K3 HET VERLEDEN VAN OPA LANGEREIS Amin heeft reden voor wanhoop Ontvoerders Paul Getty jr. veroordeeld CZ3 7 BLIK DOOR HET WERELD Flitsen uit het buitenland REPARATIE WITTE BRUG Rabbijn Jacob Soetendorp overleden Wat biedt de BEELDBUIS makelaarskantoor tamboer b.v. ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE. vr«a»i sojuii ms Nr. suss Idi Amins bewind over Oeganda moet wel ten einde lopen als men de toestand redelijk bekijkt. Maar dat is juist het gevaarlijke: redelijke din gen gebeuren niet zoveel in dit land, anders was Amin nooit president ge worden en zeker niet zo lang geble ven. Maar zijn positie is uitermate precair. Hij, laai nu dreigende taal horen jegens buurland Kenia dat Oeganda wel tot een wanhoopsdaad moet overgaan als het niet uit is met de olieblokkade. Het is taal die de Keniase regering ernstig genoeg moet nemen om alle burgers aan te raden zo snel ze kunnen uit Oeganda te vluchten. Geen overdreven advies want Amins woorden kunnen genoeg zijn om een moordpartij uit te lok ken. Moord en doodslag zijn nu niet precies zaken waarover men zich in Oeganda veel bekommert - de oude dame die na de kaping en bevrijding op het vliegveld van Entebbe zomaar verdween uit een ziekenhuis is maar een voorbeeld. Al eerder zijn Keniase burgers spoorloos verdwenen in Amins rijk. En de olieboycot is niet alleen een kwestie dat Kenia het vertikt langer te leveren als eindelijk niet eens betaald wordt. De chauf feurs van de tankwagens hebben geen lust Oeganda in te rijden - ze zijn hun leven niet zeker. De eige naars van de auto's voelen er even min voor - te vaak zijn auto's zonder meer in beslag genomen. Amin is bezeten van militaire macht. Zozeer dat hij eens bij wijze van interview zijn troepen optrom melde om even te laten zjen hoe hij de Golanhoogte terugveroverd zou hebben als hij de Syriërs gecomman deerd had. Dat van Amins leger de paraatheid in Entebbe niet zo is ge bleken was daarom een geweldige klap voor zijn ego. In Kenia zal men zich over de militaire aspecten dan ook minder bezorgd maken dan men eigenlijk zou moeten als men de aan tallen. vliegtuigen, tanks en ander modern materieel van Amin optelt. In dat opzicht is hij ver superieur rnaar met de kwaliteit van 't bedie nend personeel is het waarschijnlijk wel droevig gesteld. En als al niet het benzinetekort onmogelijk maakt dit geduchte oorlogstuig te gebrui ken, dan is het wel waarschijnlijk dat vrijwel alles onbruikbaar is gewor den door gebrek aan onderhoud. Sinds Amin trots de Aziaten het land uitjoeg is het rollend materieel der spoorwegen vervallen en zijn er meer kapotte dan rijdende bussen in Oeganda. Mogelijke staatsgreep Toch is het niet uitgesloten dat Amin bevel geeft Kenia aan te val len, wat dan inderdaad een wan hoopsdaad zou zijn maar dan een van hemzelf om zijn positie vast te houden. Vechten tegen een zoge naamde vijand zou misschien 't mo reel van zijn leger kunnen opvijzelen waarin nogal fors gemuit wordt en zou ook de burgerij die nu vooral economische misere ervaart weer vervullen met zo geen bewondering dan toch ontzag. In de Afrikaanse wereld is de rol van Amin wel uitgespeeld - teveel van zijn excentrieke uitspraken en gestes zijn voor de rederlyker staats hoofden alleen nog een bron van er- geni$ en gegeneerdheid. Op hulp hoeft hij daarom niet te rekenen, be halve dan misschien van de even vreemde heerser van Libië, kolonel Khadaffi. Die voelt zich echter door Egypte en Soedan bedreigd, die be sloten zouden hebben hem te verdrij ven nadat hij voor de zoveelste maal staatsgrepen in deze 2 landen heeft gestimuleerd. Khadaffi zal dus wel iets anders aan zijn hoofd hebben dan Oeganda. Iets anders is of men van een ver drijving van Amin veel moet ver wachten. Wie het rijtje afgaat van de mogelijke leiders van een staatsgreep kijkt uiteraard naar het leger. Het wexnelt van de tot kolonels en gene raals gebombardeerde korporaals en sergeanten wier voorgeschiedenis overigens haast zo luguber is als van Amin, vol van moorden, roof en ver volging. En dat het in Afrika moge lijk is te blijven bestaan als land in volkomen isolement met een regime van terreur is bijvoorbeeld te zien in Equatoriaal Afrika, Boeroendi en Tsjaad. In menig opzicht is het eens naar Engels model een beetje geor ganiseerde Oeganda ermee te verge lijken, nu al. Sinds 1971 bijvoorbeeld bestaat er geen nationale circulatie bank meer en zijn er geen statistie ken meer vervaardigd van de beta lingsbalans en van de reserves van de schatkist, vermoedelijk omdat nie mand meer enige hoogte had van dit soort zaken. Sinds een maand of acht zijn ook geen overheidspensioenen meer uitbetaald, iets wat des te mak kelijker kan omdat niemand zal dur ven protesteren, wat natuurlijk iets anders ligt als ook soldij achterwege blijft zols nu gebeurt. Kenia krijgt daarvan de schuld en voor Amin hangt alles ervan af dat zijn mannen dit ook geloven. Het is waanzin, maar in Oeganda is het mogelijk. LISSABON. In de basiliek van Lissabon is deze week een mis opge dragen voor de zielerust van de „slachtoffers van de dekolonisatie" op verzoek van een nieuwe groepe ring, „De beweging voor het vader land". JAKARTA. De Indonesische re gering zal 2.500 mensen in vrijheid stellen die sinds 1965 zijn vastge houden op verdenking van betrok- 4kenheid bij de prokommunistische staatsgreep, zo is donderdag verno men uit militaire bron, WASHINGTON. Een vooraan- staanderepublikein uit het Ameri kaanse zuiden heeft zich uitgespro ken voor president Gerald Ford als republikeins kandidaat voor het Amerikaanse presidentschap. Het zou de weegschaal in het nadeel van Ronald Reagan in de strijd om de republikeinse voordracht kunnen doen doorslaan. ROME. Vijf weken na de parle mentsverkiezingen in Italië zal nog deze week de 36ste regering sinds de instelling van de republiek wor den gevormd. ROME. Onbekenden hebben don derdagochtend een bomaanslag ge pleegd op de vestiging van het Zwitserse chemisch concern Hoff man La Roche in Rome. In een op slagplaats werd grote schade aange richt. Er zijn geen slachtoffers. MOSKOU. Een Russische recht bank heeft een 48-jarige man tot de dood door de kogel veroordeeld, om dat hij zijn bejaarde vader en stief moeder had laten vermoorden. De man die de dubbele moord pleegde, kreeg ook de doodstraf. POINT A PITRE. Ongeveer dertig gezinnen zijn uit drie dorpen op het Caribische eiland Guadeloupe ge vlucht voor hete as uit dc vulkaan Soufricrc. JOHANNESBURG. In de hoofd stad van de Zuidafrlkaanse Bantoe stan Transkei is de arrestatie beves tigd van negen, vooraanstaande le den van de „Demokratische partij", de oppositiepartij, onder wie partij voorzitter Hector Ncokazi. ROME. In een theater in Rome vlakbij de sjieke Via Venetso is voor het eerst in bijna veertig jaar het centrale comité van de Spaanse kommunistische partij in openbare vergadering bijeengekomen. BEIROET. De evakuatie van ge wonden uit het Palestijnse kamp Tall Al Zaatar aan de oostrand van Beiroet kan nog niet beginnen. Naar van de zijde van het Internationale Rode Kruis werd vernomen, zijn de onderhandelingen met de betrokken partijen nog gaande. DACCA. Er mogen weer politieke partijen worden opgericht in Bangla Desj. President Aboe Sdat Moham med Cayem ondertekende woensdag een wet waarin het partijstelsel wordt geregeld. MARSEILLE. De woensdagochtend in Marseille onthoofde 21-jarige kin dermoordenaar Christian Ranucci was de eerste misdadiger die sinds meer dan drie jaar in Frankrijk ter dood werd gebracht. AMSTERDAM, 29-7. Dr. Jacob Soetendorp, van 1953 tot 1973 rab bijn van de liberale Joodse gemeen ten in Nederland, is woensdag tijdens een kort verblijf in Denemarken op 62-jarige leeftijd overleden. Hü werd getroffen door een hartaanval. Dr. Soetendorp, behalve rabbijn ook een bekend publicist, woonde in Denemarken een conferentie bij. Vanaf 1973 was hij rabbijn in Go- thenburgh (Zweden). Dr. Soetendorp is na de twééde wereldoorlog onder andere hoofdredacteur geweest van het nieuw Israëlisch weekblad. De begrafenis vindt morgen (vrijdag) plaats in Gothenburg. Men zal zich herinneren dat rab bijn Soetendorp destijds aanwezig was bij de onthulling van het Jood se herdenkingsmonument te Zierik- zes uur worden reportages getoond van gisteren gehouden wedstrijden in voetbal, boksen, judo en worste len. Het avondprogramma van de TROS begint met een speelfilm. Het Is een film uit de cyclus rond de Amerikaanse akteur Eddie Cantor. In de 43 jaar oude rolprent Roman Scandals keert de komiek Cantor terug naar het klassieke Rome. Hij speelt een eigenwijze knaap die toevallig ontdekt dat een belangrij ke man in de stad een geweldige schurk is. Cantor belooft bonte avonturen, onder meer op een sla venmarkt. Na deze film brengt de TROS de slotaflevering van Vrou wen die 1historie maakten. In deze uitzending aandacht voor o.a. kei zerin Josephine, Lady Hamilton en Madame Durbarry. Uit het museum van de scheppende mens is de titel van de hierna uit te zenden boeien de dokumentaire. Deze film werpt een licht op de vele gouden schatten uit de Zuidamerikaanse beschaving van .de Azteken en de Inca's. Met een zgn. Aktua Special wordt het TROS-programma afgerond. Han hammers, de verguisde en geprezen ex-wethouder van Amsterdam heeft een gesprek met de journalist Henri Schoup. Aanleiding is het feit, dat Lammer» morgen wordt geïnstal leerd als drost van Almere. NED. II: Het tweede net komt om zeven uur met een aflevering van de vrolijke jeugdserie De kinderen van nummer 47A. Alle aandacht gaai uit naar Binny, die veel aanleg blijkt te hebben voor buitenzintuiglijke waarnemingen. Vervolgens een nieuwe aflevering van de informa tieve serie De wonderlijke beginja ren van de film. Presentator Peter Ustinov onderstreept in deze afleve ring het belang van de magie op het witte doek en onthult het ge heim van enkele filmtrucs. Sport nieuws uit binnen- en buitenland, wordt in de volgende veertig minu ten opgediend door de mensen van Studio Sport. Daarna is het tijd voor de Amerikaanse fïlmdokumentaire De vrede van Appomattox, over de burgeroorlog tussen het noorden en het zuiden van de Verenigde Staten die tussen 1861 en 1865 plaats had. Om half tien begint de op één na laatste uitzending van de Olympi sche Spelen. Tot ongeveer half één twee onderdelen: een opsomming van de hoogtepunten van de afgelo pen vijftien dagen van de Spelen, gevolgd door een reportage van het groot springconcours om de Grand Prix. ZONDAG 1 AUGUSTUS NED. I: 11.00 Kerkdienst; 14.45 Cursus; 15.00 Olympische Spelen; 19.00 Journaal; 19.05 Film roman scandals met Eddie Cantor; 20.35 Vrouwen die historie maakten; 21.25 The tribal eve22.15 Aktua Special. NEDt II: 19.05 De kinderen van nummer 47A; 19.25 De wonderbaar lijke beginjaren van de film; 19.50 Studio Sport20.30 De vrede van Appomattox; 21.25 Olympische Spe len. Fataal dialekt BARNEVELD, 29-7. In het Veluwse Garderbroek (gem. Barneveld) gaf een boer een loonwerker opdracht zijn greslandom te maaien. De loonwerker eveneens uit Gar derbroek, die kennelijk het Véluws dialekt niet machtig is, verstond gerstland en voerde de opdracht uit. Daar mee zag de boer zijn totale gerstoogst verloren gaan. De verontwaardigde boer hierover: „Ik snap niet hoe iemand zo stom kan zijn. Net arende gerst maai je toch niet om. Ik bedoelde natuurlijk mijn grasland. Het gerst was voor mjjn vee bestemd. Dat heeft nu de komende winter niets te eten. Door de droogte van dit jaar wordt het vee voer verschrikkelijk duur. Dat kan ik als eenvoudige boer niet opbrengen. Ik zal mijn vee nu moeien verko pen". ZfkRIKZEl r I. weer eev ee" tell'i'd verscheur» n aan dr Witte Brug tc Zicnk :cr Behoud- van de brug vergt regehnatug onderhoud. Tussen de stei gers door echter blijft een blik mogelijk op de Zuidhavenpoort. Overigens zullen de stellingen de sexzoensfotografen van nu en straks toch wat Spijt bezorgen. (FotuZierikzccbche Nieuwsbode) ROME, 29-7. Twee onderwcreldfi- guren uit Zuid-Italië zijn woensdag avond tot langdurige gevangenis straffen veroordeeld wegens de ont voering van de jonge Paul Getty in 1973. Giuseppe La Manna die de ont voerde destijds een oor zou hebben afgesneden om kracht bij te zetten aan de eis voor een hoog losgeld, kreeg 16 jaar en zijn medeplichtige Antonio Mancuso acht jaar. De hoofdverdachte, dc als leider van dc Mafia in Calabrië geldende Girola- mo Piromalli, bijgenaamd „Don Mommo", werd wegens gebrek aan bewijs vrijgesproken. Tegen hem was 23 jaar geëist. ZONDAG 1 AUGUSTUS NED. I: Op de zondagmiddag staal dit net in het leken van de Olympische Spelen. Tussen drie en Donderdag 5 augustus, 20.10 uur, Nederlaxid I: Echo's uit het Al pendal. Een compilatie uit de Fred Haché en de Barend Servet shows en van Oekels Discohoek. Met als moppentapper Harry Touw als Fred Haché. MAANDAG 2 AUGUSTUS NED. I: Het eerste net wordt vanmiddag om vijf uur reeds in werking gebracht. Dat heeft te ma ken met de allerlaatste uitzending van de Olympische Spelen, die de afgelopen weken zoveel beslag op de Nederlandse tv-zendtijd hebben gelegd. De uitzending bevat een sa menvatting vam de slotceremonie van de Olympische Spelen alsmede een herhaling van enige hoogtepun ten van de Spelen. Het avondpro gramma wordt verzorgd door de NCRV. De spits wordt afgebeten door de Zweedse dokumentaire Het luchtschïpavontuur. In deze film over de geschiedenis van het lucht schip krijgt de kijker een overzicht van de geslaagde en niet geslaagde vluchten met luchtschepen. Daarna de Duitse natuurfilm Kleingoed in de dierenwereld. De hoofdrolspelers in deze film zijn diverse kleine diersoorten die in onze eigen bossen leven, zoals bijvoorbeeld de bos muis. In de Filter Furore Show wordt de schijnwerper gericht op het Schotse duo Gallagher en Lyle. De paardesp'ort krijgt in de volgen de 25 minuten de ruimte. De NCRV vertoont opnamen die gemaakt zijn tijdens de verschillende uitzendin gen om de NCRV-Springtrofee. De ze opnamen bevatten onder meer Advertentie I. tamboer jr. makelaar onroerende goederen kantoor: lindenlaan 3 middelharnis tel. 01870-3477* privé: 01870-3816 bemiddeling bij aan- en verkoop taxaties beheer assurantiën hypotheken LidNBMJ Friese sjezen en dressuurproeven. Na het journaal een aflevering van The Collaborators. De echtgenote van een reóhter wordt vermist. Op hun speurtocht naar de vrouw ko men Brewer en Erickson terecht in een gezelschap West-Indiërs die voodoo-plechtigheden aan het vie ren zijn. NED. II: Het hoogtepunt vaxi de -TROS-avond is ongetwijfeld de show met de Amerikaanse artieste Shirley MacLaine. Een sprankelende show waarin vrouwtje MacLaine de gastvrouwe is van onder meer haar vakzuster Carol Burnett. De TROS opent haar programma met de na tuurfilm Okavango, genoemd naar de rivier die ontspringt in de hoog landen van Angola en die op de Zambesi na de grootste rivier is. Iets heel anders na het journaal. De TROS heeft dan de opzet de kijkers te vermaken met de Amerikaanse tv-film De rangers. Een film waarin veel gebeurt en waarin de twee hoofdpersonen, twee rangers, dan ook hun handen vol hebben. Zo worden de rangers gekonfronteerd met twee bijna doodgevroren skiërs, met twee in moeilijkheden geraakte bergbeklimmers, een meisje dat haar been breekt en een onderwij zeres die bij de mannen gevoelens uil het verleden oproept. In de show If they could'see me now"be'wijst de artieste Shirley MacLaine welk een theatervrouw zij is. De laatste 45 minuten gaan op aan aktualiteiten en daarvoor zijn Wibo van de- Linde en zijn klub verantwoordelijk. MAANDAG 2 AUGUSTUS NED. 1: 17.00 Slotceremonie Olympische Spelen; 18.55 Journaal; 19.05 Dokumentaire The airship ad venture; 20.00 Natuurfilm Kobolde des Waldes; 20.45 Filter furore fes tival; 21.35 Journaal; 21.50 The col- laborators; 22.40 Religieus program ma. NED. II: 18.55 Journaal; 19.05 Okavango; 20.00 Journaal; 20.25 tv- film The rangers; 21.35 If they could see me now met Shirley MacLaine; 22.25 Aktua tv. 54 En in huishoudelijke artikelen. Maar kan op geen stukken na tot enig resultaat komen. Over het al gemeen is men een beetje wantrou wend tegenover deze meneer Lan- gereis, die ze helemaal niet kennen. En geven daarom voorlopig niet thuis. Jacob Langereis is helemaal niet ontmoedigd. Dan maar naar de bron: hij richt zijn rechtstreeks tot enkele fabrikanten en importeurs. Hij garandeert een afname van zo veel en zoveel in een jaar na een ze kere aanloopperiode. Met een optie op meer. Maar bepaalt zelf een prijs. En die is een eind lager dan die, welke de groothandelaren als uiterste offreerden. De betrokken mensen, direktie's van fabrieken en landelijke impor teurs begrijpen duidelijk: dit bete kent een revolutie. Jacob wil recht streeks door de fabrieken en impor teurs bevoorraad worden. En als er met deze laatste kategorie niet dat gene bereikt kan worden, wat hij voor ogen heeft, breekt hij de be sprekingen af en bezint zich enke le dagen op andere mogelijkheden. Hij gaat als resultaat daarvan op reis. Naar Duitsland. Bezoekt daar in de eerset plaats wijnfabrieken. En andere bedrijven, die voor hem van belang kunnen zijn. In gebie den, die weinig van dc oorlogshan delingen te lijden hebben gehad en weer beginnen te draaien. De be sprekingen met de meeste fabrikan ten monden uit in voor hem gunsti ge offertes. Soms bijzonder gunstig. Weer terug in Nederland moet hij enkele moeilijke barrières overwin nen, want dc Nederlandse Kamer van Koophandel voor het buiten land is aanvankelijk niet erg ge neigd medewerking te verlenen voor aankopen in dat land. waarmee we vijf jaren in oorlog hebebn ge legen. Realiseert meneer Langereis zich wel, wat hij riskeert, als hij Duitse waren gaat verkopen? Ne derland wil immers niets meer van de Duitsers weten en u wilt zaken met hen doen? Ja. Inderdaad. En liefst zo gauw mogelijk om anderen voor te zijn, want als we ons nuchtere verstand gebruiken, zullen we moeten besef fen, dat we al heel gauw ditzelfde Duitsland weer nodig zullen heb ben. Denk maar eens aan machines, groot en klein. De Kamer kan niet dadelijk een beslissing nemen. Daarvoor moet eerst kontakt opgenomen worden met de regering; de betrokken mi nisteries. Jacob stelt een ultimatum: ik wacht tot zo lang. Heb ik in die tijd geen positief bericht, dan dop ik mijn peultjes buiten u allen om. Ik heb geen deviezen nodig, want ik weet nu al, dat ik met mijn Neder landse guldens net zoveel zal kun nen kopen als ik wil. Jacob Langereis heeft een regi ment moeilijkheden te overwinnen. Hij bezoekt ook dc wijnstreken van Frankrijk en sluit kontrakten af. Builen de importeurs om. Daar heeft hij niets meer mee te maken. Een aantal Nederlandse fabrikanten stelt hij voor het blok: Leveren en tegen een prijs, die ik vaststel, an ders ga ik naar uw konkurrent. Binnen afzienbare tijd begin ik en dan moet ik artikelen hebben. Graag of niet. Maar denk goed na, voor u beslist, want ik begin met meer dan één zaak tegelijk. In ver schillende delen van het land. Het duurt ondanks zijn voortva rendheid nog tot 1949 voor Jacob Langereis "p enkele uitzonderingen na alles rond heeft. Intussen heeft hij al een grote opslagplaats in Utrecht gekocht. Vandaar uit gaat hij beginnen. Hij neemt in Amster dam twee bestaande, niet bepaald florerende zaken over, in Den Haag door HENK VAN HEESWIJK één, in Utrecht één en in Arnhem één. Hij sluit ze van de ene dag op de andere en laat ze verbouwen: één grote ruimte. Het worden een soort levensmiddelenwarenhuizen. Met huishoudelijke artikelen in de ruim ste zin. En tenslotte spiritualiën. Alles tegen ongekend lage prijzen. In het late najaar van 1949 gaan ze alle vijf tegelijk open. Jacob heeft mensen met vakdiploma's in dienst genomen, zodat -de vestigingswet er geen speld tussen kan steken. Van uit Utrecht, waar de hal intussen tot aan de nok volgestouwd is met dui- zend-en-één artikelen, bevoorraadt Jacob zijn vijf zaken. Hij heeft al een paar vrachtauto's, weliswaar dumpwagens, maar nog tamelijk be trouwbaar. Zodra er nieuwe be schikbaar komen, schaft hij die aan. Door al deze escapades en het feit, dal hij in de jaren '46 tot '49 weinig of niets verdiende, dc ver pleging van zijn vrouw een klein kapitaaltje kost en de studies van zijn beide dochters eveneens geld vragen, is hij zo ongeveer schoon aan de lat. Het pand aan de Sint Anthoniebreeslraal, dal hij aanvan kelijk had willen uitbreiden met een paar belendende percelen, ver koopt bij van de ene dag op de an dere. Want niemand van zijn buren daar wil verkopen. Waarschijnlijk had men dit tegen hem, dat hij in deze Joodse zakenhoek als eenling niet-Joods is. En daarom vertrouwt men hem niet. De vijf zaken gaan lopen; de een wat beter dan de ander. Jacob had ingekalkuleerd. dat hij het eerste half jaar nodig zal hebben als aan loop. Met andere woorden: ook in de eerste helft van 1950 z.a1 er niet of nauwelijks verdiend worden. Maar daarna En tot zolang moet hij proberen het uit te zingen. (wordt vervolgd» l

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1976 | | pagina 7