MYSTERIE IN MEINESWIJK
Een baan voor u?
's Avonds zes uur drie
Hilversum drie.
Mozambique:
geen nieuws is goed nieuws
intermeubel
Appel rolt vlot
Expositie in J. W. v. d. Doelschool
VENSTER
BLIK DOOR HET WERELD
meubelshow
Wat biedt
de BEELDBUIS?
ELKE WERKDAG 40 VACATURES
OP DE RADIO.
ZIKRIKZEESCIIE NIEUWSBODE Donderdag 27 maart 1975 Nr. 21665
9
Geen nieuws is goed nieuws- een
gezegde, dat zeker opgaat voor Mo
zambique, de vroegere Portugese ko
lonie clie binnenkort geheel onafhan
kelijk wordt. Er is nu nog een zekere
Portugese verantwoordelijkheid
naast die van het Frelimo voor het
bestuur, maar deze bevrijdingsorga
nisatie ziet kennelijk goed kans zich
om te schakelen van rebellen tot re
geerders. Eigenlijk is maar 2 keer
iets bedenkelijks gebeurd: in septem
ber toen een groep blanken een ra
diostation bezette in Lourengo Mar
ques en geluiden maakte of ze naar
Rhodesisch voorbeeld eenzijdig de
blankeonafhankelijkheid wilde
uitroepen. Het was amper serieus te
noemen en was snel afgelopen. In ok
tober tergden enige Portugese para
chutisten een eenheid Frelimo-mili-
tairen en kwam het tot een strijd
waarbij volgens officiële opgaven
zestig mensen de dood vonden. Vol
gens anderen was het voorval aan
zienlijk bloediger. De Portugezen
hebben ogenblikkelijk streng inge
grepen in hun eigen strijdmacht: ge
straften werden terstond terugge
zonden naar Lissabon. Het -Frelimo
heeft eveneens ervoor gezorgd, dat
de discipline in eigen gelederen
werd nageleefd. En dat is uitstekend
gelukt want sindsdien is er geen
sprake meer geweest van noemens
waardige konflikten.
Dit wil niet zeggen, dat er geen
problemen zijn. Het ergst komt aan
dat een menigte blanken het land
verliet en daaronder zijn velen, aan
wier kapaciteiten Mozambique juist
nu grote behoefte heeft: artsen,
technici en vooral bestuursambtena
ren. Niettemin is het bestuur niet
ineengestort en draait alles tamelijk
Advertentie
a.s. zaterdag en
2e paasdag
van 14.00 tot 17.00 uur
Leuke
voorjaarsattentie
ligt voor u klaar
Vrij toegang
meelstraat 31 'zierikzee
goed door. Er is trouwens een nei
ging gekonstateerd van uitgeweken
blanken die toch weer terug willen
nu hun angstigste voorgevoelens niet
bewaarheid zijn. De meeste wensen
daarmee echter, om redenen van
nationaliteit, te wachten tot na de
volledige onafhankelijkheid waar
voor de datum van 25 juni is vast
gesteld. De Portugezen hebben ove
rigens het grootste deel van hun
zwarte soldaten gedemobiliseerd en
deze manschappen - enige tiendui
zenden - blijken zonder al te veel
moeilijkheden in het burgerleven
weer een positie gevonden te heb
ben. Door hun diensttijd zijn dit ten
dele tamelijk gevormde krachten die
het eerst in aanmerking komen, ook
al zijn hun kwaliteiten misschien
niet helemaal voldoende, om te stap
pen in door blanken prijsgegeven
arbeidsplaatsen.
Politieke bewustwording
Dat dit allemaal vrij vlot verloopt
komt, doordat het Frelimo van het
begin af aan in de gebieden waar zij
opereerde veel aandacht heeft be
steed aan wat de politieke bewust
making van de bevolking werd ge
noemd: er werd uitvoerig voorge
licht op alle mogelijke gebieden om
ieder ervan te doordringen wat er
aan de hand was. In gebieden in het
zuiden, waar de Frelimo nog niet
opereerde, wordt thans hard ge
werkt om deze achterstand in te lo
pen. Hierbij wordt vooral getracht
de bevolking ervan te overtuigen
dat ze burgers van één land zijn ook
al behoren ze dan tot verschillende
stammen. De vrees is, dat juist weer
stammentegenstellingen funeste ge
schillen teweeg kunnen brengen. Of
door tijdig voorzorgsmaatregelen te
nemen deze rampzalige ontwikkeling
gestuit kan worden valt uiteraard
niet te voorspellen. Maar de kans is
gering, dat het in Mozambique tot
een soort Kongolese toestanden
komt.
Met de onafhankelijkheid eind juni
gaat het Frelimo ook de buitenland
se politiek zelf ter hand nemen, die
nu nog het domein is van de Portu
gezen, die daarbij - terecht - zo wei
nig mogelijk ondernemen. En die
derhalve ook angstvallig de kwestie
Rhodesië vermijden. Het Frelimo zal
hierbij zeker anders handelen. Maar
hoe? De positie van de blanke re
gering Smith in Rhodesië is al niet
behaaglijk en het lijkt wel zeker,
dat na juni Mozambique niet alleen
zoveel mogelijk de zwarte oppositie
tegen Smiths regime zal steunen,
maar ook zal overgaan tot sank-
ties. Het is dit aspekt vooral, naar
men mag aannemen, waarop Smith
gewezen is tijdens zijn bezoek bij
premier Vorster in Zuid-Afrika,
waarbij hij kon horen dat hij op
Zuid-Afrika niet moet rekenen. Dit
land zal liever - en de voorwaarden
zijn er voor geschapen wederzijds -
redelijke relaties onderhouden met
buur Mozambique die dan wel geen
vriendschap mogen heten maar al
thans geen vijandschap inhouden. En
als puntje hij paaltje komt zal Zuid-
Afrika zich liever inspannen om
Mozambique uit moeilijkheden te
helpen dan om Smith en zijn achter
ban te redden.
DEN HAAG, 26-3. De Nederlandse
fruitveilingen komt de laatste weken
een ruim aanbod van appelen en de
afzet in binnen- en buitenland loopt
vlot. Vooral gaat het daarbij om het
ras Golden Delicious.
De veilingprijs voor de meest aan
geboden maten in de eerste kwali
teitsklasse ligt tussen de 70 en 80
cent per kilo, bijna dubbel zo hoog
als vorig jaar om deze tijd. Zo'n prijs
is in geen jaren voorgekomen en hij
is te danken aan het feit dat de oogst
in Nederland en elders in West-
Europa vorig jaar kleiner was dan
normaal. Er draaien nu geen appelen
door, vorig jaar gebeurde dat nog op
grote schaal.
Ook dienstplicht
voor theologen?
DEN HAAG, 26-3. Staatssecretaris
Van Lent van defensie gaat binnen
kort met de Nederlandse kerkge
nootschappen rond de tafel zitten.
Hij overweegt namelijk ook domi
nees, priesters en studenten in de
theologie voor de dienstplicht op te
roepen en de bewindsman wil daar
om de hele zaak eerst uitvoerig met
de kerken bespreken.
KORTE BERICHTEN
UIT HET BINNENLAND
UTRECHT. Twee leden van de
landelijke aktiegroep Rijksgroepsre
geling Werkloze Werknemers
(R.W.W.) hebben dinsdagochtend ge
durende drie kwartier de vergader
zaal van de R.W.W.-commissie van
de Gemeentelijke Sociale Dienst
Utrecht „bezet".
AMERSFOORT. De Amersfoortse
politie heeft een 28-jarige man uit
Barneveld aangehouden die heeft
bekend enkele banken voor f 20.000
te hebben opgelicht. Een noging in
Lunteren voor een bedrag van
f 45.000 op te lichten mislukte door
dat een bankemployé argwaan kreeg.
HAARLEM. De vechter-commissa
ris in Haarlem behoeft geen gevolg
te geven aan het hem verleende ver
lof tot huiszoeking in de abortus
kliniek Bloemenhove in Heemstede,
ter inbeslagneming van de medische
appartuur. Zo heeft de raadkamer
van de rechtbank in Haarlem beslist
in het dinsdag gegeven beschikking
over deze kwestie.
DEN HAAG. Het gerechtshof in
Den Haag heeft beslist dat het zend-
schip van Radio Noordzee, de Mebo
II uit Europa moet verdwijnen. Dit
is Nederland verplicht tegenover de
andere Europese landen die het Ver
drag van Straatsburg hebben on
dertekend, vond het gerechtshof.
AMSTERDAM. De nationale bloe
mententoonstelling Keukenhof heeft
Amsterdam ter gelegenheid van zijn
700-jarig bestaan een feestelijk ge
schenk aangeboden. In de komende
herfst zullen op het Surinameplein
meer dan' 8000 bloembollen worden
geplant.
DEN HELDER. De reddingboot uit
Den Helder, de Susanna, heeft een
Duits jacht met drie mensen aan
boord op sleeptouw weten te nemen.
Het jacht Winny was op 23 mijl ten
noord westen van Den Helder in
moeilijkheden geraakt en had beide
masten verloren.
DEN HAAG. Nederland zal bin
nenkort weer een vrouwelijke am
bassadeur hebben, aldus heeft het
ministerie van buitenlandse zaken
meegedeeld. Binnenkort is namelijk
de benoeming te verwachten van
mej. J. C. Ferringa tot ambassadeur
in Accra, Ghana.
LUNTEREN. Acht leden van de
vaste commissie voor volksgezond
heid uit de Tweede Kamer zijn dins
dag naar het congres van de Ne
derlandse Vereniging voor Revalida
tie in Lunteren gekomen voor een
persoonlijke „confrontatie" met ge
handicapten.
DEN HAAG. Minister Van der
Stoel van buitenlandse zaken heeft
in antwoord op schriftelijke vragen
van het Tweede-Kamerlid Van der
Spek (PSP) bevestigd, dat twee ver
bouwde Nederlandse mijnenvegers
(de Axel en de Aalsmeer) verkocht
zijn aan het sultanaat Oman.
AMSTERDAM. Ernstige rellen kon
den niet voorkomen, dat een aantal
huizen in de Nieuwmarktbinirt ten
behoeve van de metrobouw, worden
gesloopt.
68
17. De waarheid en niets dan de
waarheid.
Een week later bevond iedereen,
die rechtstreeks of zijdelings betrok
ken was bij de verdwijning van Gro-
tema, dan wel de business, waarmee
d'Astaing zich onledig hield zich in
het poltiebureau van Meineswijk:
Adjunct-inspecteur Den Diender met
rechercheur Van Esperen en zijn
collega Hoolwerf uit Dorringen. Be
halve een aantal arrestanten, waren
er enkele mensen, die op vrije voe
ten waren: mevrouw Giotema, Le-
nie van Gestel, Eliëzer Wirts en zijn
bediende Harry Deelemaat En dan
de arrestanten: vader en zoon Van
Hielten, Johan van Okeler en een
dozijn beheerders en medewerkers
van de inmiddels gesloten gokhuizen.
Van wie men zo ongeveer zeker wist,
dat Charles 'dAstaing in feite er ei
genaar van was. Hoewel men ver
moedde, dat er nog meer waren, had
men niet het bewijs kunnen leveren,
zodat men deze vooralsnog buiten
beschouwing liet.
Van Esperen was met Gert Hool
werf in gesprek. Verder was er een
collega van beide heren uit Tubber-
gen, alsmede belangstellende politie
autoriteiten, zowel lagere als hogere,
uit Den Haag en Stompburg. De Iaat-
sten voornamelijk als waarnemers.
Hoolwerf schraapte zijn keel en
nam het woord. „De oorzaak, waar
om u allen zich hier bevindt, zal de
meesten uwer wel duidelijk zijn. En
voorzover dat nog niet het geval is,
zal dit vanzelf in de loop van deze
middag uit de doeken gedaan wor
den. Voor ons, de politie, de justitie
als u het wilt, begon het in feite in
de nacht van de tweede op de derde
augustus van dit jaar. Die avond van
de tweede was er een feestje in de
woning van het echtpaar Grotema
Enfin, voor wat dit betreft, kan col
lega Van Esperen u beter inlichten,
omdat hij dit deel van de zaak in
handen heeft gehad. Joop, ga je
gang".
Van Esperen legde de sigaret op
de asbak en knikte. „Ja, die nacht
verdween meneer Grotema, nadat hij
meneer Wirts naar zijn woning in
Stompburg had gereden Meneer Gro
tema kwam niet meer terug. In stee
daarvan werd enkele dagen later zijn
lijk opgehaald uit de Trek vliet, nabij
de bocht. In zijn eigen auto. Aan
vankelijk wees alles er op, dat het
een ongeluk was, als gevolg van
overmatig drankgebruik. Ware het
niet, dat er een paar kleinigheidjes
waren, die ons te denken gaven.
Schoonheidsfoutjes van degenen, die
alles in scène hadden gezet.
Om de juiste situatie te kunnen
begrijpen, moet ik een aantal jaren
terug. Om precies te zijn: 1960. Me
neer Charles d'Astaing. toen nog
ambtenaar aan het ministerie van
Buitenlandse Zaken, kreeg ambts
halve te maken met een schrijven
van de Nederlandse Ambassade in
België. Daarin werd verzocht inlich
tingen in te winnen omtrent ene
meneer Eliëzer Wirts, diamanthan
delaar, toen nog wonende in Den
Haag. De Belgische justitie verdacht
hem ervan op grote schaal diaman
ten te smokkelen. Aangezien me
neer d'Astaing dit schrijven als eer
ste in handen kreeg, ging hij op ei
gen houtje een onderzoek instellen.
Dit onderzoek leverde een positief
resultaat op: Wirts smokkelde
inderdaad op grote schaal diamanten
Nu was meneer d'Astaing iemand,
die graag gokte. Een enkele keer in
gelegenheden aan de Belgische kust,
maar vaker in een der gelegenheden,
waaraan Den Haag helaas zo rijk
was in die dagen en nu nog is. Be
wijze de razzia van enige dagen ge-
door F. VAN FALCKENOORT
leden. En juist in de tijd, dat meneer
d'Astaing dat verzoek van de am
bassade in België ontving, had hij
aan een speeltafel in Den Haag niet
alleen een groot bedrag verloren,
maar ook nog schulden gemaakt.
Speelschulden zijn, zoals men dat
noemt: ereschulden, dus moest dit
bedrag, een paar duizend gulden, op
korte termijn aangezuiverd worden.
Toen nam meneer d'Astaing zijn toe
vlucht tot een minder elegant wa
pen; hij bezocht meneer Wirts, toon
de hem een fotokopie van het schrij
ven uit Brussel en deed hem een
voorstel, dat hier op neerkwam:
d'Astaing zou de Nederlandse am
bassade in Brussel berichten, dat er
van smokkel of fraude of wat dan
ook voor subversieve daden, ge
pleegd door de heer Wirts. niets was
gebleken en hij integendeel als een
integer, ter goeder naam en faam
bekend staande zakenman bekend
stond. In ruil daarvoor verlangde
d'Astaing vijftigduizend gulden.
Want, zo zeide hij tot Wirts, mijn
onderzoek heeft uitgewezen, dat u
al jaren op grote schaal diamanten
en andere edelstenen naar verschil
lende landen smokkelt. Via via was
d'Astaing er iets van te weten geko
men, maar buitte dit ten volle uit.
Wirts schrok, zag geen andere uit
weg, want als hij weigerde te beta
len, zou d'Astaing ongetwijfeld in
alle lelijke kleuren geschilderd heb
ben in zijn schrijven aan de ambas
sade in Brussel. Dus trapte hij er in
en beloofde het verlangde bedrag te
betalen zodra hij een doorslag ge
kregen zou hebben van het schrijven
\'an het ministerie naar de Neder
landse ambassade in België".
Van Espcren keek eens in het
rond. Knikkend vervolgde hij: „En
hiermee begon het.
(wordt vervolgd)
ZIERIKZEE. In de bovenzaal van de J. W. v. d. Doelschool was voor
BLERICK. De Nederlandse Draad
industrie N.D.I. B.V. te Blerick, vol
ledige dochter van Estel (Hoogovens-
Hoesch) zal binnenkort een aanvraag
voor werktijdverkorting indienen
voor 110 van de 316 werknemers.
DEN HAAG. Een kabinetscrisis op
dit moment zou niet wenselijk zijn,
gezien de economische problemen en
de „grote schade" voor de totstand
koming van het CDA. Dit zei het
AR-Tweede Kamerlid mr. G. C. van
Dam dinsdag op een lunch-bijeen-
komst voor de kring Den Haag van
het Nederlands Christelijk Werkge
versverbond.
ZUTPHEN. CNV-voorzitter Jan
Lanser meent dat de Industriebond
NVV er openlijk op uit is het CNV
buitenspel te zetten. Ook in de oor
logsverklaring aan het kapitalisme,
waarbij grote conflicten in het
vooruitzicht werden gesteld, ziet hij
een duidelijk staaltje van pure pola
risatie.
UTRECHT. Per 1 juli mogen de
ziekenhuizen hun tarieven aanpas
sen in verband met de arbeidstijd
verkorting die op 1 april ingaat. Dit
heeft het bestuur van het Centraal
Orgaan Ziekenhuistarieven besloten.
HEERLEN. Enkele duizenden ge
pensioneerde mijnwerkers en sym
pathisanten waaronder de kamerle
den Van der Hek en Spek van PSP
en Konings van de PvdA, hebben
dinsdagmiddag in Heerlen gedemon
streerd voor een betere pensioenre
geling.
ENSCHEDE. De relatie tussen on
derzoek en onderwijsbeleid is verre
van optimaal. Binnen het departe
ment wordt wetenschappelijk on
derzoek slechts incidenteel en niet
systematisch gebruikt Er is geen sy-
j stematische analyse.
DEN HAAG. De ministers Lubbers
van economische zaken en Boersma
van sociale zaken vrezen, dat de
werkgelegenheid bij de werven, ge
specialiseerd in de bouw van vis
sersschepen zal teruglopen.
DEN HAAG. Minister Pronk van
ontwikkelingssamenwerking gaat in
de komende week naar Soedan. Hij
zal er oriënterende gesprekken voe
ren met de Soedanese regering en
met vertegenwoordigers van de in
ternationale organisaties, die het
land bij zijn ontwikkeling ter zijde
staan, aldus een mededeling van het
ministerie van buitenlandse zaken.
DEN HAAG. Prinses Beatrix zal
op vrijdag 16 mei de nieuwe jacht
haven van Breskens officieel open-
nen, dit heeft de RVD meegedeeld.
VRIJDAG 28 MAART
NED. I: In de vooravond moet af
scheid genomen worden van Black
Beauty. En wel om de eenvoudige
redenen dat de afleveringen op zijn.
Om half acht volgt En hij was een
Advertentie
Wellicht één voor u?
Bel de volgende werkdag
het Arbeidsbureau, dat de
baan aanbiedt. Daar kan men
u meer inlichtingen geven.
Een telefoonlijst van de
Arbeidsbureaus ligt voor
U klaar bij de afdeling
Voorlichting van het Minis
terie van Sociale Zaken,
Zeestraat 7 iA, Den Haag.
Tel: 070-6083 25,
bereikbaar tot een uur na de
uitzending.
ouders van leerlingen en belangstellenden een tentoonstelling ingericht;
resultaat van de Projektweek: „Verkeer en vervoer", die eerder deze maand
werd gehouden. Als eerder gemeld had elke klas een onderdeel van het the
ma gekozen en in alle klassen was het lesrooster aangepast aan het onder
werp. In elke les werden ook elementen van het betreffende onderwerp ver
werkt.
van ons. naar het gelijknamige
boek van Rien Poortvliet met de re-
produkties van de tachtig schilde
rijen die hij maakte over het leven
van Christus op aarde. Direkt na het
journaal kan men weer mee raden
in het spelletje Zo vader zo zoon.
Daarna begeeft Nederland I zich op
de serieuze toer. Precies twee uur
duurt de Duitse documentaire over
het leven van Anton Bruckner, de
Oostenrijkse componist die leefde
van 1824 tot 1896. Zijn muziek staat
centraal in de documentaire, maar
er worden ook dingen uit Bruckners
persoonlijke leven verteld. Hij werd
geboren als zoon van een dorps
schoolmeester, had een ijzeren door
zettingsvermogen en een grote eer
zucht. Op ongeveer veertig jarige
leeftijd begon hij de eerste symfo
nieën te componeren. De NCRV be
sluit met Ander Nietiws. Hierin een
gesprek met het AR-kamerlid Aant-
jes, waarin het accent ligt op zijn
geloofsovertuiging.
NED. II: De AVRO start om zeven
uur met de Nationale Hitparade, of
tewel de daverende dertig. Een beet
je lachen kan best op de vrijdag
avond. Mies Bouman doet in ieder
geval pogingen om de kijkers aan
het lachen te brengen in haar show
Wat zij precies allemaal in haar
show hiervoor zoal te bieden heeft
blijft een verrassing. Het amuse
mentspakket is wel samengesteld op
basis van wensen van een aantal
kijkers. Wat er ook in de show ge
beurt, één onderdeel is in ieder ge
val wel aardig, namelijk wanneer
Mies de telefoon pakt om in het land
de punten te verzamelen. De tele
foondienst weet het elke keer weer
zo in te kleden dat Mies de groot
ste moeite heeft om de mensen aan
de andere kant van de lijn te ver
staan. Tien uur volgt AVRO's sport-
panorama en de avond wordt beslo
ten met de herhaling van een reeds
in 1973 uitgezonden documentaire
over hartpatiëntjes. Morgen begint
namelijk de Nederlandse Hartweek
1975.
VRIJDAG 28 MAART
NED. I: 18.15 Teleac; 18.55 Paulus
de boskabouter; 19.00 Nieuws; 19.05
Black Beauty; 19.30 .en Hij was
een van ons; 20.00 Journaal; 20.15
Zo moeder, zo zoon20.40 Het leven
van Bruckner; 22.40 Ander nieuws
23.05 Journaal.
NED. 11: 18.55 Paulus de boska
bouter; 19.00 Nieuws; 19.05 Toppop;
20.00 Journaal; 20.15 Mies Bouwman
22.00 Sport panorama; 22.40 Hartpa
tiëntjes; 23.05 Journaal.
vaart", klas 5 „De Spoorwegen" en
klas 6 „De luchtvaart". Vooral dit
laatste was aansprekend gemaakt,
o.m. door het in beeld brengen van
Schiphol. Voor de tentoonstelling
was er een veelzijdige belangstelling.
Ook burgemeester Th. H. de Mees
ter gaf acte de présence, in gezel
schap van de wethouder van onder
wijs.
Zondag 30 maart, 20.20 uur, Neder
land 1: Muziek uit duizenden. Met
o.a. het trio Louis van Dijk, hier in
aktie.
Kinderen uit alle klassen hadden
een lesmap samengesteld, om het
resultaat van de lessen te laten zien.
Uiteraard vormde de handenarbeid
een belangrijk onderdeel van het ge
hele pakket. De kleineren behandel
den „Van huis naar school en terug",
een nuttig aanzet voor veilig ver-
keersdag. Klas 2 ging „Op reis";
klas 3 behandelde het „Verkeer van
vroeger tot nu", klas 4 „De Scheep-
