8%
DE GROENE TAS
Het Spaarpapier
aan toonder van de NMB.
Aan u de keuze!
China heeft weer een
raadselachtige campagne
VIER ALTERNATIEVE OPLOSSINGEN
COMPARTIMENTERING OOSTERSCHELDE
7
BLIK DOOR HET WERELD
Koninklijk paar
naar Amsterdam
De winkelsluiting
5 mei:
gratis in de metro
Suiker duurder
Geeft loon naar sparen.
Wat biedt
de BEELDBUIS?
Z1ERIKZEESCIIE NIEUWSBODE Domie. dag 1 mei 1975 Nr. 21684
Advertentie
Wat in de volksrepubliek China
plaats vindt is altijd volkomen on
doorzichtig. Met dit land vergeleken
is het altijd kristalhelder wat de lei
ders in Moskou beogen - daar wordt
althans nog enigszins openbaar ge
maakt icat de plannen zijn en al
thans nominaal wordt daar nog wel
een en ander op geregelde tijden
goedgekeurd door een parlement. In
beide opzichten laat Peking niet al
leen de wereld maar ook de eigen
natie doorgaans gissen. Het enige
wat niet zo laat doordringt tot de
buitenwacht dat het alleen nog inte
ressant is voor de geschiedboeken
zijn de grote campagnes, waarvan
de nogal desastreus verlopen Cultu
rele Revolutie in 1965 de beroemdste
was. Er is er nu weer een op gang
gekomen en zoals gebruikelijk bij
het begin, en trouwens nog vaak aan
het eind, is niet duidelijk wat be
oogd wordt. En zelfs niet wie nu de
campagne voert.
Het gaat er dit keer om dat met
een niet meer gewone nadruk uit de
leer van Lenin de passages worden
benadrukt die erover handelen dat
het proletariaat een diktatuur moet
uitoefenen die vooral gericht is te
gen de bourgeoisie. Wat bourgeoisie
is wordt doorgaans niet al te scherp
gedefinieerd, maar in dit geval lijkt
het erop of de campagne zich vooral
richt tegen de eigenaars van kleine
bedrijfjes, kleine akkertjes die be
paalde rechten hebben om de hele of
een deel van de opbrengst voor zich
zelf te houden. Dit maakt de aktie
des te opvallender, want juist deze
rechten zijn bij de herziening van de
grondwet begin dit jaar voor het
eerst uitdrukkelijk vastgelegd. De
onschuldigste uitleg van de campag
ne is daarom dat de partijleiding de
tijd gekomen achtte om wat tegen
gas te geven - het staat dan wel in
de grondwet, maar het moet toch
maar zo matig mogelijk worden toe
gepast. Tenslotte is het oermodel
voor de orthodoxe maoisten dat de
landbouw en industrie kollektief
worden bedreven op zo'n manier dat
allen gelijkelijk profiteren. Mogelijk
heden tot extra-verdienen worden
daarom in principe afgekeurd.
Dat in de praktijk van deze zuive
re leer werd afgeweken had goede
ekonomische oorzaken: de praktijk
leerde dat de bedrijven waar het
loon was afgestemd op de produktie
die men maakte inderdaad meer
gingen vervaardigen. En ook dat de
mogelijkheid om wat meer te ver
dienen aan bepaalde landbouwpro-
dukten de vlijt liet toenemen om die
te verbouwen. Men mag aannemen
dat daarom de zakelijke „technokra-
ten" in het landsbestuur de voorde
len inzagen en daarom een klein
handje lichten met de allerpuurste
dogma's niet zo'n bezwaar vonden.
Stille sabotage
En nu dus een beetje remmen op
dat de bevolking niet gaat denken
dat voortaun op deze manier ieder
een wel wat kan gaan doen. Hetgeen
ook zakelijk en nuchter zou zijn: de
overheid is er ook niet mee gebaat
dat haar eigen grote apparaat scha
de gaat ondervinden van privé-akti-
viteiten. Al was het maar omdat
daarmee wellicht ook te makkelijk
omgesprongen zou worden met een
andere stelregel van Lenin, waariv
onvoorwaardelijke gehoorzaamheid
aan de partijleiding primair wordt
gesteld.
Dit laatste gevaar is niet geheel en
al uit te sluiten. Zo was van de grote
Culturele Revolutie een der minder
gewaardeerde gevolgen - vooral in
de latere stadia - dat de militaire
kommandanten, vaak met distriklen
ter grootte van een paar flinke Eu
ropese landen, een enorme eigen be
voegdheid zich aanmatigden. De
campagne zou dan bovendien, door
zijn aksent op de gehoorzaamheid,
een facet zijn van de strijd tegen een
historisch Chinees verschijnsel. Ook
al ver voor Mao was het gebruike
lijk dat ieder zich gedroeg zoals
voorgeschreven was en de bijbeho
rende leuzen met geestdrift uit-
ZIERIKZEE. Rode Kruis-personeel
van de Zierikzeese kolonne tijdens
een hulpverlening bij een ongeval op
de kruising Val-weg-Julianastraat.
Een gewonde wordt op een brancard
gelegd en per ambulance afgevoerd.
(Foto: Zierikzeesche Nieuwsbode)
kraamde - wat dan nog niet wilde
zeggen dat men ze ook uitvoerde.
Een stille sabotage van de over
heidsbeschikkingen is ook een Chi
nese traditie.
Maar er zijn ook andere uitleg
gingen, die bijvoorbeeld ian Moskou
een gretiger gehoor vinden. De or
thodoxe maoisten zouden eindelijk
weer eens fel overhoop liggen met de
„technokraten" zoals die onder mi
nisterpresident Tsjoe En-Lai door
gaans hun zin aardig hebben kunnen
doorzetten ondanks kritiek en on
danks campagnes waar achter zich
zelfs Mao zelf wel wilde opstellen.
De ervaren bestuurders waarvan
Tsjoe het team opleidde en samen
stelde en waarover nu Teng Hsiao-
ping de scepter zwaait zouden dus
opnieuw de volle laag krijgen. Het is
mogelijk, maar ook dubieus. Zelfs de
verbetenste maoistisch-leninistische
aktivist weet ook dat dit bestiiurs-
apparaat het beste is wat momenteel
is samen te stellen - zijzelf zouden
geen vervangers kunnen leveren van
vergelijkbare kwaliteit. En wie zou
den profiteren? De militaire kom
mandanten, die al door hun ingrij
pen bij chaos door de Culturele Re
volutie hun machtspositie hebben
vergroot. Zelfs de orthodoxe maois
ten hebben altijd nog liever niet dat
de macht van de partij meer naar
het leger verschuift.
AMSTERDAM, 30-4. Tijdens de
nationale herdenking zondagmiddag
4 mei op De Dam in Amsterdam
zullen koningin Juliana en prins
Bernhard bij het Nationale Monu
ment een krans leggen ter nage
dachtenis aan de gevallenen. Gedu
rende een korte plechtigheid zullen
ook kransen worden gelegd namens
alle nabestaanden, namens de mi
nisterraad en door de chefs van sta
ven. Voorts zullen enkele organisa
ties aan de kranslegging deelnemen.
DEN HAAG, 30-4. Stel de ver
plicht ewinkelsluiting op zaterdag
middag op vier uur. Deze suggestie
heeft de PvdA-fraktie gedaan in het
voorlopig verslag op het wetsont
werp winkelsluitingswet. De rege
ringspartners PPR en D'66 gaan nog
verder. D'66 adviseet inn de „goede"
jaargetijden de winkels om 1 uur 's
zaterdagsmiddags te sluiten, bjjv.
van half mei tot half september. De
PPR-fraktie bepleit een zaterdag
sluiting zonder meer om 1 uur 's
middags.
ROTTERDAM, 30-4. Op maandag
5 mei, bevrijdingsdag, zal iedereen
de gehele dag gratis gebruik mogen
maken van de Rotterdamse metro.
Burgemeester en wethouders heb
ben hiertoe besloten om de gehele
burgerij in de gelegenheid te stellen
zich gemakkelijk te verplaatsen tus
sen de Coolsingel en het Zuidplein,
op welke plaatsen feest zal worden
gevierd. In tram en bus zullen de
passagiers op 5 mei wel een geldig
plaatsbewijs moeten kunnen tonen.
DEN HAAG, 30-4. Suiker wordt
met ingang van donderdag 1 mei
duurder. De minimum-prijs, speciaal
bedoeld om de goedkope aanbiedin
gen van het grootwinkelbedrijf in
toom te houden, gaat met vier cent
per kilo omhoog, van f 1,47 tot 1,51.
De „algemeen geldende" winkelprijs-
zal volgens het Centraal Bureau Lc-
vensmiddelenbedrijf van f 1,58 op
f 1,62 komen.
Spaarwinstbiljet /A/
met vaste looptijd.
Rente tot O/Z/O
Het Spaarwinstbiljet is een spaarvorm
speciaal voor hen die van te voren weten hoe
lang se hun geld kunnen vastsetten. Da t kan
kort zijn, dat kan lang zijn. Twee jaar vast met
een rente van 61/2%of zes jaar vast met een
rente van 81/2%.Berekendopbasisvanrente
op rente.
De vier mogelijkheden in de tabel laten u
precies zien wat u betaalt en hoeveel u straks
ontvangt. U bepaalt mv eigen winst.
Premie Spaar Biljet
met variabele
looptijd. Rente tot
De flexibele tussenvorm. Vindt u twee jaar
vast wat kort en 6 jaar vast te lang, dan is
het Premie Spaar Biljet een winstgevend
alternatief. Premie Spaar Biljetten kunnen
namelijk na twee jaar jaarlijks worden uitbe-
taald.U ontvangt dan bij uitbetaling boven de
jaarlijkse basisrente van 6% rente op rente,
een progressief oplopende premie.
De tabel geeft de mogelijkheden op een
rijtje.
U stort nu f1.000.- en wij betalen u terug:
u stort
spaartermijn
rente
u ontvangt
f 88i,66
2 jaar
61/2%
f I.OOO,-
f 4.408,30
2 jaar
61/2%
f 5.000,-
f 612,95
6 jaar
81/2%
f I.OOO,-
f3.064,73
6 jaar
81/2%
f 5.000,-
spaar-
termijn
hoofdsom
6% basisrente
premie
waardoor
u ontvangt
totaal*
rente
2 jaar
3 jaar
4 jaar
5 jaar
f 1.123,60
f 1.191,02
f 1.262,48
f 1.338,23
f 5»*
f 15,-
f 50,-
f 130,-
f 1.128,60
f 1.206,02
f 1.312,48
f 1.468,23
61/4%
61/2%
,7
8
NEDERLANDSCHE
MIDDENSTANDSBANK
"De percentages vermeld onder „totaal rente" zijn
afgerond en berekend op basis van rente op rente.
Er zijn ook Premie Spaar Biljetten van
f 5.000,-. Met Premies van f 25,-na 3 jaar,
tot f650,-na 5 jaar.
Het NMB Spaarpapier aan toonder is
ook voor niet-kliënten onmiddellijk aan
de balie verkrijgbaar.
Vraag folder en inlichtingen.
DEN HAAG, 30-4. De commissie compartimentering
Oosterschelde, onder leiding van ir. H. A. Ferguson,
hoofd van de Deltadienst heeft haar studie naar de
indeling van de Oosterschelde in compartimenten be
ëindigd met het voorleggen van vier alternatieve op
lossingen aan de minister.
Drie hiervan zjjn gebaseerd op het model van de Philipsdam (tussen Sint
Philipsland en de Grevelingendam) en een Ocsterdam (vlak ten westen van
de Schelde-Rynverbinding in het uiterste oosten van de Oosterschelde). Deze
oplossing, die model C3 werd genoemd in het rapport van de commissic-
Klaasesz, is vorig jaar aanbevolen door de rijksplanologische commissie.
Een vierde alternatief dat de com
missie compartimentering noemt, is
het aanleggen van een scheidings-
dam in de lengterichting van het
Volkerak in plaats van een Philips
dam. Dit is model Cl. De kosten die
met de uitvoering van deze werken
zijn gemoeid, bedragen voor elk van
de vier oplossingen ongeveer één
miljard gulden.
De kosten van een Philipsdam met
kleine schutsluizen worden geraamd
op 220 miljoen gulden en met duw-
vaartsluizen op 430 miljoen gulden.
Dit zal afhankelijk zijn van de te
kiezen oplossing De Oesterdam zal,
afhankelijk van het te kiezen trace,
160 miljoen tot 215 miljoen gulden
gaan kosten.
Minister Westerterp heeft vorig
jaar in de Tweede Kamer als ont
bindende voorwaarde gesteld, dat de
extrakosten voor het hele Ooster-
scheldeprojekt de basisraming van
1700 miljoen gulden plus 20 procent
- op prijspeil 1974 - niet mogen over
schrijden.
Vóór half juni
Als ditzelfde percentage wordt
toegepast op de onderzochte alterna
tieve oplossingen voor de comparti
mentering zal, zoals het zich thans
laat aanzien, alleen de variant Cl
niet vallen binnen de door de rege
ring gestelde kostenlimiet.
De commissie-Ferguson is vorig
jaar december door minister Wester
terp ingesteld.
Aan de provincies Zeeland en
Noord-Brabant heeft minister Wes
terterp nu gevraagd vóór half juni
hun visie te geven. Vervolgens zal
de raad van de waterstaat eind sep
tember een advies moeten uitbrengen
waarna een advies van de rijkspla
nologische commissie zal worden
gevraagd. Het streven is erop ge
richt dat de regering nog in 1975 een
beslissing kan nemen over compar
timentering.
VRIJDAG 2 MEI
NED. 1: Op de hoogte blijven van
de tegenwoordige popmuziek kan
men vanaf zeven uur door te kijken
naar AVRO's ioppop. Tussen zeven
en achten draait Ad Visser de na
tionale hitparade weer. Na het jour
naal volgt er een Mounties-show.
Dit keer zit er in deze show een heel
verhaal verwerkt. Een verhaal
waarin Piet Bambergen en René van
Vooren in Rome op zoek gaan naar
een erfenis. Voordat ze in Rome
aankomen brengen ze eerst nog een
bezoek aan Venetië en Milaan. Daar
komen ze o.a. een Italiaans zange
resje legen en de filmaktrice Romi-
na Power, die in een Italiaanse
strandscene zal optreden. Wie denkt
dat sommige dingen hem „bekent
voorkomen" in de show en twijfelt
tussen droom of werkelijkheid kun
nen wij meedelen dut de show al
eerder uitgezonden werd in oktober
1973. Na de Mounlies vraagt de
Amerikaanse Chinees Kwai Chang
Caine om de aandacht van de kij
kers. Caine wordt beschermer van
een slavenjongetje dat zijn wrede
meester is ontvlucht. Op het ont
trekken van 'n slaaf aan zijn mees
ster staat de doodstrafTelevi-
zier Magazine is om tien uur aan de
beurt met aktualiteiten. Daarna gaat
de wekelijkse Sportpanorama van de
AVRO nog op de buis en is het weer
tijd om het programma af te ronden.
Hiervoor gebruikt men het wekelijks
gesprek met minister-president J.
den XJyl.
NED. II: De VARA heeft met
enig geïmproviseer (wat nodig was
omdat de vol informatie zittende
vogelvrijdag niet door de kijkers op
prijs gesteld werd) heeft de VARA
toch nog een redelijk programma sa
mengesteld. In de vooravond het
programma Jong geleerd, oud ge
daan. Aan het woord is een familie,
waarin een pleegkind werd opgeno
men. Na het journaal gaat de VARA
verder met een brokje humor, in de
vorm van Daar komen de schutters.
Kapitein Mainwaring speelt de rol
van een geheim agent en werkt zich
daarbij vreselijk in de nesten. De
manschappen hebben hier hun ple
zier in. Het trio van pianist Louis
van Dijk is dezer dagen dertig jaar
bij elkaar. Een beetje ter ere hier
van is het programmaatje gemaakt
dat rond de klok van negen uur op
de buis wordt gezet. Onder het mot
to voor tante Sophie speelt het trio
samen met pianist en zanger Jules
de Corte. Hoofdschotel van de VA
RA is vanavond de film Levensbron.
Over de SS organisatie die door Hit-
Ier opgericht werd in 1936 met als
doel het volwaardige (Arische) leven
te „produceren". De uitgelezen groep
SS-ers verwekte kinderen bij een
evenzo selekt gezelschap blonde,
blauwogige vrouwen met als achter
grond het kweken van een „arisch"
ras. Bovendien werden raszuivere
kinderen uit de bezette gebieden
.naar Duitsland gehaald en vervol
gens in Levensbronhuizen opgevoed.
In Polen alleen al verdwenen er
tweeduizend. Aan het woord o.a.
verpleegsters van Levensbronhuizen
en moeders die hun kinderen verlo
ren zijn.
VRIJDAG 2 MEI
NED. I: 10.45 Schooltelevisie; 18.45
Paulus de boskabouter; 18.55
Nieuws; 19.05 Toppop; 20.00 Jour
naal; 20.20 De Mountie-show; 21.15
Kung Fu; 22.05 Televizier; 22.45
Sportpanorama; 23.05 Interview met
de minister-president; 23.15 Jour
naal.
NED. 11: 18.15 Teleac; 18.45 Pau
lus de boskabouter; 18.55 Nieuws;
19.05 Jong geleerd, oud gedaan; 20.00
Journaal; 20.20 Daar komen de
schutters; 20.50 Voor tante Sophie;
21.25 Levensbron; 22.55 Journaal.
13
De beide mannen hadden enige
tijd werk om het inwendige van de
kast leeg te halen. Alles werd op
stapeltjes op dc tafel gezet en ten
slotte kwam het ijzeren kistje er uil.
Niek bladerde tussen een stapel
papieren. „Het lijken wel rekenin
gen," zei hij. De man nam er een
tussen uit en bekeek die. „Moet je
deze nu eens zien: Van een Duitse
woninginrichting nota bene. Het lijkt
wel of ze een huis hebben bemeubeld
negenduizend een en twintig Mark.
Reken ,dat eens om in Nederlands
geld? Bijna tienduizend gulden. Ver-
roest, daarvan kun je een villa be
meubelen".
Harmen liep om de tafel heen en
bekeek de nota. „Aan wie is die dan
gericht?" vroeg hij. Maar het ant
woord op zijn vraag kon hij zelf le
zen. Er stond: aan de firma Bom te
Alkevcen. „Alkeveen". herhaalde
Harmen nadenkend, „die naam komt
me bekend voor, maar in welk ver
band? Ik ben er vast wel eens ge
weest, al heb ik er geen vaste klan
ten."
Niek Oosterlaag, die als ambtenaar
bij de afdeling bevolking vrijwel el
ke plaats in Nederland kende, zei
enkel: „Het is in ieder geval geen
zelfstandige gemeente, anders zou ik
hem wel kennen." Hij bladerde ver
der tussen de papieren en consta
teerde: „Het zijn inderdaad allemaal
nola's en alle gericht aan de firma
Bom te Alkevcen. Wat heeft moeder
hiermee te maken?" Hij keek de
vrouw en de man tegenover zich aan.
Harmen zei: „Moeders eigen naam
is Bom. Misschien is het een familie
door'J. D. POSTHUMUS
lid, voor wie ze het hier wegborg".
„Onzin," weerlegde Niek, „moeder
heeft één zuster, tante Geertje in
Haastrecht; de andere ooms en tan
tes zijn allemaal dood. Er waren
geen broers, dus het geslacht Bom
is uitgestorven. Misschien zijn er er
gens neven...."
„Nou, kan het. dan niet een neef
zijn?" vroeg Geer.
Harmen haalde ongeduldig zijn
schouders op. „Mensen, wat doet dat
er allemaal toe? We moeten polissen
hebben en het trouwboekje. Die an
dere rommel kunnen we te zijner tijd
wel eens rustig bekijken." Hij wees
op 't bundeltje bankbiljetten. „In ie
der geval is er voldoende geld voor
de begrafenis. Zal ik 't eens tellen?"
Zonder antwoord af te wachten,
schoof hij het elastiekje er af en be
gon te tellen. De beide anderen ke
ken gespannen toe. Tenslotte wist
men het eindbedrag: een en dertig
honderd gulden. „Mooi sommetje,"
constateerde Harmen, het elastiekje
er weer omschuivend.
Geer wees op het ijzeren kistje.
„Wat zou daar in zitten? Best moge
lijk, dat daarin de polissen en an
dere waardepapieren werden be
waard."
Niek knikte. „Jawel, maar wie
heeft cr de sleutel van?"
„Wacht eens," zei Hnrmcn, die een
idee kreeg, „die achtste sleutel, die
Yalc soms?" Hij nam het sleuteltje
en probeerde hem in het slot te ste
ken. In eerste instantie mislukte het,
maar toen hij de sleutel omdraaide,
gloed hij cr in. Een klik en het dek
sel ging omhoog. Er zat een map in
met metalen randen en de map was
met een klein, maar zwaar hangslot
gesloten. Niek lichtte de map er uit.
Op dit moment uitte Geer een kreet
van verrassing. Ze wees met haar
vinger in het kistje. Gelijk keken dc
anderen verbaasd toe. Want op de
bodem lag ook een stapel bankbil
jetten. Ditmaal briefjes van duizend
gulden. Niek pakte het er uit en be
gon te tellen Toen hij klaar was, liet
Harmen een zacht gefluit tussen zijn
tanden horen, terwijl zijn vrouw in
een stoel neerplofte en als het ware
op eerbiedige toon fluisterde: „Zes
en veertig briefjeszes en veer
tig duizend gulden
Hoofdstuk 3
Na de middag kwam de begrafe
nisondernemer vertellen, dat de ter
aarde bestelling vrijdag zou plaats
vinden. „'s Morgens om elf uur op
de algemene begraafplaats. Hebt u
dc adressen voor dc rouwbrieven?
Vijftig stuks zijn in de normale prijs
begrepen. Eveneens twee volgauto's.
Ik neem aan. dat u intussen dc no
dige bescheiden gevonden hebt?"
Hij keek enigszins misprijzend naar
dc stapels papieren op tafel.
Harmen schudde het hoofd.
„Maakt u zich geen zorgen over het
geld, meneer. Daarvoor staan wij ga
rant. Indien u denkt een voorschot
nod'g tc hebben
„O neen, integendeel." antwoordde
dc man haastig; „ik heb uw moeder
goed gekend. Uiteraard zijn we al
vele jaren dorpsgenoten, nietwaar?
Als alles achter de rug is, krijgt u
van mij wel dc gebruikelijke nota."
De rest van dc middag besteedde
Harmen aan het doorsnuffelen van
alle bescheiden, maar het werd hem
slecds onduidelijker, want wat had
zijn moeder tc maken met de aktivi-
teiten van de firma Bom in Alke
vcen? Die blijkbaar voornamelijk
met Duitse bedrijven zaken deed?
(wordt vervolgd)
t
