STADSARCHIVARIS W. H. KEIKES
OVER „ZIERIKZEE EN ZIJN REGENTEN-
PATRICIAAT"
Landbouwschap
legt opnieuw belastingwensen
bij Tweede Kamer
ERIC DE NOORMAN
Zeeuws boerenbedrijf (85 ha.)
bracht een rekordbedrag op
SUCCESJES
Afdeling Genealogische Vereniging
Loonstaten
als vleeswikkels
Ontsmetten
van water
STREEKNIEUWS
INGEZONDEN STUKKEN
Oliebollënaktie
openbare basisschool
Zonnëmaire
De Romeinse helm
wat weet u
eigenlijk
van autogas?
6
(Slot)
Tenslotte kunnen wy ons nog bezig houden niet de rol, die regenten al dan
niet hebben gespeeld in zCer bewogen jaren in het bestaan van deze stad
Zierikzee. Enkele momentopnamen uit de Zicrikzeese historie kunnen dit
belichten. Wy denken hierbij in de eerste plaats aan het Spaans beleg in
1575-1576, dus precies vier eeuwen geleden.
Het is niet de bedoeling om de lot
gevallen van de burgerij in die peir-
ode uitvoerig uit de doeken te doen.
Laten wij ons beperken en vaststel
len, dat, evenals in een aantal andere
Hollandse en Zeeuwse steden, de re
gerende klasse over het algemeen
nog sterk Spaansgezind en goed
roomskatholiek was. Het waren in
hoofdzaak een aantal militairen -
sommigen van hen hadden het beleg
van Haarlem nog meegemaakt - die
het verzet tegen de Sjanjaarden or
ganiseerden. daarbij gesteund door
boeren en vissers. Een deel van de
vroedschap werd „besmet" geacht.
Om geen risico te lopen werden ze
ven verdachte vroedschapsleden,
waaronder burgemeester Jacob Wit-
tesz. en opperdijkgraaf Cornelis Lie-
vense Werckendet in hechtenis ge
nomen en daarna gevankelijk naar
Middelburg overgebracht. Aldaar
werden zij gedurende de periode
van het beleg gegijzeld
Zy hebben er het leven wel afge
bracht, maar moesten naderhand by
het opbrengen van de oorlogsschat
ting in financieel opzicht feen zware
tol betalen. In de 18de eeuw vorm
den regenten tweemaal het doelwit
tydens oproerige activiteiten, t.w. in
1747 en 1787.
Nadat bekend was gemankt dat
Willem IV tot stadhouder was uit
geroepen, gooide de voor het Zierik-
zeese stadhuis verzamelde volksmas
sa op welhaast traditionele wijze de
ruiten in, drong daarna zelfs het ge
bouw binnen en bracht enkele al
daar aanwezige regenten danig in
het nauw. Volgens het verhaal dat
Westendorp Boerma van deze ge
beurtenissen geeft, zou men met na
me Jacob de Witte van Eikerzee
hebben geattaqueerd, omdat men
n.b. in de veronderstelling verkeerde
dat deze in familierelatie stond tot
de Dordse gebroeders de Witt.
Mr. Picter Mogge
In deze woelige dagen landde mr.
Pieter Moggë, lid van de Staten-Ge-
neraal, bij het havenhoofd. Hier
wachtte hem een warm onthaal,
maar dan wel in ongunstige zin. Zon
der plichtplegingen werd deze uit
zonderlijk vermogende regent van
Zierikzeese origine uit het schip ge
haald, op een kar gezet en óp oneer
volle wijze stadwaarts gereden,
waarna hij ten overvloede nog enige
dagen in hechtenis werd gehouden.
Het mag een wonder heten en min
of meer onverklaarbaar worden ge
noemd dat deze Mogge niettemin
aan Zierikzee bij testament een zeer
aanzienlijk vermogen naliet.
ZIERIKZEE, 27-11. De Afde
ling Zeeland van de Neder
landse Genealogische Vereni
ging, bracht zaterdag een be
zoek aan Zierikzee. Ten stad-
huize hield stadsarchivaris W.
H. Keikes een interessante le-»-
zing over het onderwerp: Zie
rikzee en zijn regentenpatrici
aat". In een aantal vervolgen
willen wij de kauserie van de
heer Keikes hier publiceren.
Boerig 1787
En dan tenslotte het rumoerige
jaar 1787. Toen Willem V dankzij in
grijpen van Pruisische legereenhe
den in september van dat jaar in zijn
stadhouderlijke waardigheid was
hersteld, gaf een deel van de Zierik
zeese bevolking overduidelijk blijk
het met deze gang van zaken niet
eens te zijn- De vroedschap van Zie
rikzee.was in tegenstelling tót die in
andere Zeeuwse stedep, op de hand
van de patriotten, hetgeen tot. grote
tegenstellingen aanleiding gaf. Mét
name ten opzichte van de oranjege
zinde vissers.
Een heftig oprper en plundering van
talrijke, huizen (meer dan 70) was
het gevolg, terwijl ook enkele doden
vielen. Na korte tijd. werd met me
dewerking van hogerhand (commis
sarissen van de prins kwamen hier
voor naar Zierikzee) dé orde hersteld
en keerden alle regenten op hun kusr
sens terug!
Maar na 6 februari 1795, toen de
oude vroedschap voor de laatste
maal vergaderde, keerden de kansen
definitief. Na de aftocht van de re
genten werd het. bewind in handen
gelégd van municipaliteit en maire.
De rol van het Zierikzeese regenten
patriciaat was uitgespeeld!
Hoogstens kan men zeggen, dat er
gedurende de negentiende eeuw in
Zierikzee nog sprake was van een
zekere nabloei en afglans van die
deftige stand, die voor de komst der
Fransen de lakèns had uitgedeeld.
Nog heel lang spreidden de Zierik
zeese hogere standen by tal van ge
legenheden een gehéel eigen voor
naamheid ten toon
i)EN IÏAAG, 4-12. In de Tweede Kamer z^n enkele fiscale wetsontwerpen
ingediend, die betrekking hebbèn op het bélastingplan 1977. Hét Landbouw
schap heeft naar aanleiding van deze wetsontwerpen enkele opmerkingen
neergelegd in een brief aan de ledeh van de Vasté Commissie voor Financiën
van de Tweede Kamer.
Schat in laars
NICE, Frankrijk, 4-12. Een
schoenmaker in Nice die een
laars onder handen wilde ne
men vond er negenduizend
gulden in verstopt. Het waren
de spaarcenten van een vrouw
die al kwam aangesneld om
haar vergissing goed te maken.
AMSTERDAM. Evenals vorig jaar
november hebben de spaarbanken in
ons land weinig hinder ondervonden
van de sinterklaasaankopen. In veel
gevallen waren de overschotten ho
ger dan vorig jaar, .al waren er ver
spreid over het land enkele uitzon
deringen.
Zelfstandigenaftrek
In een wetsontwerp wordt voor
gesteld de zelfst andïgenaftrek ook
in 1977 van toepassing te verkla
ren. Het Landbouwschap ziet deze
aftrek vooral als een overbrugging
naar de voorstellen van een werk
groep onder leiding van prof. Mr.
H. J. Hofstra, die dé géyolgen van,
de inflatie voor het fïscaïé winstbe
grip bestudeert.
Uit de miljoenennota 1977 blijkt,
dat voc,r 1978 .rekening gehouden met
een opbrengstderving van IA- mil
jard gulden wegens een herziening
van de belastingheffing dn verband
met de inflatie. Het Landbouwschap
constateert.-dait 'mët han'dihaving van
de zelfstandigenaftrek voor 1977 (op
het thans geldende niveau van
f 1.600,-) een bedrag' van 55 miljoen
gulden gemoeid is. Tegenover de
eerder genoemde 1,1 miljard gulden
is het bedrag van 55 miljoen gulden
een schamele tegemoetkoming voor
de zelfstandigen. Het Landbouws-
schap vraagt in de brief de zelf
standigenaftrek op 2ijn minst te ver
hogen tot f 3.000,-.
Fiscale oudedagsreserve
Het Landbouwschap herhaalt in
zijn schrijven de wens om het reser
veringspercentage tot 15 te verho
gen, met 'handhaving van het nu gel
dend (geïndexeerde) maximum.
Eveneens zou bij de eindafrekning
de dan gevormde reserve belasting
vrij gemaakt moeten, worden. Het
Landbouwschap namelijk voor deze
defiscalis'ering.
Achterwaartse verliescompensatie
De achterwaartse verliescompen
satie (de z.g. carry-back) is vrtuimd
van 1 tot 2 jaar (dus ook voor 1977).
Het Landbouwschap vraagt het ver
plichtende karakter van deze com
pensatie-regeling;. om te zetten iii
een facultatieve toepassing. ïn sömr*
mige gevallen "is het gebedskarakter
voor •bélastmgplaohtigen eeh 'nadeel.
Het "Landbouwschapplerf in de
brief aan de Vaste Kamercommissie
voor een verhoging van ,debelas-,
lingvrijè'voet iin de compensatie-re
geling.
De ii> 1975 tot; f 15.000,- vèrhoógde
vrijstelMhg vah<staJcihgswiüst('bij
stakèn van bédrijfsudtoefehihg). dient
volgens, het Landbouwschap tot
f 20.00Ö,- opgetrokken té Worden.
Gelét pp 'de inflatoire' ontwikkelih-7
geri zijn. een verhógirig en een. in-
dexering. van de vrijstelling yoór
■Tah'd-:eh>. tuinbouw bijzoridér \yel-
kom.
NAIROBI, 4-12. Van wat de ge
meenteambtenaren 'van Nairobi ver
dienen kan de hele goegemeente
kennis nemen: de slagers verpakken
er de karbonaadjes en onzen lever
worst voor hun klanten in.
Öm dat te bewijzen zwaaide het
parlementslid Joseph Kafiwtho don
derdag met loo'nstaatjes die hij bij
de slager, gevonden had. Hij beschul
digde de gemeente Nairobi 'ervan on
zorgvuldig met vertrouwelijk mate
riaal om te gaan.
Kamotlio wilde dan nog niet eens
spreken over de gevaren voor de
gezondheid die de inkt voor het vlees
oplevert.
Minister van binnenlandse zaken
Robret Matano antwoordde dat de
staatjes op het einde van elk jaar
vernietigd moeten worden. Hij zegde
een onderzoek toe naar de vraag
waarom het blijkbaar niet gebeurt.
CHARLOTTESVILLE (VIRGINIA),
6-12. Een onderzoeker aan de univer
siteit van Virginia heeft een nieuwe
methode gevonden voor het ontsmet
ten van water.
De uitvinder, Glenn Sloner, assi
stent-professor voor onderzoek ge
bruikt elektrische ladingen voor hel
doden van bacteriën en andere scha
delijke organismen in het water. Hij
gebruikt er geen chemicaliën bij.
Het systeem wordt binnenkort door
regeringsfunctionarissen onderzocht.
Stoner meent dat het zeer van pas
kan kómen in landen als Israël. Daar
ivordt bijvoorbeeld honderd procent
van het zoete water afkomstig uit de
rivier de Jordan verbruikt.
„Wanneer Israël dit systeem gaal
toepassen kan het gebieden gaan ont
ginnen die nu voornamelijk uit woes
tijn bestaan. Zoet water is hun kost
baarste naluurprodukt".
BRUIMSSE
Inbraak supermarkt
In de nacht van vrijdag 3 op za
terdag 4 december werd ingebroken
in de supermarkt annex slagerij van
de fa. Mol-Vis. De daders verschaf
ten zich toegang door via een w.c.-
raampje te klimmen. De "£ehele zaak
werd doorzocht. Een - nog niet be
kend gemaakt- geldbedrag werd ont
vreemd- Daar alle kassaladen van de
doorzochte kassa's openstonden, wer
dén geen verdere vernielingen aan
gericht. Van de daders ontbreekt elk
spoor.
Óp zaterdag, 11 december a.s.
houdt de Oudercommissie van de
Openbare basisschool van Zonne-
maire eenoliëbolleh-verkoopaktié
tér versterking van de kas van het
schoolfonds. Vanaf D uiir zullen
ouders en leerlingen van de hogere
klassen huis-aan-huis de oliebollen
trachten te,verkopen tegen de prijs
-van f 3;— per 10 stuks.
Al eerder óp de ochtend gaat het
bakken van staitt. Zo vlak voor, de
feestdagen kpnnen de oliebollen al
in de. feeststemming; brengen en het
doel 'is deze inspanning volkomen
waard. Het doel is; het verkrijgen
van hulpmiddelen voor de lessen in
Algemeen Vormend Müziekonder-
We 'bevelen deze aktie danook
.vad harte in uw belangstellingaan.
Oudereommsisie, Hoofd en,
onderwijzeres van dé Openba
re basisschool te Zohhemaire.
LAND- EN TUINBOUW
Een aap
als bijrijder
Eenvan de opvallendste nieuw
tjes op he I.N.V.I.A. in Utrecht was
naar onze mening wél de Z.g.n,
„KOOI-AAP". Het is hier een Ne
derlands bedrijf dat de oplossing
heeft gevonden voor -het met. de
hand lossen en uitrijden van goede
ren op plaatsen waar geen heftruck
vcor handen is.
Hfet ei van Columbus ds hier een
lichtgewicht heftruck die niet de
chauffeur langs de klanten, meerijdt
door zich ais een aap achter aan de
vrachtwagen op te hijsen en vast te
klemmen. Deze „Meeneemheftruck"
laad, lost en transporteert naar ons
werd meegedeeld, net zo snel als een
traditionele heftruck, het aan- en af
koppelen inbegrepen.
Inplaats van één 'kratje tegelijk
rijdt de chauffeur nu 1 ton in. één
keer bij de klant naar binnen. Niet
alleen- een groot gemak voor de
chauffeur, maar ongetwijfeld ook
een; grote besparing en wachturen
voor de baas lijkt ons.
€o-Z3
50. Hoewel zijn paard sneller is. kost het
Eric heel wat moeite, de vluchteling in te
halen. Het kleine paardje schiet als een aal
tussen de stammen door, maar tenslotte weet
de Noorman zijn paard naast dat van de Piet
te brengen. Deze slaat woest met zijn speer
van zich af. Een korte schermutseling volgt
tot het Eric gelukt zijn voet onder die van
de vluchtende te krijgen. Met een boog wipt
de man uit het zadel. Ogenblikkelijk laat ook
Eric zich van het paard glijden en voor dc
krijger overeind is, heeft Eric hem reeds de
speer op de borst gezet:
..Waar zijn je makkers?"
inmiddels zijn ook do anderen nader geko
men en begrijpende dat hij aan hun genade is
overgeleverd, geeft de Piel stuurs antwoord.
Het blijk» dat Moru zijn krijgers uitgezonden
heef», om Eric wanneer hij met de helm te
rug zou komen - te onderscheppen, de helm in
de wacht te slepen en de Noorman te doden.
„Dat is wel een mooie manier, om je aan
een afspraak te houden," zegt Eric grimmig.
„Heer Moru kan er op rekenen dat ik hem dat
dubbel en dwars betaald zal zetten."
Als terloops vraagt Eric de Piet, of deze iets
bekend is van grafheuvels welke oostelijk van
de burcht zouden liggen. De gevangene kijkt
verwonderd op.
Er is er één," zegt hij dan kort.
„Hoeveel dagreizen van hier?"
„Eén dag( op een snel paard," antwoordt de
Piet schamper lachend. ..Maar komen doe je
er nooit, daar zullen onze krijgers wel voor
zorgen."
..Waar zijn de krijgei-* gelegerd?" snauwt
Eric.
De Piet maakt een vaag gebaar in noorde
lijke richting en de Noorman begrijpt, dat hij
niet cel verder zal komen. Dc ander kan hem
wijsmaken wat hij wil, de Piet wordt gebon
den en Svein ontfermt zich over hem. Dan
stijgt het kleine troepje op. Voorzichtig en zo
veel mogelijk de open stukken terrein ver
mijdende, zetten zij hun weg in oostelijke
richting voort. Het lijkt de Noorman verstan
diger langs de grens van Moru's gebied te
blijven trekken en dan later noordwaarts te
gaan.
Lang hebben ze nog niet gereden, als ze op
een breed spoor van talloze paardenhoeven
stuiten.
„Nauwelijks een uur oud," fluistert Eric tot
Sveih. Hij buigt zich wat voorover en fluit
zachtjes tussen de tanden.
..Zulke grote hoefafdrukken maken de paar
den van Moru niet. Dit kunnen niet anders
zijn dan de krijgers van Turgwol."
Hierbij betuig ik mijn hartelijke dank aan doktoren en ver
plegend personeel van het Zweedse Rode Kruis ziekenhuis
te Zierikzee voor de goede verzorging.
Verder dank ik allen voor de bloemen, fruit en de vele
kaarten die ik heb ontvangen.
P. J. OKKERSE-ROUKEMA
Bruinisse, december 1976
Voor de hulp en het medeleven, die ik mocht ontvangen
na het zo plotseling overlijden van onze lieve man en vader
GUSTAAF LOUIS SAEDT
wil ik een ieder mijn welgemeende dank betuigen.
M. B. SAEDT-BADEWITZ
Zierikzee, december 1976
Voor de vele blijken van be
langstelling en medeleven,
die mijn vrouw
ADRIAN A PIETERNELLA
DE RONDE-VAN GILST
heeft niogen ondervinden,
tijdens haar verblijf in het
ziekenhuis, en voor de deel
neming bij betoond na haar
overlijden, zeg ik allen, die
daarvan blijk gaven, heel
hartelijk dank.
D. DE RONDE
Zierikzee, november 1976
Moggestraat 39
Langs deze weg wil ik ieder
een hartelijk bedanken voor
de zeer vele kaarten, bloe
men, fruit, bezoek en verdere
attenties die ik mocht ont-'
vangen tijdens mijn verblijf
in het hospitaal en bij mijn
thuiskomst.
CHRIS BAL
Bruinisse, december 1976
j Diversen
I Goed ideebont prachtig
kerstgeschenk! De grootste
en goedkoopste bontzaak van
Nederland. Duizenden korte
en lange bontmantels. Nu
werkelijk sensationele lage
kado-prijzen! Met garantie.
Desgew. soepele kredietser
vice. De Bontkoning, Hoog
straat 97, Rotterdam-C.ê, tel.
(010) 117117. Parkeren voor
zaak. Bij koop reisgeld v. 2
pers. terug (ook benzine).
Vrijdags tot 21 uur open! 20.
21. 22 en 23 dec. koopavon
den tot 21.00 uur.
Bergmans levert de goede
leesbrillen en verrekijkers.
„ITeliotrop" kosmetika op
moderne vochtbasis met uit
sluitend plantenextracten.
Huidverzorging van int. klas
se! Reform en dieethuis Jop-
pe, Poststyaat, Zierikzee.
voorsprong in ervaring
Waarschijnlijk niet veel.
Dat is dan jammer voor u.
Want autogas Is verreweg
de goedkoopste motorbrandstof
die er momenteel Is.
Maar dat niet alleen.
L-P-G-autogas verbrandt ook
veel schoner dan benzine.
Daardoor gaai uw motor
aanzienlijk langer mee.
Bovendien heeft autogas nog
meerdere interessante voordelen.
Als u eens wat meer wlit weien
over de vele pluspunten van
het milieu-schone autogas
en over de alom befaamde
autogas-apparatuur
van RENZO LANDI,
laat u dan geheel vrijblijvend
door ons Informeren.
WIJ rekenen u graag voor hoe
goedkoop ook u kunt autorijden.
Het Ia 'n kwestie van even weten.
officieel renzo landi dealer:
ES^O SERVICENTER „RENESSO"
j J. B. van den Brul
Hoogezoom - Renesse - Tel. (01116) 1670
nMP.VIALLE AUTOGAS-EINDHOVEN l
KERKNIEUWS
Gereformeerde Kerken
Benoemd tot part-time predikant
in tijdelijke dienst .te Nederhorst-
den Berg: G. Riënks uit Canada die
deze benoeming heeft aangenomen.
Bedankt voor Gerkesklooster-
Stroobos: J. Geel, voorheen kader
vormingspredikant te Jakarta (In
donesië) wonende te Baarn.
Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt
Beroepen te Rotterdam (O.): M. H.
Sliggers, Alkmaar en Broek op
Langedijk.
Gereformeerde Gemeenten
Beroepen te Poortugaal: H. Lich
tenberg, Terwolde-de Vecht: te Kat
wijk aan Zee: J. W. Verwcij, H. I.
Ambacht.
Aangenomen naar Moerkapelle: J.
Driessen, Oostkapelle.
Doopsgezinde Gemeenten
Beroepen te Haarlem: R. Gaaike-
ma, Leeuwarden.
MARKTBERICHTEN
Dc Eèicrvcilingen
BARNEVELD, 6-12. Aanvoer
1.169.820 stuks, stemming' redelijk.
Prijzen in 'guldens per 100 stuks:
Eieren, van 50 gram 14.71, 55 gram
16,33, 60 gram 17,28 en 65 gram 17.43.
Veemarkt Leiden
LEIDEN. 6-12. Aanvoer: totaal
2372; slachtrunderen 1241; varkens
183; schapen en lammeren 948.
Prijzen, per kg: Stieren le f 7,00-
f 7.45, 2e f 6,60-f 6,90; vaarzen le
f 6,70-f 7.25, 2e f 6,20-f 6,55: koeien
le f 6,20-1* 7.10. 2e f 5,30-f 6.00, 3c
f 4.85-f 5,20; worstkoeien f 4.20-
f 5,00; slacht varkens extra boven
notering, le f 3,03-f 3.05, 2e f 3,01-
f 3,03, 3e f 2,90-f 3,01; slachlzeugen
f 2,50-f 2,55; zware varkens f 2,90-
f 2,98.
Prijzen per stuk: Schapen f 175-
f 210: lammeren f 185-f 235.
Overzicht: slachtrunderen: aan
voer ruim. handel redelijk en prij
zen stabiel; varkens: aanvoer rede
lijk, handel stuk. en prijzen iets la
ger: schapen en lammeren: aanvoer
ruimer, handel matig en prijzen iets
minder.
Taardcnmarkt Utrecht
UTRECHT. 6—12. Op de paarden
markt in Utrecht zijn maandag 370
dieren aangevoerd.
De "prijzen waren voor: Luxe
paarden f 2400-f 3450: werkpaarden
f 1375-f 2225: oude paarden f 1275-
1 2100; 3-jarige paarden f 1225-
f 1950; 2-jarige paarden f 900-f 1550;
veulens f 375-f 1100; hitten f 750-
f 1150; ponies f 135-f 525.
Prijzen per kg geslacht gewicht:
Slachtpaarden f 3.70-f 4,60: jonge
slachtpaarden f 4.30-f 5,10.
De handel voor ponies rustig; voor
oude slachtpaai-den stug.
RILLAND BATH, 4-12. Vorige
week z(jn tijdens dc openbare ver
koping van een landbouwbedrijf van
85 hectare by het Zeeuwse Rilland
Batb uitzonderlijk lioge grondprijzen
betaald. Er werd gemiddeld f 52.000
per hectare neergeteld.
Dat zijn volgens de landbouwdes
kundigen ongekend hoge prijzen die
in Nederland nog niet eerder betaald
zijn. Het hele bedrijf, dat eigendom
was van baronesse Van Lijnden uit
Den Haag heeft f 4,5 miljoen opge
bracht.
In de afgelopen twee maanden is
de gemiddelde grondprijs met 30
cent gestegen. Voor grondeigenaren
lijkt dit het sein om hun grond voor
een goede prijs van de hand te doen.
Do jongr boer
Volgens dc heer J. Zmdwcg, taxa
teur van het grond-, pacht- on faxa-
liebureau van dc zuidelijke land
bouw maatschappij cn de C.B.T.B
zullen er de komende tijd nog veel
meer landerijen worden aangeboden.
Dc hoge grondprijs is voor de jonge
boer. die nog moet beginnen cata
strofaal. Hij zal voor deze prijs nooit
een behoorlijk bedrijf kunnen opzet
ten. Ook voor de al bestaande boeren
die hun bedrijf willen vergroten zijn
grondprijzen bijna niet meer op te
brengen, zegt de heer Zuidweg. De
landbouworganisaties stellen alles in
hel werk om aangeboden landerijen
in kavels te laten verkopen aan
meerdere boeren in zo'n gebied.
De uitverkoop van grond heeft nog
een nadelig effect voor de boer. In
het verleden kon hy nog wel eens
een stuk grond pachten. In de toe
komst zal dit steeds moeilyker wor
den. Het bedryf van 85 hectare dat
donderdag bij do oponhare verkoping
f 4,5 miljoen opbracht, is in zyn ge
heel door een aardappelhandel op
gekocht. die het voor eigen bediüfs-
produktic gaat aanwenden.
