Halve eeuw geleden
verscheen Stamperius' boek
„St. Nicolaas te Zierikzee"
Sint Nicolaas op
Goeree-Overflakkee
„Uit"-
concerten
„Accordeola"
hotel Jacobi
ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
November 1974
WAARIN OPGENOMEN
DE ZIERIKZEESCHE COURANT
1797-1889
Uitgave: B.V. Drukkerij v/h lakenman Ochtman,
Jannewekken 11, Zierikzee. Postbus 1
AAAAÉAA AAI
Middelharnis
Voor recepties, partijen en andere
feestelijkheden in hotel Jacobi kan
een bu» worden ingelegd naar en van v T
hotel Jacobi, die desgewenst
over hef hele eiland rijdt. M
AA Inlichtingen: AAi
hotel Jacobi a
Middelharnis /ffÜi 1
êêêééét (01870) 2004 en 2704 KA
(01870) 2004 en 2704
Bekend schrijver van jeugdboeken en pedagoog
sierlijk geplooiden fluweelen mantel
om en den kromstaf in den rechter
hand. Een der Mooren houdt het
paard bij den teugel. De roede heeft
hij in de hand, doch de jeugd, die
zich misschien hierdoor niet genoeg
laat afschrikken, wordt door een po
litieagent in toom gehouden."
Afscheid
Over veertien dagen is het weer
St. Nicolaasfeest. De goede Sint ver
blijft zelfs alweer enige tijd in Zie-
GOEREE-OVERFLAKKEE - Ook dit
jaar weer krijgt Sint Nicolaas het
druk op Goeree-Overflakkee. Aan de
meeste dorpen brengt hij weer een
bezoek.
Ouddorp
In Ouddorp komt de Sint op 30 no
vember, om half twee. Vanuit het
verenigingsgebouw aan de Stations
weg vertrekt hij dan, om samen met
zijn zwarte pieten een rondrit door
Ouddorp te maken. De Sint zit na
tuurlijk weer op zijn trouwe schim
mel, maar de pieten hebben ditmaal
een bijzonder vervoermiddel. Zij
strooien die dag hun pepernootjes
vanuit een rijdende boot. Voor een
muziekje tijdens het lopen zorgen de
muziekvereniging „Concordia" uit
Ouddorp en de drumband „Avec Ex-
pri". De Sint houdt dit jaar halt bij
het bejaardencentrum. Daar halen de
zes zwarte pieten die er bij zijn, hun
geschenken uit de boot, om deze aan
de bejaarden te overhandigen. Sint
Nicolaas koos als einddoel weer het
verenigingsgebouw, waar hij om on
geveer drie uur weer wordt ver
wacht. Natuurlijk vergeet hij ook de
kindertjes niet en deze krijgen dan
ook bij zijn terugkomst in het ver
enigingsgebouw hun traktatie.
In het verenigingsgebouw zelf is er
op 30 november ook wat te doen. De
oranjevereniging organiseert m.m.v.
een aantal middenstanders namelijk
een bazar, die van half drie tot elf
uur zal worden gehouden. Tal van
vermakelijkheden voor jong en oud
zijn er dan in het verenigingsgebouw
te vinden, zoals een rad van avon
tuur, trektent, rommelpot, schiettent:
ook kan men er enveloppen trekken
en gewicht raden.
Dirksland
Ook in Dirksland komt de Sint dit
jaar en wel op zaterdag 30 novem
ber. Om twee uur vertrekt hij vanaf
het Schakelplein, om een vrij grote
rondrit door het dorp te gaan maken.
De muziek, drumband en majorettes
van „Amidtia" uit Dirksland houden
hem gezelschap. Natuurlijk brengt
Sint Nicolaas ook naar Dirksland een
aantal zwarte pieten mee, die het
druk zullen krijgen met strooien.
Middelharnis
In Middelharnis kan men op 23 no
vember Sint Nicolaas toewuiven. Om
half twee komt de Sint per (stoom)
boot aan. Hij is dan vergezeld van
zes van zijn trouwe pieten. Samen
met hen en de muziekvereniging
„Scmpre Crescendo" en ook verge
zeld van het majorottenkorps „De
rikzee. Zijn aankomst in 1974 had
ongetwijfeld wel wat gemeen met
het feest van 1924. Het vertrek van
de goede bisschop zal echter dit jaar
heel anders zijn. Immers, Stamperius
beschreef het afscheid van de hoge
gast in 1924 als volgt:
„Dan neemt St. Nicolaas met zijn
lachende bedienden plaats in de
stoomtram. Als de tram zich in be
weging zet, schijnt aan het/ gejuich
en vaarwel-roepen geen einde te zul-
Somi-girls", doet de Sint zijn jaar
lijkse ronde door Middelharnis. De
stoet loopt de volgende route: Kade,
Voorstraat, Ring Koningin Juliana-
weg, Hobbemastraat, Schoolstraat,
Ben. Zandpad, Chr. de Vrieslaan,
Lijnbaanstraat, Ben. Zandpad, West-
dijk Kade. Na deze route zal de Sint
nog enige tijd op de „winkeïdijk" van
Middelharnis zijn (oftewel Zandpad,
Westdijk).
Nieuwe Tonge
In Nieuwe Tonge doet de Sint op 23
november zijn entree. Omdat het
paar van Sint vorig jaar stokstijf
bleef staan in dit dorp, zal de Sint
nu in een open wagen zijn rondrit
door het dorp maken. Twee zwarte
pieten brengt hij mee naar Nieuwe
Tonge en verder zal hij vergezeld
worden door de muziekvereniging
„Apollo", de drumband, de majoret
tes en waarschijnlijk ook de mini-
retjes uit Nieuwe Tonge. Om vier
uur stopt de Sint met zijn gevolg bij
het Dorpshuus, waar hij opgewacht
wordt door de bejaarden, om met
hen o.a. een kopje koffie te drinken.
De winkeliersvereniging van Nieu
we Tonge organiseert nog meer i.v.m.
Sint Nicolaas. Vanaf maandag 18 no
vember krijgt men namelijk bij de
aan deze aktie deelnemende winke
liers, bij aankoop t.w.v. f 10,een
gratis lot, waarop verschillende prij
zen kunnen vallen. De prijzen ver
tegenwoordigen een totale waarde
van f 1400,De trekking van deze
loterij vindt plaats op zaterdag 7 de
cember in Ons Dorpshuus.
Oude Tonge
In Oude Tonge verscheen Sinterklaas
dit jaar al vrij vroeg. Het grote aan-
komstfeest is in dit dorp eigenlijk al
voorbij. Op zaterdag 16 november
kwam de Sint hier per schip aan.
Achter hem voer nog een schip, waar
op de muziekvereniging „Vooruit" uit
Oude Tonge en vier van de zwarte
pieten, die de Sint had meegebracht.
De Sint werd op de kade opgewacht
door het comité van de gemeente en
de winkeliers van Oude Tonge. Tij
dens dc rondrit werd bij verschil
lende huisjes gestopt, om aan de
daarin wonende mensen een bezoekje
te brengen. Alles werd in Oude Tonge
georganiseerd door de plaatselijke
winkeliers.
Dcu Bommel
Op zaterdag 30 november komt Sint
Nicolaas in Den Bommel aan en wel
om ongeveer twee uur. Vanaf de boot
vertrekt hij ook hier om zijn jaarlijk
se rondrit door Den Bommel te gaan
Sint Nicolaas - 50 jaar geleden - op
bezoek bij de bejaarden in de be
jaardenhuisjes van de Zevengetij-
straat. Een historischplaatje: de
huisjes zijn thans verdwenen.
len komen. Handen wuiven, zakdoe
ken zwaaien.
Vriendelijk groet de eerwaarde
bisschop, die voor het open venster
staat, de achterbljj venden, die jui
chen en wuiven tot de tram uit het
gezicht verdwenen is
maken. Hoeveel zwarte pieten de
Sint zou meenemen naar Den Bom
mel, wist hij nog niet zeker, maar er
zullen er stellig wel een paar bij zijn.
Natuurlijk laat men de Sint ook
hier niet in zijn eentje door het dorp
toeren. De muziek en de majorettes
houden hem gezelschag. Onderweg
noteert Sint wellicht de letters die
hij in de verschillende etalages, waar
hij langs komt, kan vinden. Deze let
ters vormen bij elkaar namelijk een
slagzin. Onder de goede oplossingen
worden prijzen verloot. Let dus op
bij het winkelen in Den Bommel.
Ooltgensplaat
In Ooltgensplaat gaat het er weer
anders aan toe. Sinterklaas zal hier
namelijk op zaterdag 30 november,
van twee tot vier uur, aanwezig zijn
in de winkel van de Firma Van Ros-
sum. Mevrouw Van Rossum, die ook
alles organiseerde, maakt samen met
de Sint en één van zijn pieten een
rondrit door Ooltgensplaat per auto.
MIDDELHARNIS - Accordeola,
het orkest waarin verschillende le
den van dc Muziek Vereniging Goe
ree-Overflakkee spelen, uit Middel
harnis, speelt op 24 november in
Rotterdam en op 8 december in
Vlissingen
In Rotterdam wordt op 24 novem
ber een dirigentendag georganiseerd
door het Centraal Beraad Amateu
ristische Muziekbeoefening. Het is de
bedoeling dat op deze dag dirigenten
bekend gemaakt worden met nieuwe
muziek. Het accoröeola-orkest speelt
wat van deze muziok, nl. variaties
op Berend Botje. Ook zullen er op
deze dag diskussies gehouden wor
den.
Op 8 december bezoekt het orkest
een concours. Dit concours wordt ge
houden in het Scheldekwartier te
Vlissingen. Dit concours wordt geor
ganiseerd door de Vereniging Ac
cordeola uit Vlissingen, onder auspi
ciën van de Nederlandse accordeon-
bond. Een dergelijk concours werd
er ook in Rotterdam gehouden, maar
daar er voor Rotterdam te veel in
schrijvingen waren werd een gedeel
te hiervan overgeheveld naar Vlis
singen. Elk deelnemend orkest, wat
er ongeveer negen zullen zijn, kan
na afloop een herinneringsvaantje
meenemen en waarschijnlijk zullen
er per klasse bekers uitgereikt wor
den. Het concours begint 's middags
om half één en zal ongeveer tot half
zes duren.
ZIERIKZEE, november - „Opeens gaat er een gejuich
uit <le menigte op. Het geroep weerklinkt: „De boot!
Daar komt de boot!"" En sommige kinderen heffen
reeds bet bekende sehoolliedje aan: „Daar ginds komt
de stoomboot uit Spanje weer aan! Hij brengt ons
En werkelijk, in den lichte mist, die over het water hangt, ziet men in de
verte de stoomboot opdoemen. Het eerste wat opvalt, is de rijke vlagversie-
ring, die de boot draagt. Langs alle touwen, die van den mast naar omlaag
gaan, hangen tientallen kleine vlaggen in alle kleuren van de regenboog.
Als Sint Nicolaas de stoomboot verlaten heeft, komt het Comité met den
burgemeester aan het hoofd naar voren. De burgemeester treedt op den grtf-
zen bisschop toe, heet hem namens de burgerij hartelijk welkom in Zierikzee
en spreekt de hoop uit, dat zyn hoogeerwaarde de rechtvaardigheid zal be
trachten. de braven beloonen en de ondeugden bestraffen zal.
Spanning en opgetogen verbazing is op alle kindergezichten te lezen nu
zij Sint Nicolaas, voor het eerst van hun leven, met eigen oogen aanschou
wen."
Schrijver en pedagoog
Jacob Stamperius werd geboren
te Wilhelminadorp in 1858, en bracht
in dit Zeeuwse dorp zijn jeugdjaren
door. Hij verliet Zeeland - maar
bleef zich zijn hele leven een „echte
Zeeuw" voelen - om te gaan stude
ren aan de Kweekschool te Haarlem.
De schrijver stond als onderwijzer
voor de klas in steden als Amster
dam, Utrecht en Amersfoort. Hij
werd schoolhoofd en later school
opziener in het centrum van het
land.
Als schrijver was Stamperius een
bijzonder produktief man, de „Stam-
perius-bibliotheek" omvat vele titels.
Bekende boeken zijn onder andere
De toren van Zierikzee, St. Nicolaas
te Zierikzee. De drie Japen, De Sas-
meester. De luchtballon, Frans Nae-
rebout, Nederland en Oranje zijn
Een, Door de Zwitserse bergen. Al-
fons en de kleine vluchteling en het
vooral ook in Zeeland geliefde boek:
Het Veerhuis aan de Oosterschelde.
Andere titels: Drie kwajongens, De
oude veldwachter en een serie boek
jes speciaal bestemd voor het on
derwijs.
Logeren
Stamperius was persoonlijk te
Zierikzee een bekend man: hij lo
geerde er in vakantietijd vele malen
bij zijn broer, bakker Cornelis Stam
perius, in de in vroeger jaren zo
welbekende bakkerswinkel aan het
Havenpark. op de hoek van de St.
Jacobstraat, thans souvenierwinkel.
In Wilhelminadorp herinnert een
Stamperiusstraat aan de bekende
schrijvende en onderwijzende Zeeuw
Zijn boek „St. Nicolaas te Zierikzee"
was een uitgave van de firma A. C.
de Mooij te Zierikzee.
Het fraai uitgevoerde boek was
een in dc dertiger jaren - vooral in
dc decembermaand.' - „stukgelezen"
fantasievol en romantisch verslag,
dat min of meer als een bekroning
werd uitgebracht van een Sinter
klaasfeest zoals Zierikzee nog niet
eerder had beleefd.
De „Zierikzeesche Nieuwsbode"
schrijft over het vijf december-feest
in 1924: „Duizenden menschen heb
ben Donderdag onze oude veste b'e-
zocht en behalve hun winkeldag
hebben ze kunnen genieten van het
echte kinderfeest, dat blijkbaar ook
bij de groote menschen zeer in den
smaak is gevallen."
De grijze bisschop werd na zijn
aankomst in de raadszaal van het
stadhuis officieel namens de burge
meester ontvangen door de gemeen
tesecretaris Wittermans. De secreta
ris sprak in zijn toespraak een wens
uit die thans, een halve eeuw later
overigens nóg niet in vervulling is
gegaan. Volgens de Nieuwsbode
„wenschte" de heer Wittermans na
melijk het volgende: „Mocht de tocht
te zwaar gevallen zijn dan zoudt u
wellicht een volgend jaar, een lang
gekoesterde wensch in vervulling
kunnen doen gaan, om namelijk Zie
rikzee met een groot spoor regelrecht
te verbinden met Holland, via Anna
Jacoba Polder en Roozendaal; de
tochten naar Schouwen en Duive-
land zouden voor U daardoor ook
gemakkelijker te ondernemen zijn".
Operette
Het bezoek van de grijze bisschop
in 1924 aan Zierikzee was met „lust
en liefde" voorbereid door een spe
ciale commissie. Bij gelegenheid van
het feest werd zelfs een speciale kin
deroperette uitgevoerd in de Zierik-
zeese Concertzaal. De opgevoerde
operette, „Repelsteeltje", was een
groot succes. Het comité streefde er
naar de volgende jaren een tra
ditie te maken van de kinderoperette
maar na twee of drie jaren was de
belangstelling zodanig verminderd
dat men deze dappere pogingen heeft
moeten staken.
Een mooie foto
Stamperius' boek „St. Nicolaas te
Zierikzee" is verfraaid met vele
thans unieke foto's. De schrijver zegt
over de intocht van de Sint in Zie
rikzee verder onder meer: „En nu
staat hij (St. Nicolaas red.) voor het
oude stadhuis van Zierikzee en vóór
hij afstijgt geeft hij goedig den fo
tograaf verlof nog een foto te ne
men."
En over die foto fantaseert de
schrijver: „Een mooie foto kan het
worden, zooals de eerwaardige bis
schop daar zit, te paard, met den
Sint en zijn Pieten bij aankomst voor
het oude „tramstation" van de
R.T.M. aan de Grachtweg. De be
jaarde bisschop arriveerde bij hel
station in een fraai „open automo
biel" - van Garage Anker - en stap
te even later in de{ stoomtram, om
al wuivend Zierikzee weer te verla
ten
Dit jaar precies vijftig jaar gele
den - in 1924 - werden deze regels,
gewijd aan de grootse inkomst van
Sint Nicolaas te Zierikzee, geschre
ven door de in die jaren in het land
befaamde schrijver van kinderboe
ken en pedagoog: Jacob' Stamperius
(1858-1936). In zijn vooral bij de ou
deren in Zierikzee en op Schouwen-
Duiveland nog zeer bekende boek
„St. Nicolaas te Zierikzee" geeft
Stamperius een kleurrijke beschrij
ving van het bezoek van de grote
kindervriend aan Zierikzee in 1924
en van de avonturen van de boezem
vrienden Jan en Gerrit.
De beide jongens waren zeer on
der de indruk van de goede Sint:
„Hoe prachtig en kostbaar is de
gansche kleeding van Sint Nicolaas.
Jan die met zijn vriend Gerrit vlak
vooraan staat, kan er niet genoeg
naar kijken. En toch is er iets anders
waardoor de jongen zich nog meer
voelt aangetrokken. Dat is het gelaat
van den bisschop, zoo edel van
trekken, met oogen waaruit goedheid
en vriendelijkheid hem tegenblik-
ken."
Jacob Stamperius op ongeveer zes
tigjarige leeftijd.