Een nieuw „toen-boekje
Tholen in oude ansichten
Gocse Opcrelle Vereniging
brengl grole jubileiim-operelle
STREEKNIEUWS
Internationale
geldstelsel
De positie
van Ford
Gemiddelde leegloop
Kollerdamse haven twintig pet.
Storm als wa Ier ver verser
Al voor 689 miljoen gulden
„afgekochte" rentekaarten
Margarine
iets goedkoper
De werkloosheid margarines
in de
Bondsrepubliek
4
Evangelisatie
in twaalf
enveloppen
De gezonde
Kijken in het verleden
99
Veerhuis met pont in de Eendracht.
(Viel alleen Sehoinveii-Duivelaiuk maar veel meer
delen van Zeeland zijn „prooi" van de oude-ansich-
len-boekjes, die met de regelmaat van de klok ver
schijnen.
Jongste uitgave van de Europese Bibliotheek te Zallbommel, in opdracht
van „De Zeeuwse Boekhandel" te Zierikzee, is het boekje: „Tholen in oude
ansichten", niet teksten bij de toto's van J. P. Jasperse en M. W. Blaas.
Een interessant historisch over
zicht. tipt de oorsprong aan van de
naam: ..dc grote Brabantse water-
tol", die hier eertijds was. Van „tol"
werd het Tholen. De inleiding wordt
geprolongeerd met een 1900-kaartje
van Tholen met bijbehorende pol
dergebied en het gemeentewapen.
Een prachtig plaatje uit het begin
van deze eeuw van de rijk belom
merde ..Bergse Weg" is de eerste
van een lange reeks, vv.o. van het
toenmalige pontveer. Interessant was
een scheepswerf aan de Eendracht
en heel charmant is een i'olo van de
openbare lagei'e school in 1390. Een
havengezicht op Tholen met de
Thoolse boot ontbreekt niet, even
min als een oesterloods (ook daar)
en een groep ruiters anno 1900, in
een fraai landschap met bomen en
molen.
Winteren
Winteren kon het ook te Tholen,
blijkens een ijs- en sneeuwfoto uit
1915. Een bekend objekt was destijds
de „Waterpoort". Beelden verder
van de vroegere Oude Haven en
fraaie specima van antieke wielrij
ders en de Thoolse muts, de toenma
lige Rederijkerskamer, de stokers
van de gasfabriek en een landbouw-
feest rond 1893.
Belangrijke aandacht is besteed
aan de bouw van de Thoolse brug,
die in 1928 officieel in gebruik werd
genomen.
In het kader van verkeer en ver
voer was ook de lijn van de „Stoom
tramweg Maatschappij Bergen op
Zoom-Tholen" (1882).
Kijkjes verder in de binnenstad en
het burgemeestersfeest in 1921. Tho-
lens stadhuis dateert van 1758 (ver
bouwing).
„Hand via ter pomp"
Helaas verdween de ..hand-water
pomp voor algemeen gebruik", maar
men kan zich in het boekje aanvul
lend troosten met nog weer oude
schoolfoto's, de gymnastiekvereni-
ging „Olympia", een juweel van een
paardesmederij op de Markt (1947),
liet Marktplein en de monumentale
13c eeuwse hervormde kerk. Alleen
dit bouwwerk is al een bezoek aan
Tholen waard.
bruggetje
In 1930 trad dc muziekvereniging
„Concordia" aan voor een plaatje cn
even vex'der hakte slachthuis Meer
man een aantal fraaie varkens open
aan de Minneputtestraat. Verder: de
Dalemse straat, een versierde puas-
os (1937) cn de Oud Vossemecrse-
poort uit 1910.
Het houten verbindingsbruggetje
lussen het Bosje en de Singel „ver-
Eigen ,wi.jk
ontwerpen
ASSEN, 7-1. De gemeente
Assen heeft voor een bouw- en
woonexperi'ment van het
bouwfonds Nederlandse Ge
meenten in het plan Noorder
park 2 een drie hectare groot
terrein beschikbaar gesteld.
Vijftig gezinnen gaan zelf wij
ken ontwerpen en zullen zelf
bepalen hoe hun buurt er uit
gaat zien.
Het bouwfonds had opgeroe
pen medewerking te verlenen
en daarop heeft de gemeente
Assen positief gereageerd.
Het bouwfonds Nederlandse
Gemeenten deed deze oproep
omdat het in het proces van
bouwen en wonen de rollen
eventueel omdraaien. Niet
eerst bouiven en dan bewoners
zoeken, maar samen met de
gemeenten en een groep wo-
ningzoekenden een totaalplan
ontwikkelen. Sinds jaren
wordt geprobeerd vorm te ge
ven aan inspraakprocedures
op het gebied van nieuwe
woonvormen. De praktijk leert
'dat dit op zijn zachts gezegd
niet eenvoudig is, zo heeft het
bouwfonds geconstateerd.
„La Grande Duchesse"
GOES, 7-1. In hel aanslaande sei
zoen presenteert dc Gocse Operette
Vereniging La Grande Duchesse de
Gérolstcin" (Dc Groot-Hertoging
van Gérolstcin), oen npcra-bouffc in
drie bedrijven en vier tableaux.
De uitvoeringen /.uilen plaatsvin
den le Goes op de zaterdagen 21 en
28 februari as ip dc Prins van
Oranje Uitvoerenden koor van de
Goe.se o|icrctlevereniguig G.O.V., or
kest van de Goese opereltevcrcni-
ging met versterking van leden van
hel West-Nederlands symphonic»!-
ke.sl en de Mariniei skapcl. Gastsolé
ten zullen zijn: Angelc GeciLs, so
praan, 'hn van Wocrkom. Icnoi
Pierre Gey «keus. Im cn eigen solis
ten van de G.O.V Deze opera-bonffe
wordt gespeeld in hel kader van het
30-ja rig jubileum van dc Goese
Operette Vereniging
Persiflages
De jubileum-operette „Lu Gran
de Duchesse" is vol persiflages, waar
Offenbach muzikaal en ioiieelistisch
sterk in Was. HU ipaarde in zUn
tijd niets tl niemand en dreef /elf
de spot met de Grand opcia
De Duits»1 bewerk- i hebben de
tie I erpla.it t van d» mondaine
franse V-abr upt u\ d.t.uvmr «I.
tl,,| - 1 rrdriiK .1. fin.lv Dn all.
Fut/ 'xdal oor: pi"nk»jijr.
spotternij op het Franse hof. het
Franse niilituirismc evengoed op
gaat ten opzichte van hel leger van
..grote" kerels van Fvederik.
Zo is de generaal Boem de grootste
schreeuwlelijk, dc beste militair, dc
beste aanvoerder an het leger Ini
tial er werkelijk een vijand vet-
schijn l.
Prins Paul i. de man, die suietk
loos door hel libretto wandelt, zijn
geliefde groot-hertogin nooit krijgt
en gekraakt wordt in de ..Gazette de
Hollande". wal impliceert dat in die
lijd journalist» a nok toen reeds hun
weetje wisten. Daarnaast wordt ook
nog fluor andere hoffiguren gekoin-
plottecrd en gekonipromitecrd.
Dc muziek, die op ^inddoze hei
halingen iit de finales na. waarin
werrl g»'schrapl. grotendeels inlokt
werd gelaten, zclfe nog werd aangi
vuld met enkele inlas.-en uit andere
werken van Offenbach, onderstreept
de handelingen op magistrale wijze.
Met toneelistische spotternij op de
Grand'opera. zoals de ..k; uisscenc'
uit Fuuel en de theatrale Wagner-
beelden o.a. de Graalaanbidding uil
Parsival zette Offenbach heel
Frankrijk op stellen door in „La
Grande Dnchcs e zijn gehele bezet
ting bijna een sabel („Dc sabel van
PaPa t knielend le doen aanbidden.
In dezelfde Irani gaan bruidegom en
bruid zwierig naar IhnI op tdlgespro-
I ii Mozart-molie* en.
i'. 11 zeel -l*.i;:d u»n h m
nopl-terhnisrh werk. He/e ..f.a Gran
de Duchesse de GeiuLlciu
wijderde" men in 1918 en dat was
nogal dom, want de hele omgeving
- inklusief bruggetje - oogt verba
zend goed. Verschillende stralen
hierna, w.o. de Oudelandse straat,
gemeentewerklieden met de hand
kar in 1950 en het voormalige bui
tenhuis van dokter Boom.
Trots bezit van Tholen is tic ko
renmolen „De IIoop", sinds 1955 ei
gendom van de gemeente.
Villa „Buitenzorg"
Uitspringer was villa „Buitenzorg"
van jonkheer Van Vredenburch. die
op zijn landgoed een grote schare
personeel aan het werk had. Het ge
bouw „Gizelina" aan de vróègere
Postweg werd afgebroken. Twee eer
tijds bekende tiguren waren: L. K.
van Dijk. hoofd van de openbare
school (amateurschilder) en „meester
Van den Broek", liefhebber van mu
ziek en zang. Deze twee mensen in
die omgeving (Eendrachtzecdijk) zor
gen voor een tx-effend plaatje. Een
gezicht op Tholen vanaf de zeedijk
is ook de moeite waard, vooral met
presentie van scheper Van de Vel
de met zijn kudde op de dijk. ,,'t
Oudeland" werd geïnundeerd tijdens
de Duitse bezetting. Burgemeester
van Tholen is thans de heer J. E.
van Boeijen en de laatste vergade
ring van de zelfstandige gemeente
Tholen werd gehouden op 30 juni
1971. Het „eiland" Tholen werd -
gelijk bekend - één gemeente, die
toen ook een nieuw wapen kreeg.
Vissers 'aanvaarden
quoteringsregeling niet
SASSENHEIM, 7-1. Een groot aan
tal tong- en scholvisserfc aanvaardt
de quoteringsregeling, die de voor
zitter van het produktschap voor vis
en visprodukten voor de periode van
5 tot 31 januari heeft uitgevaardigd,
niet. De hun toegezonden vergun
ningen. waarin staat hoe veel ieder
van hen in die periode mag vangen,
hebben ze meegegeven aan een
veertigtal bestuursleden van vier
plaatselijke organisaties, die dinsdag
in Sassenheim bijeenkwamen. Van
Sassenheim uit gaan de vergunnin-
gen retour produktschap cn de vis
sers zijn van plan „door le vissen
alsof er geen quotering was.
Vissers uit Urk, Den Helder. Texel
en Katwijk hebben met deze geste
het voorbeeld van hun bij de Zeeuw
se organisatie „Zevibel" aangesloten
collega's gevolgd. „Zevibel" was in
de vex-gadering te Sassenheim niet
present, maar wel waren daar
de vertegenwoordigers van de ver
eniging „visserijbelangen" te Urk, de
Texelse afdeling van de Nederlandse
vissex-sbond. de onlangs uit de vis
sersbond getreden vereniging „Sa
menwerking" uit Den Helder en de
vereniging van schipper-eigenaren
te Katwijk.
NIEUWERKERK
Nieuw leven
in het Slingerbos
In dit pas begonnen jaar. kwam
alweer nieuw leven in het Slinger-
bos le Nieuwerkerk. Dezer dagen nl.
wex-den in het geitenpax'k, eën twee
tal geitjes gebox-en. Met trots en
blijdschap van de verzorgers en niet
minder van het wandelende publiek
mag dit worden vermeld.
BRUÏNISSE
Gevonden voorwerpen
Op hel bui'eau der Rijkspolitie te
Bruinisse is aangifte gedaan van de
volgende gevonden voorwerpen,
sleutel.voorzien van nr. 1 - rode ga
zelle hci'cn sportfiets - zilverkleurige
broche - Pontiac-horloge goud kleu
rig - gouden hanger - groene want -
zwarte porlemonaie mei f6.50 als in
houd - kaart plastic speelgoedjes -
2 autosleutels van N.S.U. Prinz -
zwart chrome sportfiets - zwarte
damesfiets „locomotief" - rechter
bruine want - linker bruin wit ge
spikkelde want - rechter nappa want
cn zwarte corduroi centuur.
Korps Rijkspolitie
Hel korps dev Rijkspolitie t,e lïvui-
nisse is por 5 januari uitgebreid met
de plaatsing van wachtmeester .1.
Labruycre uit St. Philipsland.
KINGSTON, 8-1. De ministers van
financiën van de tién rijke en de tien
arme landen die het interimcomité
van het Internationale Monetaire
Fonds (I.M.F.) vormen, hebben
woensdag tijdens de eerste dag van
hun besprekingen in Kingston (Ja
maica) vrijwel overeenstemming be
reikt over het pakket maatregelen
dat de vernieuwing van het interna
tionale geldstelsel moet inluiden.
Verscheidene ministers verklaarden
er alle vertrouwen in te hebben dat
donderdag volledig overeenstemming
zou worden bereikt.
WASHINGTON. 8-1. President
Ford van de Verenigde Staten heeft
onlangs gezegd dat hp als republi
keins presidentskandidaat dit jaar in
het strijdperk zal treden tegen de
demoeraat Humphrey, maar het is
lang niet zeker dat de eerste niet
gekozen Amerikaanse president in
augustus (1c nominatie zal krijgen
van de republikeinse conventie. Ford
is in feite het verkiezingsjaar -inge
gaan terwijl vrijwel iedereen zijn
politieke testament al schrijft.
Bij de publieke opinie-onderzoe
ken komt hij er slecht tot matig af,
maar weinigen nemen zijn verkie-
zingskansen sei'ieus en in de pers is
hij hei'haaldelijk het doel van sar
castische commentaren en spotpren
ten.
Hij is er tot nog toe niet in ge
slaagd het etiket dat de meeste com
mentatoren hem opplakken kwijt te
raken van een eerlijke, maar mid
delmatige toevalspresident met een
weinig opvallende staat van dienst
in het Witte Huis.
Waarnemei'S zijn van oox'deel dat
vrijwel alleen Ford zelf overtuigd
schijnt dat hij zijh enige republi-
keinse tegenkandidaat, oud-gouver
neur Ronald Reagan, op de conven
tie zal verslaan en dat hij de pre
sidentsverkiezingen zal winnen.
Fox-d heeft het vaak over het won
der dat px-esidexxt Truman verrichtte,
die in de verkiezingscampagne van
1948 door iedereen werd verguisd
behalve door zichzelf.
Er zijn maar een paar waarnemers
die niet de overtuiging hebben dat
Fox'd afstevent op een nedexdaag en
ook zij brengen Trumans overwin -
ning op Thomas Dewey in herinne
ring.
Ford gelooft dat 1976 opnieuw zal
laten zien dat de „wijzen" het mis
hebben.
Flitsen
uit het buitenland
NEW YORK. Zuid-Afrika ge-
bi-uikt door de Verenigde Staten ge
leverde transportvliegtuigen om mi
litairen en materiaal naar Angola
over te brengen. Dit wordt gemeld
door het Amerikaanse dagblad
Newsday, dat zulks in kringen van
de geheime dienst vernomen zegt te
hebben.
ROME, De Italiaanse regering is
gisteravond afgetreden.
AMSTERDAM, 7-1. Het Leger des
Heils start 18 januari een evangeli
satiecampagne, die het gehele jaar
duurt. Onder het motto beleven en
doorgevenneemt de heilsoldaat, die
aan de aktie deelneemt, op zich om
twaalf weken te bidden voor iemand
die niet of nauwelijks in aanraking
is geweest met het evangelie en om
aan die persoon in die periode iede
re week een aktie-envelop te over
handigen met een folder plus het
blad „De Strijdkreeten het korps-
rondschrijven of een uitnodiging
voor een samenkomst van het korps.
Het hoofdkwartier verwacht dat
eenderde van alle leden van het Le
ger des Heils aan deze aktie deel
neemt en in 1976 op deze wijze drie
personen benadert.
Het leger zou graag zien dat dc
benaderde personen iedere week
minstens één keer een ogenblik de
tijd nemen om na le denken over
zichzelf en hun leven, over hun ver
houding tot andere mensen en lot
God. De aktie is niet bedoeld om
zieltjes te winnen". In de eerste
brief staat dal het leger graag een
geest cl ijk thuis rvil bieden aan men
sen die geen andere kerk bezoeken.
Dc eerste folder bevat een mitli-quiz.
Dc laatste folder heet „gelvlc is er -
ook voor u".
ROTTERDAM, 7-1. De gemiddelde
leegloop in de Stichting Samenwer
kende Havenbedrijven (S.II.B.) in
Kctcrdam zal voor 1975 waarschijn
lijk de ongekende hoogte van 20
procent bereiken. Met uitzondering
van dc graanoverslag is dc werk-
drukte in aOc bedrijfsgroepen gë-
daald. Vooruitzichten voor oen her
stel op korte termijn zijn er niet.
Dü schrijft de Scheepvaart Ver-
erniging Zuid (S.V.Z.) in haar van-
d...t ".rpiiMiro'i'lc beleid Mini;» 1976
I'«volgen v.tn «li recessie zijn
flu11Ibaai D< let - 1 een
gevoelige graadmeter voor de be
drijvigheid ixi de haven.
KOPENHAGEN, 7-1. De storm die het noordwesten van Europa
in het weekeind heeft geteisterd heelt grote massa's zuurstofrijk
water opgestuwd naar de Oostzee. Arne Nielsen, hoofd van de af
deling occanografiseh onderzoek van het Deense ministerie voor het
milieu, zei woensdag dat enorme hoeveelheden zout water uit de
Noordzee zich met het bijna zoete water van de Oostzee hebben
gemengd.
„Zoveel is er sinds 1951 niet binnengekomen, toen 200 kubieke
kilometer zeewater in drie weken tijd door de Deense wateren
werden gestuwd. Sindsdien was de stroom zo gering dat het zuur
stof op de bodem van de Oostzee verbruikt was. De Oostzee was
aan het ontbinden, maar de nieuwe toevloed heeft het water weer
ververst."
De praktisch getijloze Oostzee is bijna geheel door land omsloten.
Dc zeven landen die eraan grenzen hebben een overeenkomst ge
sloten ter bescherming van de Oostzee omdat deze buitengewoon
kwetsbaar is voor vervuiling.
DEN HAAG. 7-1. Sinds 1 juli 1967
toen werd begonnen met het afkopen
van rentekaarten, tot eind 1975 heeft
het Rijk f 689 miljoen uitbetaald.
Dit geld ging naar 3.275.000 men
sen voor wie vroeger was ..geplakt".
Per geval werd dus gemiddeld 210
uitgekeeerd. In de uitkeringen zat
een vergoeding van drie en een half
procent samengestelde interest.
Van de mensen die recht hebben
op een afkoopsom voor de' geplakte
rentezegels, heeft zich volgens een
ruwe schatting een kwart nog niet
gemeld. Aangenomen wordt, dat
hierbij veel emigranten zijn. Verder
zijn hierbij inbegrepen degenen die
zijn overleden.
De groep personen die geen af
koopsom ontvingen, maar op 65-ja-
rigc leeftijd een ouderdomsrente
zouden krijgen, zullen als de Twee
de Kamer er mee akkoord gaat. op
hun 65ste de afkoopsom in eens krij
gen. Deze kategorie omvat 80 tot 90
duizend gevallen.
ROTTERDAM, 8-1. Margarine en
halvarine worden iets góedkoper.
Dc fabrikanten hebben deze week
hun prijzen voor margarine met 2
cent en voor halvarine met 1 cent
per .pakje van 250 gram verlaagd.
Déze maatregel is hel gevolg van da
lende grondstof fenprijzen.
RIJSWIJK. Een jaar met een
slecht begin en een goed einde. Zo
schetste voorzitter ir. G. A. Meyer
van het produktschap. voor vee en
vlees in zijn nieuwjaarsbeschouwing
het jaar 1975, zoals zijn bedrijfstak
dat beleefd heeft.
UTRECHT. Dc totale exploitatie
kosten van dc Nederlandse zieken
huiswereld (alle soorten inrichtin
gen) over 1975 kunnen voorlopig
worden geschat op f 9,2 miljard.
NEURENBERG. 8-1. Het aantal
werklozen in de Bondsrepubliek is
in december toegenomen met 109.200
tot 1.223.400, zo heeft Josef Stingl.
hoofd van hel Westduitse Arbeids
bureau, dond.erdag in Neurenberg
bekendgemaakt. Hiermee is het
werkloosheidspercentage gestegen
lot'5,3 procent. In november.1975 be
droeg het 4,9 procent.
Ook het aantal mensen dat korter
werkt nam in de periode tussen half
november en half december toe met
58.800 tot 748.200. Het aantal yakatu-
res verminderde met ongeveer 14.000
tot 168.400.
KORTE BERICHTEN
UIT HET BINNENLAND
DEN HAAG. Volgende week za-
terdag (17 januari).gaat een delegatie
uit het kabinet praten met vertegen
woordigers van de Zui'dmolukkers in
ons land.
BRUSSEL, 8-1. Algemeen wordt
uitgenomen dal pol y-onverzadigde
vetzuren wel goed zijn voor hart en
bloedvaten, maar op het ogenblik be
staat daar nog onvoldoende duidelijk
bewijs voor. Dt is de conclusie van
het wetenschappelijk comité van dc
EG dat zich bezig houdt met de
menselijke voeding. Het comité heeft
een onderzoek ingesteld op verzoek
van de Europese Commissie, het „da
gelijks bestuur" van de EG.
De onverzadigde vetzuren worden
gebruikt voor het maken vn bepaal
de margarinesoorten. Voor deze mar
garines wordt nog al eens reclame
gemaakt met teksten die verband
houden met hel gezondheidsaspect.
De Europese Commissie vindt dat
fout. Ze heeft de EEG-lidstaten dan
ook al voorgesteld dit soort reklame
te verbieden. De Commissie heeft
dat meegedeeld in antwoord op
schriftelijke vragen uit hel Europees
parlement.
De Commissie zegt in haar ant
woord ook dat ze van plan is in het
algemeen verwijzingen naar preven
tieve of kuratieve eigenschappen
van levensmiddelen te verbieden.
Dit verbod wil ze doorvoeren in het
raam van een richtlijn die de etiket
tering van voedingsmiddelen in het
algemeen regelt. De Commissie is
ook bezig met een onderzoek naar
de nationale wetgevingen die er in
de negen EEG-lidstaten al over dit
onderwerp bestaan.
De teruggang in de werkdruk Ie
hoopt de hereniging op korte termijn
terug tc brengen door natuurlijke
verloop. Voor dc S.H.B. bedraagt het
jaarlijks verloop 8 procent. Als ge
volg van de wervingsstop verminder
de liet bestand per 1 januari 1975
van 15.308 tot 14.592 man per 1 no
vember 1975. Desondanks is er een
leegloop van 20 pvoccnb wat volgens
dc? .S.V.Z. onaanvaardbaar hoog is.
Er zijn bedrijven, die met een leeg
loop van 30 procent ziften. Een aan
tal ondernemingen in dc slukgoed-
»'ii mil'agocdnvri -la:: maak» ge
bruik van werktijd verkor tingen
OOSTENDE. Alleen dc c toiletpot van een pompstation, blccl, krachtig ge
noeg om de recente storm in België te trotseren.
