiddel.
Zo heeft de meestof: „De Een
dracht" te Sirjansland nog tot 1913
gedraaid, als éénling op het eiland,
om de meekrap die hier en daar nog
werd geteeld tot vloeistof .te verma
len. Maar toch ging het gros der
meestoven, niet alleen op het eiland,
maar overal in- Zeeland en daarbui
ten het werk staken en de gebou
wencomplexen werden vaak ge
sloopt of voor andere doeleinden ge
bruikt. Een spi-ekend voorbeeld is
de voormalige meestoof: „De Kapel"
te Capelle bij Zierikzee, die nog
steeds overeind staat en jarenlang
dienst deed als drogerij voor cicho
reiwortelen. Deze stoof werd in 1836
gebouwd'.
Zo kende Oosterland vele jaren,
en misschien wel eeuwen, een twee
tal meestoven waarvan de ene zo
als gezegd „De Zeijler" heette, en die
later veranderd werd in een boerde
rij thans bewoond door de heer S.
van der Laan, aan de Hoge Maire-
weg, en die enige jaren langer ge
werkt heeft als de andere meestoof
de „Jacob 't Hooft" waarover we in
dit artikel enige herinneringen naar
voren willen brengen.
paardekrachten, de maalstenen met
kroonrad, vliegwiel met drijfstang
en as benevens machinekist met toe
behoren, instrumenten, gewichten,
oud' ijzer en reservoirs. lp bod ge
steld op f 100.-, en verhoogd door
Marinus van Vessem, koopman te
Bruinisse, tot 1' 225.-. Het. vierde per
ceel: De ketelfundering, de school
steen. de loden buis in de welput
etc. werd gekocht door Leenden Ca
pelle, metselaar te Oosterland. Die
ook het vijde perceel: Het stookhuis
met privaat kocht voor f 40.-. 1-Iet
zesde perceel: De regenbak en de be
stratingen om en bij de ingang van
het gebouw, bracht maar f 10.- op,
en werd eigendom van L. Capelle,
metselaar te Oosterland.
liet zevende perceel omvattende
de toren met zolders, de eest, dors
vloer en droogbuizen, de drogers-
woning met de funderingen, uitma
kende de z.g. „Heerlijkheid", hicr-
benevens de z.g. „koude stoof" met
bestratingen in den doorgang, ste
nen keet, afdakje, met de funderin
gen.
Dit werd dn bod gesteld door de
vérkopers op f 700.-. en ten laatste
verhoogd door Lambertus Johannes
van Vessern, grondeigenaar wonende
te Bruinisse. lot f 1600.-. Strijkgeld
f 60.-. Tenslotte kwam het achtste
perceel aan dc beurt: Negen en dei-
t.g are. zeventig ceriare grond,
waarop tie stool' stond. De verkopers
stelden het in bed vcor l' 500.- en
het we.cl ten laatï .e- vc:hoogd dooi
de jhi. W. M. H. de> Jonge, tot f 1025.
Strijkgeld f 45.-, De hete De Jonge
was rentmeester van de Ambachts
heerlijkheid Oosterland. c.a. en kocht
de grend in opdracht van de Am
bachtsheer: jhr. mi'. Hendrik Adolf
Steengracht van Duij ven voorde. Zo
was de totale opbrengst van de mee
stoot in totaal f 3450.-.
„Aanwas"
In de ïcgciswelling (de diuge.- wat.
de bedreifslcider van het geheel, en
woonde meestal bij de stoof of erop)
woonde in de laatste jaren toen de
stoof niet meer wenkte. c!c familie
Hub recht van de; Vet:, vele jaicn
hier ter plaatse i \jl-:svela\vachter, en
afkomstig van Goc; ce-Ovc. flaltkee.
De bijna 40 are grond d't door de
Ambachtsheerlijkheid wed anrgc-
kocht, was neg het laatste stuk
grend dat toen neg niet aan de Am
bachtsheer toebehooide, h er op de
ze plaats, de 'z.g. „Aanwas". En hier
mee was ons eiland weer een mee
stoot' armer geworden, en bleef al
leen in de geheugens der mensen, die
teen leefden, nog voort bestaan de
herinnering aan de tijd dat de mee
krap in onze landstreek ongekende
welvaart bracht, die echter broos
bleek, want in één slag bracht eer,
vervangend en goedkoper produkt
de meekrapteelt de genadeslag toe.
Oosterland. L. A. CAPELLE.
Advertentie
Wat 1977 ook brengen zal
Daarom nodigen wij u uit op zaterdag 1
V "f-y januari, om circa 20.00 uur, bij ons een
klaf'tL, ./a\ voortreffelijke doch eenvoudige
lioeuf bourguignonne
W te komen nuttigen, om ons daarna vanaf
V"AT1 1L negen uur op MUZIEK van ons HUISTRIO
V\ {q in de dans te stoften.
T Dit alles, inklusief een glas „Bourgueil"
f; van „Domaine de la Butte", voor de
lMi> anti-inïlatieprijs van f 14,50 p.p.
Reserveert u even tijdig bij:
Ring - Ouwerkerk - Telefoon (01114) 1241
Het Zierikzcese stadhuis werd
maandagavond lot een kunsttempel-
tje door het optreden in de trouw
zaal van het Barokensemble „De
Egelentier", dat een zeer verfijnd
kerstconcert verzorgde in een sfeer,
passend gemaakt met licht, versierin
gen en bloemen, et tot traditie ge
worden kerstconcert in het stadhuis,
trok ditmaal veel bezoekers; ver over
de honderd zelfs en de grens schijnt
bij 130 te liggen. Het publiek had in
de pauze een fijne uitwijkmogelijk
heid naar de Vierschaar-, waar wijn
en kaas werd geserveerd.
„De Egelentier" speelde onder
auspiciën van de Z.V.U. en bestaat
uit: Harry Geraerts (tenor), Wilbert
Hazelzet (dwarsfluit), Ruth Hesse-
ling (barokviool), Christiaan Norde
(viola de gamba) en Jaques Ogg (cla-
vecimbel).
Alleen al het typisch barok-instru-
KORTE BERICHTEN
UIT HET BINNENLAND
UTRECHT. De huisartsen stellen
zich steeds positiever op tegenover-
sterilisatie op verzoek. Het lijkt er
op, dat sterilisatie zo langzamerhand
tot het 'normale Nederlandse pakket
van voorzieningen op het gebied van
de anticonceptie is gaan behoren.
AMSTERDAM. De rechtbank in-
Amsterdam heeft de 34-jarige adver
tentie-agent S. A. uit de hoofdstad
wegens verduistering conform de eis
veroordeeld tot een jaar* gevangenis
straf met aftrek. De man had eind
juli van dit jaar, kort nadat hij daar
als kassier was gaan werken, bij het
grootwinkelbedrijf Maxis in Muiden
een bedrag van 203.845 gulden weg
genomen.
BARNEVELD.. Op een pluimvee-
bedrijf- in Barneveld. zijn 18.000
kippen afgemaakt. Onder de dieren
was een ziekte uitgebroken. Om uit
breiding daarvan te voorkomen be
sloot de veterinaire dienst de pluim
veestapel op te ruimen. Men onder
zoekt nog om welke ziekte het hier
gaat. Een woordvoerder van de ge
meente Barneveld sprak over chole
ra.
URMOND. In het Limburgse Ur-
mond is een bungalow vrijwel geheel
door brand verwoest. De eigenaar is
met vakantie in Oostenrijk. De poli
tie vermoedt dat het vuur is aange
stoken, omdat zondagavond melding
is gemaakt van diefstal uit de bun
galow. Er is voor enkele tonnen
schade aangericht.
AMSTERDAM. De rechtbank m
Amsterdam heeft een man. die reeds
driemaal wegens aanranding en ver
krachting was veroordeeld, een straf
van een jaar en negen maanden met
aftrek opgelegd voor feitelijke aan
randing van de eerbaarheid meerma
len gepleegd. Tegen deze Hilversum
mer, wiens identiteit op verzoek van
de president van de rechtbank zo
veel mogelijk wordt verhuld, was
vier jaar met aftrek geëist.
SCHIPHOL. De douane op Schip
hol heeft het afgelopen kerstweek-
einde twee Ghanczcn aangehouden,
die in hun bagage; elk tien kilo ma
rihuana verborgen bleken te hebben.
AMSTERDAM Dr voorlopige
hechtenis van Menton die maandag
morgen officieel is begonnen met hei
door de rechtcr-eornmissaris gege
ven bevel tot bewaring kan in eer
ste instantie 102 dagen duren.
BRUINISSE
Komst beiemwagen
Dc slfatcn van Bruinisse worden
woensdag 29 december weer geveegd
door de bezemwagen. Bezitters van
geparkeerde auto's worden verzochl
doze tijdelijk elders Ie zetten, zodat
de bezemwagen vrije doorgang heeft.
mentarium te horen in deze ambian
ce, was voor de aanwezigen een er
varing. „De Egelentier" bestaat uit
stuk voor stuk zeer gespecialiseerde
vakmensen, die reeds lang de aan
dacht op zich hebben gevestigd en
van een concert een „happening" van
hoger orde weten te maken. Het pro
gramma (even opgehouden door de
- ook - welluidende klokken van het
stadhuis) begon met een werk van
Locatelli voor viool, fluit en clave-
cimbel. Temperatuurprobleempjes
waren (heel eventjes) oorzaak, dat de
sublieme vorm niet onmiddellijk
werd gevonden. Het was voor de
snaarinstrumenten feitelijk aan de
warme kant en er moest dus nogal
worden bijgesteld.
Vooral een tweetal aria's' van J. S.
Bach, gaven het ensemble gelegen
heid een perfekte harmonie te de
monstreren. De aria's voor fluit, cla-
vecimbel en viola da gamba schilder
den Bach ten voeten uit, met de
konstant volgehouden ritmiek, zon
der een vlekje of inzinking.
Andere geprogrammeerde werkjes
van J. S. Bach (uit het Wohltempe-
rierte Klavier" werden niet gespeeld.
Hiervoor in de plaats, kwam een
werkje "in Es-dur van een ander lid
uit de Bach-familie (neef van Johan
Sebastian), 'oorspronkelijk in cijfer
schrift 'geschreven voor „Lauten".
een instrument dat nooit uit de verf
is gekomen. Toegesneden op clave-
cimbel (notenschrift) werd het maan
dagavond ten gehore gebracht. Voor
de pauze nog een werk van Rameau.
waarin met name de fluitist excel
leerde met een uitstekende embou
chure en een fraai geciseleerde tech
niek.
Na de, pauze was de verrassing een
viertal delen voor clavecimbel. en
viool van Forqueray, uiterst verfijn
de muziek, die nog in de herinnering
zal blijven als alle einde-jaars fees
telijkheid reeds lang uil het stadhuis
is verdwenen. De tenor liet zich ho
ren in de Bach-aria's en in het slot
nummer: „Leandre et Héro" van
Clérembault, een ballade over een
maritiem avontuur van koningskin
deren. die door Neptunus worden
gered. Een dankbaar publiek beloon
de de executanten met een hartelijk
applaus.
Ad. Int.
Zij herinnerde er aan dal .-untnii-
uc van de leden in het afgelopen jaar
veel verdriet hebben gehad. Er was
ook blijdschap bij een huwelijk en
een 4 (I-jarig huwelijksfeest. „Wij
zingen wel van „Vrede op aarde",
maar cr is veel onvrede op deze we
reld. Probeer liefde te geven aan
iemand die je niet sympathiek is of
zelfs aan ie vijand", aldus de voor
zitster.
Na hel gezamenlijk zingen van
„Hoe zal ik U ontvangen?" las me
vrouw Heringa-Hoeufft het Kerst
evangelie voor. Hierna zong het koor
onder leiding van dc heer en me
vrouw Van 't Veer „Stille nacht" en
„Dochter Sions".
Mevrouw Kanis deklamccrde ver
volgens twee gedichten van Jules dc
Corte, waarna de heer Alewijn voor
een muisstille zaal hel verhaal ver
telde van een oud moedertje, dal
met eigengebakken oliebollen hele
maal van uit Duitsland naar Parijs
liep. Die oliebollen waren bestemd
voor haar zoon die aan het front
vocht
Mevrouw Kanis bracht daarna een
schets over „Wantje die als voorzan
ger de kerkdienst verstoorde.
NANTUCKET. Dit is de olievlek
ontstaan door het wegvloeien van
miljoenen liters olie in de Atlantische
Oceaan uit de op de rotsen gelopen
Liberiaanse tanker Argo - Merchant.
De olievlek (foto) werd genomen op
1700 meter hoogte. De vlek vormt een
ernstige bedreiging van de rijke vis
gronden van de Georges Bank.
MADRID. De.familie van de op 11
december ontvoerde voorzitter -vah
de Spaanse staatsraad, Antonio -Ma
ria de Orio y Urquijo. heeft een be
drag van ruim 35 miljoen gulden ge
deponeerd bij een Madrileense bank
om „op alle eventualiteiten voorbe
reid te zijn".
ZERMATT (Zwitserland),' 27-12
Een 'Zwitserse bergbeklimmer heeft
maandag een val van ruim 4.000 me
ter wan de Matterhorn overleefd. Op
de terugweg van de 4.482 meter hoge
top was de Alpinist aan de noordzij
de in de diepte gevallen, maar zijn
vrienden waren erin geslaagd zijn
val met een zeil te breken.
Met een helikopter 'is de man latei-
voor behandeling van zijn verwon
dingen naar een ziekenhuis overge
bracht. Daarvoor had hij in 25 gra
den vorst enige tijd-geduld, moeten
oefenen.
ROME. 27-12. De wijbisschop van
Cagliari op Sardinië, mgr. Pier Giü-
liandTiddiadenkt het zijne orer
liefde op het eerste gezicht en' hij
heeft er geen hoge dunk vdn.
De wijbisschop weigerde een ker
kelijk huwelijk aan èen Duits-Ita
liaans paar, daar de 20-jarige Picri-
na Recupero uit een dorp bij CagUa-
ri en de 32-jarige XV est duit se elek
trotechnicus Franz Laufeuberg, el
kaar pas in de zomer ra'n flit jet ar
hebben leren kennen.
Het paar had op 3d december _óp
Sardinië willen trouwen.
In de pauze werd koffie met tul
band rondgedeeld. Na de pauze zong
het koor het ..Sanctus" en „In-. Beth*
lehcms Stal". De 'lieer Alewijn vér-
lelde vervolgens een verheul'ovgr
een klein dorpje op Wal oh eren waar
in 1944 door oen bombardement vari
de dijken ..het water" kwam.
Na samenzang vah „Er is een roos
ontloken" was er een tweede pauze,
waarin wanne wi jn werd geschort-
keii.-Hcl koor zong hierna weer twee
liederen „O Heer die onze Vader
zijl"' en Denk dan aart ons Heef".
Tot slot vertelde mevrouw Kapis
een verhaal van Sillcvis-Sinlt over
een eenzame zeeman die op zijn
trouwdag zijn vrouw en heel z'n
verdere familie verloren had. Me
vrouw v. d. Hoek dankte mevrouw
Kanis en de heer Alewijn voor hun
mooie bijdragen aan deze avond.
Ook werden dc heer en mevrouw
Van 't Veer hartelijk bedankt die
iedere maandagavond geheel belan
geloos de repetities van het koor lei
den. Met het zingen van ..Eer zij
God in onze dagen werd dc goed
geslaagde kerstavond' besloten,
DKKISCIIOK, 24-12. I)c afdeling „Noordgouwe c.o." van de Ned. Bond van
Plattelandsvrouwen hield haar kerstavond in het dorpshuis in Drcischor. Dc
voorzitster mevrouw v. d. llock-Mocrniond verwelkomde dc talrijke aanwe
zigen en in 't bijzonder de heer Alewijn en mevrouw Kanis en de heer en
mevrouw Van 't Veer.
Waarschijnlijk had de toenmalige
bosbaas van de Ambachtsheerlijk
heid, Nchcmia dc Vin, dc bij de stoof
staande bomen getaxeerd. Ir: voor
die tyd keurig schrift, echter niet
vry van spelfouten, wordt op hel
desbetreffende briefje vermeld dat
dc aan dc westzijde staande 28 stuk:
„Candaschc" populieren (dit zullen
wel Canada-populieren geweest zijn)
op een bedrag van f 30- geschal wa
ren, en dc aan de oostzijde stdande
48 stuk wilgenkopbomen. op in to
taal f 20.-. dc laatstcn met hak en
stam. Samen dus f 50,- voor 76 bo
men.
Deze bomen stonden aan de dreef,
die naar de stoof liep. Wie uiteinde
lijk de koper van deze bomen werd
konden wij uit de geraadpleegde
gegevens niet gewaar worden.
VcrschiHtmtle
percelen
Wanneer deze stoof gesticht is
hebben we niet kunnen achterhalen,
zomin als hoe men aan de ma am
Jacob 'it Hooft gekomen is. Ooster-
lands Ambachtsheer: C. baron
Schimmelpenninck van der Oye liet
destijd's de Hofweg aanleggen, ter
compensatie voor de toenmalige
Stoofdreef waaraan, d.e naam zegt
het al, de meestoof: „Jacob 't Hooft",
gelegen was. Zulks op een stuk
grond groot 70 c.a. dat lange jaren
na de verdwijning van de gebouwen,
nog bij de bevolking van Oosterland
voortleefde als het „Stoofhof".
Publieke verkoping
Op woensdag 15 maart 1882 had
in de herberg van J. J. Beije aan ht
Marktplein alhier, genaamd: „Het
Dorpshuis", de publieke verkoping
plaats voor afbraak van de gebou
wen en machineriën der meestoof:
„Jacob 't Hooft", ten verzoek van 16
aandeelhouders, ten overstaan van
notaris mr. J. C. van der Lek de
Clercq te Zierikzee. Joost Flohil,
zoon van de landbouwer Jan Flohil
alhier, die zich bekwaamd had in
eenvoudig landmeten, had' van hét t.e
kopen perceel een klein schetsje ge
maakt. waarop hij de 39 are 70 cen
tiaren. waarop de meestoofgebouwen
waren gebouwd, in zes gelijke stuk
ken had verdeeld.
DEN HAAG, 28-12. Dr. H. J. Schef
fer, door minister Van Agt belast met
het onderzoek naar de zaak-Menten
1954-1976, is op 22 januari 1971 door
de krijgsraad te velde-west, in Den
Haag, veroordeeld tot een voorwaar
delijke gevangenisstraf van één jaar,
met een proeftijd van één jaar.
De krijgsraad achtte bewezen dat
Scheffer, in het Rotterdamse verzet
bekend als „rooie Chris", samen met
twee anderen begin juni 1945 de koe
rierster Kitty van der Have heeft ge
liquideerd. Het gebeurde op een tijd
stip dat volgens de krijgsraad geen
beroep meer op landsbelang of mili
taire noodzaak mogelijk maakte.
„De krijgsraad is er zich echter van
bewust, dat de overgang naar de
normale rechtsorde zich na de be
vrijding slechts langzaam voltrok en
dat uit de aard van de zaak juist op
hem, die actief aan het strijdend ver
zet hadden deelgenomen en bij wie
uit dien hoofde gevoelens van haat
enerzijds en trouw anderzijds werden
aangekweekt en de boventoon voer
den en die slechts machts- inplaats
van rechtsmiddelen hadden leren
kennen en hanteren, bij die overgang
krachten inwerkten, die hen als het
ware dwongen in de illegale sfeer en
verhoudingen te blijven voortleven",
zo meldde het A.N.P. op 22 januari
1951.
Na dc gebruikelijke voorlezing
van de condities begon om twaalf
uur in het Dorpshuis de verkoping.
Het eerste perceel: Het Stamphuis
met het beschoten dak en de funde
ring, werd ingezet door de verko
pers op f 50.- en dit bod werd ver
hoogd door de timmerman Jacobus
Brouwer te Oosterland. tot f 350.-.
Strijkgeld f 5.-. Tweede perceel: Dc
maalkamer met poederbakken en de
machinekamer met. beschotten en de
fundering, in bod gesteld op f 50.-.
werd verhoogd tot f 150.-, en ge
kocht door de metselaar L. Capelle
tc Oosterland Strijkgeld eveneens
5.-. Dorde porccct: Dc stootftketol
en dc stoommachine van zeven
Dc kabaratxère Conny Stuurt, die samen met de groep ..Vangrail' tc icn en
te horen -nl rirn in de Z.V.IJ.-voorstelling op vrijdag 7 januari in de Con
certzaal.
