DE GROENE TAS
Haken en ogen bij
Surinames onafhankelijkheid
mooie fauteuils
intermeubel
Russische hulp
voor Vietnam
De Indianen
in Suriname
Olympische
zegels
Het Landbouwschap en de
Oosterschelde-compartimentering
BLIK DOOR HET WERELD
Wat biedt
de BEELDBUIS?
'/!N.RU\.ZLLS(.IIE (SiLUVVSBODE UoiuUulug 15 mei 1975 Nr. 21G9U
7
■f
Hei beslissend overleg over cle Su
rinaamse onafhankelijkheid moet nu
beginnen. Twee punten liggen daar
bij hel moeilijkst: de ontwikkelings
hulp en het toelatingsbeleid voor
Surinatners die zich na de onafhan
kelijkheid in Nederland willen vesti
gen. Wat de centenkwestie betreft is
niet alleen moeilijk om. tot overeen
stemming le geraken over een to
taalbedrag en de periode waarin dit
wordt uitgekeerd, maar meer nog
om de vraag hoe de gever een vinger
in de pap houdt bij de besteding. Bij
een vorige gelegenheid wees Suri
name af, dal een speciale raad zou
worden gesticht met Nederlandse en
Surinaamse deskundigen erin die
die ovre de bestedingen enige kon-
trole zou hebben. Achtergrond hier
bij is waarschijnlijk dat het psycho
logisch slecht verteerbaar is om bij
volledige onafhankelijkheid iets te
moeten inbouioen dat een voornaam
onderdeel ervan, de vrijheid je geld
te besteden zoals je wilt. inperkt.
Hierbij kan weer meespelen dat
van Nederlandse zijde het verstrek
ken van ontwikkelingshulp meer ge
voeld wordt als een algemene more
le plicht waarbij om redenen van
historische billijkheid Suriname be
schouwd wordt als een bij voorkeur
te helpen land. In Suriname, zeker
in de omgeving van premier Arron,
gaat het niet om helpen maar om de
moreel-juridische plicht terug te ge
ven, wat moreel-juridisch niet ge
heel terecht eerder was weggehaald.
Door de gevoelsmatig zo verschillen
de uitgangspunten zal het moeilijk
zijn tot overeenstemming te komen
hierover - de omvang van de hulp
waarbij in Suriname gedacht wordt
aan rond zes miljard, in Nederland
aan rond twee miljard, is een verder
ongemakkelijk punt.
Benei ux-verd ra g
Maar psychologisch en bovendien
staatsrechtelijk is het neteligste
vraagstuk hoe de positie van de Su-
rinamres ten aanzien van Nederland
icordt na de onafhankelijkheid. In
Paramaribo gaat men er van uit, dat
ook nadat de Surinamer geworden is
tot een doodgewone buitenlander hij
toch vrije toegang moet hebben tot
Nederland. Een verlangen dat niet
geheel en al absurd is - ondanks on
afhankelijkheid zijn er kulturele en
andere betrekkingen die men gerust
speciaal mag noemen. Maar of Ne
derland dit nu erkent of niet, het zit
met andere verdragsverplichtingen
met name ten aanzien van de Bene
lux Wie zich vrij in Nederland zou
kunnen vestigen zou dit ook in Bel
gië en Luxemburg kunnen doen en
daar zit men warempel niet om Su
rinaamse emigranten te springen.
Nieuw aangekomen:
in zwaar eiken
vanaf f 272.-
Vrije toegang
meelstraat 31 zierikzee
AGANA, GUAM. Het Amerikaan
se vliegdekschip Midway vaart hier
de haven van Agana op het eiland
Guam binnen met 50 heli's en 55
gevechtsvliegtuigen op de dekken.
De vliegtuigen zijn afkomstig uit
Thailand, waar ze heen werden ge
vlogen door ontsnapte Zuidvietna-
mese piloten.
Vandaar dat moeizaam wordt ge
zocht naar bepalingen om toch nog
enige humane herenigingsmogelijk
heden over te laten voor die Surina-
rners hier die in hun eigen land fa
milieleden hebben. Als deze voor
hun onderhoud ten dele afhankelijk
zijn van de in Nederland levende
verwanten en de graad van ver
wantschap niet verder gaat dan ne
ven en nichten, zou er toestemming
verleend moeten worden. Bovendien
zou men zeer soepel willen zijn om
de kansen op werk en huisvesting te
vergroten door een lange overgangs
periode toe te staan. Maar zelfs in
deze beperkte vorm, zo is al bere
kend, zou als iedereen er gebruik
van maakt nog eens een stroom van
vijftigduizend immigranten aange
lokt worden. Een aantal dat Den
Haag toch tamelijk zwaar op de
maag ligt.
MOSKOU, 14-5. De Sowjet-Unie
heeft zich bereid verklaard, groot
scheepse economische hulp aan de
nieuwe regering in Zuid-Vietnam te
geven, zo meldt het orgaan van de
communistische partij in de Sowjet-
Unie, Prawda, dinsdag.
In een getekende overeenkomst
neemt Moskou de verplichting op
zich Saigon petrolem, chemicaliën,
kunstmest, vrachtauto's, auto's, le
vensmiddelen, textiel en andere goe
deren te zenden, aldus de Prawda.
Het Russische partijorgaan ver
meldt niet voor welk bedrag aan
goederen zal worden gezonden en
evenmin wanneer deze verzonden
worden.
PARAMARIBO, 14-5. De India
nen in Suriname eisen thans dat Ne
derland hun land teruggeeft en per
Indiaans gezin een schadevergoe
ding betaalt van fl. 25.000. Dit staat
in een petitie, die de Indiaanse raad
(nakomelingen immigranten en in-
dianenpartij) heeft gestuurd naar de
Nederlandse regering. De raad zegt
het overgrote deel van de Indianen
in Suriname te vertegenwoordigen.
OTTAWA, 14-5. De Canadese
posterijen hebben bekendgemaakt
dat zij op 11 juni uitkomen met drie
Olympische frankeerzegels. De 20,
25- en 50-centszegels stellen een
polsstok-hoogspringer, een hardlo
per op hindernisbaan en een mara
thonloper voor.
Tweede Kamer
wil behoud
van kleine ziekenhuizert
DEN HAAG, 14-5. De gehele
Tweede Kamer neemt het op voor de
kleine algemene ziekenhuizen. Dins
dagmiddag, tijdens de stemming
over de moties, vorige week inge
diend bij het kamerdebat over de
structuurnota gezondheidszorg van
staatssecretaris Hendriks, sprak de
Kamer met algemene stemmen uit
dat ziekenhuisplanning op basis van
4 bedden per 1000 inwoners niet bij
voorbaat de sluiting van kleine zie
kenhuizen tot gevolg mag hebben.
De uitspraak geschiedde door het
aannemen van de desbetreffende
motie-Aarts (KVP).
KORTE BERICHTEN
UIT HET BINNENLAND
DEN HAAG. Een ongeveer 18-
jarige jongeman heeft een overval
gepleegd op het postkantoor aan dé
Van Alkemadelaan in Den Haag. De
overvaller ging er vandoor met ecyi
bedrag van ongeveer f 7000.-.
MADE-DRIMMELEN. De ander-
halfjarige Ivo Engler uit Made-
Drimmelen (NB) is overleden aan de
gevolgen van een verkeersongeval.
Vrijdag struikelde hij bij het over
steken en kwam onder een vracht
auto.
DEN HAAG. Het algemeen prijs
niveau in ons land is van medio
maart tot medio april met 1,2 pro
cent gestegen. Het prijsindexcijfer
van het CBS (969 is 100) bedraagt
per medio april 154,6 tegen 152,7 per
medio maart. Sedert medio december
j.l. bedraagt de stijging 3,96 procent.
DEN HAAG. De heer Xuan Cao
Tu, zaakgelastigde in Den Haag van
de inmiddels verdreven Zuidvietna-
mese regering-Thieu, keert na de
erkenning door onze regering van
het nieuwe bewind in Saigon niet
naar zijn land terug, maar blijft
voorlopig in Nederland.
DEN HAAG. In het Noorditaliaan-
se Regoledo is in de nacht de 74ste
Nederlandse vrachtwagen gestolen.
ROTTERDAM. Het college van
b. en w. zullen de gemeenteraad
heden (donderdag) vragen in te
stemmen met een krediet van f 120
miljoen voor de bouw van een nieu
we Willemsbrug, die de beide Maas
oevers en het Noordereiland met el
kaar verbindt.
GRONINGEN. Het permanent
volkscongrescomite uit Groningen
wil dat onverwijld wordt begonnen
met de ontginning van de kalium en
magnesiumzouten in het noorderi
vap het land. Het comité vindt dat
de werkgelegenheid die hierdoor ont
staat ook voor het noorden behouden
moet blijven.
UTRECHT. De werkloosheid in hét
kappersbedrijf is de laatste jaren
enorm toegenomen. In 1968 stonden
in deze sector nog 860 werknemers
zonder emplooi, vorig jaar was dat
aantal meer dan verdubbeld tot cir
ca 1750.
HILVERSUM. Zaterdag zenden
NOS-TV en NOS-radio een recht
streeks verslag uit van de voetbal
interland West-Duitsland-Nederland
in Frankfort.
GOES, 13-5. De raad van het
Landbouwschap behandelde de vari
anten behorende bij de nota com
partimentering Oosterschelde en
sprak als zyn mening uit, dat voor
de landbouw slechts aanvaardbaar
is de voorgestelde oplossing middels
verbreding van het kanaal door
Zuid-Beveland.
Deze oplossing is naar het oordeel
van de raad niet alleen uit landbouw
-oogpunt de meest gewenste, maar
is ook planologisch aantrekkelijk en
houdt in hoge mate rekening met de
belangen van de visserij en het mi
lieu. De varianten waarbij Oost
Zuid-Beveland door een nieuw ka
naal wordt doorsneden weiden, als
zijnde volledig in strijd met de be
langen van de landbouw, afgewe
zen. Het standpunt van de raad zal
ter kennis worden gebracht van de
Provinciale Staten van Zeeland.
Uiteraard blijft de landbouw van
mening, dat de Oosterschelde, uit
het oogpunt van veiligheid, moet
worden afgesloten binnen de in de
Deltawet genoemde termijn.
K.V.P.-ers
naar Midden-Oosten
DEN HAAG, 14-5. Woensdagmid
dag vertrokken vijf vooraanstaande
leden van de KVP, prof dr. P. A. J.
M. Steenkamp, mr. F. H. J. J. An-
driesen en zijn echtgenote, de heer
Van Lanschot en prof. mr. F. A. M.
Alting van Geusau voor een reis
naar het Midden-Oosten. De KVP-
Ieden denken tot 1 juni weg te blij
ven Zij zullen achtereenvolgens
Egypte, Koeweit. Syrië, Jordanië en
Libanon bezoeken.
De V.V.D. en de
werkloosheidbestrijding
DEN HAAG. 14-5. De tweede
kamerfractie van de VVD meent dat
het tijdstip gekomen is dat de rege
ring aan de bestrijding van de werk
loosheid de hoogste prioriteit toekent
Dit blijkt uit schriftelijke vragen,
welke de kamerleden Wiegel (frac
tievoorzitter) Rietkerk en Van Aar-
denne gesteld hebben aan premier
Den Uyl. „De ontwikkeling van de
werkloosheid is zorgelijk", aldus de
kamerleden in hun commentaar op
het bericht, dat het voor seizoen ge
corrigeerde werkloosheidscijfer tot
boven de 200.000 gestegen is.
Richtlijnen voor verkeer
en alkohol
DEN HAAG, 14-5. In voorberei-
ding is een landelijk beleid voor het
eisen van straffen bij de vervolging
van degenen, die bij het wegverkeer
meer dan 1,5 promille bloedalcohol-
percentage bleken te hebben en van
degëhen, die onder invloed van alco
hol de veiligheid van het verkeer in
gevaar brachten. Aldus heeft minis
ter Van Agt van justitie dinsdag
geantwoord op schriftelijke vragen
van het Tweede-Kamerlid Scholten
(CHU).
Man vermoord
te Eindhoven
EINDHOVEN, 14-5. De 44-jarige
Frans van den Bersselaar uit Eind
hoven is in de nacht van dinsdag op
woesdag in zijn woonplaats ver
moord. Woensdagmorgen omstreeks
10 voor vijf werd het slachtoffer ge
vonden door een krantenbezorger.
Voorlopig onderzoek heeft uitge
wezen dat het slachtoffer is overle
den tengevloge van een of meerdere
slagen op het hoofd, waarmee dat is
gebeurd is nog niet duidelijk. De
politie neemt vooralsnog aan, dat
het motief roof is geweest.
Weer taxichauffeur
overvallen
DEN BOSCH, 14-5. De 26-jarige
taxichauffeur P. Kastelijns uit Box
tel is in de nacht van maandag op
dinsdag beroofd. Twee mannen wa
ren bij het station in Boxtel inge
stapt en wilden naar Den Bosch.
Daar aangekomen vroegen zij hem
naar Empel te rijden. Op een stil
gedeelte in Den Bosch-noord aange
komen, vroegen zij hem te stoppen.
Een van de mannen stapte uit, waar
na de ander hem een zo harde klap
in de nek gaf, dat hij het bewustzijn
verloor. De man greep toen zijn por
tefeuille met f 135,-. Kort daarna
vonden voorbijgangers de chauffeur
bewusteloos in zijn auto. De man
moest met een hersenschudding in
een ziekenhuis worden opgenomen.
Nog meer
werktijdverkorting
op komst
EINDHOVEN, 14-5. Voor de pe-
riode medio-augustus tot medio-
oktober van dit jaar zal voor 3200
werknemers van DAF-trucks een
werktijdsverkorting van twee dagen
per week worden aangevraagd. Het
betreft 2000 werknemers van de
DAF-fabrieken in Eindhoven en 1200
van de assen- en cabinefabriek van
DAF in Oevel (België).
De werktijdverkorting is volgens
DAF noodzakelijk omdat dit jaar
de export van vrachtauto's binnen
Europa minder gunstig is verlopen
dan werd verwacht. Voor 1975 heeft
dat de produktie van trucks met dui
zend verlaagd tot dertienduizend.
VRIJDAG 16 MEI
NED. I: Tussen zeven en negen
uur zitten diegenen die op het eerste
net afstemmen in muzikale sferen.
Want na het wekelijks overzicht van
de ontwikkelingen in het Nederland
se hitwezen en na het journaal zijn
er nog volop liedjes te beluisteren.
Onder de titel Alle dertien goed
wordt dit liedjes-programma ge
bracht. Medewerkenden zijn o.a. Cis
ka Peters (met Dans naar de zon),
Ronnie Tober (Alleen), Niko Haak
(Foxie foxtrot), Left Side (Tessy),
Vicky Leandros Rot ist die liebe) en
Nana Mouskouri (Traume sind Ster
ne). Krijs Torringa praat hei pro
gramma aan elkaar. De AVRO ver
volgt met een aflevering van de ge
broeders Hammond. Er dreigt bij het
transportbedrijf een staking uit te
OTTAWA. Het bezoek van pre
mier Den Uyl aan Canada. Premier
Den Uyl schatert van het lachen, na
dat Margaret Trudeau probeerde
zijn naam korrekt uit te spreken De
foto werd gemaakt tijdens het diner
dat ter ere van de Nederlandse gas
ten door premier Trudeau en zijn
charmante vrouw werd aangeboden.
breken. Op het allerlaatste moment
weet Edward een compromis te be
reiken, Klokke tien verschijnt Sport-
panorama op de .buis en twintig mi
nuten later is Televizier Magazine
aan de beurt. Vanaf elf uur brengt
het IKOR nog drie gefilmde mini-
portretten. Drie mini-portretten van
evenzoveel boerinnen in Hongarije,
Mexico en Nederland.
NED. II: De TROS gooit er van
avond maar weer eens een speelfilm
tegenaan. Zo is de zendtijd snel ge
vuld. In de vooravond eerst nog een
aflevering van de amusements serie
Wat een familie. De familie Brady
krijgt een jonge logé die er in slaagt
alles mis te laten lopen. Eveneens
voor acht uur wordt de documentai
re „Zijn ze wel zo gevaarlijk?" ge
toond. Een film over het karakter
van de orca's. Na het journaal begint
dan de rolprent De titel is The coun-
terfeittraiter. De belangrijkste rollen
worden gespeeld door William Hol
den en Lilli Palmer. William speelt
de rol van een Zweedse zakenman
Erik Ericksan. Tijdens de tweede
wereldoorlog een belangrijke spion
voor de geallieerden. De film geeft
een weergave van een reeks gebeur
tenissendie ook werkelijk plaats
hadden in de oorlogsjaren, Erik was
in de tijd dat Hitier aan de macht
was betrokken bij de export van
Mexicaanse olieprodukten naar
Duitsland. In 1942 nam hij kontakt
op met de Amerikaanse ambassade
in Zweden. Hij wilde zich voor de
zaak van de geallieerden inzetten.
De TROS eindigt haar programma
met de Music All Inn De laatste af
levering voor dit seizoen. Voor het
laatste nieuws nog het wekelijks ge
sprek met min.-pres. Den Uyl.
VRIJDAG 16 MEI
NED. 1: 10.45 Schooltelevisie; 18.45
Paulus de boskabouter18.55 Nieuws
19.05 Toppop; 20.00 Journaal; 20.20
Alle dertien goed; 21.10 Kijkers hel
pen blinden; 21.11 De gebroeders
Hammond; 22.00 Sportpanorama;
22.20 Televizier; 23.00 Als je maar
gelukkig bent; 23.50 Journaal.
NED. II: 18.15 Teleac; 18.45 Paulus
de boskabouter; 18.55 Nieuws; 19.05
Wat een familie; 19.30 Zijn ze wel zo
gevaarlijk?; 20.00 Journaal; 20.20
The counterfeit traitor; 22.35 Music-
all-in; 23.35 Interview met de mi
nister-president; 23.45 Journaal.
19
Harmen schudde zijn hoofd. „O.
En waarom laat ze dan al die kost
baarheden in de steek? Nee, daar
geloof ik niets van".
„De tijd zal hel Ieren," besloot
Niek wijsgierig, stak zijn hand op
en stapte in zijn auto. Even later
reed hij met Ellechien weg in wes
telijke richting. Een minuut la
ter trok ook Harmen op. Ze hadden
de cassette en de metalen map op
de achterbank gelegd. En in een tas
de stapels nota's. Die puilde ervan
uit. Terwijl hij optrok, dacht hij:
Als we allemaal niet uit deze puz
zel komen, rijd ik een keer naar
Duitsland, naar een paar van de
dichtsbijzijnde leveranciers. Die
moeten mij dan maar eens uit de
doeken doen, wat voor bedrijven het
zijn, aan wie ze geleverd hebben en
waarom de nota's steevast naar Al
keveen gezonden moesten worden.
In een bocht van de weg. tussen
een paal met een verkeersbord cn
een boom zag Harmen in een flits,
in een fractie van een sekonde een
gedaante staan. Eigenlijk drong het
niet onmiddelijk tot hem door. Maar
opeens hield hij zijn vaart in. Nog
nauwelijks vijftig rijdend remde hij
af en zette de wagen aan de kant
van de weg. En daar zette hij de
motor stil fen luisterde
Geer keek hem in het donker van
terzijde verwonderd aan. ..Wat is er?
Is er iets met de motor?"
Hij schudde zijn hoofd. „Nee. Het
is.... ik zag iemand. Niet eens zo
gek ver van moeders huis. Od een
hoek. Verscholen achter een boom,
door J. D. POSTHUMUS
maar ik zag hem in een flits. Ik ver
trouw het niet erg."
„Bedoel je.... zou je denken, dat
er meer mensen op de hoogte kun
nen zijn van dat geld?"
„Dat is niet uitgesloten, Geer. Na
wat ik vandaag allemaal heb beleefd
en gezien, verwonder ik me nergens
meer over,"
„Misschien niet Maar wie zou er
wat van plan zijn?"
„Dat vraag ik me ook af. Best mo
gelijk, dat we wat wijzer zouden
worden, als ik zou weten Maar
wat hij veronderstelde te kunnen
weten, kwam er niet meer uit. Wel
nam hij een besluit. „Geer, rij' jij
naar huis. Berg de spullen goed op.
Ik kom wel op de een of andere iria-
nier thuis."
„Aba, Harmen, wat griezelig.
Wat ben je van plan?"
„Terug te gaan naar moeders huis.
Die dorpspolitie hier heb ik ook niet
erg hoog. Die zal wel in bed liggen
in plaats van 's nachts te patrouile-
rcn. Je wilt toch niet zeggen, dat je
bang bent zonder mij?"
..Nou, bang. maar het begint
wel eng te worden. Misschien is het
ze wel om die cassete cn de map te
doen, weet jij het? Als ze me nu
volgen met een auto?"
„Als je bemerkt, dat je gevolgd
wordt, ga je niet naar huis. maar
naar het politiebureau. Dan brengt
de politie je wel veilig thuis en kun
je die twee dingen voor één nacht
op het bureau laten."
De vrouw aarzelde. „Ik vind er
anders maar niets aan, hoor. Laat ze
inbreken! Wat is er nu nog te halen
aan waardevolle dingen of geld?"
„Dat is 't 'm juist, Geer, dat weet
ik - niet. Best mogelijk, dat er nog
ergens iets van waarde is verstopt,
dat wij over het hoofd hebben gezien
Die mogelijkheid kun je niet wegcij
feren. Wat hebben wij eigenlijk in
huis rondgekeken? We zijn niet eens
op de vliering geweest; weet jij wat
daar nog kan liggen? Nee, ik ga te
rug. Wees jij nu niet bang, want als
er iets niet in orde is, gaan ze naar
moeders huis, anders hadden wij nu
al een wagen achter ons aan gehad.
Toe nou manr. ik loop wel terug.
Bel als je thuis bent Niek op en zeg,
wat er aan de hand is. Wellicht bel
ik jou op vanuit moeders huis, als
er niets aan de hand is. ja?"
„Vooruit dan maar." Ze slaakte
oen diepe zucht „Maar happy voel
ik me niet. Harmen."
„Gaat wel woer over als je rijdt,"
zei hij lachend. Hij stapte uit. maar
boog zich nog even naar de vrouw
om haar een kus te geven. „Flink
zijn.... het gaat om het huis; jij
hebt geen cent last. Vergeet niet
Niek te bellen. So long!"
Ze zag hem teruglopen. Langs de
kant van de weg. De meeste straat
verlichting was gedoofd of had mis
schien in deze tijd van lange avon
den helemaal niet gebrand. De maan
moest nog opkomen, dus het was ta
melijk donker Enkel een honderd
meter terug, bij de hoek brandde
een lamp.
Toen Geer haar man niet meer
kon zien. startte ze de wagen en reed
meteen weg. Af en toe keek ze in de
achteruitkijkspiegel, maar alles bleef
donker. Toch voelde ze zich niet op
haar gemaak en gaf plank gas. Ge
lukkig kende ze de weg hier door
cn door.
(wordt vervolgd)
