7 /4% rent
met 't nieuw
Spaar-extra-Premie-
boekje.
Rabobank Q
Spanje
op demokratisch spoor
De Geneefse
konferentie
Fahmi over
Allons aanbod
BLIK DOOR HET WERELD
VENSTER
uit het buitenland
Heel diep duiken
Wat biedt
de BEELDBUIS
Luchtvrede
K.L.M.-Aeroflot
Rijkspolitie vindt
amfetaminefabriek
Z1ERIKZEESCHE NIEUWSBODE vruaaS 26 november 1976 Nr. 22993
7
Een jaar na de dood van generalis-
simo Franco heeft de Spaanse over-
heidsmachine zich een spoor gezel
dat als eindpunt de democratie moet
hebben. Dat gebeurde vorige week
door een stemming in het van Fran
co geërfde schijnparlement, de Cor
tes, die zichzelf in feite heeft opge
heven door in grote meerderheid ac-
coord te gaan met het plan voor vrije
verkiezingen die volgend jaar gehou
den zullen worden, voor het eerst in
40 jaar.
Het voorstel van de regering kreeg
425 stemmen voor, 59 tegen, terwijl
13 leden van de Cortes zich onthiel
den. Het betekende een grote over
winning voor de Spaanse premier
Suarez, die heel wat interne opposi
tie tegen de voorgenomen democra
tisering heeft moeten wegnemen. In
uiterst rechtse kringen bestaat die
oppositie overigens nog steeds, zoals
bijvoorbeeld bij de „Guerrilleros van
Christus Koningdie zaterdag de
straat opgingen ter herdenking van
de eerste verjaardag van Franco's
dood, evenals de oud-strijders uit de
Spaanse Burgeroorlog. Zij riepen
leuzen tegen de democratie en voor
de oude orde.
Maar het democratiseringsproces
dat na de dood van Franco in gang
is gezet, in de eerste plaats door ko
ning Juan Carlos, en later ook door
premier Suarez, is onomkeerbaar.
Spanje heeft zich in de afgelopen
twee decennia steeds meer ontwik
keld tot een moderne samenleving
en is door zoveel banden verbonden
met de rest van West-Europa dat het
er alleen maar bij gebaat kan zijn
het democratiseringsproces te ver
snellen, om zo in staat te zijn zich
zo spoedig mogelijk te kwalificeren
voor een lidmaatschap van de Euro
pese Gemeenschap. Voorlopig zal dat
echter nog wel enige tijd duren.
Wat gaat er nu allemaal gebeuren?
In de eerste plaats zal het Spaanse
v>olk zich op 19 december via een re
ferendum uitspreken over de voorge
nomen veranderingen. D,at referen
dum betekent echter niet meer dan
een formaliteit want er wordt uiter
aard geen rekening mee gehouden
dat het volk zich zal uitspreken té
gen vrije verkiezingen. Bij de ver
kiezingen zullen dan vervolgens twee
kamers worden gekozen, een eerste
kamer (senaat), die zal bestaan uit
207 afgevaardigdenen een tweede
kamer (congres) waarin 350 leden
zitting zullen hebben. Beide kamers
worden voor een zittingsperiode van
vier jaar gekozen en beschikken bei
de over wetgevende bevoegdheden.
De koning zal een voorzitter kiezen
voor de gezamenlijke zittingen van
de twee kamers, die weer de naam
Cortes krijgt.
Vrije verkiezingen
Op een aantal punten heeft de re
gering onder druk van de huidige
Cortes bakzeil moeten halen bij haar
hervormingsplannen. Dat betreft het
feit dat er een kiesdrempel wordt in
gesteld, waardoor splinterpartijen
niet de kans zullen krijgen hun in
trede te doen in het parlement. Ver
der is het evenredigheidsprincipe (het
aantal uitgebrachte stemmen gedeeld
door het aantal beschikbare zetels) in
die zin beperkt dat het aantal stem
men per provincie wordt opgeteld,
dus niet landelijk.
In de praktijk betekent dat dat de
dunbevolkte provincies in het voor
deel zullen zijn tegenover de dicht
bevolkte. Dat zal tot gevolg hebben
dat rechtse partijen een gunstiger
uitgangspositie zullen hebben dan
linkse, omdat de dunbevolkte pro
vincies, in het algemeen agrarisch,
traditioneler, dat wil zeggen conser
vatiever stemmen dan de dichtbe
volkte.
Vandaar ook dat er van de linker
kant al scherpe reacties zijn geweest
tegen deze correctie op het evenre
digheidsprincipe. Bovendien wijzen
zij erop dat er ondanks de beleden
wil van de regering om een demo
cratisch stelsel in te voeren nog tal
van omstandigheden bestaan die die
democraties op alle mogelijke manie
ren belemmeren: het feit dat nog
steeds allerlei mensen willekeurig
gearresteerd kunnen worden, de mo
gelijkheid om pohtieke bijeenkom
sten te verbieden, de omstandigheid
dat radio en t.v. zich geheel in re
geringshanden bevinden.
Van werkelijk vrije verkiezingen,
zo is de kritiek van links, is daar
door eigenlijk geen sprake. Gevreesd
wordt dat de ruime manipulatiesmo
gelijkheden en de beperking van het
evenredigheidsstelsel uiteindelijk tot
gevolg zullen hebben dat de behou-
dende krachten in Spanje de over
hand zullen houden en de verhoudin
gen in de te kiezen volksvertegen
woordiging niet de werkelijke
krachtsverhoudingen in de Spaanse
samenleving zullen uitdrukken.
GENEVE, 24-11. De Britse confe
rentievoorzitter Ivor Richard heeft
dinsdag een nieuw compromisvoor
stel gedaan inzake de onafhankelijk
heidsdatum, in een poging de Rho-
desië-conferentie uit de impasse te
halen. Richard overhandigde Nkomo
en Mugabe, de leiders van patriot
tisch front, een document waarin
staat dat de Britse regering „vast op
het standpunt staat dat alle over
eengekomen procedures iri Rhodesië
op tijd voltooid zullen zijn om moge
lijk te maken dat onafhankelijkheid
wordt verleend per 1 maart 1978".
Conferentie-kringen zeggen dat de
Britse regering daarmee 1 maart vast
stelt als de uiterste datum waarop
Rhodesië onafhankelijk wordt.
„Ffifseu"
JOHANNESBURG. De politie heeft
een inval gedaan in het hoofdkan
toor van het christelijk instituut in
Johannesburg.
ADEN. Luchtdoelgeschut van
Zuid-jemen heeft een Iraans ge
vechtsvliegtuig neergeschoten dat
gisteren (woensdag vanuit Oman het
zuidjemenitische luchtruim was bin
nengevlogen.
MADRID. Een rechtbank in Ma
drid heeft een man en een vrouw tot
zeven maanden gevangisstraf ver
oordeeld wegens overspel. Het paar
moet voorts 50.000 peseta's (1.750
gulden) betalen aan de echtgenoot
die de zaak aanhangig heeft gemaakt.
Verwacht wordt dat het vonnis voor
de nodige opschudding zal zorgen in
kringen van feministen en juristen.
SALISBURY. Leger en luchtmacht
van Rhodesië hebben opnieuw een
actie ondernomen tegen het buur
land Mozambique „als repressaille
voor een niet-uitgelokte agressie".
Volgens een communiqué van het op
perbevel in Salisbury hadden freli-
motroepen Rhodesische troepen van
over de grens beschoten.
BRUSSEL. Politiek België is nog al
geschokt door het plotseling deser
teren van een deel van de Franstalige
regeringspartij, het ressenblement
Wallon (R.W.). Drie van de rege
ringsleden van die partij, minister
Perin en de staatssecretarissen Gol
en Knoops, traden woensdag, met
hun aanhang toe tot een nieuwe po
litieke partij, de „parti des reformes
et de liberte (Wallon)".
PRAAG. Bij een explosie onder een
brug zijn in de Tsjechoslowaakse
stad Ostrau 32 personen merendeels
zwaar gewond.
TEL AVIV. In de Negev is een
auto met diplomaten en Amerikaan
se en Israëlische toeristen van de weg
geraakt en gekanteld. De 36-jarige
James Dean, eerste secretaris van de
Amerikaanse ambasade in Tel Aviv
verloor het leven.
BELFAST. Woensdag is in de
Noordierese hoofdstad een Britse
militair gesneuveld in een vuurge
vecht, dat volgens ooggetuigen be
gon, nadat Ierse verzetsstrijders het
vuur openden op een militair hef-
schroefvliegtuig.
WASHINGTON. De directeur van
de Amerikaanse centrale inlichtin
gendienst (C.I.A.), George Bush,
neemt per 20 januari ontslag uit deze
functie, zo heeft hij woensdag zelf in
Washington bekendgemaakt. Op die
dag maakt president Ford plaats
voor Jimmy Carter.
PORTOGERRAIO, ELBA, 24-11
De Fransman Jacques Mayol is in de
Tirreense Zee gedoken tot de we
reldrecorddiepte van 100 meter zon
der ademhalingsapparaat.
Mayol bleef drie minuten 30 se
conden onder water en brak het re
cord uit 1974 van 87 meter-van zijn
oude rivaal de Italiaan Enzo Maiorca.
In tegenstelling tot vorige presta
ties heeft Mayol die van dinsdag vol
gens zijn zeggen verricht tot meer
dere eer en glorie van de weten
schap, om vast te stellen wat voor
uitwerking waterdruk heeft op het
menselijk lichaam.
HENGELO. Dikkers Afsluiters
(Valves) BV heeft van de Ameri
kaanse General Electric een order
ontvangen voor enkele honderden
veiligheidstoestellen ter waarde van
f 32 min.
DEN HAAG. Zowel minister-pre
sident Den Uyl als minister Van Agt
(justitie) hebben in de Tweede Ka
mer, verklaard, dat ook na de ver
schijning van de ontwerp-resolutie
van PvdA en PPR de vertrouwens
basis in het kabinet nog in voldoen
de mate aanwezig is.
DEN HAAG. Mensen die hun haar
permanenten of kleuren met oxyde-
rende haarverven, lopen het risiko
schadelijke stoffen in het lichaam te
krijgen. Hef gebruik van deze haar
verven, die normaal in de drogiste
rijen, warenhuizen en kapsalons te
koop zijn, is op zijn minst riskant.
Tot deze konklusie heeft een onder
zoek geleid van het Konsumenten
Kontakt en de Bond van weten
schappelijke arbeiders.
ARNHEM-FRANKFORT. Als de
nationale regeringen in Europa geen
oplossingen vinden voor de proble
men van de Europese textielsektor,
dreigen in de komende tien jaar nog
eens 1,5 min. arbeidsplaatsen verlo
ren te gaan.
AMSTERDAM. Het Amsterdamse
PPR-raadslid F. van de Ven heeft
burgemeester Samkaldea schriftelijk
gevraagd een onderzoek in te stel
len naar „mogelijke wantoestanden"
bij het in verzekering stellen van
verdachten op het Amsterdamse
hoofdbureau van politie.
DEN HAAG. Het ministerie van
volkshuisvesting en ruimtelijke or
dening heeft aan de gemeente Tho-
len een rijksbijdrage van f 760.000
toegekend voor de uitvoering van
het saneringsplan kom Poortvliet,
aldus donderdag een persbericht.
NIJMEGEN. Wat vorig jaar in
Middenmeer met een moeder-MAVO
is begonnen, en begin dit jaar in
Nijmegen eén vervolg kreeg, hééft
ertoe geleid, dat thans ettelijke dui
zenden volwassen, voor het over
grote deel vrouwen overdag in 42
plaatsen in ons land op de MAVO
zitten. Daarbij staan nog reeksen be
langstellenden op de wachtlijsten,
wat met name het geval is in Rotter
dam.
ARNHEM. Tijdens een gezamen
lijke grenskontróle van douane en
Koninklijke Marechaussee zijn in de
trein op het trajekt Emmerik-Arn-
hem, twee mannen van Italiaanse
nationaliteit aangetroffen. Zij Waren
in het bézit van: een revolver, mu
nitie, twee handgranaten en spring
stof. Ze zijn door de Koninklijke
Marechaussee aangehouden.
DÉN HAAG. In de Tweede Ka
mer wordt verschillend gedacht over
de mate, waarin de gronden voor
het erkennen van gewetensbezwaren
tegen hetvervullen van militaire
dienst verruimd moeten worden.
ZONDAG 28 NOVEMBER
NED. I: Het AVRO-programma
begint met het immer sfeerrijke
muziekmagazine Jonge mensen op
het concertpodium. De optredenden
zijn de Nederlandse hoornist Her
man Jeurissen, de Nederlandse ho
boïst Jan Kouwenhoven, de Engelse
bariton David Wilson Johnsen en de
Hongaarse zynbaloniste Marta Fa
bian. Na dit muzikale uur zijn er
tie>n minuten voor Jan Brusse die in
zijn rubriek Hier Parijs, hier Jan
Brusse enige wetenswaardigheden
uit Frankrijk vertelt. Vervolgens
gaat de filmprojektor draaien voor
de filmkeus van de maand: de klas
sieke rolprent Action in the North
Atlantic. Twee uur voortreffelijk
filmgenot onder meer dankzij het
spel van prominente Hollywoodster-
ren. De belangrijkste van hen is
Humprey Bogart die de hoofdrol
vertolkt van een keiharde zeeheld.
Hij is de eerste stuurman Joe Rossie
op het nieuwe Liberty-schip, dat
DAMASCUS, 25-11. „Als Israël
niet bang van vrede is, moet het zijn
politiek van het annexeren van Ara
bisch gebied en het aan de Palestij-
nen onthouden van het recht op hun
vaderland staken". Dit was de reak-
tie van de Egyptische minister van
buitenlandse zaken Ismail Fahmi op
het aanbod van iijn Israëlische
ambtgenoot Allon tot een gesprek
met Fahmi over vréde.
Als Israël echt vrede wil, aldus
Fahmi, is de enige manier de her
vatting van de Geneefse konferentie
of via de veiligheidsraad. Hij noem
de het aanbod van Allon „een grap
pige propagandaverklaring".
SCHIPHOL, 25-11. Het geschil
tussen Nederland en de Sowjet-Unie
over de verdeling van het passa-
giresaanbod op de luchtlijn Amster
dam-Moskou is opgelost. De KLM
en de Russische maatschappij Aero-
flöt hebben in Moskóu een zogéhe-
ten Pool-overeenkomst gesloten,
waarbij de beide maatschappijen een
gelijke opbrengst vin de vluchten
tussen de beidé hoofdsteden, die zij
uitvoeren, ontvangen.
ROERMOND, 25-11. De recherche
van de rijkspolitie,, distrikt Roer
mond, heeft tijdens' een overval in
de nacht van woensdag op donder
dag op een boerderij in het Lim
burgse Echt een kófnplete installa
tie gevonden voor het vervaardigen
van, amfetamine. Ook is een grote
hoeveelheid van dit verdovend mid
del en een hoeveelheid grondstoffen
voor de vervaardiging hiervan in
beslag genomen. De politie heefteen
aantal arrestaties verricht.
KORTE BERICHTEN
UIT HET BINNENLAND
DEN HAAG. PvdA-fraktievoorzit-
ter Ed van Thijn. vindt het „een mis
selijke suggestie" als wordt gezegd
dat het kamerdebat over de zaak-
Menten zou zijn aangegrepen om
minister Van Agt als lijsttrekker
van het CDA in een kwaad daglicht
te stellen.
DEN. HAAG; De ministers van
ekonomische zaken en sociale za
ken. hebben hun beroep op de kroon
over dé vestiging van éen ertsknik-
kerfabrïek door Kruwal B.V. in
Europoort ingetrokken. Het beroep
was ingesteld tegen het afwijzend
besluit van gedeputeerde staten van
Zuid-Holland over een vestigings
vergunning voor de ertsknikkerfa-
briek.
Advertentie
Voordelig
Voor de konstante spaarder, die zijn
spaartegoed niet vaak aanspreekt. Het Spaar-
extra-Premieboekje van de Rabobank is
dan een prachtige manier om extra rente te
maken. Uw spaartegoed blijft onmiddellijk
opeisbaar. U betaalt wel 2% over elk opge
nomen bedrag. Als vuistregel kan gelden
dat het Spaar extra-Premieboekje voordelig
is, als u het spaartegoed langer dan een jaar
laat staan.
Niet voordelig
Bent u een spaarder, die geregeld wat van
z'n spaartegoed opneemt, dan is het Spaar
extra-Premieboekje niet voordelig voor u.
U kunt dan beter een andere spaarvorm
kiezen. De Rabobank helpt u daarbij graag.
Over sparen gesproken
Sparen is een zaak van meer dan rente
alléén. Wip daarom even bij ons binnen als u
meer wilt weten over de verschillende mo
gelijkheden. Met 3100 vestigingen is er altijd
een Rabobank in de buurt En goede raad
kost niets.
geld en goede raad
deel uitmaakt van een konvooi met
bestemming Moermansk. Het kon
vooi wordt in het noordelijk deel
van de AllanPiscshe Oceaan aange
vallen door Duitse U-boten. Na deze
film met een flinke dosis heroiek en
romantiek zit 'het AVRO-program-
ma erop. Nog twintig minuten zijn
er voor het humanistisch verbond
dat de tweede aflevering brengt van
een serie over het gezin en andere
samenlevingsvormen. De NOS komt
tussen vier en vijf uur 's middags
met het kinderprogramma Sesam
straat, een reportage van het con
cours hippiqüe Jumping Amster
dam en de voetbal- en toto-uitsla
gen.
NED. II: De eerste 25 minuien van
het avondprogramma zijn voor het
achtste deel van de avontuurlijke
jeugdserie Rogier van ter Doest.
Eremboud regeert weer, maar
Rogier is gewond. Er gebeurt iets
geheimzinnigs op het kasteel. Na het
regionaal nieuws in Van gewest tot
gewest, worden de sportliefhebbers
op hun wensen bediend. Studio
Sport 'heeft onder meer een samen
vatting van de hoofdstedelijke der
by tussen Ajax en FC Amsterdam.
In het diskussieprogramma Fron
taal komt de volgende stelling aan
de orde: Nederland moet de ekono
mische betrekkingen met Zuid-Afri-
ka verbreken. Deze stelling wordt
verdedigd door Bas de Gaay Fort
man, voorzitter van de PPR-fraktie
in de Tweede Kamer. Zijn tegen
stander in het debat is het VVD-ka-
merlid. In hoeverre kennen wij de
medemens? Dat is de kernvraag in
de aflevering van de rubriek Ziens
wijze. Jack van Belle heeft een ge
sprek met Henri Knap, Ina van
Faasen en Alice Oppenheim. De
laatste 25 minuten op deze zender
zijn voor de rubriek Beeldspraak.
Daarin een programma over de vrij
wel onbekende dichter Pierre Kemp,
die van 1886 tot 1967 leefde.
ZONDAG 28 NOVEMBER
NED. I: 11.00 Eucharistieviering;
14.00 Teleac; 16.00 Nieuws; 16.02 Se
samstraat; 16.27 Jumping Amster
dam; 16.55 Toto; 17.00 Vesper; 17.30
Wilde ganzen; 18.16 Teleac; 18.55 De
berepoot; 19.00 Nieuws; 19.05 Jonge
mensen op het concertpodium; 20.05
Hier Parijs, hier Jan Brusse; 20.15
Konvooi naar Moermansk; 22.15 Ge
zin gezien; 22.30 Journaal.
NED. U: 18.30 Informatie Turken;
18.35 Rogier van ter Doest; 19.00 Van
gewest tot gewest; 19.15 Studio
Sport; 20.30 Frontaal; 21.35 Nieuws;
21.40 Zienswijze; 22.40 Beeldspraak
23.05 Journaal.
MAANDAG 29 NOVEMBER
NED. I: De eerste vijftig minuten
bij de TROS zijn geresérveerd voor
de jeugd. Ringo, de gevluchtp was
beer is een gedramatiseerde natuur
film uit de Walt Disney-studio's. De
film toont een pasgeboren wasbeer-
tje dat zijn woongebied moet verla
ten omdat op die plaats een winkel
centrum moet verrijzen. Vervolgens
wordt de schijnwerper gericht op de
uiterst suksesvolle Amerikaanse for
matie The Carpenters. Onlangs ga
ven broer Richard en zus Carpenter
met hun groep een glansvol optre
den in de Amsterdamse Jaap Eden-
hal. De liefhebbers van de soft-pop
komen met een reportage hiervan
goed aan hun trekken. Met een on
derbreking voor het journaal is de
buis daarna tot half elf voor de vier
jaar oude film Buck and the prea
cher. Buck is een zwarte ex-sergeant
bij de cavalerie, die een karavaan
bevrijde negerslaven leidt op hun
tocht naar het westen van de Ver
enigde Staten. Op deze gevaarlijke
tocht krijgt Buck assistentie van een
neger (Harry Belafonte) die zich
priester noemt. Hij is gekleed in het
ambtsgewaad van. een door hem om
het leven gebrachte dominee en
draagt ook diens Bijbel met zich
mee. Met een kunstzinnig program
ma wordt de TROS-avond besloten
In de tweede aflevering vaii de ru
briek Van beroep wordt de schijn
werper gericht op de fijnschilder.
Deze naam wordt gegeven aan schil
ders die met uiterst fijne penseel
streken op de mythologie gebaseer
de voorstellingen in beeld brengen.
NED. II; De VARA gaat van start
met de humoristische serie Adams
family. Na een ruzie in de familie
pakt oom Fester zijn biezen. Daar
na de voorlaatste aflevering van
Harry zoekt werk, de serie over de
jeugdwerkloosheid. Harry doet dit
maal op het kleine eiland Sint
Eustatius een poging om de aan de
slag te komen. Na het journaal wor
den de trossen losgegooid van de
Charlotte Rhodes, het vlaggeschip
van De Onedin Lijn. Dit betekent het
beffin van een nieuwe reeks avon
turen van de zeeheld James Onedin.
Een schip van de Onedin Lijn en een
schip van een konkurrerende maat
schappij varen gezamenlijk naar
Liverpool. Als het schip van de kon-
kurrent moeilijkheden krijgt, wei
gert James Onedin om hulp te ver
lenen omdat hij het leven van zijn
eigen mensen niet in de waagschaal
toil stellen. Na deze ontmoeting met
De Onedin Lijn is het de beurt aan
de rubriek Koning Klant met kon-
sumentenvoorlichting. De serie Vol
gende Patiënt zórgt voor enig licht
voetig vermaak. Het ziekenhuis van
St. Swithin krijgt bezoek van een
beeldschone Amerikaanse studente
in de medicijnen. De jonge dokters
sloven zich ontzettend uit om bij
haar in een goed blaadje te komen.
Het laatste onderdeel van het VA-
RA-programma is de aktualiteiten-
rubriek Achter het nieuws.
MAANDAG 29 NOVEMBER
NED. I: 10.45 Schooltelevisie; 18.15
Teleac; 18.45 De berepoot; 19.05
Walt. Disney: 19.55 The Carpenters;
20*35 Buck and the preacher; 21.35
Journaal; 21.50 Buck and the prea
cher; 22.35 Van beroep: fijnschilder;
23.20 Symbiose; 23.25 Journaal.
NED. II: 18.45 Informatie Surina-
mers; 18.55 Nieuws; 19.05 The Ad-
dam s family; 19.30 Harry zoekt
werk; 20.00 Journaal; 20.25 De One
din Lijn; 21.15 Koning Klant; 21.40
Volgende patiënt; 22.05 Achter het
nieuws; 22.55 Socutera; 23.05 Jour
naal.