Het afgelopen jaar in cijfers
ONDER GROENE KOEPEL
VAN ZIERIKZEE
M
STREEKNIEUWS
Palingvissers gaven terrein
bij werkhaven opknapbeurt
4
DEN IIAAG, 22-12, Hel nationaal inkomen in con
stante prijzen (netto legen marktprijzen) is dit reces
siejaar per hoofd van de bevolking met bijna vier pro
cent gedaald, leert het statistisch overzicht van dit
jaar, samengesteld door het Centraal Bureau voor de
Statistiek.
Per hoofd van de bevolking be
draagt het indexcijfer (1970: 100)
van het nationaal inkomen, zoals het
C.B.S. dat in overleg met het Cen
traal Planbureau heeft samenge
steld,, 105 tegen 109 voor 1974 en 110
vcor 1973. In vergelijking met 1973
is het nationaal inkomen dus bijna
vijf procent gedaald.
De gezinsbesparingen stegen tot
14.0 procent van hel bruto nationaal
produkt, in 1974 beliepen zij 12,9
procent en in 1973 11,6 procent van
het b.n.p. De bruto-investeringen in
vaste activa daalden tot 21,2 procent
van het b.n.p., in 1974 beliepen zij
22.1 procent, in 1973 23,3 procent, in
1972 23,6 procent, in 1971 25,7 pro
cent en in 1968 26,6 procent van het
b.n.p.
In geld uitgedrukt vertoonden de
brutc-investeringen in vaste activa
van bedrijven nog een lichte stij
ging en wel van 34,5 miljard gulden
in 1974 naar 35 miljard gulden.
Nog enige recessiecijfers: de indu
striële produktie is dit jaar ongeveer
negen procent gedaald. De C.B.S.-
index van de industriële produktie
daalde van 115 in 1974 tot 105 in
1975. Van de grote bedrijfstakken
kon alleen de voedings- en genots
middelenindustrie de produktie op
peil houden. De grootste dalingen
deden zich voor in de textiel- en
confectieindustrie (ongeveer vijftien
procent), de papierindustrie (twin
tig procent) en de chemische indu
strie (ongeveer vijftien procent). In
de metaalindustrie bedroeg de pro-
duktiedaling ongeveer acht procent.
De uitvoer is dit jaar met vier mil-
jard gulden in waarde gedaald tot
84 miljard gulden. De prijsstijging
van de uitvoer bedroeg ruim vier
procent, zodat de achteruitgang van
de omvang van de uitvoer veel gro
ter is geweest dan uit de waarde-
achteruitgang van vier miljard gul
den (ongeveer 4,5 procent van de
uitvoer van 88 miljard gulden in
1974) naar voren komt. De recessie
X min Y-be weging'
besteedde
ruim een miljoen
DEN HAAG, 22-12. In 1975 heeft
de X min Y beweging ruim 1,1 mil
joen gulden besteed aan ontwikke
ling en bevrijding zowel in arme als
in rijke landen. Meer dan zestig ini
tiatieven over de hele wereld werden
gesteund.
Vijf ton ging naar de derde we
reld, ondermeer naar Guinee-Bissau
voor onderwijs en alfabetisatie, naar
het Fretilin van oost-Timor en naar
Suriname. Ruim 1,5 ton werd inter
nationaal besteed en 3,5 ton ging
naar acties in de rijke landen, aldus
het decemberbulletin van de bewe
ging-
X min Y helpt ontwikkelingen tot
bevrijding op gang te brengen. De
beweging helpt mee aan mentali
teitsverandering, het verschaffen
van informatie, aanzetten tot aktie,
uitoefenen van druk op overheid,
bedrijfsleven en andere instanties en
het bijeenbrengen en besteden van
gelden.
had ook haar invloed op de bedrij
vigheid in onze zeehavens. Er werd
dit jaar 327 miljoen ton in de zee
havens omgeslagen tegen 336 mil
joen ton in 1974, een daling van een
kleine drie procent. De geregistreer
de arbeidsreserve steeg met 45 pro
cent van 143.000 in 1974 tot 206.000.
v.
Verzekeringen
De werkloosheids- en wachtgeld -
verzekering moest dit jaar 1,7 mil
jard gulden uitkeren tegen iets min
der dan een miljard gulden in 1974.
De uitkeringen onder de arbeidson
geschiktheidsverzekering liepen op
van 4.4 miljard gulden in 1974 tot
5,5 miljard gulden. Er werd in het
afgelopen jaar 38,3 miljard gulden
aan premie voor sociale verzekerin
gen betaald (v.j. 34 mi ljard), terwijl
de overheid 3 6 miljard in de vorm
van subsidies bijpaste (v.j. 1.8 mil
jard). De uitkeringen en verstrek
kingen krachtens de sociale verzeke
ringen stegen van 33,52 miljard in
1974 tot 40,6 miljard gulden in 1975.
De prijsstijging heeft in 1975 iets
meer dan 10,5 pet. bedragen (C.B.S.-
index steeg van 142 naar 157) en de
bruto-uurverdiensten (van volwas
sen mannelijke arbeiders) in de in
dustrie stegen van 9.36 naar 10.59
gulden, een stijging van ruim 13 pro
cent. Er waren dit jaar in het geheel
geen stakingen en het ziekteverzuim
van werknemers daalde enigszins en
wel van 9.0 procent in 1974 tot 8.8
pet., waarmee dit percentage toch
nog boven de cijfers van alle andere
vorige jaren bleef.
Nederland telt nu 13,7 miljoen in
woners, ongeveer 134.000 meer dan
einde 1974. Van deze bevolkingsloc-
neming is minder dan de helft
(64.000) het gevolg van het geboorte
overschot, de rest is het gevolg van
immigratie. Het geboorte-cverschot
wordt ieder jaar kleiner, in 1974 be
droeg het 77.00, in 1973 84.00 en tien
jaar eerder, in 1963. was het nog
154.000.
ZIERIKZEE
Zweedse
Rode Kruis Ziekenhuis
Maandagavond bracht de Zierik-
zeese Oratorium Vereniging het
kerstconcert, dat een dag tevoren
werd uitgevoerd in de hervormde
kerk te Renesse. in de hal van het
Zweedse Rode Kruis-ziekenhuis.
Zulks in het kader van de kerstakti-
viteilen, die in het ziekenhuis elk
jaar een belangrijke plaats innemen.
Een dankwoord werd gesproken door
de adj.-direktrice zuster Kortleve.
Schoolkrant „De Woelwaters"
en „Theo Thijssenschool"
Deze week verscheen in de rij van
schoolkranten de gecombineerde
krant van openbare kleuter- en ba
sisschool De Woelwaters en Theo
Thijssenschool. Om allerlei redenen
moest de oktoberkrant komen te
vervallen. Het schijnt zo te zijn dat
de schoolkrant wat weinig response
krijgt bij de ouders, zeer tot de spijt
van het schoolhoofd de heer J. G.
Brugman.
In elk geval kan aan het nieuwe
nummer weer veel leesgenoegen
worden ontleend. Er zijn tal van leu
ke bijdragen van de leerlingen en
nuttige verslagen en wenken van
o.a. de oudercommissie.
SEROOSKERKE
Uitvoering
sportvereniging Velocitas
Zaterdagavond hield de sportver.
„Velocitas" haar jaarlijkse feest
avond in het Dorpshuis. Na een wel
komstwoord door de voorzitter de
heer A. W. Koppenhol, werd door
leden van de vereniging het toneel
spel in drie bedrijven „Bij ons komt
alles op zijn pootjes terecht" van T.
van Vuuren opgevoerd. Het spel viel
bij de aanwezigen goed in de smaak.
Het werd door de spelers goed ten
tonele gebracht. De spelers oogstten
na afloop een welverdiend applaus.
In de pauze werd een verloting
gehouden waaraan vele fraaie prij
zen waren verbonden. Na afloop
werden de spelers door de voorzit
ter bedankt. Als attentie kregen ze
allen een bosje bloemen aangeboden.
De avond werd met een gezellig bal
besloten.
SC'HAKENDIJKE
Ophalen van oud papier
Zaterdag wordt door ZSC weer
oud papier opgehaald. Verzocht
wordt het oud papier weer gebun
deld gereed te z.tten.
DREISCHOR
Kerstfeest Bejaardensociëteit
Dezer dagen vierde dc be j aarden-
sociëteit te Dreischor hel Kerstfeest
in café „De drie Schapen". De voor
zitster, mevrouw v. d. Werve heette
allen hartelijk welkom, in het bij
zonder mevrouw Schouwenaar en
gaf het woord aan mevrouw Baren-
dergt, die de kaarsen ontstak onder
het voorlezen van een toepasselijk
gedicht. Vervolgens las mevr. De
Keyzer het kerstgebeuren voor. Dooi
de kleuters van de kleuterschool
werd aan elke bejaarde een eigen
gemaakt presentje overhandigd en
zij zongen vervolgens enkele liedjes.
Na dit optreden, kregen de kinderen
een mandarijntje aangeboden. Daar
na werd het kerstlied „Nu zijt welle-
come" gezongen. Verder las me
vrouw Doeleman een verhaal voor.
Ondertussen werd koffie met gebak
geserveerd. Vervolgens las mevrouw
Barendregt een kerstgedicht voor.
De koffiemaaltijd werd bijgewoond
door burgemeester en mevrouw
Schouwenaar. De burgemeester hield
na afloop van de maaltijd nog een
korte toespraak en tot slot werd
„Ere zij God" gezongen. Mevrouw v.
d. Werve dankte allen hartelijk voor
hun aanwezigheid en in het bijzon
der de beheerders van „De Drie
Schapen" voor hun goede zorgen
voor de voortreffelijke maaltijd. Zij
wensten allen prettige kerstdagen en
een goed 1976 toe.
NOORDGOUWE
M.A.C. „Sparta"
Op tweede kerstdag vindt de laat
ste gezelligheidsril van het jaar 1975
plaats van de M.A.C. „Sparta". De
inschrijving en de start zullen
ZIER1KZEE. Donderdagmiddag j.l.
werd in U.V.V.-verb and voor de be
jaarden van de sociëteit in het r.k.
parochiecentrum een sfeervolle
kerstmiddag georganiseerd. Na het
voorlezen van het kerstevangelie en
een optreden van leerlingen van de
Zeeuwse muziekschool onder leiding
van mejuffrouw E. Jense, werd een
gezamenlijke broodmaaltijd gebruikt.
plaatsvinden bij het autobedrijf Ak
kerdaas B.V., Kloosterweg 2 te
Noordgouwe. De firma Akkerdaas
stelt als sponsor voor deze rit, mooie
prijzen beschikbaar. Er zal worden
gereden in een A-klasse (snelheid 30
km/uur) en in een B-klasse (snel
heid 24 km/uur). Als extra prijs voor
deze kerstril stelt de Motor- en
autoclub „Sparta" een draagbare te
levisie beschikbaar. Dit t.v.-toestel
zal worden verloot onder de deelne
mers voor deze rit. Voor tijd: zie
agenda.
„Rommel"-markt
Namens de „Band zonder Naam"
zal op maandag 28 december a.s. bij
de bevolking „rommel" worden op
gehaald voor het organiseren van
een rommelmarkt.
KERKWERVE
Oliebollen-aktie
Op Oudejaarsdag (31 december)
wordt alhier een oliebollenaktie
gehouden ten bate van de Ned. Her
vormde Gemeente. De aktie begint
om 9 uur 's morgens. De oliebollen
kunnen worden afgehaald bij Sme
derij Kesteloo, voorzover zij niet aan
de huizen ten verkoop zijn aangebo
den. Ze worden dus bezorgd, maar
kunnen ook afgehaald worden aan
genoemde smederij.
Verkiezing ambtsdragers
Afgelopen zondag werd na de
kerkdienst door de Hervormde Ge
meente Kerkwerve een verkiezing
gehouden voor ambtsdragers ter ver
vulling van een aantal vacatures.
Gekozen werden tot ouderlingen
de heren J. van Damme en G. Jon
ker, tot diaken, de heer C. den Boei
en tot ouderling-kerkvoogd de heer
W. A. Wessels.
Kerstviering N.C.V.B. en
Hervormde Vrouwenvereniging
Vorige week hield de afdeling van
de N.C.V.B. samen met de Ned Herv.
Vrouwenvereniging een kerstavond.
De presidente mevr. Viergever-Lege-
maate heette een goed gevulde zaal
van harte welkom.
Ook waren dames van de Ned.
Herv. Vrouwenvereniging van Se-
rooskerke aanwezig. Enkele dames
verzorgden een kerstliturgie, waarin
veel gezongen en voorgedragen werd.
Mevr. Viergever-Legemaate hield
een meditatie over „Het Geboortebe-
richt".
Na dc pauze vertelde mevr. Del
haas een boeiend verhaal genaamd
„Het water" van Jacöba Vreugden-
hil. Tot slot zong men staande het
„Ere zij God", waarna mevr. Delhaas
voorging in dankgebed.
Kerstfeest peuterspeelzaal
Ook voor de peuters was het kerst
feest afgelopen vrijdag. Onder lei
ding van mevr. Clement en mevr.
Hendrikse werden de kaarsjes en de
kerstboom ontstoken. Het bestuur
had voor een feestmaaltijd gezorgd.
Wat wel in de smaak viel bij de peu
ters. Bakker Boot verraste de peu
ters nog met krentebollen en kerst
wagens. Metnog een zelfgemaakt
kerstklolcje en mandarijn kwamen
de moeders de peuters weer ophalen.
NIEUWERKERK
Ophalen van oud papier
Zaterdagochtend. 27 december a.s.
zal er op Nieuwerkerk weer oud pa
pier voor de zending worden opge
haald.
Gevraagd wordt het papier gebun
deld klaar te zetten.
OOSTERLAND
Kerstfeest zondagsschool
Op de eerste kerstdag, donderdag
25 december a.s„ hoopt de Ned.
Herv. zondagsschool het Kerstfeest
te vieren in het kerkgebouw van de
Ned. Herv. gemeente. De aanvang is
15.45 uur.
Kerstbakjes Herv. Gemeenlo
Traditiegetrouw werden er ook dit
jaar weer ongeveer een dertigtal
fruitbakjes beschikbaar gesteld dooi
de diakonie van de Ned. Hervormde
Kerk hier ter plaatse, voor uitdeling
aan zieken en bejaarden van deze
kerk- De samenstelling vond weer
plaats in het Ned. Herv. Vereni
gingsgebouw en werd verzorgd door
leden van de Chr. Vrouwenvereni
ging „Martha". Dat deze jaarlijkse
geste zeer door de betrokkenen op
prijs gesteld wordt behoeft geen be
toog.
BRUINISSE, 22-12. De palingvis-
sers die vorig jaar via Rijkswater
staat permissie kregen van Domei
nen in een gedeelte van de voorma
lige werkhaven een meergelegenheid
te maken voor hun visboten hebben
nu ook het aangrenzende terrein een
opknapbeurt gegeven.
Zij hebben gezamenlijk een taluud
gemaakt en het inmiddels geëgali
seerde terrein zal nog worden bete
geld. Voor de palingvissers is deze
meergelegenheid een grote vooruit
gang, zij hebben nu een eigen do-
méintje waar zij gemakkelijk hun
vis aan de wal kunnen brengen, en
ook om hun auto's te parkeven. De
meergelegenheid zal nog met een
steiger worden uitgebreid omdat de
vloot inmiddels is uitgebreid door de
aankoop van een schip. Voor het toe
risme heeft de palingvisser nogal
wat aantrekkelijkheden, menigeen
maakt eens een wandeling langs de
afgemeerde scheepjes in de werk
haven waar dikwijls een bepaalde
bedrijvigheid heerst, en de varende
visserschepen met hun fuiken in de
mast zijn vaak het doelwit, van de
camera's op de voorbij varende ple
zierjachten op het Grevel ingenmeer.
Boombeplanting' werd ook in vroeger eeuwen
al gekoesterd...
ZIEIHKZEE, 22-12. llcl inonumculcnjaar-1975
spoedt ten einde. Ook Zierikzee is bij herdenkingen en
onderseheidingeii ruimschoots betrokken geweest. Als
„voorbeeldstad
goede reputatie boog te houden.
beeft Zierikzee in hel vervolg een
Bü monumenten wordt doorgaans
in dc allereerste plaats gedacht aan
monumcntcn-in-stcen, maar ook bo
men zyn monumenten, zoals door
landschapsarchitect Dijkhuizen on
langs terecht is opgemerkt.
Deze boomdeskiuidige en stuw
kracht van de Bomenstichting, die
hij samen met boomchirurg Copijn
oprichtte, stelt zich mede ten doel
om particuliere en overheidsinstan
ties bewust te maken van de grote
waarde van bomen, die groeien bui
ten bosverband.
Het stadsbestuur van Zierikzee
heeft al bij herhaling getoond, dat
de onvervangbare waarde van bo
men in het historische stadsbeeld
nooit te hoog kan worden aangesla-
'li MH bijzonder vod zorg cn met
hoge kosten worden d' bomen in
de Oude Haven gekoesterd cn werd
bij de CoriieliasUchting in dc plaats
van du verwijderde kastanjeboom
een ander fraai cn al volwassen
exemplaar opgericht.
Een tweetal bomen, die enjecle
maanden geleden bij harde wind in
de De Wittestraat omver werden ge
blazen, lieten een grote leegte ach
ter.
St adsboomkwekerij
Wie nu mocht denken, dat wij zo
langzamerhand door dc schaarste
aan groen zo boombcwust zijn ge
worden, vergist zich. Want ook in
vroeger eeuwen heeft men zich in
Zierikzee wel degelijk bekommerd
om de beplantingen binnen en bui
ten dc stadswallen.
Aan welgestelde partikulieren
werd bij herhaling toegestaan om
een aantal bomen tc (doen) planten.
Zo mocht raadsheer Doffe» m 1686
„ccnigc wecgcns aan zijne hofstecde
in l'oorlumbugt in de Zuidhoek van
Schouwen" met bomen beplanten,
terwijl in Zierikzee het volgend jaar
een aantal bomen aan Oude- cn
Nieuwe Haven, alsmede bij het
Kerkhof werden aangeplant.
liet is opmerkelijk, dat op 13
maart 1689 de sladssekretaris,. lot
het toezigt over Stads plantagien*'
werd „gequalificeerd". Ook vanwe
ge het stadsbestuur werd het plan
ten van bomen Ier hand genomen.
Om steeds van voorraad verzekerd
tc kunnen zijn werd 19 april 1710
besloten „een kwoekerije van hoo
rnen aan le leggen op een wije agtcr
het Laprooshuis (lees: Leprooshuis),
om daaruit voor dc stad tc planten.
Op 1 maart 1749 werd bepaald,
dat burgemeester Ockcrsse. die bo
men aan dc Blokwcg had geplant,
deze in eigendom zou mogen behou
den, terwijl in 1753 werd besloten
lot verdere aanplant langs genoem
de weg.
Natuurlijk moest het bomunbo-
sland ook wel eens worden vervan
gen. zoals in 1771 bij de Balie ge
beurde: „de boomen in de Balie uit-
teroeijen cn verkoopen cn de volgen
de winter weder te planten".
Bomen uil Boskoop
hl zelden gaf men aan bur
st,
•ik*
nmn
het rooien, van ten ot meer bomen.
Zelfs voor liet verwijderen van één
boom moest toestemming worden
gevraagd: „aan de Heer C. 's Graau-
wen gepermitteert een boom voor
zijn plaatsje op de Grachtweg te
roeijen" (21 jan. 1775).
In 1791 mocht H. van Zandijk ze
ven bomen buiten de Westpoort.
..die zijn gezigt belemmeren", laten
rooien, „waarvoor hij gee ven wil
f 4.per stuk".
De bomen gaven soms veel zorg
en extra arbeid omdat zij niet wil
den „aanslaan". Een beplanting bui
ten de Zuidhavenpoort meiessen
bleek geen succes, zodat op 8 okto
ber 1791 werd besloten alles te rooi
en („ook die nog in loeven zijn") cn
er „IJpeboomen" voor in de plaats
tc zetten.
Behalve niet „eigen kweek" moest
ook wel worden geplant niet plant -
materiaal, dat elders werd gehaald.
Ook in dc 18de eeuw wist men
daarvoor het nu nog steeds ver
maarde centrum Boskoop le vinden:
„De Fabryk (d.i. de stadsbouwmees
ter) na Boskoop om in tc koopen
230 ypeboomen breed blad en 546
esscboomen om te planten op het-ge-
geroeide plein tussehen liet Digt-
le Sas cn de Zuidzeikc. alsmede 360
ypeveevcn om te zetten in (it- kwec-
kei ij by de West poort onder aan dc
gragl by dc baan van IL Meyer.'" (7
nov. 1789).
liet bovenstaande is slechts een
losse greep uit de talryke besluiten,
die het stadsbestuur van Zierikzee
in vroeger eeuwen heeft genomen in
verband met de stedelijke groen
voorziening. Wanneer bestuur en
burgers van Zierikzee tegenwoordig
extra waakzaam zijn in het belang
van Itnoni en blad. dan zeftril zij
daarmede er»» uitstekende traditie
voort!
W. H. KLIKEi)
HMBSR
Lx minimis patet .pit Deus
:7\Qci en u foo feer vcr.ui't,
O) bèt toont jods nm h
SÉ
m,v- -
ïW
:mw g»;
'W
h I
i t .Ui:'., fe VZrZïZ
4 *691 .ilt|
U, V; Hi M*
XI t# tier oyrvan God foo ktecn, cnc Heek gd-hopen;
Of Vwijft ft|n Schepper aan,
Men kan «yt allcdingh gelijckmet handen rapen
Pat God ,Lt iwek gedaan,
Boffers turn in Zie
