Uit de geschiedenis
van de Firma Landegent en de
beurtschepen
r
fe.
CNV-distriktsbestuurder sprak
te Bruinisse
De
rijksbegrotingen
4
Brok Schouwse historie
l-r-l
MMK
Verzeker uw
crematiekosten door
lid te worden van de
KoninklijkeVereniging
voor Facultatieve Crematie
O
In 1916 tekende brandstoffenhandelaar P. C. Landegent zijn motorschip „Jo
hanna".
WESTERSCHOUWEN, 22-9. Het geslacht Landegent
vindt zijn oorsprong in Belgisch Vlaanderen. In het
midden van de zeventiende eeuw arriveerde te Drei-
schor een man die met de vlasserij te maken had. Hij
werd aangeduid als Jan van Landegem, naar de plaats
van herkomst Landegem, ongeveer 10 km ten westen
van Gent.
Nakomelingen van hem en zijn Dreischorse vrouw Susannetje Hubregtse
veranderden de familienaam in Landegent. Hoewel in de vorige eeuw in
geheel Schouwen nog veel voorkomend, bléven tot heden in de Westhoek
slechts twee takken voortbestaan. Het vijfde geslacht na genoemde Jan van
Landegem bleèk Hubregt Landegent te zijn, in 1810 geboren te Ellemeet. Na
1842 woonde hij te Haamstede op de hoek Zuidstraat-Dal en stond inge
schreven als winkelier en overleed aldaar op 74-jarige leeftijd.
i z&L'S
i-
V- V
-i
BRUINISSE, 23-9. Woensdagavond
was er een vergadering van de
Christelijke Besturen Bond afdeling
Bruinisse in „'t Durps'uus". De voor
zitter de heer W. van Gilst opende
de vergadering met gebed en het
voorlezen van Math. 7 vers 1 tot en
met 12 met aansluitend een korte
meditatie. De voorzitter legde de na
druk op de situatie zoals die heden is,
en dat mensen in deze moeilijke tijd
met elkander moeten doen wat de
hand vindt om te doen. Hij sprak ook
een woord van welkom in het bijzon
der aan het adres van de heer v. d.
Kamp, distriktsbestuurder C.N.V.,
die op deze vergadering aanwezig
was.
Vervolgens was het de béurt van
de heer v. d. Kamp die sprak over
het te volgen beleid, nu het C.N.V.
een eigen koers vaart.
„We willen geen strak beleid van
boven af, maar aan de hand van
vragen uit de besturen onze menin
gen naar voren brengen indien nodig
in de kamer of Gedeputeerde Staten.
Het C.N.V. wil komen tot distrikts-
raden om een betere verstandhou
ding onderling te bewerkstelligen.
Ook op Schouwen-Duiveland wil
men een distriktsraad installeren. De
besturen op Schouwen-Duiveland
willen hieraan wel medewerking
verlenen ook de besturenbond Brui
nisse. De mogelijkheid is er dan om
op zo'n vergadering van die raad ur
gente punten te bespreken die van
belang zijn voor de bevolking van
Schouwen-Duiveland. Als voorbeeld
vallen te noemen omscholingswerk
en de slappe arbeidsmarkt. De dis-
triktbestuurder kan alleen zijn werk
maar doen als hij weet wat er onder
de leden leeft. De heer Van Gilst
dankte de heer v. d. Kamp voor zijn
betoog, waarna een zeer leerzame
diskussie volgde. Nadat alle vragen
naar genoegen waren beantwoord,
dankte de voorzitter de aanwezigen
voor hun inbreng. De heer v. d.
Kamo besloot deze bijeenkomst met
dankgebed.
Advertentie
Vraag een folder met inlichtingen aan:
Kon. Ver. voor Facultatieve Crematie,
Antwoordor. 1394, Den Haag.
Plaats:-
Naam:
Adres:
Bon in envelop zonder postzegel opsturen.
Of neem contact op in uw regio met: fJ 1976
J. Lustig,
Renesse, tel. 1455.
-■■■<4
De in 1863 gemaakte foto van P.
Landegent (1837-1888), oprichter van
de latere firma Gebrs. Landegent,
Mogelijk had hij zich ook met de
vlasserij bezig gehouden. In 1833 was
hij te Burgh gehuwd met Willemijn-
tje van der Klooster stammend uit
de vissers en later bekende redders
familie Van der Klooster, die allen
op „het Oude Sluisje" woonden. Een
zoon Pieter Landegent (1837-1888) de
man van de foto, bezat kennelijk
handels en ondernemingsgeest.
Door de familie van zijn moeder
was hU In aanraking gekomen met
schepen en zeevaart, llij vestigde zich
dan ook als schipper op „het Oude
Sluisje" (thans nr. 1).
Dit was na zijn huwelijk in 1860
met het overbuurmeisjc, de wagen
makers dochter Cornelia Elisabeth
Moelijker uit de Zuidstraat.
„Dc Kof"
Met zijn drie zeilen betuigd hou
ten kofschip, misschien omstreeks 75
ton groot in dc volksmond kortweg
„de kof* genoemd begon hij o.a. een
geregelde vaart op Rotterdam. Hij
vervoerde graan, aardappels en uien
in kommissie en bracht o.a. steen
kool en metselstenen of andere za
ken die men in de Westhoek nodig
had mee terug.
Als waardering voor 25 jaar
vriendschappelijke handelsbetrekkin
gen met graanhandel Van Stolk uit
Rotterdam, ontving beurtschipper
Landegent in 1885 van deze firma
twee fraaie geslepen karaffen met
zilver lofwerk en inskriptle.
Dit geschenk is nog in bezit van de
familie. Landegent betaalde dc boe
ren voor hun afgeleverde produkten.
Dit gebeurde in najaar cn winter tij
dens een zaterdagochtend in de
Haamsteedse dorpsherberg (later ho
tel Bom).. Ook werden daar boeren
partij -monsters met de schipper uit
gewisseld. Zoals bekend was goede
rentransport per as in die tijd door
de slechte wegensituatie zeker in de
winter onmogelijk.
Kousuinptiegoederen,
Zo namen ook konsumptiegoede-
ren (winkelwaren) voor de Westhoek
een belangrijke plaats in bij het
vrachtaanbod in Rotterdam. Na de
komst van de tram in 1915 verander
de dit ingrijpend en nam de beteke
nis van de beurtschipperij voor Wes
telijk Schouwen af.
Van de meestoof „De Zeeuw" aan
de Meeldijk, opgericht in 1869 en in
1899 geliquideerd, was Landegent één
van de zestien aandeelhouders.
Hij leverde hieraan blijkens de no
tulen behalve natuurlijk meekrap
ook steenkolen. Tevens zal hij voor
het vervoer van de in grote vaten
verpakte meekrappoeder hebben ge
zorgd.
Vroege foto
Door de beurtvaart op Rotterdam
kwam „het Heertje van Burghsluis"
zoals men hem noemde reeds in de
beginjaren van de fotografie in de
gelegenheid zich te laten „portrete
ren". Dat gebeurde omstreeks 1865
aldaar bij fotograaf Klaarwater aan
de Oostsingel. Slechts 51 jaar oud
overleed Landegent in 1888, die als
oprichter gezien moet worden van de
in onze tijd zo bekend geworden
graanhandel Firma Gebr. Landegent.
Zijn oudste zoon Hubregt Thonis
Landegent was in 1884 inmiddels ge
huwd met de boerendochter Corne
lia Johanna Dalebout uit Dalebouts-
wegje.
Voor hen was op „het Nieuwe
Sluisje" een woning gebouwd (thans
H. Visser). Samen met zijn enige
broer Jan Landegent werd de beurt
schipperij en kommissiehandel van
vader voortgezet. Maar de handel
wijzigde zich, allengs kochten en ver
kochten zij voor eigen risiko. Op de
haven hadden ze hiervoor een pak
huis laten bouwen.
,,'t Aeckje"
Omstreeks 1890 schaften ze zich
een ijzeren zeilklipper aan, die de
naam Cornelia Johanna kreeg (zie
foto) maar die in de volksmond be
kend stond als ,,'t Aeckje". Het schip
was 86 ton of 43 last groot, had een
lengte van 22 meter en een
breedte van 3.50 m. Samen met
een knecht voer Jan Landegent op
deze klipper als schipper in najaar
en winter soms bijgestaan door een
tweede knecht.
Na de eeuwwisseling was A. Dijk
graaf schipper later bijgestaan door
Piet en Machiel Landegent. de oud
ste van de vier zonen van Hubregt
Landegent. De enige dochter vertrok
later naar de U.S.A., waar zij in 1974
overleed.
Na 1908 woonde P. C. Landegent
aan Schelphoekhaven te Serooskerke.
alwaar hij een brandstoffenhandel
opzette met een eigen motorschip
„Johanna" waarmee hij steenkolen
uit Limburg en 't Roergebied aan
voerde.
Op zijn laatste tocht in augustus
1908 werd Dijkgraaf plotseling over
vallen door de besmettelijke cholera.
Hij stierf aan boord en werd in Hal
steren begraven. De 18-jarige Ma
chiel Landegent bleef toen op 't
schip over en keerde naar Brughsluis
terug.
Maar alvorens hij in de haven
mocht afmeren, moest hij in z'n
eentje veertien dagen met het schip
aan de „Westbout" in quarantaine.
Proviand zette men af aan dc loop
plank.
KORTE BERICHTEN
UIT HET BINNENLAND
DEN HAAG. De socialist Roethof,
een van de indieners van het P.v.d.
A.-V.V.D.-abortusontwerp, heeft
donderdag met klem ontraden in de
wet op te nemen, dat een arts die
principiële bezwaren heeft tegen
abortus, niet verplicht kan worden
een vrouw te vertellen, waar zij voor
een abortus terechtkwam.
ARNHEM. Commissarissen en aan
deelhouders van de SEP (samenwer
kende elektriciteits-produktiebedrij-
ven) zijn donderdag akkoord gegaan
met de deelneming van de SEP in
het Franse kweekreactorproject Su
per Phénix.
DEN HAAG. Er zijn ge^n aanwij
zingen dat Russische vissers de in
ternationale regels voor de visserij
overtreden. Dit antwoordt minister
Van der Stee (landbouw en visserij)
op vragen uit de tweede kamer. Hij
wijst op de aanbevelingen van de
noord-oost atlantische visserij com
missie, waarvan zestien Europese
staten, waaronder Rusland, lid zijn.
ROTTERDAM. Het college van b.
en w. van Rotterdam wil zo spoedig
mogelijk voorzieningen treffen om
de open hartchirurgie in het Zuider
ziekenhuis in de Maasstad mogelijk
te maken. Door de inschakeling van
dit ziekenhuis wordt de capaciteit
van het hartchirurgisch centrum
Rotterdam aanzienlijk vergroot.
DEN HAAG. De Europese mijn
bouw moet zijn wetenschappelijk on
derzoek en technologische kennis
uitbx'eiden om de armere en dieper
gelegen erts en kolenvoorkomens te
kunnen exploiteren. Dit heeft prins
Bernhard donderdag in Den Haag
verklaard bij de opening van een
congres van Duitse en Nederlandse
mijningenieurs en geologen in het
congresgebouw.
ARNHEM. Bij de papierfabriek
Bührmann Tetterode te Doetinchem
is woensdagmiddag de 34-jarige R.
J. Verbaten uit Didam in een papier
machine bekneld geraakt en op slag
gedood.
Op de zeilen naar Rotterdam en
verder was zeker geen sinekure,
maar de „Slusenaers" kenden het ge
tij en de banken als geen ander. On
der barre weersomstandigheden werd
menig hachelijk zeilavontuur door
leefd.
De „Zeelandia"
In 1913 werd de situatie met de
komst van het motorschip „Zeelan
dia" afkomstig van Bondewej uit
Zeeuws-Vlaanderen enigszins verbe
terd.
De ijzeren klipper „Cornells Johan
na", waarmee tussen 1S90 en 1913
werd gevaren. Thuishaven was
Burghsluis. De foto is van 1898.
BONN. West-Duitsland1 zal in de
algemene vergadering van de Ver
enigde Naties een resolutie indienen
die beoogt een einde te maken aan
vliegtuigkapingen. Dit heeft de re-
gerig in Bonn woensdag meegedeeld.
(Vervolg van pag. 1)
van de subsidieregeling voor con
sultatiebureau^ voor alcohol en
drugs in een vergevorderd stadium
van voorbereiding.
Tot 1921 voer dit schip, dat 90 ton
groot was, wekelijks met graan naar
Rotterdam en bracht veevoer of
kunstmest terug. In dat jaar lieten
de gebroeders M. J. en M. IV. Lande
gent in west-Brabant een nieuw mo
torschip bouwen.
Met deze nieuwe „Zeelandia" die
tot 1954 in de vaart bleef voeren o.a.
Joh. Bolkenbaas en J. Slager als
schipper. De eerste niet minder dan
14 jaar. Op dit 103 ton metende schip
konden ook zeilen bijgezet worden.
Vooral bij een stevige wind en dus
ruwe zee bereikte men dan een sta
bielere vaart.
Burglisluis
Veel werd van en naar Burghsluis
gebracht, zeker niet in het minst na
voortzetting van deze graan- en
kunstmesthandel door een jongere
Minister Vorrink kondigt in haar
begroting '77 een algemeen gerichte
wetgeving op het gebied van de mi
lieuhygiëne aan. Indiening van het
wetsontwerp „algemene bepalingen
milieuhygiëne" is nog in het najaar
van 1976 te verwachten.
Ook dn het nieuwe begrotingsjaar
blijft het beginsel van spreiding van
inkomen, kenmis en macht leidraad
voor de ontwikkeling van het c.r.m.-
beléid.
Voor de wetenschapsbeoefening
heeft de overheid voor 1977 een be
drag van f 2,56 miljard uitgetrok
ken (vorig jaar f 2,3 miljard). Ook
minister Trip (wetenschapsbeleid)
wijst er in zijn memorie van toe
lichting op dat de wetenschapsbeoe
fening van de overheid te maken
heeft met de algemene moeilijke
budgettaire situatie.
Lagere
leerliiigeiischaal
Volgend jaar wil minister Van
Kemenade de leerlingenschaal voor
het lager onderwijs opnieuw verla
gen en wel van 33 tot 32 kinderen
per klas. Hierdoor ontstaan onge
veer 800 nieuwe arbeidsplaatsen
voor onderwijzers.
Er komt een onderzoek naar de
onderwijskundige problemen van de
brugklas - brugperiode bij het
voortgezet onderwijs. Daartoe wordt
door minister Van Kemenade een
adviescommissie ingesteld, die voor
stellen zal moeten doen voor een
landelijke aanpak van de problemen.
Volgens landbouw-mi nister Van
der Stee moet komend jaar hoogste
voorrang worden gegeven aan de
versterking van hef agrarische ont
wikkelingsbeleid. In de begroling-
1977 is daarom rekening gehouden
met een aanzienlijke verhoging (11
procent) van het ontwikkelings- en
saneringsfonds voor de landbouw.
Een verhoging met zestig procent
van de post voor de Stichting Be
heer Landbouwgronden (SBL) wordt
daarnaast aangekondigd.
generatie Gebr. Landegent. Door
toename van het vervoer per as be
sloot men in 1954 toch de „Zeelan
dia" te verkopen. Het is thans de
Bru 17.
Schaalvergroting in handel en land
bouw en een verder veranderende
maatschappij, deden Gebrs. Lande
gent enkele jaren geleden besluiten
het meer dan honderd jaar oude,
maar inmiddels fors gegroeide, be
drijf aan Cebeco Zuidwest te ver
kopen.
Het wei-d gezien als een verarming
van agrarisch Schouwen. Binnenkort
huwt P. J. Landegent, 116 jaar na het
huwelijk van schipper Landegent,
zijn gelijknamige betovergrootvader.
Sindsdien is veel veranderd, zeker
ook met de beurtschipperij van
Burghsluis uit!
W. P. d. V.
