HET VERLEDEN VAN OPA LANGEREIS Race naar het Witte Huis zonder sterke koploper d e u r I o o Financiële zorg Zeeuwse Waterschapsbond LOG eist handhaving van de kinderbijslag KOOPJES HALEN „WICO" 7 BLIK DOOR HET WERELD ZIERIKZEESCIIE NIEUWSBODE Di,„a*e 22 Jn»i we m. 21913 Jimmy Carter zal deze herfst wel de Democratische kandidaat voor het presidentsehup van de VS worde 11 - er moeten gekke dingen gebeuren wil zijn partij niet met hem in zee gaan. Of zijn tegenstander Ford of Reagan zal zij" is moeilijk te voorzien. De twee Republikeinen die ambitie heb ben voor het Witte Huis hebben el kaar ongeveer in evenwicht gehou den bij het winnen van voorverkie zingen in de staten waar ze beiden meededen - Ford won er ook tivee staten waar Reagan absent was. Maar als men kijkt naar het vaak ge ringe verschil is dit geen prestatie waarmee Ford voor de dag kan ko men - een zittende president die maar amper voorligt op een andere kandidaat is een ongebruikelijk ver schijnsel waarover men zich in de Republikeinse partij qerust zorgen mag maken: de bevolking loopt dui delijk niet warm voor Ford. En par tijen zijn. uiteindelijk meer erin ge ïnteresseerd te winnen met wie dit mogelijk blijkt. Dat Ford het er beter zou afbrengen dan Reagan is niet overtuigend gebleken. En het wordt er voor Ford niet beter op dat zijn tegenstander Carter zal zijn, die in ieder geval gebleken is een zeer vol houdende en actieve campagne te kunnen voeren wat van Fords acti viteiten minder gezegd kan worden. Niet dat de zege van Carter nu zo geweldig is als het lijkt. Wat hij aan concurrenten had ivas niet zo erg veel en die zijn bovendien onder ling sterk verdeeld. Maar om nu te zeggen dat Carter met zijn brede glimlach en voortdurend hameren op de bijbel nu zo geweldig overkomt bij alle Amerikanen is teveel gezegd. Daarvoor spreken de geringe op- komstcijfers bij de voorverkiezingen bijvoorbeeld een te duidelijke taal. En Carter heeft het op veel plekken goed gedaan maar nergens in de gro- Flitsen uit het buitenland MOSKOU. In de Sowjet-Unie is een nieupwe satelliet van het type Interkosmos, de vijftiende in de reeks, gelanceerd, als onderdeel van het program van samenwerking der socialistische landen op het gebied van het onderzoek en het gebruik van de ruimte, zo heeft het Sowjot- persburcau Tass gemeld. FRANKFORT. Het anti-imperia listische comité voorsolidariteit in West-Duitsland heeft bü de officier van justitie in Frankfort een aan klacht wegens volkerenmoord inge diend. tegen premier Vorster van Zuid-Afrika. Premier Vorster is op het ogenblik in West-Duilsland. MADRID. De fede2'atie van Spaan se socialistische partijen hebben de hervormingsplannen van de rege ring een nieuwe slag toegebracht door politieke deelneming krachtens een nieuwe wet op de politieke ver enigingen, welke de kommunistische partij uitsluit, af te wijzen. Deze af wijzing kwam aan het slot van een tweedaags kongres van 11 regionale socialistische partijen die samen de federatie vormen. PARIJS. De Amerikaanse minis ter van buitenlandse zaken, Henry Kissinger, heeft er maandag bij de westerse industrielanden op aange drongen een programma te aan vaarden voor stelselmatige uitbrei ding van de handel met de commu nistische wereld. WESTERSCHOUWEN. Zoals ge meld kreeg Wester schouw en (thuis haven Burghsluis) met de „Andro meda" het eerste schip met een cer tificaat om de Noordzee te mogen be varen. Op het betrekkelijk nog nieu we schip vond een receptie plaats, waarbij burgemeester H. P. Everwijn (geheel links) de eigenaar van liet schip, de heer en mevrouw Van 't Slot - resp. tweede en derde van links - feliciteerde. (Foto: Zierikzeesche Nieuwsbode) te industriestreken. Dat betekent dat Carter hulp zal moeten krijgen om het in november te halen. Hulp die moet komen van uitgerekend die or ganisaties ivaar hij in de voorver kiezingen tegen heeft moeten opbok sen. De keus van de man die kandi daat wordt voor het vice-president- schap kan hierbij natuurlijk helpen. Maar daar wreekt zich weer dat de tegenstanders van Carter zelf zo met elkaar overhoop liggen dat ivie Car ter ook kiest hij er automatisch ook extra-vijanden bijkrijgt. Buitenlands belang De kansen van Ford stijgen niet doordat Carter de Democratische kandidaat zal xoorden .Gewoon af gaand op de persoonlijkheid zal het voor de Republikeinen duidelijk zijn dat Reagan beter getoond heeft Car ter partij te kunnen geven in fel en hard werken tijdens een campagne. En hier doet zich dezelfde puzzel voor als bij de Democraten. Willen de Republikeinen een goede kans maken dan zal de hele partij echter Ford moeten gaan staan. Er is echter intussen zoveel bitterheid gezaaid - Fords verxvijten bijvoorbeeld dat Reagan een oorlogzuchtige gek is omdat hij Amerikanen in Rhodesië zou willen laten vechten - dat het moeilijk voorstelbaar is hetzij Ford spontaan Reagan te zien steunen hetzij omgekeerd. Nu is dit natuurlijk een zaak voor de Amerikanen zelf. Maar het bui tenland heeft uiteraard veel te ma ken met wie de president zal wor den. En wie onder hem de buiten landse affaires zal leiden - Carter noch Ford noch Reagan zijn zelf op het gebied van de buitenlandse poli tiek gespecialiseerd. Bij winst van Reagan of Ford is er goede kans dat John Connaly, de vroegere vriend van president Johnson, 1 veer op de proppen komt. Hij heeft enige tijd als minister van financiën gewerkt en in die periode vrij wat aktiviteiten ontwikkeld waarbij hij opviel door onverxvachte beslissingen, géheim- houderij tot het achterbakse toe en een volslagen onverschilligheid voor bondgenoten en vrienden. In het De mocratische kamp zou Carter waar schijnlijk mannen als George Ball of Cyrus Vance tot minister van bui tenlandse zaken aanstellen - twee ervaren diplomaten die steeds de lijn hebben gevolgd dat de VS op de lan ge termijn moet denken en daarbij vrienden nodig heeft als bondgeno ten die men moet respecteren. Als het buitenland mee moest kiezen zou het waarschijnlijk alleen hier om al Carter verkiezen boven de Re publikeinen, wie dat ook is. ZEIST. De partijraad van de PvdA heeft in Zeist met algemene stemmen zijn afgrijzen uitgesproken over de gebeurtenissen in Sowelo en andere plaatsen in Zuid-Afrika. DEN HAAG. De onderdrukte ne gerbevolking heeft het ï'echt zich met aHe middelen vrij te vechten van de Barbaarse onderdrukking door de blanke heersers. Djt recht heeft de bond van anti-fascistische oud-verzetsstrijders Nederland er kend in een open brief aan de am bassadeur van Zuid-Afrika in ons land. DEN HAAG. Alle leden van de onderwijscommissie van de Tweede Kamer vinden, dat het tijd is dat het middelbaar huishoud- en nij verheids en het sociaal-pedagogisch onderwijs (MHNO/MSPO) opnieuw gestructureerd moeten worden. Zij hebben er mee ingestemd, da't de nieuwe opleidingen in de vorm van projecten worden ontwikkeld. UTRECHT. Het openbare bi bliotheekwezen in Utrecht verkeert in grote moeilijkheden. Niet omdat er onvoldoende belangstelling zou zijn van de zijde van het Utrechtse publiek - in tegendeel zelfs-, maar omdat men te kampen heeft met een groot gebrek aan personeelsleden. DEN HAAG. Het kabinet heeft besloten dat de vakken gezondheids leer en kinderverzorging buiten het schriftelijk examen voor kleuter leidsters worden gebracht. Hiertoe is besloten, omdat er landelijk grote verschillen bestaan in de keuze van de stof en de behandeling daarvan. DEN HAAG. KVP-fractievoor- zitter Andiüessen vindt dat in de PvdA een soort guerilla wordt ge voerd tegen de KVP. Dat is jammer en ongemotiveerd. De gedache^ dat de KVP parlementaire obstrüktie zou willen plegen bij de behandeling van wetsontwerpen als die over de grondpolitiek en de ondernemings raden is volstrekt uit de lucht ge grepen. Als het aan ons ligt, wor den die wetsontwerpen nog in deze kabinetsperiode behandeld, aldus Andriessen. Advertentie KORTE BERICHTEN UIT HET BINNENLAND AMSTERDAM. Bij een ruzie in de Leidschekruisstraat in Amsterdam is in de nacht de 20-jarige Rene Borst uit Den Haag doodgestoken. De dader, de 21-jarige Amderdamse timmerman H. J. van G. is in de loop van de nacht aangehouden. meelstraat 31 zierikzee De pijlerdam MIDDELBURG, 21-6. De Zeeuwse Waterschapsbond heeft in een brief aan de Tweede Kamer zyn bezorgd heid uitgesproken omdat naar de mening van de bond,ondanks de aanleg van de pjjlerdam in de Oos- terschelde, het nodig blijft de dijken rond de Oosterschelde partieel te verhogen. Ook is de bond bezorgd over de srocmsnelheden. Door de aanleg van de Volkerakdam treden bijvoorbeeld in Zijpe en Keeten verhoogde stroomsnelheden op, die de bodem uit schuren en dijkvallen in de hand werken. Door de aanleg van de pij lerdam in de Oosterschelde zou een dergelijke verandering in het stroompatroon ook kunnen optreden in de mond van de Oosterschelde. De kosten voor voorzieningen daar tegen kunnen de waterschappen niet dragen, aldus de brief aan de kamer. Temporisering van de afsludtings- werken zal zeker niet mogen voor komen, meent de Waterschapsbond. Wat biedt de BEELDBUIS DONDERDAG 24 JUNI NED. 1: Een kwartier eerder dan normaal komt het eerste nel in de lucht. Dat houdt verband met de start van de Tour de France die van daag plaats heeft met een individue le tijdrit over acht kilometer tussen Merlin-Plage en St. Jean-de-Monts. Tussen zeven uur en half tien vult de VPRO het scherm. Het kolderie ke programma Monty Python komt als eerste aan de beurt. Ook in deze aflevering wordt de wereld weer flink op zijn kop gezet. De VPRO be gint hierna met een zesdelige serie gesprekken met oude voorvechters uit de arbeidersbeweging. Deze se rie wordt uitgezonden onder de sim pele titel Strijd. In het eerste pro gramma een ontmoeting met de 7G-jarige Pieter Laros, vóór de oor log anarchist, later lid van de kom munistische partij, uit deze partij getreden toen hem verboden werd in Spanje tegen Franco te vechten en tot op de dag van vandaag nog politiek alctief. Voor de liefhebbers van Pasolini's films een verheugende mededeling. I11 totaal komen er zes films maar men zal eerst nog een paar dagen geduld moeten hebben voor de eerste film op het scherm komt. Vanavond brengt de VPRO een programma over Pasolini zelf. Na het journaal is de beurt aan de E.O. Van deze omroep eerst een film over de Betuwe, de fruittuin van Nederland. Daarna een optreden van Doug Oldham, de zanger van reli gieuze liederen. In de omgeving van het Leidse St. Annahofje zingt hij o.a. Bless His Holy Name, All God's Children en The holy city. NED. II: De uitzending van de VARA begint met het laatste deel vara Terra Africa, de serie over langzaam verdwijnende kuituren Aan de orde komen onder meer hanT denarbeid in Boli, inwijdingsceremo niën van jongelingen, bloedverbon den en de invloed van de slavenhan del. Voor een half uurtje kijkpvet zorgt Maarten van Rooyen met zijn Horen, zien en zwijgen, de serie met fragmenten van slapsticksfilms. Na het journaal wordt in Achter het nieuws gereageerd op de belang rijkste nieuwsfeiten. De belevenissen van Beryl Humphries xoorden daar na breeduit op het scherm gepro- jelcteerd. Beryl heeft ontdekt dat al leen de sex ten grondslag ligt aan de voortdurende onenigheid tussex 1 haar huren. Onder de titel De Wald- sang komt de VARA in de volgende dertig minuten met een portret van Zaterdag 26 juni, 20.25 uur, Neder land I: Op losse groeven. Met o.a. Vader Abraham. de xoinnaar van het VARA-Brass- bandfestival 1976. Tenslotte nog een klein uur informatie op deze zen- derEerst Achter het Nieuws met aktualiteiten en vervolgens. Den Haag Vandaag met nieuwtjes uil de xmderlandse parlementaire keuken. DONDERDAG 24 JUNI NED. I: 15.00 Van hart tot hart; 18.30 Tour de France; 18.45 Toeris tische tips; 18.55 Nieuxvs; 19.05 Mon ty Python; 19.40 Strijd; 20.20 Pier Paolo Pasolini; 21.35 Journaal; 21.50 De Betuxoe; 22.10 Doug Oldham zingt in Leiden; 22.35 Tenslotte; 22.40 Journaal. NED. 11: 18.45 Ti-ta-tovenaar; 18.55 Nieuws; 19.1)5 Terra Africa; 19.30 Horen, zien en zwijgen; -20.00 Journaal; 20.25 Achter het nieuws; 20.50 Beryl's lot; 21.30 De Waldsang; 22.00 Achter het xüeuws; 22.35 Den Haag vandaag; 22.50 Journaal. VRIJDAG 25 JUNI NED. I: Als de reportage van de eerste etappe van de Tour de France achter de rug is, maakt de VARA haar opwachting met de AMSTERDAM, 21-6. Het landelijk overleg van grondradcn en dat van HBO-studenten heeft zich met een open brief tot de Tweede Kamer ge richt met een pleidooi voor handha ving van de kinderbijslag. Ook keren de studenten zich tegen afschaffing van de kinderaftrek. De open brief is verzonden in ver band met het debat over de bezuini gingen, dat dinsdag in de Tweede Kamer begint en waarbij ook een discussie over het al of niet afschaf fen van de kinderbijslag en -aftrek op het programma staat. LOG en LOHBO schrijven, dat de kinderbijslag op dit moment een niet te missen aanvulling vormt op de studiefinanciering. „De bedi'agen, waar het om gaat, zijn zeker voor studenten hoog en onmisbaar". Uit een LOG-onderzoek over het studiejaar 1972/73 is gebleken, dat zowel bij beursstudenten als bij niet- beursstudenten de kinderbijslag in de meeste gevallen volledig wordt dooi-gegeven aan het studerend kind. Studie-financiering „Ook voor het voorstel tot een nieuwe studiefinanéieringsstelsei (het plan Klein) zal afschaffing van de kinderbijslag grote gevolgen heb ben", aldus de open brief. „Immers de kinderbijslagpot zou één van de bronnen zijn waaruit dit stelsel moet worden gefinancierd". Afschaffing van kinderbijslag en -aftrek zou volgens de studenten verstrekkende nadelen met zich mee brengen, zoals in sommige- gevallen stopzetting van de studie of vertra ging van de studie vanwege de nood zaak om naast de studie te gaan wer ken. In de brief wordt daarom aan de kamerleden verzocht „stelling tegen de afschaffing te nemen of in ieder geval te zorgen dat het geld, dat op dit moment besteed wordt aan de studenten, gehandhaaft blijft voor de studiefinanciering". nieuwe serie Paperrnoon. Deze vriendelijke Amerikaanse serie is gebaseerd op de roman Addie Prey ran Joe Da rid Brown en vertelt xian de lotgevallen van twee sympathieke schooiers. Naar de roman is ook de bioscoopfilm Paperrnoon, met Ryan O'Neal en zijn dochtertje, gemaakt. Vervolgens zingen Aan Staartjes, Wieteke van Dort en Joost Prinsen enkele liedjes xiit de Stratemakerop- zeeshow. Klokke acht zet de VARA de produktie De Picknick op het scherm. Dit programma met Ronnie Corbelt en Ronnie Barker was de Britse inzending naar het Montreux- festival 1976. In De Picknick wordt flink de draak gestoken met het ty pische Engelse gezin zoals de buiten lander het ziel. Daarna komt een voorlopig afscheid van Beryl Hum phries uil Beryls lot. De VARA is door de eerste serie afleveringen heen, maar zeer waarschijnlijk zet zijn over een paar maanden hei verhadl voort. In de voorlopig laat ste aflevering maakt Beryl zich zor gen over haar dochter Rosee die een keus moet maken uit twee man nen die op haar verliefd zijn. Onder de titel Was de droom bedrog? wordt een dokumenlalre uitgezon den over blanken en negers, Politie macht en -onmacht, kapitalisme van blank en zwart en getto-armoede in het huidige Amerika. Met enige jazzmuziek rondt de VARA haar tv- axwnd af. Count Basie, Joe Williams en Al Grey zijn ditmaal de gasten in het programma Oscar Peterson pre senteert. Tegen elf uur neemt de IKON de zender over met een pro gramma waarin de schijnwerper wordt gericht op de leidster van een kuliureel dorpscentrum op het plat teland van Hongarije. NED. II: Tussen zeven en acht gaan de klimmers, zakkertjes, troe tel- en alarmschijven in een swin gende presentatie over de buis in AVRO's Toppop. De AVRO komt na achten met een aflevering van De gebroeders Hammond. De pnvé-be- slonnneHnggn worden wat naar de achtergrond gedrukt door de belang rijke feiten op hel zakelijk vlak. De Ilammond-clan breekt zich het hoofd over het bod van John Kerk, clat enerzijds goed kan zijn voor het bedrijf maar anderzijds verlies van onafhankelijkheid betekent. Een stemmixig onder de dhektieleden heeft een gelijkspel als resultaat. Voordat de AVRO overstapt op De onzichtbare man is er een optreden van de zanger Lee Towers. Onzicht bare man David McCullum gaat zich bezighouden met de illegale bijver diensten van ambassadeurs die zich door hun diplomatieke onschend baarheid besóhermd weten. Het gaat er soms spannend aa/n toe. Zo komt het leven van McCallums vrouw aan een zijden draadje te hangen. De AVRO gaat de lucht uit met een af levering van Televizier Magazine. VRIJDAG 25 JUNI NED. 1: 18.30 Tour de France; 18.55 Nieuws; 19.05 Paperrnoon; 19.30 De stratemakersopzeeshow20.00 De picknick; 20.30 Beryls lot; 21.20 Pra ten xnet de xninister-presidenl; 21.35 Journaal; 21.50 Was de droom be drog?; 22.30 Oscar Peterson presen teert; 22.55 Eszter; 23.20 Journaal. NED. 11: 18.45 Ti-ta-tovenaar; 18.55 Nieuws; 19.05 Toppop; 20.00 Journaal; 20.25 De gebroeders Ham mond; 21.20 Lee Towers zingt; 21.30 De onzichtbare man; 22.15 Televizier magazine; 23.10 Nieuws. BIJ 32 Begin december keerde men terug in de kazernes, waarna opnieuw za- kenverlof werd verleend. Maar eerst werd hij nog, mede op aanbeveling van tweede luitenant Meijer en de kommandant, bevordert tot sergeant, zodat de brede gele strepen plaats maakten voor smalle gouden. Daar was Jacob erg trots op. Hij had in deze maanden in dienst bovendien rijden geleerd in een auto en vroeg en verkreeg in korte tijd zijn rijbe wijs. Want examen ervoor doen be stond in 1914 nog niet. In Alkmaar had hij ziju relaties; bij een garage aan het Scharloo kon hij een auto huren. Daarin reed hij, trots als een pauw in zijn uniform met de ser- geantstrepen - tevens vrijbrief om door alle dorpen heen te rijden bo ven de maximum toegestane snel heid van twaalf kilometer per uur - naar Barsingerhorn. Dat was me een belevenis! Jacob Langereis in het uniform van ser geant en in een auto. Moeder en dochter waren maar wat trots op hem; de stiefkinderen keken een beetje angstig naar die grote man in dat mooie uniform. En dan die auto mobiel Dat Jacob daar in durft te rijden! Zelfs Vennik kwam naar buiten om het vehikel te bewonde ren. „Kost zo'n ding nou?" vroeg hij belangstellend. Jacob grinnikte even en dacht; Man, daar zul jij nooit de centen voor hebben. Maar antwoord de rustig: Kleine achthonderd, denk ik. Ik heb 'm gehuurd van een ken nis." „Dan is een paard en wagen altijd nog goedkoper," stelde Vennik met enige voldoening vast. Voor hem haa het chapiter „automobiel" hiermee afgedaan. Op uitnodiging van luitenant Meijer ging Jacob ook een keer mee naar Amsterdam. Luitenant Meijer beschikte zelf over een automobiel: een Spijker. Uit de kranten wist Ja cob. dat het een Nederlandse auto was, waarin ook koningin Wilhel- mina en de prins reed, want de Ko ningin had er een gekocht. Zou waarschijnlijk wel een duurdere wa gen zijn dan een Fiat, die hij een paar weken tevoren had gehuurd. Deze wagen was veel ruimer en reed geruislozer. In Amsterdam werd sergeant Langereis als een vriend van de zoon des huizes begroet. En bemerkte Ja cob, dat de familie wel Joods was, maar dat men niets meer aan het geloof deed. Want op vrijdagavond behoorde je toch naar de Synagoge te gaan. Behalve de zoon, was er een dochter, Ellie. De ouders waren vro lijke, opgewekte mensen, vol humor. Jacob voelde zich er al dadelijk op z.ijn gemak, temeer ook, omdat hij dadelijk in alles werd betrokken, Ben Meijer vertelde van Jacobs be drijf: nachtveiligheidsdienst. „Heb ben we in Amsterdam ook en die is eveneens door Jacob opgericht. Ja, hij is een zakenman." Dochter Ellie keek zodoende met het nodige ont zag naar de gast. Natuurlijk was de oorlog het ge sprek van de avond. „Kan nog lang duren", was de mening van de lui tenant. „En ik ben er helemaal niet 7.0 zeker van. dat wij al die tijd bui ten schot zullen blijven. Dat scheel de verleden jaar november ook maar een haar, niet Jacob?" Jacob was het met „zijn" luitenant doorgaans in alles eens. En dat bleef hij de hele oorlog door. Ook toen de tweede luitenant Meijer bevorderd werd tot eerste. Ze bleven vrienden. Maar veel belangrijker was. dat Ja cob geleidelijk aan iets begon te zien in de kittige Ellie. Hij was er zo on geveer overheen, dat Tinie hem had versmaad vanwege het geloof. Dat Bens zuster vijf jaar jonger was dan Jacob, wist de jongen niet. Hij nam aan. dat ze ongeveer van dezelfde leeftijd zou zijn. Op 1 februari 1915 werd Jacob 25 door HENK VAN HEESWIJK jaar en dat feest werd uitbundig ge vierd in Amsterdam. In de woning van de familie Meijer. Dit op uit drukkelijk verlangen van de luite nant. „Als je toch niet naar je ouderlijk huis gaat en je hebt ver der in Alkmaar geen banden, waar om kom je dan niet bij ons je ver jaardag vieren? Je zult er geen spijt van hebben." Dat had hij dan ook niet. Er was volop drank en de nodige hapjes. Er was muziek via de grammofoon, want de dochter bleek een verzame ling uiteenlopende platen te bezit ten. Dus werd er ook gedanst, al moest Jacob tot zijn schande beken nen, dat hij het nooit had geleerd. Geen bezwaar: daar was best wat aan te doen. Ellie kon voortreffelijk dansen. Weet je, dat ze op ballet ge weest is? Ja, ze heeft ook een keer gedanst in de Stadsschouwburg De volgende morgen werd Jacob Langereis wakker met een kater. In de gj-ote logeerkamer. Die uitzag op de straat, waar om de tien minuten een tram langs reed, precies in de bocht: pie-ie-ie-iep. Om niet aan te horen. Zodat hij maar uit bed kwam en zich ging wassen. Dat hielp ten minste een beetje. Waarna hij zich schoor en kleedde en voorzichtig naar beneden liep. Blijkbaar was de familie nog in diepe rust, want er was onkel een dienstmeisje bezig de ontbijttafel in gereedheid te bren gen. „Mógge," zei hij beleefdheids halve. maar toen het meisje zich omdraaide, kon hij een kreet van verbazing niet weerhouden. Met grote ogen haar aankijkend, riep hij: „Martha!" „Jacob!" Ze keken elkaar aan. Ja, dit was de dochter van Isidoor van Os. de schoenmaker uit het Rapen burg, de zus van zijn vroegere slapie Sjakie. Die niet wilde hebben, dat zijn zus optrok met een niet-Jood. (wordt vervolgd)

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1976 | | pagina 7